ዮሃኒሲ ፃፌዳ
ሚሺራቹዋ ቃላ
ጌሉዋ
ዮሃኒሲ ፃፌዳ ሚሺራቹ፥ ዬሱሲ ኣሹዋ ማዪዴ ኣሳ ጊዱዋን ቤቴዳ ዴዑዋ ፆሳ ቃላ ጊዲያዋ ቆንጪሴ። ሃ ማፃፋይ ባሬ ሁጴው ቆንጪሲያዋዳን ሃ ሚሺራቹዋ ቃላይ ፃፌቴዳዌ፥ ኣ ናባቢያ ኣሳይ ዬሱሲ ኣሳ ኣሺያ ꬋሊያ ጊዲዴ ያናዋ ጌቴቴዳ ፆሳ ናዓ ጊዲያዋ ኣማናና ማላኔ ኣኒ ኣማኖ ጋሱዋን ሜꬊና ዴዑ ኡንቱንቱሲ ዴዓናዋ ኡንቱንቱ ኤራና ማላ ፃፌቴዳ (20፡31)።
ሚሺራቹዋ ቃላው ኮይሮ ሻኩ ሜꬊና ፆሳ ቃላይኔ ዬሱሲኔ ኢቱዋ ጊዲያዋ ኦዲ ሲሚዴ፥ ዬሱሲ ኣሺያዋ ጊዲዴ ያና ጌቴቴዳ ፆሳ ናዓ ጊዲያዋ ቤሲያ ዱማ ዱማ ማላታቱዋ ሺሼ። ሄዋፔ ካሊዴ ቃሲ ሃ ማላታቱዋፔ ቤቴዳ ኣይፊያ ኦዲያ ታሪካቱ ካሊኖ። ሃ ኪፊሊ ኢቲ ኢቲ ኣሳይ ዬሱሳን ኣማኒዴ፥ ኣ ካሊያዋንታ ጊዴዳዋ ኦዴ፤ ሃራቱ ቃሲ ኣ ኣያው ኢፄዴንቶኔ ኣኒ ኣያው ኣማኖኮ ጌዴንቶ ኦዲኖ። (ሼምፑዋ 13-17) ዬሱሲ ኦይቄቴዳ ኦማርሲ ኣው ኣ ካሊያዋንቱና ኣይ ኬና ሚኖ ኢቲፔቴꬃይ ዴዒንቶኔ፥ ቃሲ ኢ ካቄታናው ማቴዳ ዎንቴꬃ ጋላሲ ኡንቱንቱሲ ጊጌታና ማላኔ ሚናና ማላ ኢ ሃሳዬዳ ቃላ ኦዲኖ። ዉርሴꬃ ሼምፓቱ ዬሱሲ ኦይቄቴዳዋኔ ፒርዳው ሺቄዳዋ፥ ኣ ካቁዋኔ ኣ ዴንዱዋ፥ ቃሲካ ዴንዱዋፔ ጉዪያን ባሬና ካሊያዋንቱሲ ኢ ቆንጬዳ ሃኖታ ኦዲኖ።
ዮሃኒሲ ጎዳ ዬሱሲ ኪሪስቶሳ ባጋና ቤቲያ ሜꬊና ዴዑዋ ቆንጪያን ቤሲያ ሃ ኣꬎ ኬካቴꬃይ ሃዒፔ ዶሚዴ ዬሱሲ ኦጌ፥ ቱማኔ ዴዖ ጊዲያዋ ኣማኒያዋንቱሳ። ዮሃኒሲ ፃፌዳ ሚሺራቹዋ ቃላ ሃራቱዋፔ ዱማዪያዌ፥ ኣያና ቱማቴꬃቱዋ ታማሪሳናው ዴዑዋ ኡባን ኣሳይ ሜዜቴዳ ቃላቱዋ ጎዔቲያ ዲራሳ። ሄዋንቱካ፥ ሃꬃ፥ ሶሉዋ፥ ፖዑዋ፥ ሄንꬃንቻ፥ ዶርሳ፥ ዎዪኒያ ሚꬃ፥ ዎዪኒያ ኣይፊያኔ ሄዋንታ ማላቲያዋንታ።
