Zechariah
Hay Aat Ten Liblu
Hay Nangitudo' eten Liblu: hi Zechariah.
Hay Nangitud'an Zechariah eten Liblu: nan Hudyun numbangngad ad Jerusalem an nalpud Babylon.
Hay Pohdon nan Ngadan ten Liblun Ibaga: hay nunnonomnoman Apo Dios.
Hay Gutud hi Nangitud'anan ten Liblu: hidin 520 B.C. nin.
Hay Teman ten Liblu: ta"on hi un way numbino'ob'on an Hentil an mumpapto' hinan Hudyu ya paligatonda dida goh mu adi ma'ubah nan Hudyu ti hi Apo Dios di manalimun ay didah enggana.
Hay Outline ten Liblu:
Hay intudun Zechariah hidin NUNꞋAMMAANDAH nan Timplun Apo Dios (1:1—8:23)
Hay hopap di intuduna ya nan aat di puntutuyuan nan Hudyun Apo Dios (1:1-6)
Hay miyadwan intuduna ya nan aat di hiyam an enenapna (1:7—6:15)
Hay miyatlun intuduna ya nan aat di punlangduan nan Hudyu (7:1—8:23)
Hay intudun Zechariah hidin NANGELPAHANDAH nan Timplun Apo Dios (9:1—14:21)
Hay hopap di intuduna (9:1—11:17)
Hay miyadwan intuduna (12:1—14:21).
1
Hay Pun'ayagan Apo Dios hinan Tataguna ta Mumbangngaddan Hiya
1 Hidin miyawaluy bulan eden miyadwan tawon* Unu October-November, 520 B.C. hi nun'alian Darius ad Persia ya umat hituy hinapit Apo Dios ay ha"in an propeta an hi Zechariah† Hay pohdonan ibaga ya hi Apo Dios di nonomnomona (bahaom nan footnote di Zech. 10:9). an hina' Berekiah an ap'apun Iddo, an inalinay, 2 “Nidugah di bimmungta' hinan a'apuyuh din penghana.‡ Impattig Apo Dios di bimmungtanah nan Hudyuh din 586 B.C. ti hennagna nan tindalun nan Alin hi Nebuchadnezzar ta pina"idad Jerusalem an ta"on un nan Timplun Apo Dios hidi, ya inyuyday do'ol an Hudyud Babylon ta himbutdah di. Hi Zechariah ya nitungaw ad Babylon, ya hidin numbangngadan da Zerubbabel ay Joshua ya ni'yuy ay didah din 538 B.C., at agguy ene'dam Zechariah din amabungot Apo Dios ay didan Hudyu. 3 Mu da'yu ay ya hay alyo' ya wa ay ta Ha"in di unudonyu ya wagaha' da'yu. 4 At adiyu anungon din aat di a'apuyuh din penghana an din nangipa'innilaan din nun'ahhun an propetah§ Nan nun'ahhun an propeta ya da Isaiah ay Jeremiah, ya hi Ezekiel. nan hinapit'un inaliday, Umat hituy hinapit Apo Dios an inalinay, Ipogpogyu an gun mangat hi nappuhi, ya itutuyuyu nan baholyu! Mu agguya' ahan inunud. 5 At hiyaat un nun'atoy din a'apuyuh din penghana ya din numbino'ob'on an propeta. 6 Mu din Uldin ya din padan an immandal'uh din propeta ta imbaagdah din a'apuyu ya immannung an nipa'annung, mu tagwan an din a'apuyu ya agguyda ahan inabulut, at hiyay dumalat hi nunholtapanda.”
Mu palpaliwan ya nuntutuyu nan tatagun inaliday, “Hi Apo Dios an nidugah di abalinanay nangat an niyunnud hidin nun'appuhin ina'inat tu'u an hiyah ne tuwali din inalinah atona!”* Hidin ahimbut nan Hudyud Babylon ya na'awatan nan udum an Hudyuy aatda tuwali an nun'abaholanda, at intutuyuday baholdan Apo Dios.
Nan Hopap di Paddungnay Nipa'enap hi Aat nan Kabayu
7 Ya hidin goh miyaduwampulu ta han opat di algaw eden miyapulu ta ohay bulan an ma'alih Shebat hidin miyadwan tawon† Unu February 15, 519 B.C. Mattig an tuluy bulan di naluh an nipalpuh Zech. 1:1. hi nun'alian Darius ya himmapit goh hi Apo Dios ay ha"in an paddungnay unna' nun'enap eden nahdom hi ma'ma'at hi udum an algaw‡ Waday walun enenap Zechariah eden nahdom an nitudo' hinan Zech. 1:7-6:8 an hiyah ne din nahhun an enenapna. 8 ti impattigna han anghel an nuntakay hidin mumbolah an kabayu, ya inta'dognah nan wadan din nido'lan di ayiw an myrtle hinan way nundotal. Ya wadaday udum an nitnud ay hiyan numpuntakay hinan kabayu an mumbolah, ya mangmangitit, ya mumpaha'.
