22
Judas rɨmneighan-pən kɨn Yesu kɨmi tɨkmɨr mɨnə
(Mat 26:1-5, 14-16; Mak 14:1-2, 10-11; Jon 11:45-53)
Kɨni nɨpɨg kape nəvɨgɨnien e kamni kɨmə Bred yame Yis Rɨrkək iran ruauə ipakə, kɨni lafet a rɨrikakun ye nɨpɨg kape nəvɨgɨnien e kamni kɨmə Nəviərokɨnien. Kɨni hae pris mɨnə mɨne nəmhajoun kape Loa kape Moses kasarhakɨn məniwən swatuk tuk nhopniyen Yesu. Kasarhakɨn məniwən swatuk meinai kamhagɨn kɨn narmamə.* Nəmehuə mɨnə kɨmnharkun mə tukmə kɨmɨshopni Yesu, narmamə tukhauh əriə tukun. Kɨni Setan rɨmavən yerki Judas, nhagɨn mɨn kɨrik e Iskariot, in yermamə twelef kɨrik kape Yesu. Jon 13:2,27 Kɨni in rɨmavən məgkiar kɨmi hae pris mɨnə mɨne nəmehuə mɨnə kape mobael kape Nimə Ehuə Kape Kughen, mamharai mhun mə tukreighan-kɨn Yesu rɨvən ye kwermɨriə. Kɨni rɨkiriə ragien, kɨni kɨmɨseighan kɨn mə tukhawəh-si pən mane kɨmin. Kɨni Judas reighan kɨn nəgkiarien kapəriə, mə tukror, kɨni mamawhin nɨpɨg yame narmamə tukharkək iran, kɨni reighan-pən kɨn Yesu rɨvən ye kwermɨriə.
Lodsapa
(Mat 26:17-19; Mak 14:12-16)
Kɨni nɨpɨg kape lafet e kamni kɨmə Bred Yame Yis Rɨrkək Iran ruauə, kɨni ye nɨpɨg a, narmamə tukasəkeikei mhauh kwaji sipsip tuk nəvɨgɨnien e kamni kɨmə Nəviərokɨnien. Eks 12:1-27 Kɨni Yesu rɨmnokrən kɨn Pita mɨne Jon, mɨni-pən tuk əriu mə, “Ravən kɨni mwor əpnəpeinə ye nəvɨgɨnien kape Nəviərokɨnien apa ikɨn tukhavən mɨsəvɨgɨn ikɨn.”
Kɨni kɨrəni-pən tukun mɨrəmə, “?Nakorkeikei mə kɨmru jakravən hiə mwor apnəpeinə ye nəvɨgɨnien?”
10 Kɨni rɨni-pən tuk əriu mɨmə, “Wətərɨg huvə ru. Nɨpɨg kɨmiru nakratərhav-pən Jerusalem, kɨni takwəm kwən kɨrik ramrəh jag ehuə kɨrik kɨmɨruk pən nu iran. Kɨni takrakwasɨg kɨn mɨrhuvən ye nimə kɨrik yame in ramvən ikɨn. 11 Kɨni takrani-pən tuk yemehuə kape nimə mɨrəmə, ‘Yhajoun rɨmnher-pə kɨn əmru mə jakrauə mwaiyoh-pre ik mə ?kwənmhaan a in hiə yame In mɨne kafan mɨnə narmamə tukhavən mɨsor nəvɨgɨnien kape Nəviərokɨnien?’ 12 Kɨni in tukrɨkɨr əmiru nakrhuvən apa yerpɨrɨg ye nimə yame kɨmnətu huvə ta narɨmnar kape nəvɨgɨnien aikɨn. Kɨni takwor apnəpeinə ye nəvɨgɨnien aikɨn.”
13 Kɨni kɨmɨravən mwəm narɨmnar m-fam rəmhen kɨn yame Yesu rɨmɨni. Kɨni kwor apnəpeinə ye nəvɨgɨnien kape Nəviərokɨnien.
