ROMANOS
Pablo, Roma macãrã Cristore ca tʉo nʉnʉjeerãre owa cojogʉ, ména Romapʉre waatigʉra cʉ̃jare owa cojoupi. “Biigʉpʉa Españapʉ waagʉ, yʉ ĩa ametʉa waarucu,” cʉ̃ ca ĩirije niiupa, “Too cãare yʉ waarucu” cʉ̃ ca ĩi tʉgoeñaricaropʉre.
Ate queti Pablo cʉ̃ ca owariquea, Galacia macãrãre cʉ̃ ca owa cojorique mena maquẽra nii. Cristore ca tʉo nʉnʉjeerã, “O biri wãme ca tii niipe nii Cristore ca tʉo nʉnʉjeerã mani ca niijata,” pairo cʉ̃ ca ĩi wede owarique nii. Cʉ̃ ca owa cojorucurore birora “To biro ca biigʉ mʉjare yʉ owa cojo,” ĩi wede yapano, añu doti cojo, ñucã “Añu majuropeecã” cʉ̃ ca ĩi juu buerije mena, to biri “Atere ĩima ĩigʉ mʉjare yʉ owa cojo,” cʉ̃ ca ĩirije mena, owa jʉomi (1.1-17).
To biro ĩi yapano, (1.16-17) “Añurije Queti ate maquẽ nii,” ĩi wedecã cojo, ñucã cʉ̃ ca wede majio owa cojopere wede majio cojogʉra: “Judíos, judíos ca niitirã, to biri bojoca niipetirãpʉra, ñañaro cʉ̃ja ca biiboriquere ametʉa majima,” ĩi wede majiomi. Ñucã “ ‘Jesucristore mani ca tʉo nʉnʉjeerije jʉori mena wado mani ca ñañarijere manire ametʉenemi Ʉmʉreco Pacʉ,’ ĩi wede Añurije Queti,” ĩi wede majio nʉnʉa waami (1.17).
“Niipetirãpʉra, judíos, judíos ca niitirã, ñañarije ca tiirã wado mani niicã, tee tiirã ñañaro ca bii yaiparãra mani niicã, to biri ñañaro mani ca biiboriquere ca ametʉaparã mani nii,” ĩi wede majiomi (1.18—3.20). Atere cʉ̃ ca wedejata: “Jesucristore mani ca tʉo nʉnʉjeejata, ñañarije mani ca tiiriquere manire ametʉene majimi; ñañaro mani ca biiboriquere manire ametʉene majimi; ñucã cʉ̃ mena macãrã mani ca niiro manire tiimi Ʉmʉreco Pacʉ,” ĩi wede majiogʉ ĩimi (3.21—4.25).
“To biro Ʉmʉreco Pacʉ manire cʉ̃ ca tiiro macã, wãma catirique mani cʉo Jesucristo mena nii eama ĩirã,” ĩi wedemi. To biro ĩicã, doti cũurique maquẽre, “O biro biiupa bojoca menare,” ĩi wede yapano, bojoca ñañarije cʉ̃ja ca tii niirijere Ʉmʉreco Pacʉ cʉ̃ ca ametʉene bojaro jiropʉra yua, cʉ̃ ca cati niirije pea Ʉmʉreco Pacʉ yʉʉ Añuri Yeri cʉ̃ ca doti niirije peere ca tii nʉnʉjeerije nii ea, ĩi wedemi (caps. 5—8).
Israel yaa pooga macãrã niipetirã jañuripʉra añurije quetire cʉ̃ja ca tʉo nʉnʉjeetiro macã, judío niiri Pablo cʉ̃ ca tʉgoeña pairiquere wede. Tee tiigʉ Pablo, Ʉmʉreco Pacʉ cʉ̃ yaa pooga macãrãre junagʉ méé cʉ̃ ca biirijere, niipetirãpʉre cʉ̃ ca ĩa mairore birora ñucã jiro cʉ̃ja cãa Jesucristore cʉ̃ja ca tʉo nʉnʉjeepere wedemi (caps. 9—11).
