6
A Nasaretkena Ra Ngim Temanau Ne Ma Iesus
Matiu 13.53-58; Luk 4.16-30
Ma Iesus ke ne aa risura ra mit navet luqia ama luqupki. De ra mit saver ama luqupki ma Nasaret i murl ma ka iirl. 2-3 Baiv aa de ama Lautuqa qa men de ma Iesus ka mit be qe su ama qaqet pe ama Lautu arla Vetki. De buup ne ama qaqet ta mugun de re narli aa lengi. De maikka re nan se aa drlem.
De ra taqen ma’, “Luqa dai quasiq ai ama barlka na qa. Dap ka dai qatikka ama kamdaqa, i ma Maria are uimka. I uut drlem se aa ningambiq i ma Jems de ma Joses de ma Judas ke ne ma Saimon. De uut drlem aa gilta ama nankina. Dap ngu lu nanaa be aa drlem nge men, be qe tekmet ne lungera varlen ama qaqet ama dlek-pem-nget.” De ra taqen taqurla de maikka ra qirlvem se qa.
De ma Iesus ka virliit ba ra ne ama lengiini ama trleses pem iini taqurliani ma’, “Ariq aiv iak, i ama Ngemumaqa aa Aamki na qa, ka tit kel sil ne ama Slurlka aa lengi bareq ama qaqet per iang ama qerleng dai diip te narligel aa lengi. De maikka diip te narliip se qa. Dav ariq aip luqa qa guirl sagel aa seviraqi be qel sil bareq a ra, dai maikka diip kuasik te narliip se qa. 5-6 De ma Iesus ka aakmenses i raquarl i ama qaqet navet luqia ama luqupki dai quasik ta tu araa qevep sever a qa i ama Ngemumaqa qa nem ka savet luqia ama rletki. Dai quasik mager ip ma Iesus ke rekmet ne aa rletki ama slurlki varlen me ra. Dap naqatikka ka lemerl iari i ama arlem-per-a-ra. De ma Iesus ka tit pet liirang aa ama luquviirang pet luqia ama qerlingki. De qel sil ne ama Ngemumaqa aa lengi bareq ama qaqet.
Ma Iesus Ka Qurl Ama Risura Re Ama Rletki
Matiu 10.5-15; Luk 9.1-6
De ma Iesus ka iing demna ne aa risura ama malepka ngen a iam. De qa muvem na ra ip diip ke nem ta saver ama luquviirang. De qa qurl a ra te ama dleq ip te nem ama iaus muqas muqas. I qa matmet na ra i iaiam de iaiam ip ta tit ip tel sil ver ama luquviirang.
De qa ruqun na ra ma’, “Kuasik ngene tal ama tekmeriirang i buup. Dap ngene tal a ngen aa vuqal ip ngen diit dem nget. Dap kuasik ngene tal ama qelaing. De quasik ngene tal ama rlaun ip ngen diit se nget. De quasik ngene tal ama asmes. De ngen tu ama ilainiigrling per a ngen a ilaing de ama serlapki ama udekkaqi. 10 Ariq aip ngen men per iaik ama luqupki de diip ngene brlaing pe ama vetki ama udekkaqi ip deng i ama nirlaqa de diip ngen diit navet luqia ama luqupki. 11 Dav ariq aip per iang ama luqup i quasik te narliip ta ter ama lengi, de quasik te narliip ngene brlaing gel ta, dai mager ip ngen diit navet luqia ama luqupki. De ngene suqup te ama qerlik naver a ngen a ilaing de naver a ngen a ilainiigrling. De diip te lu liina de ra drlem ai ama Ngemumaqa, dai ama qurek per a qa na ra.”
12 De aiv aa de aa risura ra tit per ama luqup i buup de rel sil bareq ama qaqet ip tem ngim temanau ne araa viirang. 13 De ra nem ama iaus i buup never ama qaqet i buup. De re raring de ra terl ama uil nev ama meng angera gam per ama arlem per a ra, be maget na ra.