9 Ya wah di goh han ohan anghel an hennag Apo Dios, at inali' ay hiyay,§ Bo'on hiyay anghel an nuntakay. “Anaad ta wah tuday kabayu?”
Ya tembalnan inalinay, “Mipa'innila ay he"ay aat di umatan hana.”
10 At tembal din anghel an timmata'dog hidin wadan di nido'lan di ayiw an myrtle, ya inalinay, “Dida hanay hennag Apo Dios hi umuy lumane'le'od an mannig hi an amin hitun luta ta innilaonday aat di ma'ma'at.”* Mid mapto' ya diday baal Apo Dos an nan a'anghelna.
11 At din numpuntakay hinan kabayu ya inalidah nan anghel di, “O immuy amih nan abablubabluy hitun luta, ya tinnigmi an mi'id mahkay gubat.”† Nan Pumpapto'an nan iPersia ya mid al'alin dida, mu wada damdamay namaligat hinan Hudyu (verse 12).
12 Mu nan anghel ya nunluwalun inalinay, “He"an nidugah di abalinanan Dios, anuud mah nin di adatngan nan pammo'am hinan iJudah an ten napituy tawon‡ Heten napitun tawon ya nob'on nan napitun tawon an nibaag hinan Jer. 25:11-12 (bahaom nan footnote di Jer. 25:11). Hay nete"ana ya hidin 586 B.C. ti hiyah ne napa"ian nan Timplun Apo Dios ad Jerusalem, ya hay negpongana ya hidin 516 B.C. hidin nalpahan di nangiyamman da Zerubbabel hinan mehnod an Timplu, at 586-516=70 an tawon. di bimmubungtam ay dida?” 13 Ya ma'ma'ullay an umal'alu' di nambal Apo Dios hidin inalin nan anghel an din ni'hapit ay ha"in.
14 At inalin din anghel di, “Ibaagmuh ten hinapit'u an alyom di, Umat hituy hinapit Apo Dios an inalinay, Nidugah di pamhod'u ya panalimun'ud Jerusalem an babluy'u. 15 Mu nidugah di bungot'uh nan tataguh nan abablubabluy an mumpahpahiya an malenggop ti nidugah di nangipaholholtapandah nan tatagu' ya un nan ninomnom'uh pummolta' ay dida.§ Ta"on un inusal Apo Dios nan Pumpapto'an nan i'Assyria ya nan Pumpapto'an nan iBabylon ta paligatonda nan Hudyu an dimmalat nan numbaholandan Hiya mu nidugah di inatda ti nan udum ay dida ya impadahdan mangubah ay dida. 16 At hiyanan mumbangngada' ad Jerusalem ta ehmo'a' dida ta mipaphod an miyamma nan Timplu'. At mihamad an mipaphod an amin ad Jerusalem.”
17 Ya inalin goh nan anghel ay ha"in ta ibaag'uh nan tataguh ten hinapit Apo Dios an nidugah di abalinanan inalinay, “Badanga' goh nan tatagu' ad Jerusalem ta mun'ahawal di inadangyanda, ya ibilang'u goh henen babluydah babluy'u.”
Nan Miyadwan Paddungnay Nipa'enap hi Aat di Ha'gud ya nan Mumbohal
18 Palpaliwan ya wada goh di nipattig ay ha"in an hi Zechariah hi opat an ha'gud!* Hay ipa"el nan ha'gud ya nan abalinan nan ad ha'gud ti nan buta'al an kalnilu unu baka ya mabalin an ha'guha'gudonda nan animal unu tagu ta patayonda dida. 19 Ya imbaga' di aatnah din anghel an din ni'hapit ay ha"in an inali' di, “Hay umatan di aat dane?”
Ya tembalnan inalinay, “Hay ipa'innilan danen ha'gud ya abalinanda nan opat an nidugah di abalinandan numpapto' hitun luta an numpangiwa'at hinan tatagud Judah, ya ad Israel, ya ad Jerusalem an kapitulyud Judah.”† Daten opat an ha'gud ya didana nan babluy ad Assyria, ya ad Egypt, ya ad Babylonia, ya ad Media-Persia.
20 Ya impattig goh Apo Dios ay ha"in din opat an mumbohal‡ Hay ibalinana nin ya nan opat an babluy an ni'buhul hinan Hudyu an nibaag hinan footnote di Zech. 1:19. an nun'odnanday mattilyu. 21 Ya hinanhana' goh an inali' di, “Undan hay itamun daten immali?”
Ya tembal nan anghel an inalinay, “Manu ay immali danen mumbohal ya ta atonday atata'ot ay danen opat an pumpapto'an an nangipaligligat ya numpangiwa'at hinan iJudah.”