Jesucristore ca tʉo nʉnʉjeerã cʉ̃ja ca biirique cʉti niirije maquẽre wedemi anora. Ameri mairique maquẽre, Ʉmʉreco Pacʉre tii nʉcʉ̃ bʉoriquere, ʉparã cʉ̃ja ca dotirijere tʉo nʉnʉjeeriquere, to biri mani yaarã mena añuro niiriquere, wedemi, Jesucristo cʉ̃ ca biirica wãmere tʉgoeñari (12.1—15.13).
“O biri wãme nii Cristo mena ca niirã, cʉ̃ja ca niiri wãme,” ĩi, ameri mairique maquẽre wede majio yapano cojomi. To biri ĩicã, queti owa yapano cojogʉ, “Cʉ̃jare añu dotiya,” ĩirique mena owa yapano eami Pablo (15.14—16.27).
Roma macãrãre Pablo cʉ̃ ca queti owa cojorica pũuro
1
Añu dotirique
1 Yʉ Pablo, Cristo Jesús yeere ca paderi majʉ, cʉ̃ yee quetire ca wede yujupʉ cʉ̃ niijato ĩigʉ cʉ̃ ca jʉoricʉ, Ʉmʉreco Pacʉ yee añurije quetire ca wedepʉ cʉ̃ ca ami dica wooricʉ, mʉjare yʉ añu doti. 2 Mee, cʉ̃ yeere wede jʉgueri maja menapʉra añurije queti cʉ̃ja ca owariquepʉ, “To biro yʉ tiirucu,” ĩi cũucãquĩupi Ʉmʉreco Pacʉ. 3 Tee añurije queti, mani Wiogʉ Jesucristo bojocʉre biro ca baʉaricʉ cʉ̃ ca niirije peera, David yaa puna macʉ̃ cʉ̃ ca niirijere wede. 4 Añuri Yeri ca ñañarije manirã cʉ̃ja ca niiro ca tiigʉ mena peera, cʉ̃ ca doti tutuarije mena Ʉmʉreco Pacʉ Macʉ̃ nii eaupi, ca bii yairicarã watoare cʉ̃ ca cati tuari tabe mena. 5 Jesucristo jʉorira, Ʉmʉreco Pacʉ cʉ̃ wãmere cʉ̃ja ĩi nʉcʉ̃ bʉojato ĩigʉ, añurije quetire wede yujuri majʉ niiriquere mani ca bʉa earo jãare tiiwi, bojoca poogaari niipetirãpʉra cʉ̃re tʉo nʉnʉjee, cʉ̃ ca ĩirore biro tii, ca tiirã cʉ̃ja niijato ĩigʉ.
6 Mʉja, Jesucristo yaarã cʉ̃ja niijato ĩigʉ Ʉmʉreco Pacʉ cʉ̃ ca jʉoricarã cãa, cʉ̃ja menara mʉja nii. 7 Mʉja niipetirã Ʉmʉreco Pacʉ cʉ̃ ca mairã, cʉ̃ yaarã cʉ̃ja niijato ĩigʉ cʉ̃ ca jʉoricarã Roma ca niirãre yʉ owa cojo. Mani Pacʉ Ʉmʉreco Pacʉ, Wiogʉ Jesucristo, cʉ̃ ca añu majuropeerije, jĩcãri cõro añuro niiriquere, mʉjare cʉ̃ tiicojojato.
Pablo Romapʉ cʉ̃ ca ĩa yujugʉ waarʉgarique
8 Ca nii jʉori tabere, Jesucristo jʉoripʉ, mʉja niipetirã yee jʉori, yʉ Ʉmʉreco Pacʉre, “Añu majuropeecã” yʉ ĩi, díámacʉ̃ mʉja ca tʉo nʉcʉ̃ bʉorijere niipetiri taberipʉ macãrã cʉ̃ja ca wede bato nʉnʉa waarije ca niiro macã. 9 Ʉmʉreco Pacʉ, yʉ ca cati niirije niipetiropʉ mena, cʉ̃ Macʉ̃ yee añurije quetire yʉ ca wede boja niigʉ niimi, to birora mʉjare yʉ ca tʉgoeñacõa niirijere ca majigʉ. 10 Mʉja pʉtopʉ yʉ ca ĩagʉ waapere, Ʉmʉreco Pacʉre “Mʉ ca boorije to ca niijata, toopʉ yʉ ca waaro yʉre tiiya,” yʉ ĩi juu buerucu to cãnacã tiira. 11 Jĩcã wãme mʉja ca yeri tʉgoeña bayipere mʉjare wede majiorʉgama ĩigʉ, bʉaro mʉjare yʉ ĩarʉga. 12 Añuro petira díámacʉ̃ mani ca tʉo nʉcʉ̃ bʉo niirijere ameri wede ʉjea nii, tʉgoeña tutua, mani ca ameri tiipere ĩima ĩigʉ.
