9
Yesu ina aposol ivi 12 ivonatawesi.
(Mat 10:5-15; Mak 6:7-13)
1 Nani murinai, Yesu kana kivikivina ivi 12 ikwaturiyariyesi. Rewapana iveresi da kanuma beroberosi ita kwavinisi ma gubaga bogii ma bogiiyai iti yawisi. 2 Ma ivonatawesi ikiibau da God ina vikiivavona ita dimei ma wawaya gubagubagisi iti yawasisi. 3 Ma ivonesi bo, “Ke avi sago kona viiya keta kubiine. Ke diwona, kutu, vavai, bo mane, ma ke gara kana viruwa.* Luk 10:4-11; Apos 13:51 4 Meni wawayina ina ku numa kona rui na tuna kava gwabinai komakai ina nenae da ami ku vomiiri marana na nani kwanatuna kona kiibutawei. 5 Ma wawaya ke ini kiikiiwemi na i kwanatu kokiibutawei, kaevunavunami kovi turirighakuyowei ma konae. Ini matakira da kovogha ina panani.”
6 Ma vaghina kana kivikivina ivomiiri inae da kwanatu nununai God varana biibiina idimadimei ma gubagubagisi ivivi yawasisi.
Herodi ina nota iragharagha.
(Mat 14:1-12; Mak 6:14-29)
7 Gariri kana kiivavo Herodi weni berasi varana ivi yanei na ina nota iragharagha kirakai, iyamna wawaya viya ivonavona da Jon Babataito rabobowai ivomiiri,* Mat 16:14; Mak 8:28; Luk 9:19 8 ma viya ivonavona da peroveta Elaidiya inekiibau, ma bade viya ivonavona da God ina peroveta katamana sago ivomiiri. 9 Tuna kubiine kiivavo Herodi ivona bo, “Akovi da Jon iwana akiiyaraghi. Ma weni tomowina varana aiyanei na iyai?” Ma ibera tovoni da Yesu ita kitai.
Yesu wawaya 5 tausan ivi kanisi.
(Mat 14:13-21; Mak 6:30-44; Jon 6:1-14)
10 Yesu ina aposol ivi 12 ivovira kurina ma aviyavisina kudubina iberaberai na ivonaverei. Muriyai irutinisi da yavata ti mani kava ita nae ku kwanatu sago kana vava Betsaida. 11 Ma koroto ghamana ikitai da Yesu kana kivikivina yavata inenae na ikivinisi. Yesu ikitisi ma ivi kiikiiwesi. Ma God ina vikiivavona ivi sisiyei kurisi, ma bade iyavo kava igubaga ma ekayokayowei da ita yawasa na ivi yawasisi.
12 Ravi ipika ma kana kivikivina ivi 12 ipisi kurina ma ivonei bo, “Weni na dobu makiiwapana. Koroto kuta vonatawesi ita nae da iyavo kava kwanatu kamosiyai ma dipiiyai emakamakai na gwabisiyai ita kam ma ita kena.”
13 Ma Yesu ivonapotesi bo, “Tami vavai koveresi da ina kam.”
Ma ivonapotei bo, “Parawa miikovi ma iyana ruwa kava gwabikiiyai. Tuna ke kovokovoghina iyamna koroto irakata kirakai. Kevonavonekai da kata nae da kii vavai kata gimari bo?” 14 Ma nani korotona kamonai tomotomowa ivi 5 tausan.
Ma ivonesi bo, “Wawaya korereghisi da 50, 50 nununai ina makai.”
15 Irereghisi ikovi ma wawaya imakiipikapika. 16 Ma Yesu parawa ma iyana iviiya ma itepa ku kunuma ma God ivi kiikiiwei. Ma ivogimagimai ma kana kivikivina iveresi da ita reregha. 17 Irereghi da wawaya kudubisi koroto kamonai ikam da ikamdodo. Muriyai kana kivikivina puwata makiiterena iyuna da kode 12 ivi tupoi.
Pita ivi mamatara da Yesu na God ina Vivinevine Wawayina.
