26
Babada ivi ogatara da Yesu iti raboboi.
(Mak 14:1-2; Luk 22:1-2; Jon 11:45-53)
1 Yesu weni vibeyebeyena ivi kovini na kana kivikivina kurisi ivona bo, 2 “Koakovi da mara ruwa ina kovi na Pasova kamna kana mara. Ma taku Wawaya Natusi, wawaya sago ini wawaneku da kaku ghavighaviya ku imasi ina tereku da ina tuparatuku.”* Exod 12:1-27
3 Ma nani maranai taparoro babadisi i babada ma Jiu damsi i babada ivi kiidaburana da taparoro badana ghamana Kayapas ina numiiyai 4 ivivi ogatara da ikikava gavunai Yesu ita paniya ma iti raboboi. 5 Ma ivona bo, “Ke Pasova kamna kamonai taberai iyamna koroto ghamana ini kayotirana da kwanatu ina kayoresoi.”
Wavine Yesu ivi monaghi.
(Mak 14:3-9; Jon 12:1-8)
6 Yesu inumataya ku Betani kwanatuna da Saimon ina numiiyai imakamakai. Tomowina kunonai gubaga kana vava giipo ininina ikam yavui. 7 Ma Yesu nevanevanai ikenavipika da ikamkam ma wavine sago ipisi kurina, ina diudeu kamonai na oira ghabughabuna, miiyanina irakata kirakai. Ikavari ipisi da Yesu ku gayamina ivotepoi.* Luk 7:37-38 8 Ma kana kivikivina ikitai da nuwanuwasi ipughu. Ivona bo, “Avi kubiine oira irekwei? 9 Nani oirina iti gimarei da mane ghamana ita viiya da wawaya moyamoyakisi ita veresi.”
10 Ma Yesu iakovi da aviyavisina ivi sisiyei na ivonesi bo, “Weni wavinena kovoterekuyowei, ke kona yeghai. Tuna bera biibiina kuriku iberai. 11 Moyamoyakisi na mara nonowa gwabimiyai emakamakai, ma taku na ke mara gurina yavata tamakai.* Deut 15:11 12 Weni wavinena oira ghabughabuna ivotepoi ku tepaku na tupuwiku ivovunaghi da dogoku kubiine. 13 Vonavaghata avonavonemi, dobu ku kudubina wawaya God varana biibiina ina dimadimei na aviyavisina weni wavinena iberai na ini sisiyei da notana ina viiviiya.”
Judas ivi vaghinei da Yesu ini wawanei.
(Mak 14:10-11; Luk 22:3-6)
14 Yesu kana kivikivina ivi 12 kamosiyai na sago kana vava Judas Iskariyot, ma tuna inae taparoro babadisi i babada kurisi. 15 Ivi tarakiiyanesi bo, “Yesu ani wawanei na aviyavisina ku imaku kona terei?” Ma ti na silva riririghisi ivi yavi da 30 ma ivi miiyei.* Zech 11:12 16 Vaghina ma, Judas ivi karei da keta iekwekwai da ikikava Yesu ku imasi ita terei.
Yesu kana kivikivina yavata Pasova kamna ivi karei.
(Mak 14:12-21; Luk 22:7-13, 21-23; Jon 13:21-30)
17 Jiu damsi i kamporagha sago kana vava ‘Parawa Kiipanina’ ma nani kamna na mara ivi 8 ina verau. Ma nona marana nani kamporaghina kamonai na kana vava Pasova. Ma kana kivikivina Yesu ivi tarakiiyanei bo, “Imapatana kekayokayowei da kana vovunagha Pasova kamna kubiine?”
18 Ma Yesu ivonapotesi bo, “Korui ku Jerusalem ma tomowa sago kona panani ma kovonei, ‘Ita Bada ivona bo, Kaku mara ipisi. Kaku kivikivina yavata Pasova kamna kana berai am numa kamonai.’ ” 19 Vaghina ma, kana kivikivina inae ma ikikava ivonavonesi na iberai, Pasova kamna kubiine ivokuyakuya.
20 Ravi ipika ma Yesu kana kivikivina ivi 12 yavata nevanevasiyai ikenavipika da ita kam. 21 Ma ikamkam kamonai na Yesu ivona bo, “Vonavaghata avonavonemi, kamotiyai wawaya sago ini wawaneku.”