*1:1 Unu October-November, 520 B.C.

†1:1 Hay pohdonan ibaga ya hi Apo Dios di nonomnomona (bahaom nan footnote di Zech. 10:9).

‡1:2 Impattig Apo Dios di bimmungtanah nan Hudyuh din 586 B.C. ti hennagna nan tindalun nan Alin hi Nebuchadnezzar ta pina"idad Jerusalem an ta"on un nan Timplun Apo Dios hidi, ya inyuyday do'ol an Hudyud Babylon ta himbutdah di. Hi Zechariah ya nitungaw ad Babylon, ya hidin numbangngadan da Zerubbabel ay Joshua ya ni'yuy ay didah din 538 B.C., at agguy ene'dam Zechariah din amabungot Apo Dios ay didan Hudyu.

§1:4 Nan nun'ahhun an propeta ya da Isaiah ay Jeremiah, ya hi Ezekiel.

*1:6 Hidin ahimbut nan Hudyud Babylon ya na'awatan nan udum an Hudyuy aatda tuwali an nun'abaholanda, at intutuyuday baholdan Apo Dios.

†1:7 Unu February 15, 519 B.C. Mattig an tuluy bulan di naluh an nipalpuh Zech. 1:1.

‡1:7 Waday walun enenap Zechariah eden nahdom an nitudo' hinan Zech. 1:7-6:8 an hiyah ne din nahhun an enenapna.

§1:9 Bo'on hiyay anghel an nuntakay.

*1:10 Mid mapto' ya diday baal Apo Dos an nan a'anghelna.

†1:11 Nan Pumpapto'an nan iPersia ya mid al'alin dida, mu wada damdamay namaligat hinan Hudyu (verse 12).

‡1:12 Heten napitun tawon ya nob'on nan napitun tawon an nibaag hinan Jer. 25:11-12 (bahaom nan footnote di Jer. 25:11). Hay nete"ana ya hidin 586 B.C. ti hiyah ne napa"ian nan Timplun Apo Dios ad Jerusalem, ya hay negpongana ya hidin 516 B.C. hidin nalpahan di nangiyamman da Zerubbabel hinan mehnod an Timplu, at 586-516=70 an tawon.

§1:15 Ta"on un inusal Apo Dios nan Pumpapto'an nan i'Assyria ya nan Pumpapto'an nan iBabylon ta paligatonda nan Hudyu an dimmalat nan numbaholandan Hiya mu nidugah di inatda ti nan udum ay dida ya impadahdan mangubah ay dida.

*1:18 Hay ipa"el nan ha'gud ya nan abalinan nan ad ha'gud ti nan buta'al an kalnilu unu baka ya mabalin an ha'guha'gudonda nan animal unu tagu ta patayonda dida.

†1:19 Daten opat an ha'gud ya didana nan babluy ad Assyria, ya ad Egypt, ya ad Babylonia, ya ad Media-Persia.

‡1:20 Hay ibalinana nin ya nan opat an babluy an ni'buhul hinan Hudyu an nibaag hinan footnote di Zech. 1:19.

© 2018 WBT