ዎሹማዴ ኦይቄቴዳ ሚሺራቲ ታሪኪያ 7፡53-8፡11 ጮራ ቢሌꬃቱኔ ቤኒ ማፃፋቱ ባሬንቱን ጉጂኪኖ፤ ሃራቱ ዮሃኒሳ ሚሺራቹዋን 21፡24 ጉዪያን ጌሊሲኖ፤ ሃራንቱ ቃሲ ሉቃሳ ሚሺራቹዋ 21፡38 ጉዪያን ጌሊሲኖ፤ ኢቲ ቤኒ ፃፌቴዳ ቢሌꬃይ ዮሃኒሳ ሚሺራቹዋ 7፡36 ጉዪያን ጌሊሴዳ።
ሼምፓቱዋ ኡባቱዋሲ ኢሜቴዳ ቃንꬃ ቆፋቱዋ
ሃ ማፃፋ ፃፌዳዋ ቆፋ (1፡1-18)
ፃማቂያ ዮሃኒሳኔ ዬሱሳ ኮይሮ ካሌዳዋንታ (1፡19-51)
ዬሱሳ ኦሱዋ ዶሜꬃ (2፡1-12፡50)
ዬሩሳላሜኒኔ ኢዚ ዩሹዋን ዉርሴꬃ ጋላሳቱዋን ሃኔዳ ዬሱሳ ኦሱዋ (13፡1-19፡42)
ጎዳ ዬሱሳ ዴንዱዋኔ ቆንጬꬃ (20፡1-31)
ዉርሴꬃ ቁቲያ፥ ጋሊላን ዛሪዴ ባሬና ካሊያዋንቱሲ ዬሱሲ ቆንጬዳዋ (21፡1-25)
1
ዴዑዋ ቃላ
ቃላይ ኮይሮ ዴዔ፤ ቃላይካ ፆሳና ኢቲፔ ዴዔ፤ ቃላይካ ፆሳ። ኢ ኮይሮፔካ ፆሳና ዴዔ። ኡባባይ ቃላ ባጋና ሜꬌቴዳ። ሜꬌቴዳባኒ ኡባባኒ ኢ ባይናን ኢቲባይኔ ሜꬌቲቤና። ኣኒ ዴዑ ዴዔ፤ ዴዑ ኣሳው ፖዑዋ። ፖዑ ꬉማኒ ፖዔ፤ ꬉማይ ፖዑዋ ፆኒቤና።
ፆሳፔ ኪቴቲ ዬዳ ኣ ሱንꬃይ ዮሃኒሳ ጌቴቲያ ኢቲ ቢታኒ ዴዔ። ማት 3፡1፤ ማር 1፡4፤ ሉቅ 3፡1-2 ኣሳይ ኡባይ ኣ ባጋና ኣማናና ማላ፥ ፖዑዋባ ማርካታናው ዬዳ። ፖዑዋባ ማርካታናው ዬዳፔ ኣቲን፥ ኢ ባሬ ሁጴው ፖዑዋ ጊዴና። ኢካ ቱሙ ፖዑዋ ጊዴዳዌ ኣሳው ፖዒሳናው ሃ ሳዓ ዪያዋ።
10 ቃላይ ኣላሚያን ዴዔ፤ ፆሳይ ቃላን ኣላሚያ ሜꬌዳ፤ ሺን ኣላሚ ኣ ኤሪቤና። 11 ኢ ባሬ ባጋቱዋኮ ዬዳ፤ ሺን ኡንቱንቱ ኣ ሺሺ ኣኪቤይኪኖ። 12 ጊዶፔ ኣቲን ኢ ባሬና ሺሺ ኣኬዳ ኡባቶ፥ ባሬ ሱንꬃኒ ኣማኔዳዋንቶ፥ ፆሳ ናና ጊዳና ማላ፥ ማታ ኢሜዳ። 13 ኡንቱንቱ ፆሳፔ ዬሌቴዲኖፔ ኣቲን፥ ኣሳይ ዬሊያ ማራኒ ዎይ ኣሹዋ ሼኒያን ዎይ ኣቱማ ኣሳ ሼኒያ ፃላላን ዬሌቲቤይኪኖ።