Nəvɨgɨnien infamien kape Yesu mɨne kafan narmamə mɨnə
(Mat 26:20-30; Mak 14:17-26; Jon 13:21-30; 1 Kor 11:23-25)
14 Kɨni ye nɨpɨg kape nəvɨgɨnien, kɨni Yesu rɨmavən məkwətə-pən ye tebol iriə kafan aposol mɨnə. 15 Kɨni mɨni-pən tuk əriə mə, “Pəh nien mə tuktu, kor nəmhəyen kɨmi Yo. Mərɨg yakorkeikei pɨk mə tuksəkupən mɨsor kwis nəvɨgɨnien kape Nəviərokɨnien. 16 Yakorkeikei pɨk mə kɨtawə tuksəvɨgɨn məkneikɨn meinai, jakpəh nən-mɨn-ien nəvɨgɨnien kape Nəviərokɨnien meriaji-pən nɨprai nəvɨgɨnien e tukruə mor nəfrakɨsien kɨn ye narmaruyen kape Kughen.”
17 Kɨni Yesu rɨmɨwəh kap waen mɨni-vi-vi Kughen tukun, kɨni mɨmə, “Kɨmiə fam havəh mhanɨm, 18 meinai taktəkun ai yakamni-pre tuk əmiə jakpəh nɨnɨm-mɨnien waen meriaji-pən nɨpɨg Narmaruyen kape Kughen tukruə.”
19 Kɨni mɨwəh bred mɨni-vi-vi Kughen tukun, kɨni mhapu, məwhai kɨmi kafan narmamə mɨnə, mɨmə, “In e nɨprak yame yakavəh-sipre kɨmi əmiə. Nɨpɨg nakasən bred e, rɨkimiə tukraməsɨk Yo.”
20 Kɨni ye norien kɨrikianə əmə, nɨpɨg kɨmɨsəvɨgɨn ta, Yesu rɨmɨvəh kap waen kɨni mɨni-pən tuk əriə mə, “Kap waen e in nɨtawɨk yame tukraiyu tuk əmiə, kɨni ramhajoun promes vi yame Kughen ramor kɨmi narmamə. 21 Mərɨg taksətərɨg-ru. Kwən kɨrik ikɨn e kasəvɨgɨn kɨtawə min e ye tebol, kɨni in tukreighan-pən kɨn Yo ye kwermɨ tɨkmɨr mɨnə kafak. Sam 41:9; Jon 13:21-22 22 Yo, Ji Yermamə, jakaməkeikei mɨmhə rəri-pən nərɨgien kape Kughen. !Mərɨg, awe! Narpɨnien ehuə tukrɨvən tuk yermamə yame rameighan-pən kɨn Yo ye kwermɨ tɨkmɨr mɨnə kafak.” 23 Kɨni kɨnɨsaiyoh əriə mɨnə mhamə, “?Kɨtawə pa tukror norien a?”
Aposol mɨnə kɨmɨsotgoh kɨmi əriə mə pa in rehuə rapita
24 Kɨni nar mɨn kɨrik, iriə kɨmɨsotgoh kɨmi əriə mɨnə mhamə pa nhagɨn irəriə in yerpɨrɨg pɨk rapita əriə. Luk 9:46 25 Mərɨg Yesu rɨmɨni-pən tuk əriə mɨmə, “King mɨnə kape tokrei tanə kasarmaru ye narmamə ye kapəriə nəsanɨnien, mamhawəhsi-haktə atuk əriə mə iriə ‘narmamə kape nasituyen.’ Mat 20:25-27; Mak 10:42-45 26 Mərɨg kɨmiə, takhapəh nɨsorien məknakɨn. Tukmə kɨmiə kɨrik in yerpɨrɨg, in tukrəhsi-əhu in rəmhen kɨn kwajikovə. Kɨni tukmə kɨmiə kɨrik ramərer kupən, kɨni in tukruə rəmhen əmə mə yorwok əmə kɨrik. Mat 23:11; Mak 9:35 27 ?Pa e in yerpɨrɨg pɨk, yermamə yame raməvɨgɨn ye tebol uə yorwok yame ravəh nəvɨgɨnien mamuə? Nakharkun mə yermamə yame raməvɨgɨn ye tebol in yerpɨrɨg rapita. Mərɨg Yo, yemehuə kapəmiə, nɨpɨg yɨmnamarə kɨtawə-m kɨmiə, yakəmhen əmə kɨn yorwok əmə kɨrik. Jon 13:12-15
28 “Kɨmiə e, nɨpɨg mɨfam nakasarə ipakə tuk Yo ye nɨpɨg yakamarə ye nɨpɨg əutən mɨnə. 29 Kɨni rəmhen əmə kɨn mə Rɨmɨk rawəhsi-haktə Yo mə jakuə king, kɨni Yo mɨn yakawəhsi-haktə əmiə mə takhauə rəmhen kɨn king mɨnə, 30 mə takhauə mɨsəkwətə kɨtawə, masəvɨgɨn kwis ye nɨpɨg yame jakuə rəmhen kɨn king. Kɨni ye nɨpɨg a, kɨmiə mɨn taksəkwətə ye jea kape king mɨnə, kɨni kɨmiə takhauə mɨsərer kupən ye kwənərəus mɨnə twelef kape Isrel masəkir əriə masarmaru irəriə.” Mat 19:28
Yesu rɨmə Pita tukrɨni mə in reinein In
(Mat 26:31-35; Mak 14:26-31; Jon 13:36-38)
31 Kɨni Yesu rɨni-pən tuk Saemon Pita mə, “Kəsi. Saemon. Setan rɨnaiyoh-pən ta Kughen mə tukreighaan kɨn in pəh in ruə mɨvəhsi-pən vəhsi-pən kɨmi əmiə mor nahasien kɨmi əmiə mə tukəm-ru mə nhatətəyen kapəmiə rɨskai uə nɨkam. 32 Mərɨg Saemon, yɨmnəhuak tuk ik mə kafam nhatətəyen tukrɨpəh nɨmɨr-əgkəp-ien. Kɨni nɨpɨg nakamarar ye kafam nətərɨgien mamrerɨg-pə mɨn, ik takaməkeikei mor nətərɨgien kape piam mɨnə tukhaskai.” Jon 17:15
33 Mərɨg Saemon Pita rɨmɨni-pən tukun mɨmə, “Yermaru. Yakamərer matuk mə kɨrau mik. Tukvəhsi-pən pawk ərau ye kalabus uə tukhopni pawk ərau.”
34 Mərɨg Yesu rɨni-pən tukun mɨmə, “Pita. Yakamni-pre tuk ik mə tuk yenpɨg, kwasɨg ikɨn man rəkakə, kɨni takni m-kɨsisər mə nakeinein Yo.” Mat 26:31-35; Mak 14:27-31; Jon 13:36-38
Yesu ramor kwirɨg kɨmi narmamə kafan mə tuksarə ye nəmhəyen
35 Kɨni Yesu rɨni-pən tuk əriə mə, “Apa kupən, yɨmnamher-pən kɨn əmiə yerkwanu mɨnə, nɨmnhapəh nhawəhyen mane mɨne nɨtɨp mɨne bag mɨne sandel. ?Mərɨg rhawor irəmiə? ?Nɨmɨsəkwakwə kɨn nar kɨrik uə nɨkam?” Luk 9:3; 10:4
Kɨni khani-pən tukun mhamə, “Nɨkam.”