(Mat 16:13-19; Mak 8:27-29)
18 Mara sago Yesu iniponipowana ma kana kivikivina ipisi na ivi tarakiiyanesi bo, “Wawaya evonavona da taku iyai?”
19 Ma ivonapotei bo, “Wawaya viya evonavona da tam na Jon Babataito, ma viya evonavona da tam na Elaidiya, ma viya evonavona da tam na God ina peroveta katamana sago ma rabobowai kuvomiiri.”* Mat 14:1-2; Mak 6:14-15; Luk 9:7-8
20 Ma Yesu ivonesi bo, “Ma tami, kovonavona da taku iyai?”* Jon 6:68-69
Ma Pita ivonapotei bo, “Tam na God ina Vivinevine Wawayim.”
Yesu ina vokwarakwara ma ina rabobo ivi sisiyei.
(Mat 16:20-28; Mak 8:30–9:1)
21 Ma Yesu sisiya bagibaginai ivonatanisi da ke wawaya kurisi iti mamatara da tuna iyai. 22 Ivona bo, “Taku Wawaya Natusi ani kamaghi kirakiiyei. Jiu damsi i babada ma taparoro babadisi i babada ma vonaviyoyovana vibeyebeyena wawayisi ina bareku. Ini raboboku ma mara viarobina kamonai na rabobowai ana vomiiri.”
23 Ma bade ivonesi bo, “Iyi tam kekayokayowei da kuna kiviniku na kevere meyem, am korosi kekavara nonowei ma murikuwai kepisi.* Mat 10:38; Luk 14:27 24 Tam iyai am yawasa kuna nuwaghanei na kuni wapai. Ma tam iyai am yawasa kuna nuwatawei kubiiku na yawasa makamakii nonowina kuna panani.* Mat 10:39; Luk 17:33; Jon 12:25 25 Ma kam vava ina rakata ma dobu kana mura kuna wagiwagiye kirakiiyei ma kanumim kuni wapai na kam vava ma am mura ke ini vitem. 26 Iyi tam kuni muritina ma kuna vonaveyiyeku na mara sago taku bade ana vonaveyiyem. Tuna maranai aku Mamai kana kadara kona kitai iyamna taku Wawaya Natusi aneya vovokaravisi yavata ere kadarikai kana pisi. 27 Vonavaghata avonavonemi, wawaya viya weni kamonai God ina vikiivavona kona kitai ma muriyai kona rabobo.”
Yesu kitana ivire.
(Mat 17:1-8; Mak 9:2-8)
28 Yesu weni sisiyisi iterei ma mara 8 murinai Pita, Jon, ma Jemes irutinisi ighae ku koya nipowana kubiine.* 2Pit 1:17-18 29 Iniponipowana ma kamonai Yesu maghighina ivire ma kana gara ipoi kirakiiyei da ivovokeyakeyu. 30 Ma tomotomowa ruwa ere kadakadarisi inekiibau, ti na Moses ma Elaidiya, 31 ma Yesu yavata ivivi sisiya. Ikikava Yesu Jerusalem kamonai God ina kayowana peyarina ina bera yavui ma muriyai dobu ina kuyowei na peyarina ivivi sisiyei. 32 Kunona Pita turaturana yavata, matasi ipota kirakai. Muriyai ikitabanenega da Yesu ere kadarina nani tomotomowisi ruwa yavata ivivi miiriyana na ikitisi. 33 Tomotomowisi ivomiiri da ita kuyowesi na Pita, Yesu ivonei bo, “Bada, ibiibii kirakai da tota weni. Yobe aroba tavowai. Sago tam, sago Moses ma sago Elaidiya.” Pita ivi sisiya wapawapa, ke itakovi da aviyavisina ivivi sisiyei.
