Mak
Jisas ningg wand yuwon ye buk wen nde rise kin te Mak ur nand. Ni Jisas ningg wute 12-pela te kin iri segi, pudi ni Jerusalem nas di dobu ni Pol di Barnabas temi ghav nindim. Ni buk wen ur nindiq wute Juda segi kin nde neq wuso. Pugri bu ni Juda mingg yumbo ur oghine simbe nand di Juda mingg wand tuan nitari riti wand puate simbe nand. Wute Juda segi kin ninge Jisas nei rimbig pugri bu wute aye rindi unje rip mai isis reny. Pugri bu Mak ni pripri wute ni pughe gri Jisas ningg wute ningg ris kin te ningg ur nand, di ni wute Jisas nei rimbig kin te ningg mai rire kin te ningg simbe mand.
1
Jon wute wuye nap kin ni wand bir nawo
Matyu 3:1-12; Luk 3:1-20; Jon 1:19-28
1-2 Wand ven te God ni wo Jisas Kraist ningg wand yuwon ye. Di wand ven te propet iri Aisaia puq mindig kin ni wand simbe nand kin ven nde pu puate ri righe. Aisaia wand simbe nand kin taq pugri:
God ni nari, “Nge wuti iri nge ningg wand nare no kin te tiqi gudog ye nawo nu ngim sabi nunduw. [Mal 3:1]
Wuti iri mong nyumo di wuye segi ye pe tende yenu di ngam nare nari, ‘Yumbui ngim wuang, di ngim sabi wundig pu wuse ei ni nyinge nare’.” [Ais 40:3]
Di te kin pugrine Jon ni qi nyumo di wuye segi ye pe tende wand bir nawo di wute simbe nindiny ei ni nei rire ritinde di ni wuye nap ei God ni yumbo ur brequ rind kin wand te puaq nindiny. Wute buagi Judia opu kin di Jerusalem kin ni ruso Jon wand nand kin te rutungu. Ni ruso ni yumbo ur brequ yembe rindiny kin te simbe rind pre di Jon ni wuye Jordan tende wuye nap.
Jon ni chongo kamel iny pe yembe munduw kin te niraq wughe, di let kau chongo pe yembe mindig kin te apqe pe taq naimb. Ni quanj di gimeti nyoq ane ne. Di ni wand ren wute simbe nindiny, “Otiwo wuti iri nge nde dobu nawi kin ni ningg gre te nge gre ane tuqui segi, ni gre quan nganye. Nge wuti yuwon nganye segi, pugri bu nge ni ghav gidig di yimb kaghe ni su taq nimbiq kin sare te bure gad kin tuqui segi. Nge nungoqi wuye pene wuye kupuqu. Pudi otiwo ni nandi, tedi Ququ Yuwon Ye pe wuye nupuqu.”
Jon ni Jisas wuye naip
Matyu 3:13-17; Luk 3:21-22
Tende puayi Jisas ni Nasaret pu nandi. Nasaret te Galili opu yequ. Ni nandi wuye Jordan tende di Jon ni wuye naip. 10 Pre, Jisas ni wuye pe pu nowi ni ni rar nat, nginy tu bi viso, di God ningg Ququ wapi mabri kin pugri Jisas nde nati ni. 11 Di wuti iri nginy tu wam pu nari, “Nu nge wo. Nge nu quan nganye yawo kiraw righe, di nu ningg quan nganye chumbuai gad.”
Satan ni Jisas wandoqi nindig
Matyu 4:1-11; Luk 4:1-13
12 Jon ni Jisas wuye naip pre, di opu brequne God ningg Ququ ni Jisas tiqi nundog mong wuye di nyumo segi ye pe tende no. 13 Mong tende umo dabo kin yeru, Jisas tende nas nginy 40-pela pu nawo, di Satan ni wandoqi nindig ei Jisas God dob neng ningg. Di God ningg angelo ni mondo Jisas sabi mindig.
Jisas wute temi aye temi pu nikin wute ningg natemi
Matyu 4:12-22; Luk 4:14-15; 5:1-11; Jon 1:35-42
14 King Herot ni Jon taq naimb pre tende dobu Jisas ni Galili opu no, wand yuwon ye God nde pu vindi kin te bir nawo. 15 Ni pugri simbe nindiny nari, “Ngeri oghi ye muq tumo rind. Yumbo buagi God nde si nambu rise kin ngeri te tumo rind pre. Nungoqi nei ware witinde, God ningg wand yuwon kin te wutungu di umbo pe wawo vis.”
16 Jisas ni Galili wuye ngamo qunambe nyinge nare no no, di wute temi wuye ngamo pe yawi mi naghe di umo materi ri yemu nuqond. Wute men te wute umo meri mand ye, ni nyamb Saimon di kiqam Andru. 17 Jisas ni temi simbe nindim nari, “Nungoqi nge nde dobu wawi, di nge wute wateri ye te kin bei keuq. Asi nungoqi umo wateri, muq nungoqi wute wateri.” 18 Ni brequne yawi si mare di Jisas nde dobu maru.