36 Kɨni rɨni-pən tuk əriə mə, “Mərɨg taktəkun ai, tukmə kafam mane aikɨn ye nɨtɨp, kɨni takaməkeikei mɨwəh mɨne bag. Kɨni tukmə kafam nau nisə rɨrkək, takaməkeikei mor salem kɨn kafam kot mɨwəh nɨmrɨ nau nisə. 37 Yakamni-pre tuk əmiə mə nəgkiarien e ye Nəkwəkwə Kape Kughen yame raməgkiar irak, tukraməkeikei mor nəfrakɨsien kɨn, e ramni mə, ‘Narmamə khamə-ta mə in yemə-akapɨr loa.’ Profesi e raməmɨr ye Aes 53:12. Ǝwəh, nəgkiarien e ruə mɨnor nəfrakɨsien kɨn ai taktəkun.”
38 Kɨni iriə kamhani mhamə, “Yermaru. Ǝmru. Nau nisə kɨraru apa.”
Kɨni In rɨmɨni-pən tuk əriə mə, “Ah, nəmhen.”
Yesu rɨmavən maməhuak apa ye Tukwas e kamni kɨmə Olif
(Mat 26:36-46; Mak 14:32-42)
39 Kɨni Yesu rɨmatərhav ye taon mɨvən apa ye tukwas e kamni kɨmə Olif rəmhen kɨn yame ramor nɨpɨg mɨfam. Kɨni kafan narmamə mɨnə khakwasɨg kɨn. 40 Kɨni kɨshaktə aikɨn a, rɨni-pən tuk əriə mə, “Takasəkeikei masəhuak mə nar kɨrik to rɨpəh nɨvəh-si-pən vəhsi-pənien kɨmi əmiə mor kapəmiə nhatətəyen rɨmɨr.” 41 Kɨni In rɨmɨpəh əriə mɨvən isok kəskəh əmə, mənɨmkur maməhuak mamni mɨmə, 42 “Tatə, tukmə rɨkim ragien, aweh, vəhsi-ta nəmhəyen Nəgkiarien kape Gris ramni, “Vəh-si ta ‘kap.’ Kap ramor nuhpɨkɨnien ye nəmhəyen.” yamə mɨne tukpihauə. Mərɨg takpəh norien ye nərɨgien kafak; or əmə ye kafam nərɨgien.” 43 Kɨni agelo kɨrik rɨmasɨ-pən ye neai muə mɨvəhsi-pən nəsanɨnien kɨmin. 44 Meinai rɨkin rɨmhə pɨk, kɨni ramətərɨg pɨk, kɨni maməhuak skai. Nəmnhawkien rarkwəməteih iran maiyu rəmhen kɨn yame nɨtaw jir ramaiyu məsɨk nɨmoptanə.§ Ye kopi akwas tɨksɨn kape Niutesteman yame kɨmɨrai ye Gris, nəgkiarien ye ves 43 mɨne 44 rɨrkək.
45 Nɨpɨg rɨmnəhuak ta, mərer mɨrerɨg-pə mə tukrəm kafan narmamə mɨnə. Kɨni məm əriə kwəsapɨr yeru. Kwəsəpou meinai rɨkiriə raməmhə. 46 Kɨni rɨni-pən tuk əriə mɨmə, “?Rhawor nakasapɨr? Sarha, mɨsəhuak mhamə nar kɨrik tukrɨpəh nɨwəhsi-pən wəhsi-pənien kɨmi əmiə mə tukror nhatətəyen kapəmiə tukrəta irak.”
Tɨkmɨr mɨnə kape Yesu kɨmnhauə mharəh In
(Mat 26:47-56; Mak 14:43-50; Jon 18:2-11)
47 Nɨpɨg Yesu raməgkiar hanə, kwhen ehuə rɨtərhav-pə tukun, kɨni kwən a Judas, in yermamə kɨrik ye narmamə twelef kape Yesu, in rɨmɨkɨr əriə mhauə. Kɨni rɨmauə ipakə tuk Yesu mə tukrəturəm-pən iran. 48 Mərɨg Yesu rɨmɨni-pən tukun mə, “Judas. Yo Ji Yermamə. ?Mərɨg rhawor nakamuə mə takaturɨm-pə irak mameighan-pən kɨn Yo kɨmi tɨkmɨr mɨnə?”
