Og Piginang
nog Sosuguꞌonanan ni Isukristu
Og Piuna Taluꞌ paꞌali sog Piginang nog Sosuguꞌonanan ni Isukristu
Og Piginang nog Sosuguꞌonanan koni, og sukpat pa nog Gombaꞌis nog Guksugan kituꞌ nog sinulat ni Luk. Og tugyu nog sinulat ni Luk koni, og moguksug paꞌali sog mikuna kituꞌ tumabuk dia ni Isus, nog pinuluꞌan ilan nog Bolakat nog Mikpongon mokpulonag nog Gombaꞌis nog Guksugan sog gotowanan dituꞌ sog Jerusalem, bu sog tibuk nog Judia bu sog Samaria, bu asta sog gliwag nog dunya koni. Og guksugan dosop ini, paꞌali sog piginang nog poktanudanan kituꞌ dia ni Isus nog miktolipun dia sog bansa Hudyu. Bu bianan dianilan, mipulonag og Gombaꞌis nog Guksugan dia sog gotowanan sog ainain nog bonua.
Og Piginang nog Sosuguꞌonanan koni binahagiꞌ sog tolu kobahagiꞌ nog inunut dia sog bonuaanan kituꞌ nog pikpulonagan ni Isus nog Gombaꞌis nog Guksugan, bu dia sog ain kibotangan nog poglumpukan nilan moktamuy dia sog Mikpongon: (1) Og tiganaꞌ piginang nog poktanudanan dituꞌ sog Jerusalem dangan piiknat na si Isus dituꞌ sog glangit. (2) Og kopogdungag nilan sog duma bonuaanan dituꞌ sog Judia bu Samaria. (3) Bu asta midopot dituꞌ sog molayuꞌ nog binonsaan nog maꞌ nog Roma.
Dini sog sulat koni motongow bog olo bayuꞌbayuꞌ nog gininang nog Bolakat nog Mikpongon kituꞌ nog sinumangon dunut og kotas nog bayaꞌ non dia sog poktanudanan dituꞌ sog Jerusalem nog mitang sog gondow nog kologyaꞌan nilan nog iningolanan Pentikos, bu minonayun monuluꞌ bu mondoloꞌisog dia sog poktanudanan bu asta sog kounutananan nilan dia sog tanud.
Bu og gustalan nog pikpulonag nilan, motongow dini sog sulat koni bog andun og dasig non dia sog ain tinumud dun, dia sog kotubuꞌ nilan bu dia sog kopoksolabuk nilan sog glumpuk nilan.
1. Og sinimpan sog koponaksiꞌ, 1:1-26.
a. Og gimpusan nog dondagan ni Isus bu og pasad non, 1:1-14.
b. Og ginantiꞌ dia ni Judas, 1:15-26
2. Og taksiꞌ nog sosuguꞌonanan dituꞌ sog Jerusalem, 2:1–8:3.
3. Og taksiꞌ nog sosuguꞌonanan dituꞌ sog Judia bu sog Samaria, 8:4–12:25.
4. Og piginang ni Paul, 13:1–28:31.
a. Og tiganaꞌ ginongayan ni Paul mogustal nog Gombaꞌis nog Guksugan, 13:1–14:28.
b. Og gupakat nog bogolalanan sog tanud dituꞌ sog Jerusalem, 15:1-35.
c. Og koduaꞌ ginongayan ni Paul mogustal nog Gombaꞌis nog Guksugan, 15:36–18:22.
d. Og kotolu ginongayan ni Paul mogustal nog Gombaꞌis nog Guksugan, 18:23–21:16.
e. Kinolubusu si Paul dituꞌ sog Jerusalem, sog Sasaria, bu dituꞌ sog Roma, 21:17–28:31.
1
1 Sog tagnaꞌ libru u kituꞌ, Teopilus, sinulat u paꞌali sog glam nog kohinangan bu og pianad ni Isus, nog tidu pa sog tolipunan, 2 asta sog gondow kituꞌ nog pitolabang ion dituꞌ sog glangit. Mangka siꞌoy ion tolobangoy, bianan sog Bolakat nog Mikpongon, mimilin ion dia sog sosuguꞌonanan non kituꞌ nog piniliꞌ non. 3 Poꞌ tidu ion potubuꞌon tidu matoy, sog solod nog pat puluꞌ ondow, tatap pa ion mokpotongow dianilan bu modakol og pitongow non dianilan bagun motintu og tud nilan nog ion mitubuꞌ dodaꞌ puliꞌ. Mikpotongow ion dianilan bu pimolian non ilan paꞌali sog pigdotuꞌan nog Mikpongon. 4 Dadi, sog solod nog pat puluꞌ ondow kituꞌ, ngon gondow non nog sonuk nilan kuman, mimilin si Isus dianilan nog, “Naꞌ amu mawaꞌ sog koliwagan bonua koni nog Jerusalem, sugaꞌid non, bogadoy niu pa og bogoy nog pinasad nog Gamaꞌ u kituꞌ nog tinaluꞌ u na sibon dianiu.” 5 Poꞌ si Jan, mimunyag bianan sog tubig. Tibua, sog gunanunan koyon og Bolakat na nog Mikpongon og bunyagon dianiu.
Dangan mitubus si Isus mogustal, pitolabang ion sog glangit
6 Dangan miglumpuk ilan nosop, miksak ilan dia ni Isus nog, “Kounutan, oksudon mu notaꞌ mokpuliꞌ numun koni nog maꞌ nog kobon nituꞌ og bansa ta nog Hudyu nog mogdatuꞌ mokpuliꞌ?”