19 Ni mune musoqne nyinge mare mondo, Sebedi ningg wo Jems di kiqam Jon temi nikin at pe yawi sabi mindim mindim yemu nuqond. 20 Ni brequne ngam niram, di kiyi wute yembe ye te ane si mare at pe tende mas di ni Jisas ane mo.
Jisas ni wuti iri ququ brequ puaq nindig
Luk 4:31-37
21 Ni mo tiqe ire Kaperneam puq munduw kin tende mo mar. Di brequne Sabat kin nginy te ningg ni God yumbui nyamb mirang kin baj pe mar mo, di Jisas ni God ningg wand te wute bei neny. 22 Wute buagi ni wand bei neny kin te rutungu, di nei kumo rimb. Te pugri ni gre ane wand simbe nand, di ni wute Moses ningg lo wute bei meny ye ni kin pugri segi. 23 God yumbui nyamb mirang kin baj pe tende wuti ququ brequ ninde nas kin iri ane tende nas. Muq Jisas wand simbe nand nandne wuti te nari, 24 “Jisas Nasaret kin, nu guadi beghi pughe guegu ningg? Nge nu nei gubuw, nu God ningg wuti yuwon ye. Nu beghi brequ gudug ningg bri guadi? Beghi si ramu pas.”
25 Jisas oyi ququ brequ te simbe nindig nari, “Nu wand segi ghas wuti te si gheri gheyi yi yo.”
26 Ququ brequ ni wuti te puq neng di quan kumo buyaq nand, di ququ brequ te nari pre neyi ni no. 27 Wute buagi te ruqond, nei kumo rimb, bu ni kin kin wand rind riri, “Yumbo ren pughe bri? Ni wand urupui di gre ane kin bei nand. Di ni ququ brequ wand gre ye simbe nindim di ni wand irepene mutungu.” 28 Di Jisas ni yumbo buagi puq nen kin wand te vir ir tiqe buagi Galili opu yeru kin te rutungu.
Jisas wute nganye buagi sabi nindiny
Matyu 8:14-17; Luk 4:38-41
29 Tende dobu ni God yumbui nyamb mirang kin baj te si miraq, di Saimon Andru temi nde baj pe mo. Jems Jon temi ni anene mo. 30 Saimon ni kine te ghimbi sungue rupuw pu wuse, di ni Jisas simbe mindig nutungu. 31 Di Jisas no, ni si nituw kuse, ghav nunduw wes wuyo di num opu brequne oghi, di ni mir wem me.
32 Tende puayine yuram nginy naghe no pu nase, wute num kin di ququ brequ ninde mas kin buagi Jisas nde mitari mandi. 33 Wute buagi tiqe tende kin rindi Saimon nde baj ngimrawu ne rikur, 34 di Jisas ni wute nganye buagi num isis rire kin te num puaq nindiny. Di ni ququ brequ nganye buagi anene bub nare mo. Di ququ brequ ni nei mamb Jisas te tughe, pugri bu ni wand ninge simbe mand kin te segi puq nindim.
Jisas Galili opu wand puate bir nawo
Luk 4:42-44
35 Yambgriq burane, bur yengune Jisas nes newo, baj si nare di mong wute segi ye pe tende no, God temi wand. 36 Saimon di Jisas ni wute aye temi ire pu te ane Jisas meri miting miting mo mo 37 muqoind, di simbe mindig mari, “Wute buagi nu meri rutuw.”
38 Jisas oyi simbe nindim nari, “Wandi, tiqe aye ven nde tumone yeru kin tende po, ei nge ninde anene wand bir kawo. Nge puate te ningg bu gadi.” 39 Muq ni tiqe Galili opu yeru kin tende opu mo, God yumbui nyamb mirang kin baj manyi pe nar no, wand bir nawo di ququ brequ wute nde mas kin te puaq nand mo.
Jisas wuti iri leprosi niraq kin sabi nindig
Matyu 8:1-4; Luk 5:12-16
40 Wuti iri leprosi niraq kin ni nandi Jisas nde sungomyu gure nawo, di Jisas quan nganye pengu nindig nari, “Nu nge ghav gudigh yawo kurew, tedi nge ghav ndigh di nge ghimbi mune oghi rise.”
41 Jisas ni wuti te quan nganye yawo nitong, di si neq wundo, nait nase nari, “Nge nu sabi guduw ye. Nu muqdi oghi ghas!” 42 Di opu brequne num leprosi te prene di mune oghi nas. 43 Di Jisas ni wand ven yeri nindig pre tiqi nundog no. 44 Ni nari, “Nu yo wute aye yumbo ren kin ningg simbe ndiny wayequ. Pudi yo nunon ghimbi te prist nde bei ghand, di Moses ningg lo ni wute mai puaq mand ningg umo wase mande kin te ningg wuri kin pugrine puq yen. Nu puq yen ei prist ni te muqond di mari te nganyene nu num oghi pre.” 45 Pudi wuti te oyi no, raqene simbe simbe no, di wand te vir ir wute nganye buagi rutungu. Pugri bu Jisas ni munene tiqe ire pe raqene nar no tuqui segi, pudi ni dabo wute segi ye pe tende nas. Pudi wute tiqe isis kin ni Jisas nde rundo rundone.