14 ቃላይ ኣሳ ጊዲዴ፥ ኣꬎ ኬካቴꬃኒኔ ቱማቴꬃን ኩሚዴ ኑ ጊዱዋን ዴዔዳ። ኑኒ፥ ኢ ባሬ ኣቦ ኢቲ ናዓ ጊዲዴ ኣኬዳ ኣው ዴዒያ ባሬ ኣዉዋ ቦንቹዋ ቤዔዶ።
15 ዮሃኒሲ ኣባ ባሬ ኮሻ ꬎቁ ኦꬂዴ፥ «ታኒ፥ ‹ታፔ ካላ ዪያዌ ታፔ ቦላ፤ ኣዪሲ ጎፔ፥ ታ ዬሌታናፔ ካሴና ኢ ዴዒያዋ› ጋዴ ሂንቴንቶ ኦዶዌ ሃዋ» ያጊ ማርካቴዳ።
16 ኑኒ ኡባይ ኣ ኩሜንꬃ ኣꬎ ኬካቴꬃን ፓላሄዳ ኣንጁዋ ኣኬዶ። 17 ፆሳይ ሂጊያ ሙሴ ባጋና ኢሜዳ፤ ሺን ኣꬎ ኬካቴꬃይኔ ቱማቴꬃይ ዬሱሲ ኪሪስቶሳ ባጋና ዬዳ። 18 ፆሳ ቤዔዳ ኣሳይ ኦኒኔ ባዋ፤ ባሬ ኣዉዋ ማታን ዴዒያ ባሬ ሁጴው ፆሳ ጊዴዳዌ ኢቲ ናዓ ፃላላይ ኣባ ማርካቴዳ።
ፃማቂያ ዮሃኒሳ ማርካቴꬃ
(ማት 3፡1-12፤ ማር 1፡1-8፤ ሉቅ 3፡1-18)
19 ዬሩሳላሜን ዴዒያ ኣዪሁዳቱዋ ኣዪሲያዋንቱ ቄሳቱዋኔ ሌዋቱዋ ዮሃኒሳኮ፥ «ኔኒ ኦኔ?» ጊዴ ኣ ኦቻና ማላ ኪቲና፥ ዮሃኒሲ ኡንቱንቱሲ ማርካቴዳ ማርካቴꬃይ ሃዋ።
20 ዮሃኒሲ፥ «ታኒ ኪሪስቶሳ ጊዲኬ» ያጊዴ ጌሺ ማርካቴዳዋፔ ኣቲን፥ ማርካቱሳ ኢፂቤና።
21 ኡንቱንቱ፥ «ያቲና፥ ኔኒ ኦኔ? ኔኒ ኤላሴ?» ያጊዴ ኦቼዲኖ።
ዮሃኒሲ፥ «ኣ ጊዲኬ» ያጌዳ።
ቃሲካ ኡንቱንቱ፥ «ኔኒ ናቤ?» ያጊዴ ኦቼዲኖ።
ዮሃኒሲ፥ «ጊዲኬ» ያጊ ዛሬዳ። ዛር 18፡15፣ 18፤ ሚል 4፡5
22 ኡንቱንቱ፥ «ያቲና ኔኒ ኦኔ? ኑኒ ኑና ኪቴዳዋንቶ ኦዳና ማላ፥ ኔኒ ኔና ኦና ጋይ?» ያጌዲኖ።
23 ዮሃኒሲ ዛሪዴ፥ «ናቢያ ኢሳያሴ ጌዳዋዳን፥ ዎራን ባሬ ቃላ ꬎቁ ኡዲዴ፥
