EPESO
KAG MGA PAUNANG BISAYA TUNGOR SA SUYAT NI APOSTOL PABLO PARA SA
MGA TAGA-EPESO
Kaling suyat ay ingsuyat ni Apostol Pablo sa mga nagtutu-o kang Kristo sa syudad it Epeso. Kali ay ingsuyat mga 30 tuig pagkatapos sa kamatayon ni Hesus (Kag tuig tong ingsuyat kali ni Apostol Pablo ay ingbibilang nak 60 A.D.).
It katong kapanahunan ni Apostol Pablo, kag Epeso ay nasasakop it probinsya it Asya. Kinang lugar nak it kato ay ingtatawag nak probinsya it Asya, ngasing ay atoey ingtatawag nak Turkey. It kato, kag Epeso ay mayaman ag nabantog dahil sa marakong templo it diosa it mga taga-Roma nak kag ngayan ay Diana. (Sa bisayang Griyego kag ngayan it kali ay Artemis. Basaha sa Bin. 19:23-31.)
Hali sa suyat, ingpapakusog ni Apostol Pablo kag mga nagtutu-o kang Kristo. Ida ra gingparumrom sa inra nak sa huli kag tanan nak asa langit ag duta ay apisanon it Dios sa irayom it gahom ni Kristo. Ida ra ingparumrom kag mga lahi it Hudyo ag mga buko Hudyo nak sinra ay parehong gingpasag-uli it Dios sa Ida sarili parayan kang Kristo. Ag dahil dili sinra ra mismo ay nagpasag-ulian sa usa'g-usa. Ingsilingan ra pati nida sinra nak perming hina kag gahom it Dios para buligan sinra nak magpaninrugan sa inra pagtu-o laban sa pag-atake ni Satanas.
KAG SUYOR IT EPESO
Kag Pagpangamusta 1:1-2
Kag Ispirituhanong Pagpakamaado Nato kang Kristo 1:3-14
Kag Pagpasalamat ag Pagpangamuyo ni Apostol Pablo 1:15-23
Kag Bag-ong Pagpangabuhi kang Kristo 2:1—3:21
Kag mga Laygay Para sa mga Nagtutu-o kang Kristo 4:1—5:21
Kag mga Laygay Para sa Myembro it Panimayay 5:22—6:9
Kag Ingtata-o it Dios Bilang Pangprotekta Laban kang Satanas 6:10-20
Kag Katapusan it Suyat 6:21-24
Kag Suyat ni Apostol Pablo para sa
MGA TAGA-EPESO
1
KAG PAGPANGAMUSTA
1-2 Mga pinalanggang sinakupan it Dios sa syudad it Epeso,* 1:1-2 Puyding basahon nato sa Bin. 18:18-21; 19:1-41 kung pauno nakaabot kag Maadong Balita sa Epeso sa lugar it Pisidya.
kamong mga matutom sa inro pagtu-o nak nagpapakig-usa kang Kristo Hesus.
Ako si Pablo, nak Apostol ni Kristo Hesus kumporme sa kabubut-on it Dios, kag nagsusuyat it kali.
Kabay pang mapasa-inro kag kaaduhan ag katimunungan nak halin sa Dios nak ato Tatay ag kang Ginoong Hesu-Kristo.
KAG ISPIRITUHANONG PAGPAKAMAADO NATO KANG KRISTO
Dayawon kag Dios nak imaw kag Dios ag Tatay it ato Ginoong Hesu-Kristo. Sida kag nagta-o sa ato it tanang ispirituhanong pagpakamaado halin sa langit dahil sa ato pagpakig-usa kang Kristo. Bag-o pa matuga kag langit ag duta, gingpiliey Nida kita nak maging Ida parayan sa ato pagpakig-usa kang Kristo, pramas maging balaan ag waya't masisiling laban sa ato sa Ida atubangan. Dahil ngani sa pagpalangga it Dios, gingbuotey Nida nak kita ay aakuon bilang Ida mga anak 1:5 “kita ay aakuon bilang Ida mga anak” sa bisayang Bantoanon kag “pag-ampon” sa pagsalin it bisayang Griyego. Sa kultura it katong kapanahunan ni Apostol Pablo kag inra pag-ampon sa usang anak ay “bilang matuor nak anak.” parayan kang Hesu-Kristo, kumporme sa Ida kagustuhan ag kabubut-on. Kada adayawon nato Sida, dahil sa Ida mahimayaong kaaduhan nak Ida ingpakita sa ato parayan sa pagpakig-usa sa Ida pinalanggang Anak.
7-8 Dahil sa ato pagpakig-usa kang Kristo ag parayan sa Ida rugo, kita ay Ida ingtubos ag ingpatawarey sa ato mga sala. 1:7-8 Sa Heb. 9:11-22 basaha ninro kag tungor sa rugo ni Kristo Hesus ag kag pagpatawar it Dios sa kasal-anan. Abang rako talaga kag kaaduhan nak gingbuhos sa ato it Dios, pati kag kaayam ag pagkaintyende nak Ida gingpaayam sa ato. Ngani, nasasadyahan kag Dios nak ipaayam sa ato ngasing kag Ida plano nak Ida atuparon parayan kang Kristo. Kaling Ida plano it kato ay waya pa Nida gipaayaman sa tawo. 10 Imaw kali kag Ida plano. Sa tamang oras nak Ida gingtermino, apisanon Nida kag tanan sa langit ag sa duta sa irayom ni Kristo.