13 Yʉ yaarã, atere mʉja ca majiro yʉ boo: Paʉ tiiri “ca ĩagʉ waape niicu,” ĩi pacagʉ, yʉ waa majiti, paʉacã yʉre bii camotacõa niirucu. Ape poogaari macãrã judíos ca niitirã, Jesús're ca tʉo nʉnʉjeerã cʉ̃ja ca niiro yʉ ca tiiricarore birora, mʉja mena macãrã Jesucristore cʉ̃ja ca tʉo nʉnʉjeero tiirʉgama ĩigʉ, yʉ waarʉgami. 14 “To biri bojoca cõrorena griego ca niirã, griego ca niitirã cãare, yʉ ca wedepe dʉjacã mena,” yʉ ĩi tʉgoeña. 15 To biri mʉja Roma macãrã cãare, bʉaro mʉjare Jesús yee añurije quetire yʉ ca wederʉgarije nii.
Añurije queti ca tii tutuarije
16 Añurije queti Ʉmʉreco Pacʉ cʉ̃ ca yeri tutuarije ca niirije, teere ca tʉo nʉnʉjeerã niipetirãre cʉ̃ja ca ametʉaro ca tiirijere* 1.16 Wedegʉ yʉ boboti. wedegʉ yʉ boboti, ca nii jʉori tabere judíos, ñucã judíos ca niitirã cãa, cʉ̃ja ca ametʉapere. 17 Tee añurije queti pea, mee tĩrʉmʉpʉra díámacʉ̃ tʉo nʉcʉ̃ bʉorique jʉorira Ʉmʉreco Pacʉ añurã cʉ̃ ca tiiriquera, mecʉ̃ cãare ñucã díámacʉ̃ tʉo nʉcʉ̃ bʉorique jʉorira añurã manire cʉ̃ ca tiirijere wede majio, Ʉmʉreco Pacʉ wederique: “Añugʉa, díámacʉ̃ cʉ̃ ca tʉo nʉcʉ̃ bʉorije jʉorira catirucumi,” ca ĩirore birora.† 1.17 Hab 2.4.
Ʉmʉreco Pacʉ bojoca menare cʉ̃ ca ajiarije
18 Niipetirã bojoca ñañarã, ñañarije cʉ̃ja ca tiirije mena, Ʉmʉreco Pacʉ yee majiriquere, díámacʉ̃ ca niirijere, ca tii camota niirãre, ʉmʉreco tutipʉ niigʉra ñañaro cʉ̃jare cʉ̃ ca tiirije mena cʉ̃ ca ajiarijere ĩñomi Ʉmʉreco Pacʉ. 19 Ʉmʉreco Pacʉ yee maquẽ cʉ̃ja ca majipere añuro majima, cʉ̃ majuropeera cʉ̃jare majioupi. 20 Ʉmʉreco Pacʉ ca ĩaña manigʉ cʉ̃ ca nii pacaro, cʉ̃ ca tiiriquerena ĩari, cʉ̃re majirique nii. Ati yepare cʉ̃ ca tiirica tabe menapʉra, Ʉmʉreco Pacʉra cʉ̃ ca niirijere, cʉ̃ ca doti tutuarije ca peti nʉcãtirijere, ĩa majirique nii. To biri ca ñañarã, “Majitima ĩirã, to biro jãa biiwʉ,” ĩi majitima. 21 Ʉmʉreco Pacʉre ca majirã nii pacarã, Ʉmʉreco Pacʉre birora cʉ̃re ĩi nʉcʉ̃ bʉo, “Mʉ añu majuropeecã,” cʉ̃re ĩi, ĩitima. Ĩitirãra ñañarije pee wado tʉgoeña, ñañarije cʉ̃ja ca tʉgoeñarijera ca naitĩaropʉ ca niirãre biro, cʉ̃ja ca nii yai waaro cʉ̃jare tiicã. 22 “Ca majirã jãa nii,” ĩi pacarã, ca majitirã jeeñacã yai waama. 23 To biro ca biirã niiri, Ʉmʉreco Pacʉ to birora ca caticõa niigʉ cʉ̃ ca tutuarijere, bojocʉ yoaro ca catitigʉre biigʉ pee weeri, ñucã ca wʉʉrã, waibʉcʉrã bapari dʉpori ca dʉpori cʉtirã, añaa, pinoare biirã cʉ̃ja ca wee jeeñoricarã peere, tii nʉcʉ̃ bʉo wajoama tee cãare.‡ 1.23 Dt 4.16-18.