34 Ivivi sisiya kamonai na kwavu ioru da peyarisi isovosi ma Pita turaturana yavata iyabumana kirakai. 35 Ma kwavu kamonai God gamona ivona bo, “Wena na natuku, tuna aku Vivinevine Wawayina. Ina sisiya kovi yana bubuni.”* Isa 42:1; Mat 3:17, 12:18; Mak 1:11; Luk 3:22
36 Gamona ivi sisiya ikovi na kana kivikivina ikitame da Yesu ina kina kava imakamakai. Ma ti na weni berana ivi nuwanotanotei ma ke iti mamatarei wawaya kurisi.
Yesu kanuma berona ikwavini.
(Mat 17:14-18; Mak 9:14-27)
37 Mara itom na Yesu kana kivikivina ivi aroba yavata koyiyai iororu ma koroto ghamana iverupotesi. 38 Ma tomowa sago nani korotona kamonai irukwatu bo, “Bada, ainowi da natuku tomowa tupukeya kuta kitai ma kuti vitei. 39 Kanuma berona gwabinai irunuma ma mara nonowa edagudagui na yaghiyaghinai ekiikiirara ma eparoparoro da kawapuropurona ekiikiibau. Nani kanumina edagudagui na gubaga epanapanani ma ke meyani da taraboga ita vereverei da ita viviyakam. 40 Kam kivikivina avi nowi kurisi da ita kwavini ma ibera kavai.”
41 Ma Yesu ivonapotesi bo, “Tami na kimta kawakiikiimi ma ami vitumaghana kegha. Ininiku ibara da namada ata voteremi.” Ma tomowa kikei ina mamai kurina ivona bo, “Natum kerutinapiyei.”
42 Tomowa kikei ibaba ipipisi na kanuma berona idagui da itawei ku tano ma ivivi tukosokosowana. Ma Yesu kanuma berona iyeghai na tomowa kikei ikiibutawei da iyawasa. Ma ina mamai kurina ivona bo, “Natum weni.” 43 Ma weni berana itupuwa na wawaya peyarisi God ina rewapana ghamana ikitai da ivi deyei.
Yesu ina rabobo ivi sisiya meyei.
(Mat 17:22-23; Mak 9:30-32)
Wawaya Yesu ina bera kudubina patana da ivivi deyei ma nani kamonai Yesu kana kivikivina kurisi ivona bo, 44 “Aviyavisina ana vonemi na kovi yana bogai. Wawaya sago, taku Wawaya Natusi ini wawaneku da kaku ghavighaviya ku imasi ina tereku.” 45 Ma kana kivikivina ke itakovi da aviyavisina ivivi sisiyei, God i nota ikiiviwapawapai da iyamna ke ita vii bubuni. Ma iyabumana kubiine na ke iti tarakiiyanei da ina sisiya na iyamna avai.
Iyai ini wawaya ghamana?
(Mat 18:1-5; Mak 9:33-37)
46 Mara sago Yesu kana kivikivina vigamowana ivi karei da kamosiyai iyi iti wawaya ghamana da turaturana ita ghekuyowesi.* Luk 22:24 47 Ma Yesu i nota iakovi, tuna kubiine wawaya kikei sago iviiya da ririnai ivi miirini. 48 Ma ivonesi bo, “Tami iyavo kava avakuwai wawaya kikei koni kiikiiwei na taku yavata koikiikiiweku. Ma iyavo kava koni kiikiiweku na bade wawayina ivonataweku na tuna yavata koikiikiiwei. Ma meni wawayina ina tereoruwe meyei, tuna wawayina na turaturana ina ghekuyowesi God ku matana.”* Mat 10:40; Luk 10:16; Jon 13:20
Meni wawayina ke ita vivikawapatesi na kwinasi.
(Mak 9:38-40)
49 Ma Jon ivona bo, “Bada, tomowa sago kakitai, avamuwai kanuma beroberosi ikwavikwavinisi. Ma tuna na ke tota ita wawaya, tuna kubiine kavonei da ita voterei.”
50 Ma Yesu ivonesi bo, “Ke kona vonei da ina voterei. Meni wawayina ke ita vivikawapatemi na kwinami.”
Sameriya damsi Yesu ke iti kiikiiwei.