11 Dahil sa ato pagpakig-usa kang Kristo, gingpili ra kita it Dios nak maging Ida bag-o pa sa primerong panahon. Imaw kali kag plano it Dios nak naghihimo it tanan kumporme sa Ida kabubut-on. 12 Gingtuman Nida kali agor kaming mga lahi it Hudyo nak unang nagsalig kang Kristo ay magta-o it kadayawan sa Dios nak Mahimayaon. 13 Ag kamo rang mga buko Hudyo§ 1:13 o “mga Hentil” nak halin sa bisayang Inglis nak “Gentile.” ay nagtu-o ag ingpakig-usa it Dios kang Kristo it katong narunggan ninro kag kamatuuran nak imaw kag Maadong Balita nak nagraya sa inro it kaluwasan. Kada ingtaw-an kamo it Dios it ingpromisang Ispirito Santo bilang tanra nak kamo ay Iday mga anak. 14 Ag kag pagtiner it Ispirito Santo sa atong tanan nak nagtutu-o sa Ida kag pamatuor nak mapapasa-ato kag tanang gingpromisa it Dios sa Ida mga anak. Matutupar kali sa oras nak akumpletuhon Nida kag pagtubos sa tanan nak naging Ida, ag parayan dili madadayaw kag Dios nak Mahimayaon!
KAG PAGPASALAMAT AG PAGPANGAMUYO NI APOSTOL PABLO
15 Kada ngani katong narunggan nako kag tungor sa inro pagtu-o kang Ginoong Hesus ag sa inro pagpalangga sa Ida tanang sinakupan, 16 waya gitutungon kag ako pagpasalamat sa Dios para sa inro, kaibahan kag ako pagrumrom sa inro sa bawat ako pangamuyo. 17 Nak kabay pang kag Dios it ato Ginoong Hesu-Kristo, nak imaw kag Mahimayaong Tatay ay imaw kag mata-o sa inro it kaayam ag kahadagan parayan sa Ispirito Santo, agor lalo pang gador ninrong makilaya Sida. 18 Ag kabay pang pahadagon it Dios kag inro mga isip pramas maayaman ninro kung ni-o kag Ida ibang mga ingpromisa nak inro ingpapaabot, dahil kamo ay gingtawag nak maging Ida mga katawuhan.
Imaw ra maayaman ninro kung ni-o kag Ida rakong kaaduhan nak inro apanublion bilang Ida mga sinakupan, 19 pati kag Ida rakong gahom para sa ato nak nagtutu-o sa Ida. Kali kag gahom nak indi kayang abuton it isip it tawo. Ag kaling rakong gahom 20 ay imaw kag Ida inggamit it katong gingbanhaw Nida si Kristo bag-o gingpaingkor Sida sa bandang tu-o Nida ruto sa langit.* 1:20 Kag gustong bisayahon it mga bisaya nak, “gingpaingkor Sida sa bandang tu-o Nida” ay si Hesus ag Dios ay ausa it balor ag karapatan. 21 Ruto si Kristo ay yabaw sa tanang mga nagpapamuno, mga nagrurumaya, mga naggagahom, mga nagpapairay ag tanang mga ingtataw-an it importansya ngasing ag sa palaabuton pa. 22 Gingbutang it Dios kag tanan sa irayom it gahom ni Kristo ag Sida kag gingbutang nak Pinaka-puno sa tanang nagtutu-o sa Ida. 23 Ngani tuyar sa tawo, kita kag tuyar sa yawas Nida ag Sida kag Pinaka-uyo. Ag bilang yawas ni Kristo, kita ay Ida ginggagahuman, kumo Sida yang kag nagtata-o it kabuhi ag naggagahom sa ni-o mang butang aber hariin mang lugar.

*1:1-2 1:1-2 Puyding basahon nato sa Bin. 18:18-21; 19:1-41 kung pauno nakaabot kag Maadong Balita sa Epeso sa lugar it Pisidya.

1:5 1:5 “kita ay aakuon bilang Ida mga anak” sa bisayang Bantoanon kag “pag-ampon” sa pagsalin it bisayang Griyego. Sa kultura it katong kapanahunan ni Apostol Pablo kag inra pag-ampon sa usang anak ay “bilang matuor nak anak.”

1:7-8 1:7-8 Sa Heb. 9:11-22 basaha ninro kag tungor sa rugo ni Kristo Hesus ag kag pagpatawar it Dios sa kasal-anan.

§1:13 1:13 o “mga Hentil” nak halin sa bisayang Inglis nak “Gentile.”

*1:20 1:20 Kag gustong bisayahon it mga bisaya nak, “gingpaingkor Sida sa bandang tu-o Nida” ay si Hesus ag Dios ay ausa it balor ag karapatan.