Chikalata cha Paolo kwa
Ŵagalatia
Chilongolelo
Chikalata cha Ŵagalatia chalembekwe ni nduna che Paolo (1:1) Achi chili chikalata chati che Paolo ŵalembele ŵandu ŵakunkulupilila Che Yesu ŵaali chilambo cha ku Galatia pa yaka ya 48 ni 57 pakumala kupagwa Che Yesu Kilisito. Ikukomboleka kuti Ŵagalatia ŵatamaga ku chilambo cha Galatia chichaliji mu liuto lya mwenye jwa chiloma. Ŵaumanyilisi ŵa ngani ja Bibilia nganakola usyene nkati liuto kuŵaliji che Paolo katema kaŵalembaga chikalata chi, nambo ŵandu ŵajinji akuganisya kuti chikalata chi chalembekwe mu musi wa ku Efeso pane ku Kolinto.
Che Paolo ŵalembile chikalata chi kwa nningwa wa mipingo ja ŵandu ŵakunkulupilila Che Yesu ŵaali ku Galatia yaani ŵaali Ŵayahudi ni ŵanganaŵa Ŵayahudi. Chikalata chi chalembekwe kwa ligongo lya kumenyana ni majiganyo ga unami gagasachile akuyanje majiganyo ga Chiyahudi gagali mmalembelo ga kalakala nti mashalaiti ga chikulupi, nnopennope lijiganyo lya kuumbala. Kwaliji ni mpingo wa ŵandu pasikati ja ŵandu ŵakunkulupilila Che Yesu ŵaŵaliŵilangaga Ŵayahudi ŵaŵakanganichisyaga ŵakukulupilila ŵanganaŵa Ŵayahudi aumbale. Nombe ŵandu wo ŵausyaga nkati usyene wa ulamusi u che Paolo wa kuŵa nduna. Che Paolo ŵauchenjele unduna wakwe kwa kusala ngani syakwe simpepe (1:11-2:14) Ni ŵajichenjele ngani jambone kwa kutagula kuti ukulupusyo ukukomboleka kupatikana pe kwa litala lya kwakulupilila Che Yesu Kilisito (2:16). Yeleyo ikukopochela kwa ligongo lya wema waulosisye Akunnungu kwa ŵandu namose ukulupusyo ngaukukulupilila ipanganyo ya ŵandu.
Yaili mwelemo
Che Paolo akutanda chikalata chao kwa kwakomasya ŵakukulupilila ŵaali ku chilambo cha Galatia (1:1-5).
Sooni che Paolo akusala indu impepe yaikwagamba asyene achisakaga kuuchenjela ulamusi wao wa kwiganya ni kulosya kwa usyene kuti ŵalinjile kutama kwa kugakamulisya malajisyo nambo ŵalepele (1:6-2:21).
Nombe akupunda kusala nkati masengo ga malajisyo ni ntuuka mu ukulupusyo (3-4).
Sooni akusala indu impepe kulosya yakuti pakutama uchenene mu utame wa chikilisito (5-6:10).
Che Paolo akumalichisya chikalata chao kwa kwakomasya ni kupopela kwa mbesi achakumbusyaga kuti kugalauswa ni Akunnungu ni kutendekwa kuŵa mundu jwa sambano kuli kwambone nnope kugapunda malajisyo ni kanuni sya paasa, chisau majiganyo ga kuumbala (6:11-18).
1
1 Une che Paolo, jundi nduna ngaŵa kwa kusagulikwa ni ŵandu atamuno ngaŵa kwa ukombole wa ŵandu, nambo sagulikwe ni Che Yesu Kilisito ni Akunnungu Atati, ŵaŵansyusisye Che Yesu, 2 ni achapwetu wose ŵaali pamo ni une tukunkomasya mwanya mipingo ja ŵandu ŵakunkulupilila Kilisito jajili ku chilambo cha ku Galatia. 3 Tukummendela upile ni chitendewele kutyochela kwa Akunnungu Atati ŵetu ni kwa Ambuje Che Yesu Kilisito.
