19
Yesu ná múnalwɔɔre shwofooŋi Zaŋkɛ kani
Ɲyɛ mà Yesu yaha u u ntùuli Zheriko kànhe e, nàŋi wà na mpyi wani kuru kànhe e, u mɛge mpyi Zaŋkɛ. Múnalwɔɔre shwofeebii ɲùŋufooŋi wà u mpyi u wi. Nàfuufoo u mpyi u wi. U la mpyi si Yesu ɲya, si ɲcè sùpyaŋi u ɲyɛ u wi ke. Ŋka u mbereŋi ná sùpyire ɲyahaŋi kurugo, u ɲyɛ a jà a Yesu ɲya mɛ. Ka u u fê a kàre yyaha yyére, maa sà dùgo sikomɔri cige e, kuni ɲwɔge na, bà li si mpyi Yesu ká mpa a ntùuli ku ɲwɔh'i, si u ta ɲya mɛ. Yesu à pa nɔ kuru cyage e ke, maa ɲùŋke yîrig'a wíi cige e, maa jwo: «Zaŋkɛ, fyâl'a tîge naha, ɲaha na yɛ mii à yaa mii u sunmbage lèŋɛ mu pyɛnge e niɲjaa.»
Ka Zaŋkɛ si fyâl'a tîge maa Yesu ɲùŋɔ bɛ̂ ná funntange e maa ŋkàre ná u e pyɛnge e. Sùpyire puni ti mpyi wani maa lire ɲya ke, ka li i mpɛn pi e, fo pi na ŋkunni piye shwɔhɔl'e, marii ŋko: «Ŋge nàŋ'à kàr'a sà sunmbage lèŋɛ ŋge kapimpyiŋi pyɛnge e.»
Ŋka mà pi yaha tire jwoore na, Zaŋkɛ niɲjyereŋ'à kwôro Kafooŋi Yesu taan, maa yi jwo u á: «Kafooŋi, mii sí na cyeyaayi puni taaga niŋkin kan fòŋɔfeebil'á. Yaaga maha yaaga mii à cyán a shwɔ sùpyire na ke, mii sí yire yaayi puni fiigii sicyɛɛre kan kan pi á.»
Ka Yesu si jwo: «Zhwoŋ'à nɔ ŋke pyɛnge na niɲjaa, ɲaha na yɛ ŋge nàŋi mú na ɲyɛ Ibirayima tùluge shin. 10 Mii sí yi jwo yii á, mpii pi à pînni ke, Supyaŋi Jyaŋi à pa mpa pire cya si pi shwɔ.»
Báarapyiibii bàtaage
(Macwo 25.14-30)
11 Mà sùpyire yaha ti i núru Yesu ɲwɔ na, pi à pa byanhara Zheruzalɛmu kànhe na ke, ka Yesu si li kàanmucya mà li ɲya na sùpyire sɔ̀nŋɔr'à taha li na na Kile Saanre sí n‑sìi lire tèni yabiliŋi i. Lire kurugo u à ŋke bàtaage jwo pi á 12 na:
«Fànhafooŋi wà jya u ná mpyi na ŋkɛ̀ɛge kìritɔɔnl'e, bà lire kìni saanbwɔhe si mpyi si u tìŋɛ mpyi saanwa, u u núr'a pa ntɛ̀ɛn u yabiliŋi kìni shiinbii ɲùŋɔ na mɛ.
13 Mà jwo u lire kùluni tɔɔge lwɔ́ ke, u à u báarapyii kɛ yyere, maa wyɛ́rɛfyinŋi tɔɔnyɔ kɛ kan pi puni niŋkin niŋkin á, maa pi pyi na pi à cwɔ̀hɔnte pyi ná u e, pi i tɔ̀ɔn ta u na, mà jwo uru u núr'a pa ke.