24 Tee jʉori Ʉmʉreco Pacʉ, cʉ̃ja yeripʉ ñañarije cʉ̃ja ca tiirʉga tʉgoeñarije pee, cʉ̃jare cũucãupi. To biri cʉ̃ja majuropeera boborije ameri tiicã yai waaupa. 25 Ʉmʉreco Pacʉ yee díámacʉ̃ ca niirijere tii nʉnʉjeericaro ʉnora, ca bii ditorije peere tii nʉnʉjee, Ʉmʉreco Pacʉre cʉ̃ja ca tii nʉcʉ̃ bʉopa tabe ʉnora, cʉ̃ ca tii jeeñorique peere tii nʉcʉ̃ bʉo, tii niiupa, Ʉmʉreco Pacʉ teere ca tii jeeñoricʉ to birora baja peo nʉcʉ̃ bʉocõa niiricʉ peere tii nʉcʉ̃ bʉotirãra. To biro to biijato.
26 To birira Ʉmʉreco Pacʉ, boborije cʉ̃ja ca tiirije peere cʉ̃ja ca tiiro cʉ̃jare tiiupi. Nomia menapʉra añuro manʉ cʉti niirica wãmere tiitirãra, cʉ̃ja majuropeera, nomia wado ameri manʉ cʉti, tii wajoa niiupa. 27 Ʉmʉa cãa to birora nomia mena añuro nʉmo cʉti niirica wãme cõrora tiitirãra, cʉ̃ja majuropeera, ʉmʉa wadora ameri tii epe niirucuupa, cʉ̃ja upʉri ca boorore biro aperã mena cʉ̃ja ca tiirʉga ametʉarije ca niiro macã. Ca tiiya manirijere cʉ̃ja ca tiirije jʉori cʉ̃ja majuropeera cʉ̃ja upʉ menara cʉ̃ja ca ñañarije wapare ñañaro tamʉoupa.
28 Ʉmʉreco Pacʉre majirʉgati, ñañarije wado tʉgoeña, cʉ̃ja ca biirije jʉori, cʉ̃ pea cʉ̃jare camotaticãupi, ca tiitipe ʉno peere cʉ̃ja tii niijato ĩigʉ. 29 To cãnacã wãmera ñañarijere tiicãma: ñañaro cʉ̃ja ca tʉgoeñarije, apeye ʉnore cʉ̃ja ca ĩa ʉgorije, aperãre ñañaro cʉ̃ja ca tiirʉga tʉgoeñarije, ca bojoca jĩarã, ca ĩa tutirique pairã, ca ajia pairã, ca ameri quẽe pairã, ca ĩi dito pairã, ca wede pairã, 30 aperãre ñañarije ca ĩi wede coterã, Ʉmʉreco Pacʉre ca junarã, “Ñañaro jãa tiibocu” ca ĩi bojoca catitirã, ca nii majuropeerãre biro ca tʉgoeñarã, ñañarije ca ĩi jeeñorique pairã, cʉ̃ja pacʉare ca ametʉene nʉcãrã, 31 ca tʉgoeña bojoca catitirã, cʉ̃ja ca ĩirore biro ca tiitirã, ca bojoca ĩa maitirã, ca ĩa boo pacatirã, niima. 32 Mee Ʉmʉreco Pacʉ, “To biro ca tii niirã, ñañaro biirica tabepʉ ca bii yaiparã niicãrã biima,” cʉ̃ ca ĩi cũuriquere añuro majima. Teere maji pacarã, to birora tiicã nʉnʉa waa, cʉ̃ja ca tiirijere ĩa cõori, cʉ̃jare biro ca tii nʉnʉjeerã cãare “Añu majuropeecã,” ĩima.