‹ጎዳ ኦጊያ ሲቲ ኦꬂቴ!›
ጊያ ኮሻይ ታዋ»
ያጌዳ። ኢሳ 40፡3
24 ቃሲ ፓሪሳዋቱ ኪቴዳ ኣሳቱ 25 ዮሃኒሳ፥ «ኔኒ ኪሪስቶሳ ዎይ፥ ኤላሳ ዎይ ናቢያ ጊዳና ꬋዮፔ፥ ያቲና ኣዪሲ ፃማቃይ?» ያጊዴ ኦቼዲኖ።
26 ዮሃኒሲ፥ «ታኒ ሃꬃን ፃማቃይ፤ ሺን ሂንቴንቱ ኤሬናዌ ኢቱ ሃዋኒ ሂንቴንቱ ጊዱዋን ዴዔ። 27 ኢ ታፔ ካላ ዬ። ታኒ ኣ ጫማ ቃሹዋ ቢላናዉካ ቤሲኬ» ያጊ ዛሬዳ።
28 ሃዌ ኡባይ ዮርዳኖሳ ሻፋፔ ሄፊንꬃ ባጋ ዮሃኒሲ ፃማቂያሳ ቢታኒያን ሃኔዳ።
ፆሳ ኦርጌ ዶርሳ
29 ዮሃኒሲ ዎንቴꬃ ጋላሲ ዬሱሲ ባሬኮ ዪያዋ ቤዒዴ፥ «ፆሳ ኦርጌ ዶርሳ፥ * ፆሳ ኦርጌ ዶርሳ፡ ፓሲጋ (ኬሱዋ)፥ ኣዪሁዴ ኣሳቱዋ ፓይዱዋን ኒሳን ጌቴቲያ ኣጌና ጊዲዴ ቶጲያ ኣሳ ፓይዱዋን ላፑኒያኔ ሆስፑኒያ ኣጌናቱዋ። ኣዪሁዴ ኣሳን ፓሲጋ ጌቴቶዌ፥ ፆሳይ ኢስራዔሊያ ኣሳቱዋ ጊብፄፔ ዎልቃማ ማላታን ኬሴዳ ዎዲያ ጊዲያ ዲራሳ። ዎግ 23፡5-8 ፄሊቴ። ፆሳ ኦርጌ ዶርሳ፥ ኦራꬃ ጫቁዋን ኪሪስቶሳን ፄሴቶ ጋሱ፥ ኢ ሃ ኣላሚያ ኣሳ ሃይቁዋሲ ባሬና ኣꬂ ኢሚዴ ሜꬊና ሙራፔ ኬሲ ኣኮ ዲራሳ። 1ቆር 5፡7፤ 1ጵፅ 1፡18-19 ፄሊቴ። ኣላሚያ ኣሳ ናጋራ ꬋዪሲያዌ፥ ሃዌሺ! 30 ታኒ፥ ‹ታፔ ካላ ኢቱ ያናዋ፤ ኢ ታፔ ቦላ፤ ኣዪሲ ጎፔ፥ ታ ዬሌታናፔ ካሴና ኢ ዴዒያዋ› ጋዴ ኦዴዳዌ ሃዋ። 31 ኢ ኦኔንቶ ታኒ ኤሪኬ፤ ሺን ኢስራዔሊያ ኣሳው ኣ ቆንጪሳናው ሃꬃን ፃማቃዴ ያዲ» ያጌዳ።
32 ዮሃኒሲ ማርካቲዴ፥ «ጌሻ ኣያናይ ሳሉዋፔ ሃራጲያዳን ዎꬊሺናኔ ኣ ቦላን ኡቲሺን፥ ታኒ ቤዓዲ። 33 ታኒ ኣ ኤሪኬ፤ ሺን ሃꬃኒ ፃማቃና ማላ ታና ኪቴዳ ፆሳይ፥ ‹ጌሻ ኣያናይ ዎꬊዴ፥ ኢቲ ኣሳ ቦላ ሼምፒሺን፥ ኔኒ ቤዓና፤ ኢካ ጌሻ ኣያናን ፃማቄ› ያጊዴ ታው ኦዴዳ። 34 ታኒ ሄዋ ቤዓዲ፤ ኢ ፆሳ ናዓ ጊዲያዋካ ማርካታይ» ያጌዳ።