7 Tinabal ilan ni Isus nog, “Og Gamaꞌ u da og moto mogbayaꞌ nog timpu, diꞌ ini pokposun dianiu. 8 Tibua, bogayan amu da nog tunung bila tosopan amu na nog Bolakat nog Mikpongon. Bu amu na mimung nog monaksiꞌ dianakon dini sog Jerusalem, bu sog gliwag nog Judia, bu sog gliwag nog Samaria, bu asta sog gliwag nog glupaꞌan.” 9 Dadi, dangan miluksad tibua og taluꞌ ni Isus koyon, piiknat ion sog gawang mangka ion lumpakoy nog ginampol bu milingod na ion dia sog tinontongan nilan kobal nog ginampol kituꞌ.
10 Sintak nilan moktongal dia sog kitolopan ni Isus koyon, gomonsunoy pa ngon og duaꞌ kotow pogindog sog molani nilan nog minapot ilan nog putiꞌ mangka poktaluꞌ dianilan nog, 11 “Amu, gotow Galili, olo pogindogon niu koyon dini kobon niu moktongal sog glangit? Si Isus, inawaꞌ siꞌoy dianiu bu pitolabang dituꞌ sog glangit, mokpuliꞌ da ion dini maꞌ da nog kotongow niu kituꞌ dianon.”
Og gantiꞌ ni Judas
12 Dadi, minuliꞌ og sosuguꞌonanan ni Isus koyon dituꞌ sog Jerusalem tidu sog bulud koyon nog Olibu. Og glayuꞌ non tidu sog Jerusalem sala kilumitru. 13 Dangan minatong ilan sog Jerusalem, migdangan ilan sog ditas sog koduaꞌ lingkat nog baloy sog dugu kituꞌ nog dinokunan nilan. Glam nilan, dion na. Si Piter, si Jan, si Jems, si Andriu, si Pilip, si Tomas, si Bartolomi, si Matias, si Jems og bataꞌ ni Alpius bu si Simun, og omboluꞌ kituꞌ tumindog nog salu bansa non. Tubus nion, si Judas og bataꞌ ni Jems og sangoy non og bataꞌ ni Alpius kituꞌ nog si Jems. 14 Bu dion ilan kobon non pogyakin bu asta og kolibunanan kituꞌ nog dumaanan ni Maria og ginaꞌ ni Isus bu asta og pigilugan non.
15 Dadi, daꞌ kobon golot non, miglumpuk ilan nosop mokpuliꞌ dituꞌ. Bu og dakol nog pigilugananan sog tanud dion sogatus bu duaꞌ puluꞌ kotow. Si Piter minindog sog titongaꞌ nilan mangka ion poktaluꞌ dia sog glam nilan koyon. 16 “Ati pigilugan ku, maꞌ nini. Sumboy motuman og tinaluꞌ nog Mikpongon nog sinulat dia sog Kitab. Og taluꞌ nog Bolakat non koyon pibian dia ni Apuꞌ Dabid kobon nituꞌ paꞌali dia ni Judas nog ion minuluꞌ dia sog gotowanan kituꞌ nog minukpaꞌ dia ni Isus. 17 Si Judas og duma ta da bosia. Poꞌ ion piniliꞌ dosop bosia ni Isus nog dumuma dia sog ginang ta koni.”
18 (Og tindanan kituꞌ dia ni Judas sog ginang non kituꞌ nog molaton, piksaluy non nog glupaꞌ nog ion non ion og kikoloban non kituꞌ nog mibogyang tian non dun nog boyaꞌan mibuyus og tene non. 19 Dadi, dangan migdongogan ion sog Jerusalem, og glupaꞌ koyon iningolanan nilan nog Akeldama. Somoꞌ ita da og Glupaꞌ nog Duguꞌ.)
20 Taluꞌ ni Piter dun paꞌali dia ni Judas nog, “Poꞌ sinulat dia sog libru nog Salmu, nog maꞌ nini, ‘Bolongon na og pogonongan non koyon bu daꞌidun na og mogonong dun.’* 1:20 Salmu 69:25 Bu sinulat dosop maꞌ nini, ‘Gontiꞌan nog len gotow og polosukuꞌan non.’† 1:20 Salmu 109:8
21 “Dadi bila maꞌ nituꞌ, sumboy momiliꞌ ita nog gantiꞌ ta dia ni Judas. Og pomiliꞌon ta ain og duma ta kituꞌ mogunutunut dia ni Isus 22 nog tidu pa sog kobunyag ni Jan kituꞌ dianon, bu asta sog kopoktolabang non tidu dini nita asta sog glangit. Sumboy maꞌ nituꞌ og kopomiliꞌ ta dun poꞌ bagun mokoduma dianita tumaksiꞌ nog si Isus pitubuꞌ dodaꞌ puliꞌ tidu matoy.”
23 Dadi, ngon og duma nilan dion duaꞌ kotow si Matias bu si Jusep. Og Jusep koni, koduaꞌ ngalan non, si Barsabas bu iningolanan dosop ion si Justus. 24 Tubus nituꞌ, migyakin ilan nog maꞌ nini, “Kounutan, kosunan mu og dialom pikilan nog glam nog gotowanan. Potampal mu pa dianami bog sima sog duaꞌ kotow koni og kolegan mu nog 25 mokogantiꞌ dia ni Judas moginang nog polosukuꞌan non kituꞌ nog ion bosia og sosuguꞌon mu. Saka, ginonatan non poꞌ ion pidayun na sog bonua kituꞌ nog ain og pibonaꞌan dianon.” 26 Tubus nituꞌ, mimiliꞌ ilan sog duaꞌ kotow koyon bianan sog moglogindanan. Sokaliꞌ og misugat nog gindanan nilan koyon si Matias. Dadi, og mikogantiꞌ dia ni Judas si Matias bu ion og pigoktub dia sog kosopuluꞌ bu sala nog sosuguꞌonanan ni Isus.