Ma Jon I Ai De Qe Qukmes Te Ama Qaqet Dai Qa Ngip
Matiu 14.1-12; Luk 9.7-9
14 Pet lungera ama niirl de buup ne ama qaqet navet lungera ama luqup mai dai ra taqen petpet sevet ma Iesus. De ma Iesus ke tekmet ne ama rletki ama dlek pem ki. I aa rletki dai qatikka muqas. De buup ne ama qaqet ta taqen ma’, “Luqa ama iauska ma Jon i ai de qe qukmes te ama qaqet dai qa maarl namer ama matmat be qe tekmet ne luqia ama rletki dama qaqer araa saqang.”
15 Dav iari dai ra taqen ma’, “Luqa, dai ama Ngemumaqa qa nem ka, i aa Aamki na qa, i aa rlenki ma Ilaisa. I maikka murl miaimek ke iames de qel sil ne ama Ngemumaqa aa lengi. Murl ka ngip dap sa qa maarlviit iara ip taquarl ama Ngemumaqa ka sil ba uut pe ama Langinka.”
Dav iari dai ra taqen ma’, “Luqa ma Iesus dai saqi iaq ama iameska ama Ngemumaqa aa Aamki na qa i qel sil ne ama Ngemumaqa aa lengi. I qa, dai raquarl lura ama barlta i murl gel auur a lavu.”
16 Dav iak, ma King Herot, i ama Gaman ka mu qa iv ama slurlka ip ke uas te luqia ama qerlingki, dai qerlka ngen a qa, be qa narli liina ama lengiini sevet ma Iesus. De qa taqen ma’, “A revan, luqa dai ra tis ka ma Iesus, dap ngua dai ma Jon, i murl ke qukmes te ama qaqet. I mekai ngua veleng ka. Dap saqi qa maarl namer ama matmat be qe tekmet ne liirang aa.”
17-18 Murl i as ama iames ma Jon, be ka taqen ne ama dlek sagel ma King Herot ma’, “Ngia rekmet ne iani ama viini ama slurlini. I ngia met ma Piliv aa rluaqi. Katikka gia rarlimka aa rluaqi. Dap kuasiq ai ama atlu raqurla.” De raqurla de ma King Herot aa rluaqi ma Herodias dai ama qurek per a qi ne ma Jon sademna, i qa taqen ne luqia ama lengiqi. Be qia maarl ne ara rutka sagel ma Herot. De qa nem iaq ip ka iit ka aarl met ma Jon aa rik ne ama kasikka. De qa ru qa ve ama karabus. 19 De ma Herot aa rluaqi ma Herodias dai ama qurek per a qi ne ma Jon. De maikka qi narliip ki veleng ka. Dap kuasik maget. 20 I raquarli ara ak dai qa drlem ai ma Jon, dai ama atluqa. I qa dai qa raneng ama Ngemumaqa aa dlek. De ma Herot dai qeng ning ma Jon. De qa uas tem ka ve ama karabus. Dav aa rluaqi ma Herodias dai quasik mager ip ki veleng ka. De ma King Herot dai qa narli ma Jon aa lengi de ngeterl a qa.
21 Dap ma Herodias dai qi narliip ki veleng ma Jon ip ke ngip. I qia tu ara qevep taqurla. Dap ma Jon dai as kurli qa ve ama karabus.
Baiv aa de ma Herot dai qa rekmet ne ama asmeski i ama slurlki. De qa nes te ama qaqet i buup ip ta ren savet luqia ama asmeski pet luqa ama nirlaqa i murl aa nan kia sel a qa. De vet luqa ama nirlaqa de qa nes te iari ama barlta nev ama Gaman de lura ama barlta i re uas te ama Asmes-pem-ta, de lura ama barlta naver ama luqup maden maden. 22-23 Baiv aa de ma Herodias are uimki qi main. I qi tekmet na ra iv ama arlias per a ra. De ma Herot i qurli qe ne lura i ra tes, dai ra narliip se aa uimki ara mainki. De ma Herot dai ama marl na qa de qa ruqun ma Herodias are uimki ma’, “Maikka ngi taqa main. De ngu narliip ngi snanpet na ngua te qerang i liirang aa i ngi narliip siirang. Ngua tu vuusep i ngua taqen ne gua revan sagel ngi. De diip ngu qurl a ngi re liirang aa mai i ngi nen ngua rem iirang. De maget ip diip ngu qurl a ngi te ama aiverem ngen ama qelaing. A revan. Arik ngu sikmet gua tekmeriirang mai dai diip ngu barlmer iirang iv iarang bareq a ngi.”