22 Kana kivikivina nani sisiyina ivi yanei da ivi nuwapoya kirakai, ma sago sago duma ivonavonei bo, “Bada, ke taku, bo?”
23 Ma Yesu ivonapotesi bo, “Wawayina ini wawaneku na taku yavata parawa ku dabira kakiikutuva patapata.* Psa 41:9 24 Ikikava peroperoveta igiruma na nakanani taku Wawaya Natusi ana rabobo. Ma meni wawayina ina viviwawaneku na iti nuwapoya kirakai iyamna ini kamyuyuwa kirakai. Ita biibai da nani wawayina ke meyani ita tupuwa.”
25 Ma Judas, viwawana wawayina, ivonei bo, “Bada, ke taku, bo?”
Ma Yesu ivonapotei bo, “E, vaghina, tam. Kuvi debe meyem.”
Yesu ina kam turina.
(Mak 14:22-26; Luk 22:14-20; 1Kor 11:23-25)
26 Ikamkam kamonai na Yesu parawa sago iviiya ma God kurina ivi kiikiiwa ma ivogimai da kana kivikivina irereghisi. Ma ivonesi bo, “Koviiya ma kokani. Weni tuna tupuwiku.”
27 Ma bade redu iviiya ma ivi kiikiiwa. Ma kana kivikivina iveresi ma ivonesi bo, “Peyarimi weni redunai kouma. 28 Weni tuna taraku. Imatakira da God ma ina wawaya yavata vivaghina vuna makamakii nonowina eberaberai. Taraku ina sororo da wawaya peyarisi i berabero God ina notatawei.* Exod 24:8; Jer 31:31-34 29 Avonavonemi da wain ke anuma meyei ina nenae da mara karakava aku Mamai ina vikiivavona kamonai na tuma patapata.”
30 Ma vaghina, vokavara tavorina sago iravi ikovi ma ikiibau ku Oliv koyana.
Yesu ivona da kara Pita ini bero.
(Mak 14:27-31; Luk 22:31-34; Jon 13:36-38)
31 Yesu kana kivikivina ivonesi bo, “Weni didibarinai peyarimi kona verukuyoweku. Giruma katamana evonavona bo,
‘Sipu kii koyakoyagha ina kiivunui,
ma sipu yavona ini verubogebogesi.’* Zech 13:7
32 Ma rabobowai ana vomiiri murinai na ani nao ana nae ku Gariri.”* Mat 28:16
33 Ma Pita ivona bo, “Mikeda kam kivikivina kudubisi ina verukuyowem ma taku na ke meyani da ana verukuyowem.”
34 Ma Yesu, Pita ivonei bo, “Vonavaghata avonavonem, karako weni didibarinai, muriyai da kokoreko ina tou na mara aroba kuni bero da ke kuta koviku.”
35 Ma Pita ivona bo, “Kegha! Namanaki inakoviku da taku na kam kivikivina na yavata ini rabobota, ke meyani ana vona da ke atakovim!”
Ma kana kivikivina peyarisi sisiyina sago ivonei.
Yesu Getsemani dobunai inipowana.
(Mak 14:32-42; Luk 22:39-46)
36 Yesu kana kivikivina yavata inae ku gawara sago kana vava Getsemani, ma ivonesi bo, “Weni dobunai komakai ma ana nae noke da ana nipowana.” 37 Ma Yesu ita nae na Pita ma Zebedi natunatuna Jemes da Jon irutinisi da yavata inae. Ma damina iviiya da nuwanuwana kamonai ivisivisi ma nuwapoya ikiivunui. 38 Ma ivi aroba ivonesi bo, “Aviyavisina nuwanuwaku kamonai damina aviiviiya na tuna nuwapoyina ekiikiivunuku. Ke kona kuyoweku, weni dobunai komakai da kokita ma yavata tabanebanenega.”
39 Yesu ine gisina ma itawotei da maghighina ku tano ma inipowana bo, “Aku Mamai, kovokovoghina bo kegha da vokwarakwara reduna gwabikuwai kuta viitawei. Ma ke taku aku kayowana ma tam am kayowanai keberai.”