49 Kɨni nɨpɨg narmamə kape Yesu kɨmɨsəm narɨmnar mɨnə a, mharkun naha nhagɨn tukor, mhani-pən tukun mhamə, “Yermaru. ?Jakshawor? ?Jaksərai əriə kɨn nau, uə?” 50 Kɨni iriə kɨrik rɨmnərai nɨmətɨrgɨ slef kɨrik kape jif pris kɨn nau.
51 Mərɨg Yesu rɨmə, “!Ah! !Nəmhen! Səpəh əmə!” Kɨni In rɨrap nɨmətɨrgɨ kwən a kɨni mor huvə mɨn.
52 Kɨni Yesu rɨmnəgkiar kɨmi hae pris mɨnə mɨne nəmehuə mɨnə kape mobael kape Nimə Ehuə kape Kughen, mɨne nəmehuə mɨnə kape kwənərəus kape Isrel, yame kɨmnhauə mə tukharaptərəkɨn In. Mɨni-pən tuk əriə mə, “!Eh! ?Nakhamə ta mə Yo yermamə kape narowagɨnien, kɨni nakamhapɨk nau nisə mɨne kwətavhə mɨnə mamhauə mə takharaptərəkɨn Yo uə? 53 Nɨpɨg mɨfam yakamarə kɨtawə-m kɨmiə ye Nimə Ehuə kape Kughen. ?Mərɨg rhawor nakhapəh nharaptərəkɨnien Yo aikɨn? Mərɨg taktəkun ai, in nɨpɨg atuatuk kapəmiə- nɨpɨg yame nəpɨgnapien in ramehuə.”
Pita rɨmə in reinein Yesu
(Mat 26:57-58, 69-75; Mak 14:53-54, 66-72; Jon 18:12-18, 25-27)
54 Kɨni khauə mharaptərəkɨn Yesu mharəh mhavən imei jif pris. Kɨni Pita rɨkwasɨg kɨn əriə, mərɨg rɨpəh nɨvən-pakəyen tuk əriə. Mak 14:53-54 55 Narmamə mɨnə a kɨmɨsher nap kɨrik ipakə tuk nimə kape hae pris, kɨni mɨsəkwətə rao rao kɨn nap. Kɨni Pita rɨvən məkwətə iriə miriə. 56 Kɨni piakəskəh kɨrik yame in yorwok kɨrik rɨmauə məm Pita ramkwətə, nəmrhawənien kape nap rɨsia-pen in. Kɨni pian a rarha tɨm tɨm iran, mɨni-pən tukun mɨmə, “Kwən mɨn e in e iriu Yesu kɨmnaweriwək.” 57 Mərɨg Pita rɨmɨni-pən tuk pian a mə, “Pian apa, yakeinein kwən en.”
58 Kɨni kwasɨg ikɨn, rɨpəh norien tu, kwən mɨn kɨrik ruə mɨni-pən tuk Pita mə, “Eh. Ik mɨn kɨrik yermamə kafan.”
Mərɨg Pita rɨmə, “Eh. Pəh nien mə yo yermamə kafan.”
59 Kwasɨg ikɨn, aoa kɨrik ruə muavən ta, kɨni kwən kɨrik raməgkiar skai kɨmi əriə mɨmə, “Yakamni əfrakɨs mə kwən e rɨnaməriwək iriu Yesu, meinai in mɨn in yemə Galili.”