ዬሱሲ ኮይሮ ባሬና ካሊያዋንታ ዶሬዳ
35 ዎንቴꬃ ጋላሲ ዮሃኒሲ ሺሬቲዴካ ባሬና ካሊያዋንቱፔ ላዓቱዋና ኢቲፔ ኤቄዳ፤ 36 ኢ ዬሱሲ ኣꬊሺን ቤዒዴ፥ «ፆሳ ዶርሳይ ሃዌሺ!» ያጌዳ።
37 ዮሃኒሳ ካሊያ ላዓቱ ዮሃኒሲ ጊያዋ ሲሲዴ፥ ዬሱሳ ካሌዲኖ። 38 ዬሱሲ ባሬና ካሊያዋንታ ጉዬ ሲሚ ቤዒዴ፥ «ኣያ ኮዪቴ?» ያጊ ኦቼዳ።
ኡንቱንቱ ዛሪዴ፥ «ሬቢ፥ ኔኒ ሃቃን ዴዓይ?» ያጌዲኖ። «ሬቢ» ጉሳይ «ታማሪሲያዎ» ጊያዋ።
39 ዬሱሲ ኡንቱንታ፥ «ሃ ዪዴ ቤዒቴ» ያጌዳ። ኡንቱንቱ ቢዴ፥ ኢ ዴዒያሳ ቤዔዲኖ፤ ሄ ጋላሲ ሳዓይ ታሙ ሳቴ ሄራ ጊዲያ ዲራው፥ ኡንቱንቱ ኣናና ፔሼዲኖ።
40 ዮሃኒሲ ጌዳዋ ሲሲዴ፥ ዬሱሳ ካሌዳ ላዑ ኣሳቱዋፔ ኢቱ፥ ሲሞና ጴፂሮሳ ኢሻ ኢንዲራሳ። 41 ኢንዲራሴ ኮይሮ ባሬ ኢሻ ሲሞና ዴሚዴ፥ «ኑኒ ፆሳይ ኪቴዳዋና ጋኬቴዶ» ያጌዳ። ሄዋ ጉሳይ «ኪሪስቶሳ» ጊያዋ። 42 ኢንዲራሴ ሲሞና ዬሱሳኮ ኣሄዳ።
ዬሱሲ ሲሞና ቤዒዴ፥ «ኔኒ ዮሃኒሳ ናዓ ሲሞና፤ ኔ ሱንꬃይ ኬፋ ጌቴታናዋ» ያጌዳ። «ኬፋ» ጊያዋ ቢሌꬃይ «ጴፂሮሳ» ዎይ «ዛላ» ጊያዋ።
ዬሱሲ ፒሊጶሳኔ ናቲናዔላ ፄጌዳ
43 ዎንቴꬃ ጋላሲ ዬሱሲ ጋሊላ ባናው ቆፋ ቃቼዳ፤ ኢ ፒሊጶሳና ጋኬቲዴ፥ «ታና ካላ!» ያጌዳ። 44 ፒሊጶሲ፥ ኢንዲራሲኔ ጴፂሮሴ ዴዔዳ ቤቴሳይዳ ጌቴቲያ ካታማፔ ዬዳ ኣሳ።
45 ፒሊጶሲ ናቲናዔላና ጋኬቲዴ፥ «ሙሴ ማፃፋቱዋኒኔ ናባቱዋ ማፃፋቱዋን ሙሴ ማፃፋቱዋኒኔ ናባቱዋ ማፃፋቱዋን፡ ኣዪሁዳቱዋ ማፃፋ፥ ኤጫ ጫቁዋ። ኣባይ ፃፌቴዳዋዳን፥ ዮሴፎ ናዓ ዬሱሲ ናዚሬቴ ካታማን ዴዒያዋና ኑኒ ጋኬቴዶ» ያጊ ኦዴዳ።