14 Ŋka uru ŋge nàŋi kyaa mpyi a táan u kìni shiinbil'á mɛ. U kareŋkwooni kàntugo, ka pi i tùnntunmii tun saanbwɔh'á, maa yi jwo u á na pire la ɲyɛ u u ŋge nàŋi tìŋɛ pire ɲùŋɔ na mɛ. 15 Ŋka lire ná li wuuni mú i, saanbwɔh'à u pyi saanwa, ka u u núr'a pa u kìni i. U à pa ke, maa u báarapyiibii yyere, mpiimu á u niŋkareŋi mpyi a wyɛ́rɛŋi kan ke, si ɲcè kampyi pi à tɔ̀ɔn ta u na. 16 Ka báarapyiŋi niɲcyiiŋi si mpa maa jwo “Kafooŋi, wyɛ́rɛŋi mu mpyi a kan mii á ke, mii à cwɔ̀hɔnte pyi ná u e, mà u fiigii kɛ tɔ̀ɔn ta.” 17 Ka saanŋi si yi jwo uru báarapyiŋ'á “Fwù faa na. Mu na ɲyɛ báarapyi niɲcɛnŋɛ. Ná mu s'à pyi dánasupya kapyɛɛre e, mii sí mu tìŋɛ n‑pyi ɲùŋufoo kànyi kɛ ɲùŋɔ na.”
18 Ɲyɛ ka báarapyiŋi shɔnwuŋi si mpa maa jwo “Ɲùŋufooŋi, wyɛ́rɛŋi mu mpyi a kan mii á ke, mii à cwɔ̀hɔnte pyi ná u e mà u fiigii kaŋkuro ta.” 19 Ka saanŋi si yi jwo ur'á mú “Mii sí mu tìŋɛ kànyi kaŋkuro ɲùŋɔ na.”
20-21 Ka báarapyiŋi wabɛrɛ si mpa maa jwo “Ɲùŋufooŋi, wyɛ́rɛŋi mu mpyi a kan mii á ke, u we, mu yyahafyagar'à mii ta, ka mii i u le a pwɔ vàanŋke k'e, mà bégele, ɲaha na yɛ mu à kyán, mu cyɛge ɲyɛ a yaage ŋkemu yaha mɛ, mu maha kuru lwɔ́, mu ɲyɛ a kɛrɛge ŋkemu nûgo mɛ, mu maha kuru sùmaŋi kwɔ̀n.” 22 Ka saanŋi si yi jwo u á “Mu ɲyɛ báarapyi niɲcɛnŋɛ mɛ. Jwumpe mu à jwo mii na ke, mà tàanna ná pur'e, mu ná ndemu l'à yaa ke, mii sí lire pyi mu na. Mu à cè na mii na ɲyɛ supyikyanga, na mii ɲyɛ a yaage ŋkemu yaha mɛ, mii maha kuru lwɔ́, mii ɲyɛ a kɛrɛge ŋkemu nûgo mɛ, mii maha kuru sùmaŋi kwɔ̀n. 23 Ɲyɛ mu à yire puni cè, ɲaha na mu sí ɲyɛ a mpyi a jà a mii wyɛ́rɛŋi yaha wyɛ́rɛŋi bwùunni na mà yɛ? Kampyi mu mpyi a lire pyi, mii à núr'a pa ke, mii mpyi na sí u ná u tɔ̀ɔnŋi ta.”
24 Mpii pi mpyi ná saanŋi i wani ke, ka saanŋi si yi jwo pir'á “Yii na wyɛ́rɛŋi shwɔ ŋge báarapyiŋi na, yii kan báarapyiŋi niɲcyiiŋ'á, ŋgemu u à cwɔ̀hɔnte pyi mà u wyɛ́rɛɲuŋke fiigii kɛ ta ke.” 25 Ka pi i saanŋi pyi “Kafooŋi, wyɛ́rɛŋi u ɲyɛ uru báarapyiŋ'á ke, ur'à ɲyaha mà kwɔ̀.” 26 Ka saanŋi si pi pyi “Yii lógo! Shin maha shin u ɲyɛ ná yaage e ke, kà sí n‑bâra urufoo woge na. Ŋka shin maha shin cyeŋgaya wu u ɲyɛ ke, yaaga sì n‑kan urufol'á mɛ. Nimbileni urufoo bá na sɔ̂nŋi uye cye e ke, lire sí n‑shwɔ u na. 27 Ɲyɛ numɛ, mii zàmpɛɛnbii pi mpyi na li kɔ̀re bà mii si mpyi mii àha bú mpyi saanwa pire ɲùŋɔ na mɛ, yii pi cû a yige naha, yii i pi bò na ɲyii na.”»