4 Kilisito ŵalityosisye asyene kuŵa mbopesi kwa ligongo lya sambi syetu kuti atukulupusye pachilambo changalumbana cha sambano chi, kwa usache wa Akunnungu ŵetu ni Atati. 5 Twakusye Akunnungu moŵa gose pangali mbesi! Eloo.
Jipali Ngani Jambone jimope
6 Nkusimosya inkuti pakwaleka chitemape Akunnungu ŵammilasile kwa upile wa Kilisito ni nkujikuya ngani jambone jine jine. 7 Isyene ngapagwa Ngani Jambone jine. Nambo apali ŵandu ŵakuntindanya ŵanyamwe, ŵandu ŵakusaka kujigalausya Ngani Jambone ja Kilisito. 8 Nambo, iŵaga jumo jwetu pane achikatumetume ŵa kwinani, channalichile ngani jine jine jangajikulandana ni ajila jitwannalichile uweji, alwesechekwe ni Akunnungu! 9 Twamasile kuŵecheta, ni sambano nguujila nguŵecheta, iŵaga chachinnalichila mundu jwine Ngani Jambone jine, jangajikulandana ni jejila jimwamasile kupochela, alwesechekwe ni Akunnungu!
10 Sambano ngusaka nanonyelesye ŵaani! Nanonyelesye ŵandu, pane Akunnungu? Ngasachile kwanonyelesya ŵandu, ngangaŵe kose jwakutumichila jwa Kilisito.
Che Paolo iŵatite kuŵa nduna
11 Achalongo achinjangu, ngusaka mmanyilile kuti Ngani Jambone jinanlalichile jila nganijiŵa ngani ja kutyochela kwa mundu. 12 Nipele une nganinajipochela kutyochela kwa mundu jwalijose atamuno nganapagwa mundu juŵanyigenye. Che Yesu Kilisito asyene ni jwamunukulile une.
13 Usyene mwamasile kupilikana indite pakutama kalakala kwa kulikuya litala lya Chiyahudi lya kwapopelela Akunnungu ni indite pakwalagasya kwa nnope mpingo wa ŵandu ŵakunkulupilila Kilisito ni kusaka kwajonanga pangali chanasa. 14 Elo, une naapundile Ŵayahudi achinjangu achajinji ŵa lisusa limo ni une kwa kulikuya litala lya Chiyahudi lya kwapopelela Akunnungu, ni nachalile kuchikamulisya chisyoŵelo cha achambuje ŵetu.
15 Nambo Akunnungu, kwa upile wao ŵasagwile une namose ngunaŵe kupagwa, ŵamilasile naatumichile. 16 Paŵasachile kuumunukulila Mwanagwe munkati mwangu kuti nalichile Ngani Jambone nkati Che Yesu Kilisito kwa ŵandu ŵangaŵa Ŵayahudi, nganinyaula kukwausya ŵandu ŵane yakuti kuganisya, 17 namose nganinyaula ku Yelusalemu kukuwonegana ni aŵala ŵaŵaliji achinduna kabula nganime nduna nambo najawile kaje ku Alabia, nipele nausile sooni ku Damesiki. 18 Payapite yaka itatu pe, nipele nakwesile kwaula ku Yelusalemu kukuwonegana ni che Kefa jwakumanyika kwa liina lya che Petulo, nalonjele nawo kwa moŵa likumi ni nsano. 19 Nambo nganinaawona achinduna ŵane ikaŵe che Yakobo, apwao Ambuje.
20 Gelega gingunnembela gali ga isyene, Akunnungu akumanyilila kuti nganguŵecheta ya unami.
21 Kanyuma najawile ku chilambo cha Silia ni Kilikia. 22 Nambo katema ko, mipingo ja ŵandu ŵakunkukulupilila Kilisito ŵa chilambo cha ku Yudea ŵaliji nganamone une. 23 Chiŵachimanyaga ni chechila pe chiŵachipilikene, “Jwejula mundu juŵatusawisye uwe kalakala, sambano akulalichila chikulupi chilachila cha Ngani Jambone chiŵalingaga kuchijonanga kalakala chila.” 24 Nipele, ŵaakusisye Akunnungu kwa ligongo lyangu une.