40 Yesu ivovira kana kivikivina ivi aroba kurisi ma ikitisi da ivivi keneyana na Pita ivonei bo, “Kade kota banenega mara gisina bo kegha? 41 Kokitabanenega ma konipowana da ruyagha ke kona panani. Kanumimi ina kayowana ma tupuwimi na imitamita.”
42 Vaghina ma, mara viruwina ikuyowesi da ine gisina ma inipowana bo, “Mamai, mikeda ke kovokovoghina da vokwarakwara reduna kuna viitawei na vaghina, anumai da am kayowana ina tupuwa.” 43 Ma ivovirame kana kivikivina kurisi ma ikitisi da bade ivivi keneyaname, iyamna matasi ikiikovoghi.
44 Ma vaghina, mara viarobina Yesu ikuyowesi inae ma nipowanai sisiyina sago iterei. 45 Ma ivovirame kana kivikivina kurisi ma ivonesi bo, “Karakava da kokenakena ma koiyakam bo? Kokitai, taku Wawaya Natusi kaku mara inekiibau da viwawana wawayina ini wawaneku da berabero wawayisi ku imasi ina tereku. 46 Kovomiiri ma tanae. Kokitai, viwawana wawayina inekiibau.”
Seri wawayisi Yesu ipaniya.
(Mak 14:43-50; Luk 22:47-53; Jon 18:3-12)
47 Yesu ivivi sisiya kamonai na Judas, tuna Yesu kana kivikivina sago ivi 12 kamosiyai na koroto ghamana yavata ere kepatisi ma ere serisi inekiibau. Ti na taparoro babadisi i babada ma Jiu damsi i babada ivonatawesi. 48 Karakava da ita pisi na Judas ivonesi bo, “Wawayina ana yoyoni na vaghina wawayina. Tuna kopaniya.”
49 Vaghina ma, Judas maninina inae Yesu kurina ma ivona bo, “Kiiwa, kiiwa, Bada.” Ma iyoni.
50 Ma Yesu ivonapotei bo, “Kwinaku, aviyavisina kenotanotai na vaghina, keberai.”
Ma nani korotona ipisi da Yesu ivotatani ma ipaniya. 51 Ma kana kivikivina sago ina seri itinatawei da taparoro badana ghamana ina bigabiga tinina ikiiyaraghatawei. 52 Ma Yesu ivona bo, “Am seri ketupasusura meyei, iyamna iyavo kava seriyai itona na seriyai ina rabobo. 53 Kotakovi da ati kwatu aku Mamai kurina na yaghiyaghina aneya korotosi ita vonatawesi da kubiiku iti tona.* Yesu ivona da aneya ‘legion’ ivi 12 ita pisi, iyamna da aneya 72 tausan ita pisi da iti tona. 54 Ma mikeda weni berana ata berai na aviyavisina peroperoveta igirumi na ke ita tupuwa.”
55 Vaghina ma, Yesu nani korotona ivonesi bo, “Avi kubiine seri da kepata kopiyei da kota paniku, nakanani ma taku kayakayayiku? Mara nonowa Taparoro Numana garina kamonai avivi beyebeyena ma ke kota paniku.* Luk 19:47, 21:37 56 Ma aviyavisina peroperoveta namada igirumi da ita tupuwa na wekarakava etuputupuwa na idebei kurita da vonavaghata.”
Nani murinai kana kivikivina ivoterei da iverukuyowei.
Yesu Sanhidran dughuna maghinonai imiiri.
