Ikitaabo kyoꞌ
Mwigiriza
Indangiriro
Yiki kitaabo, abandu bingi bali mu deta kwo Sulumaani ye kakiyandika. Kiri mu yerekana kweꞌkyanya umundu ali mu yifunda mu mifwije gaꞌmagala, kuli mu ba naaho kwa busha-busha. Mukuba, kundu abandu bangalooza ukugala, haliko ubuzinda banasigale bazira kamaro kooshi. Bwo burambe bwoꞌmundu buli bwofi, akwiriiri akizi langaalira ku bya Rurema. Neꞌngingwe, akizi múlooza ku kyanya akiri musore.
Mu yiki kitaabo, Rurema naaho ye mu deta ngiisi kwo bigaaba ku mundu. Na kundu umundu atangasobanukirwa neꞌnjira zaage, haliko akwiriiri akizi gira umukolwa gwage, iri anasiima ngiisi kwo Rurema ali mu múheereza.
Mu yiki kitaabo, amagambo ágali mu detwa-detwa ubugira kingi, gali: «Busha! Busha! Si byoshi, biryagagi bya busha-busha ngana!» «Kushaha ikyuya.» «Biri nga kulooza ukugwata imbuusi.»
Imiziizi miguma yiꞌsikamiro, iri mu Mwigiriza 3.12-13: «Ikyanya umundu angaba akiri ho, nyiji kwo ndaakyo kindu kiija ukuhima ukuyishambaaza noꞌkukizi gira amiija. Abandu bakwiriiri bakizi lya, banakizi nywa. Neꞌkyanya bagweti bagaakola, banakizi shambaala. Yibyo byoshi, biri bigabi ukulyoka imwa Rurema.»
Íbiri mwo ku bwofi
(Yaga magambo gali mu tengekwa ku mugeeza, si gatali mu kizi tengekwa nga ngiisi kwo gali mu kulikirana mu kitaabo.)
a) Ngiisi byaꞌbandu bali mu yitubanula kwo, biri bya busha-busha (1.1–6.12)
b) Ngiisi igambo, lihiiti ikyanya kyalyo (3)
c) Ngiisi muguma witu agaafwa nyene (9.1-12)
d) Íbikwaniini:
- Tukwaniini tukizi fukama imbere lya Rurema (5.1-7)
- Tukwaniini tukizi simbaha mwami (8)
- Ubwitegeereze bwo buhimiri ubuhwija (7; 9.13–10.20)
- Tukwaniini tukizi yisimiisa mu byo tuhaabirwi (11.1-6)
- Tukwaniini tukizi kengeera Rurema mu busore bwitu (11.7–12.8)
1
Byoshi biryagagi bya busha-busha
Yaga magambo, gali ga mwa Mwigiriza, mugala Dahudi, anali ye mwami útuuziiri mu kaaya keꞌYerusaleemu.
Mwigiriza adeta kwokuno:
Busha! Busha! Si byoshi, biryagagi bya busha-busha ngana!
Aaho! Ikyanya umundu agweti agashaha ikyuya mu kukoleereza mu kihugo,
bikagi byo ali mu ba ayungusiri?
Kibusi kiguma kiri mu fwa, ikindi kinabutwe.
Si ikihugo kyohe, kikiri kyekirya-kyekirya, halinde imyaka neꞌmyakuula!
Izuuba liri mu tunduuka, linasooke,
litanali mu tindiriza ukushubi tunduuka haahalya-haahalya.
Imbuusi, nayo, iri mu huusa ukulyoka ikisaka,
mu kulola imbembe.
Iri mu genda igazunguluka-zunguluka,
mu kushubi kizi galukira ngiisi ho ikatondeerera.
Inyiiji zooshi, nazo, zigweti zigakizi hingira mu nyaaja.
Kundu kwokwo, yizo nyaaja zitali mu yijulira.
Yago miiji gali mu shubi galukira iwa nyiiji,
ganashubi hingira iwa nyaaja.
E balya, yago magambo gooshi, gagweti gagatuluhya,
halinde tutaki loziizi ukudeta hiꞌgulu lyago.
Amasu gali mu ba gayifwijiri ukulangiiza-langiiza.
Amatwiri nago gali mu yifwija ukuyuvwa-yuvwa.
Ngiisi keera íbikalenga, byo na byebyo íbigashubi ba ho.
Na ngiisi keera íbikakoleka, byebyo kandi byo bigashubi boneka.
Ee ma! Hano mu kihugo, ndaabyo bihyahya.
10 Kundu bagweti bagaadeta: «Langiizi! Yiri igambo, lyo likola lihyahya.»
Si lyo na lyeryo, íryâli tuula ho.
Lyâli yamiri ho, kiri neꞌkyanya tutâli zaazi butwa.
11 Abandu booshi, kundu bâli tuuziri ho yaho keera,
si batakiri mu kengeerwa.
Kiri naꞌmagambo ágâye ki yije,
nago ha nyuma, ndaaye úwâye ki gakengeere.
Koꞌbwitegeereze buli mu simiisa?
12 Niehe Mwigiriza, nâli riiri mwami waꞌBahisiraheeri, mu kaaya keꞌYerusaleemu. 13 Nâli fitiirwi bweneene kwo nyige ngiisi íbiri mu koleka mu kihugo. Haliko yibyo nabyo, guli muluho muhamu. Emwe! Rurema akatuzidohera ngana. 14 Byoshi íbiri mu koleka mu kihugo, mbwini kwo biri bya busha-busha. Biri nga kulooza ukugwata imbuusi.
15 Ikindu iri kyangaba kikoli gondamiri, bitaziziri kwo kishubi gololwa.
Neꞌri kyangaba kitakiri ho, tutangashubi deta kwo kikiri ho.
16 Kyanatuma ngayitoneesa kwokuno: «Lolaga! Nie koli hiiti ubwitegeereze bwingi bweneene, ukuhima abandi booshi ábâli twaziri mu kaaya keꞌYerusaleemu. Ee! Ngola mwitegeereza, na ndi munabwenge bweneene.» 17 Nâli kizi fiitirwa, mbu nzobanukirwe noꞌbwitegeereze. Na mbe nzobanukiirwi noꞌbuzeeze, noꞌbuhwija. Halikago, ikyanya nꞌgagira kwokwo, nanayiji bona kwo nabyo nyene, biri nga kulooza ukugwata imbuusi.
18 Ikyanya umundu ali mu longa ubwitegeereze,
lyo ali mu longa noꞌmwizingeerwe mwingi.
Neꞌkyanya ali mu yushuula ubumenyi,
lyo ali mu yiyushuulira naꞌmalira kwakundi.