46 ናቲናዔሊ ዛሪዴ፥ «ናዚሬቴ ካታማፔ ሎዖባይ ኬሳናው ዳንዳዪ?» ያጌዳ።
ፒሊጶሲ፥ «ያዴ ቤዓ» ያጌዳ።
47 ናቲናዔሊ ባሬኮ ዪያዋ ዬሱሲ ቤዒዴ፥ «ማካላይ ባይና ቱሙ ኢስራዔሊያ ኣሳይ ሃዋ!» ያጌዳ።
48 ናቲናዔሊ ዬሱሳ፥ «ኔኒ ታና ሃቃን ኤራይ?» ያጊ ኦቼዳ።
ዬሱሲ ዛሪዴ፥ «ፒሊጶሲ ኔና ፄሳናፔ ካሴ፥ ኔኒ ባላሲያ ጌቴቲያ ሚꬃፔ ሂርኪና ዴዒሺን፥ ታኒ ኔና ቤዓዲ» ያጌዳ።
49 ናቲናዔሊ ዛሪዴ፥ «ታማሪሲያዎ፥ ኔኒ ፆሳ ናዓ! ኔኒ ኢስራዔሊያ ካቲያ!» ያጌዳ።
50 ዬሱሲ፥ «ታኒ ኔና ባላሲያ ጌቴቲያ ሚꬃፔ ሂርኪና ቤዓዲ ጌዳ ዲራው ኣማናይ? ኔኒ ሃዋፔ ኣꬊያዋ ቤዓና!» ያጌዳ። 51 ቃሲካ ዬሱሲ፥ «ታኒ ሂንቴንቱሲ ቱሙዋ ኦዳይ፤ ሳሉ ዶዬቲና፥ ፆሳ ኪታንቻቱ ታ ቦላ፥ ኣሳ ናዓ ቦላ፥ ፑዴ ኬሲሺናኔ ዱጌ ዎꬊሺና፥ ሂንቴንቱ ቤዓና» ያጌዳ። ዶም 28፡12

1:6 ማት 3፡1፤ ማር 1፡4፤ ሉቅ 3፡1-2

1:21 ዛር 18፡15፣ 18፤ ሚል 4፡5

1:23 ኢሳ 40፡3

*1:29 ፆሳ ኦርጌ ዶርሳ፡ ፓሲጋ (ኬሱዋ)፥ ኣዪሁዴ ኣሳቱዋ ፓይዱዋን ኒሳን ጌቴቲያ ኣጌና ጊዲዴ ቶጲያ ኣሳ ፓይዱዋን ላፑኒያኔ ሆስፑኒያ ኣጌናቱዋ። ኣዪሁዴ ኣሳን ፓሲጋ ጌቴቶዌ፥ ፆሳይ ኢስራዔሊያ ኣሳቱዋ ጊብፄፔ ዎልቃማ ማላታን ኬሴዳ ዎዲያ ጊዲያ ዲራሳ። ዎግ 23፡5-8 ፄሊቴ። ፆሳ ኦርጌ ዶርሳ፥ ኦራꬃ ጫቁዋን ኪሪስቶሳን ፄሴቶ ጋሱ፥ ኢ ሃ ኣላሚያ ኣሳ ሃይቁዋሲ ባሬና ኣꬂ ኢሚዴ ሜꬊና ሙራፔ ኬሲ ኣኮ ዲራሳ። 1ቆር 5፡7፤ 1ጵፅ 1፡18-19 ፄሊቴ።

1:45 ሙሴ ማፃፋቱዋኒኔ ናባቱዋ ማፃፋቱዋን፡ ኣዪሁዳቱዋ ማፃፋ፥ ኤጫ ጫቁዋ።

1:51 ዶም 28፡12