(Mak 14:53-65; Luk 22:54-55, 63-71; Jon 18:13-14, 19:24)
57 Iyavo kava Yesu ipaniya na irutini ma yavata inae da Taparoro Badana Ghamana Kayapas ina ku numa. Ma nani dobunai vonaviyoyovana vibeyebeyena wawayisi ma Jiu damsi i babada ivi kiidaburana. 58 Ma Pita ina kina kava murisiyai ikivinisi da Kayapas ina numa garina ku kamona irui. Ma numa kana potapota wawayisi yavata imakiivipika ma ita kitai da aviyavisina ita tupuwa. 59 Taparoro babadisi i babada ma Sanhidran babada kudubisi keta iekwekwai da sisiya viberowai Yesu iti wavui ma iti raboboi. 60 Ma wawaya ipeyari ivomiiri da sisiya viviberosi iberaberai ma ke ruvaruvana da aviyavisina ita panani da Yesu iti wavui. Turinai na tomotomowa ruwa imiirikiibau 61 ma ivona bo, “Weni tomowina ivona da God ina Taparoro Numana ita rikatawei ma mara aroba kamonai ita vowa meyei.”* Jon 2:19
62 Ma taparoro badana ghamana ivomiiri ma Yesu ivonei bo, “Iwavum na ikikava kuna vonapotesi? Kam papara kuna vowai bo kegha?” 63 Ma Yesu kawana ipota. Ma ivona meyei bo, “God makamakii nonowina avanai vonavaghata kevonekai. Tam God ina Vivinevine Wawayina bo kegha? Tam God Natuna, bo?”
64 Ma Yesu ivonapotei bo, “Vaghina, kuvona bubuna. Ma peyarimi avonavonemi da mara epipisi da taku Wawaya Natusi kona kitiku da God Rewapana Kirakiina katagheyanai ana makamakai, ma bade kona kitiku da kwavuwai anororu ku dobu.”* Dan 7:13
65 Taparoro badana ghamana weni sisiyina ivi yanei na nuwanuwana ipughu da kana gara itinasikai. Ma ivona bo, “Kovi yanei! God ivi avaberowei! Ivona da tuna na God! Ke vimamatara wawayisi tekwai da ini wavui, iyamna namada tuna mani ina sisiya tavi yanei!* Lev 24:16 66 Ami nota ikikava?”
Ma Sanhidran wawayisi ivonapotei bo, “Wawaya berona! Kana kovogha na rabobo!”
67 Ma ivi karei da maghighina ikanukanui ma piideyai iraravi. Ma viya nevanevana itapitapiya* Isa 50:6 68 ma ivonavonavinamei bo, “Kuvona da tam na God ina Vivinevine Wawayina. Tam peroveta na kade kuta vonekai da iyi iravim.”
Pita ivi bero da Yesu ke itakovi.
(Mak 14:66-72; Luk 22:56-62; Jon 18:15-18, 25-27)
69 Ma Pita na numa garina kamonai imakamakai ma bigabiga wavine sago ipisi da ivonei bo, “Akitim da tam bade Gariri tomowa Yesu yavata kobababa.”
70 Ma Pita ivi bero ma wawaya maghinosiyai ivona bo, “Taku ke atakovi da avi kisisiyei.” 71 Ma ikiibau gari ku matuketina ma bigabiga wavinena sago Pita ikitai ma wawaya viya ivivi miiriyana na kurisi ivona bo, “Weni tomowina na Yesu, Nasaret wawaya yavata ibababa.”
72 Mara viruwina Pita ivi bero, ivona bo, “God vavanai vonavaghata avonavonemi da nani tomowina ke atakovi.”
73 Ke mara gurina ma nani wawayisi baranai ivivi miiriyana ipisi Pita kurina ma ivonei bo, “Vonavaghata, tam ina wawaya sago ma bade am sisiya viyanina na Gariri damsi nakanani.”
74 Ma Pita ivonesi bo, “God vavanai vonavaghata avonavonemi da nani tomowina ke atakovi. Mikeda aibero na aivaghinei da God kovogha ina vereku.”
Ma ina sisiya turina itereterei na kokoreko itou. 75 Ma yaghiyaghinai Pita ina nota ivovira da ikikava Yesu ivivi sisiya na inotai. Yesu ivona bo, “Muriyai da kokoreko ina tou na mara aroba kuni bero da ke kuta koviku.” Ma vaghina, Pita ikiibau ku kupuna ma itusiyasiyapa.
*26:2: Exod 12:1-27
*26:11: Deut 15:11
*26:15: Zech 11:12
*26:23: Psa 41:9
*26:28: Exod 24:8; Jer 31:31-34
*26:31: Zech 13:7
*26:53: Yesu ivona da aneya ‘legion’ ivi 12 ita pisi, iyamna da aneya 72 tausan ita pisi da iti tona.
*26:55: Luk 19:47, 21:37
*26:64: Dan 7:13
*26:65: Lev 24:16
*26:67: Isa 50:6