Saanŋi Yesu à jyè Zheruzalɛmu kànhe e
(Macwo 21.1-11; Marika 11.1-11; Yuhana 12.12-19)
28 Ɲyɛ Yesu à puru jwumpe puni jwo ke, maa ntòro sùpyire yyaha na na ŋkɛ̀ɛge Zheruzalɛmu kànhe e. 29 Tèni i pi à sà byanhara Bɛtifajye ná Bɛtani kànyi na, Olivye cire ɲaŋke taan ke, ka Yesu si u cyelempyiibii pìi shuunni tun, 30 maa pi pyi: «Kànhe ku ɲyɛ yii yyaha na ke, yii a sì k'e. Yii sí sà pi ta pi à dùfaanɲjaaga pwɔ wani, sùpya sàha ŋkwɔ̀ a dùgo ku na mà ɲya mɛ. Yii i ku sànha, yii a ma yii pa ŋkan na á. 31 Wà ha yii yíbe na “Ɲaha na yii ɲyɛ na ku sànre yɛ?” yii i urufoo pyi “Ku kyaa li ɲyɛ Kafooŋi na.”»
32 Ka cyelempyiibii mú shuunni si ŋkàre. Jwuŋkanni na Yesu mpyi a yi jwo pi á ke, ka pi i sà yi ta amu. 33 Tèni i pi à wá na dùfaanŋke sànre ke, ka ku feebii si jwo: «Hɛn! Ɲaha na yii ɲyɛ na ku sànre yɛ?» 34 Ka pi i pi pyi: «Ku kyaa li ɲyɛ Kafooŋi na.» Ɲyɛ pi à yire jwo ke, ka dùfaanŋke feebii si pi yaha pi à ku sànha a kàre.
35 Ka pi i mpa ná kuru dùfaanŋke e Yesu yyére, maa pi vàanɲyi yà taha ku na, maa Yesu pyi u à dùgo ku na. 36 Ka pi i wá na ŋkɛ̀ɛge. Mà pi niŋkaribii yaha, ka sùpyire si wá na ti vàanntinɲyi yà wwû na mpìli Yesu yyaha na kuni i* Saanŋi pi ɲyɛ na mpêre ke, pi maha nde kani pyi si u bɛ̂ (2 Saanbii 9.13).. 37 Pi mpyi a byanhara Zheruzalɛmu kànhe na mà kwɔ̀. Pi à nɔ Olivye cire ɲaŋke tatigige e ke, ka u fyèɲwɔhɔshiinbii puni funntanga wuubii si li ɲwɔ cû na Kile kêre fànha na Yesu kakyanhala karigii kurugo, pi à cyire ɲcyiimu ɲya ke. 38 Pi mpyi na yu fànha na:
«Saanŋi nimpaŋi u ŋge Kafooŋi Kile mɛge na ke,
Kile u jwó le u á!
Kileŋi u ɲyɛ nìɲyiŋi na ke,
uru u ɲyɛ yyeɲiŋkefoo!
Kile mɛge ku kêe nìɲyicyeyi puni i! Zaburu 118.26
39 Ɲyɛ Farizhɛɛnbii pi mpyi sùpyire shwɔhɔl'e ke, ka pire pìi si Yesu pyi: «Cyelentuŋi, ma cyelempyiibii faha, bà pi si mpyi si fyâha mɛ.» 40 Ka Yesu si pi pyi: «Mii cyelempyiibii mɛ́ɛ ká fyâha, ɲje kafaayi sí raa ŋkwúuli pi cyaga.»