60 Mərɨg Pita rɨmə, “Kwən apa, yakpəh-nɨrkun-əgkəpien nəgkiarien e nakamni.” Kɨni Pita raməgkiar hanə, man rəkakə. 61 Kɨni Yesu Yermaru rarar mɨvaag-pən məm Pita. Kɨni Pita, rɨkin ruh nəgkiarien kape Yermaru yame rɨmɨni iran mɨmə, “Tuk yenpɨg əmə e, kwasɨg ikɨn man rəkakə, takni m-kɨsisər mə nakeinein Yo.” 62 Kɨni Pita rɨmatərhav iruə, rɨmnasək rɨmnasək.
Narmamə kɨsarh iakei ye Yesu
(Mat 26:67-68; Mak 14:65)
63 Kɨni ye nɨpɨg a, narmamə yamə mɨne kɨmnharaptərəkɨn Yesu kɨmɨsarh iakei iran, mamhauh. 64 Mɨsarkɨs ətərəkɨn nɨmrɨn kɨni mhauh, mhani-pən mhamə, “!Eh! !Profet! Ni-ru mə pa ramuh ik!” 65 Kɨni kɨmnhani nəgkiarien hah rehuə iran mɨsoriah In.
Kɨmnərɨp Yesu ye kaonsel
(Mat 26:59-66; Mak 14:55-64; Jon 18:19-24)
66 Kɨni yenpɨg-yenpɨg kɨn, nəmehuə kape kwənərəus kape Isrel, mɨne hae pris mɨnə, mɨne nəmhajoun kape Loa kape Moses khauə mɨsofugɨn ye kaonsel kapəriə. Kɨni narmamə kharəh Yesu mhauə rərer ye nɨmrɨ kaonsel a. Kɨni narmamə kape kaonsel kɨmnhani-pən tukun mhamə, 67 “Ni-ru tuk əmawə mə ik e Kristo yame Kughen rɨmɨrpen uə nɨkam.” Jon 3:12
Mərɨg Yesu rɨni-pən tuk əriə mə, “To yakni pre tuk əmiə, nakhapəh nhaniyen nəfrakɨsien irak. 68 Kɨni to yakaiyoh əmiə, nakhapəh nɨshorpɨnien. 69 Mərɨg rɨrikakun ai taktəkun, Yo, Ji Yermamə, Yo jakvən məkwətə ye kwənmhaan kape nəsanɨnien mɨne nɨsiaiyen, in e ye nɨkar Kughen matuk yame Rəsanɨn.” Wok 7:56
70 Kɨni iriə m-fam kɨsaiyoh-pən tuk Yesu mhamə, “?Rhawor? Ik Ji Kughen uə?”
Kɨni Yesu rɨmɨni mə, “Nakamhani məknen, nəfrakɨsien.”
71 Kɨni khamə, “To khapəh nhawhinien yermamə mɨn kɨrik mə tukruə mɨni-hah in, meinai kɨmɨsərɨg atuatuk nəgkiarien a ye nherɨn.”

*22:2: Nəmehuə mɨnə kɨmnharkun mə tukmə kɨmɨshopni Yesu, narmamə tukhauh əriə tukun.

22:3: Jon 13:2,27

22:7: Eks 12:1-27

22:21: Sam 41:9; Jon 13:21-22

22:24: Luk 9:46

22:25: Mat 20:25-27; Mak 10:42-45

22:26: Mat 23:11; Mak 9:35

22:27: Jon 13:12-15

22:30: Mat 19:28

22:32: Jon 17:15

22:34: Mat 26:31-35; Mak 14:27-31; Jon 13:36-38

22:35: Luk 9:3; 10:4

22:37: Profesi e raməmɨr ye Aes 53:12.

22:42: Nəgkiarien kape Gris ramni, “Vəh-si ta ‘kap.’ Kap ramor nuhpɨkɨnien ye nəmhəyen.”

§22:44: Ye kopi akwas tɨksɨn kape Niutesteman yame kɨmɨrai ye Gris, nəgkiarien ye ves 43 mɨne 44 rɨrkək.

22:54: Mak 14:53-54

22:67: Jon 3:12

22:69: Wok 7:56