51 Mara itupo da Yesu dobu ita kuyowei ma ita ghae ku kunuma, ma ina nota ivi rewapana da ivomiiri ku Jerusalem. 52 Ibaba inenae na yonayona ivonatawesi ivi nao Sameriya damsi i ku kwanatu sago da ita vovunagha da Yesu ita rui kurisi. 53 Ma Sameriya damsi iakovi da Yesu inenae ku Jerusalem, tuna kubiine ibara ma ke iti kiikiiwei.* Sameriya ma Israel damsi mara nonowa ivivi kawapata. 54 Ma kana kivikivina Jemes da Jon ikitai da damsi Yesu ke iti kiikiiwei na ivona bo, “Bada, tinowi da God keyama karakaratina kunumai ina vonatawei inoru da weni damsi ina gwaramutusi.”† Mara katamaninai giruma damsi peyarisi ves 54b ke ita terei. Ma viya na weni nakanani igirumi: ‘Elaidiya nakanani iberai.’
55 Ma Yesu imiiritavire ma iyeghisi.‡ Mara katamaninai giruma damsi peyarisi ves 55b ke ita terei. Ma viya na weni nakanani igirumi: ‘God Kanumina na tami rapemiyai, ma ke damina kota vii bubuni. Taku Wawaya Natusi ke ata pisi da wawaya ata gwaramutusi. Kegha, apisi da wawaya ati yawasisi.’ 56 Ma kana kivikivina yavata ivomiiri inae ku meyagai sago.
Wawaya viya Yesu ita kivini.
(Mat 8:19-22)
57 Yesu kana kivikivina yavata ibaba inenae ma ketiyai tomowa sago Yesu kurina ivona bo, “Mike kuna nenae na ana kivinim.”
58 Ma Yesu ivonapotei bo, “Kukou dipa kii buba emakamakai ma kiu kiidamowai kii nighu emakamakai ma taku Wawaya Natusi aku kenakena gawarina kegha.”
59 Ma Yesu tomowa sago kurina ivona bo, “Kekiviniku.”
Ma ivonapotei bo, “Bada, vaghina bo kegha da aku mamai ana dogoi ma muriyai ana pisi da ana kivinim.”
60 Ma Yesu ivona bo, “Wawaya raborabobosi i biga da raborabobosi ina dogosi. Ma tam na am biga da God ina vikiivavona kuna dimei.”
61 Ma bade tomowa sago ivona bo, “Bada, ana kivinim ma karakava, iyamna ana nae da aku wawaya ani kiruruwesi.”* 1Kgs 19:20
62 Ma Yesu ivonapotei bo, “Wayowa wawayina ina kayowana da ina tano inuwata bubuni na uwata sawarina ina votani da bagibagina maranai ox nani sawarina etitini. Ma bade ku maghinona kava ina kitakita da maninina ina nae ma ke ina tavire. Iyi tam am kayowana da God ina vikiivavona kubiine kuna biga ma mikeda kuna tavire na tam ke kovokovoghim da ina biga kuna berai.”
*9:7: Mat 16:14; Mak 8:28; Luk 9:19
*9:19: Mat 14:1-2; Mak 6:14-15; Luk 9:7-8
*9:24: Mat 10:39; Luk 17:33; Jon 12:25
*9:35: Isa 42:1; Mat 3:17, 12:18; Mak 1:11; Luk 3:22
*9:48: Mat 10:40; Luk 10:16; Jon 13:20
*9:53: Sameriya ma Israel damsi mara nonowa ivivi kawapata.
†9:54: Mara katamaninai giruma damsi peyarisi ves 54b ke ita terei. Ma viya na weni nakanani igirumi: ‘Elaidiya nakanani iberai.’
‡9:55: Mara katamaninai giruma damsi peyarisi ves 55b ke ita terei. Ma viya na weni nakanani igirumi: ‘God Kanumina na tami rapemiyai, ma ke damina kota vii bubuni. Taku Wawaya Natusi ke ata pisi da wawaya ata gwaramutusi. Kegha, apisi da wawaya ati yawasisi.’
*9:61: 1Kgs 19:20