Yesu à mɛɛ sú Zheruzalɛmu kànhe shiinbii kurugo
41 Ɲyɛ pi à sà byanhara Zheruzalɛmu kànhe ɲwɔge na, ka Yesu si kànhe ɲya ke, maa mɛɛ sú ku shiinbii kurugo maa jwo: 42 «Kuni i yyeɲiŋke ɲyɛ na ntaa ke, kàmpyi yii mpyi a lire lwɔ́ a wíi, li mpyi na sí n‑táan mii i niɲjaa dɛ! Ŋka lir'à ŋwɔhɔ yii na numɛ.
43 Ɲyɛ canŋa na ma, yii zàmpɛɛnbii sí n‑pa n‑cwo yii na, si yii kwûulo kaɲcinnɛ fiige, si kàsɔɔgɔ le ntaha yii kwûulo, si yii fɛnrɛ kàmpanɲyi puni na. 44 Pi sí yii kànhe jya si ku ŋkunuɲyi puni waraga feefee, si yii puni bò, ɲaha na yɛ Kile à pa yii ntɛ̀gɛŋi mɛɛ na, ŋka yii ɲyɛ a li cè ná u e mɛ.»
Yesu à cwɔ̀hɔmpii kɔ̀r'a yige Kileɲaarebage ntàani na
(Macwo 21.12-17; Marika 11.15-19; Yuhana 2.13-22)
45 Lire kàntugo ka Yesu si ŋkàre Kileɲaarebage ntàani na. Mpii pi mpyi pɛrɛmpe na wani ke, maa pire kɔ̀rɔ Yahutuubii pi mpyi maha yîri cyeyi yabɛre e ke, wyɛ́rɛfaabii mpyi maha pire wyɛ́rɛŋi fare Kileɲaarebage wuŋi na. Lire pyiŋkanni na, wyɛ́rɛɲwɔge ku mpyi a yaa k'a sârali Kileɲaarebage e ke, pi mpyi maha jà a kuru sâra, maa núr'a jà a ntɛ̀gɛ pyi. Yatɔɔre ti maha yaa ti jà a pyi sáraga ke, pɛ́rɛmpyiibii mpyi maha tire pɛ́rɛli pir'á. Pi mpyi maha ti lwɔɔre dùrugo.. 46 Maa yi jwo pi á: «“Mii bage sí n‑pyi Kileɲaarebaga.” Yire y'à sémɛ Kile Jwumpe Semɛŋi i. Ŋka yii pi ke, yii à ku kɛ̂ɛnŋ'a pyi “nàŋkaalii tabinniga§ Ezayi 56.7, Zheremi 7.11.”» 47 Yesu mpyi maha Kile jwumpe yu Kileɲaarebage ntàani na canŋa maha canŋa. Ka Kile sáragawwuubii ɲùŋufeebii ná Kile Saliyaŋi cyelentiibii ná yyaha yyére shiinbii si wá na pyiŋkanna caa si u bò. 48 Ŋka u cùŋkanni mpyi a pi funŋɔ wwòoŋɔ, ɲaha na yɛ u jwumpe mpyi a sùpyire puni ɲùmbogigii shwɔ a ta.

*19:36 Saanŋi pi ɲyɛ na mpêre ke, pi maha nde kani pyi si u bɛ̂ (2 Saanbii 9.13).

19:38 Zaburu 118.26

19:45 Yahutuubii pi mpyi maha yîri cyeyi yabɛre e ke, wyɛ́rɛfaabii mpyi maha pire wyɛ́rɛŋi fare Kileɲaarebage wuŋi na. Lire pyiŋkanni na, wyɛ́rɛɲwɔge ku mpyi a yaa k'a sârali Kileɲaarebage e ke, pi mpyi maha jà a kuru sâra, maa núr'a jà a ntɛ̀gɛ pyi. Yatɔɔre ti maha yaa ti jà a pyi sáraga ke, pɛ́rɛmpyiibii mpyi maha tire pɛ́rɛli pir'á. Pi mpyi maha ti lwɔɔre dùrugo.

§19:46 Ezayi 56.7, Zheremi 7.11