24 De luqia ama lugutki qia mit kia snanpet ne ara nan ma’, “Diip ngu snanpet te a qeni nanaa nagel ma King Herot?”
De araa nan ma Herodias kia ruqun ma’, “Luqa ma Jon i ai de qe qukmes te ama qaqet dai ngi snanpet ne ma Herot ip ke diq aa ningaqa ba ngi de qe ral ka ba ngua mer ama pilitki.
25 De luqia ama lugutki qia uaik sagel ma Herot de qia snanpet na qa ma’, “Luqa ma Jon i ai de qe qukmes te ama qaqet, dai ngu narliip ngi dik naser aa ningaqa ba ngua. De ngi quarl te aa ningaqa mer ama pilitki bareq a ngua.”
26 De ma Herot ka narli raqurla de maikka ama arlemigl na qa slep. Dap sa iara qa muvuusep parlen ama barlta. Dai ama qelepka ip ka bing men ne luqia ama lengiqi nagel ama lugutki. 27 De masna qa nem a iaiq ama sinki ip ka iit ip ke diq aa ningaqa de qa ral ka. Aiv aa de qa mit, be qa veleng ma Jon sep ma karabus. De qa dik naser aa ningaqa. 28 De qa mu qa mer ama pilitki de qa men be qa qurl luqia ama nanki ama lugutki. De qia mit be qia mer a qa. De qia qurl are nan. 29 De ma Jon aa risura ra narli ai ra veleng ka. De ra men ta mer aa qetdingki de ra mu qi mer ama matmat.
Ma Iesus Ka Van Ama 5,000 Te Ama Asmes
Matiu 14.13; Luk 9.10; Jon 6.1-15
30 De lura ma Iesus aa risura i medu ka mu ra, ip ta tit i iaiam de iaiam saver ama luqup maden maden dai sa ra guirl. De ra sil barek ma Iesus sever ama tekmeriirang mai. I liirang aa i sa ra rekmet niirang. De ra sil ba qa sever ama lengi mai i lungera i ra sil bareq ama qaqet na nget. 31 De ma Iesus ka ruqun na ra ma’, “Uut tit savet luqia ama qerlingki i quasiq ama qaqet per a qi. I raquarli buup ne ama qaqet ta men be ra iing demna ver auut be quasik mager iv uut tes. Uur iit ip mas per auut marlik.
32 De ra men sede ama siviini be ra tit savet liina ama luquviini ip mas per a ra. 33 Dap buup ne ama qaqet tet lu ra i ra tit be ra ngim sagel ta de rat drlem se ra. De ra uaik be ra men nauirl pet luqa ama luqupka i diip ma Iesus ka ren sep ka. Lura, i ra men naver ama luquviirang dai ra iing demna pet ma Iesus. 34 De ma Iesus ka lu ama buurlemki ne lura ama qaqet de ama arlemka never a ra. I qet lu ra dai raquarl ama durlaiqirang i quasiq iirang a nger a nge ama nan. De ma Iesus ka su ra te ama lengi i buup.
35 De ama qares iv ama nirlaqa qat dan. De aa risura ra men be ra ruqun na qa ma’, 36 “Ngi nem ta saver ama luqup maden ip mager ip ten ban per ama asmes ip ta tes. I raquarli quasiq ama asmes pet luqia ama qerlingki de diip rlet sever a ra.”
37 De ma Iesus ka guirltik ba ra ma’, “Katikka ngen lu re ama asmes ba ra.”
De ra ruqun ma’, “Guariqenau, Kuasiq auur a nge ama 200 Kina, be quasik mager iv uure van per ama asmes ip maget kut lura.”
38 De ma Iesus ka snanpet na ra ma’, “Kuarl a nge ama asmes gelem ngen? Ngen diit ngen lu gelem ta.”
De ra men be ra sil ba qa ma’, “Uut lu ama bretkina ama ngeriqit dav ama serliqiam ama udiam naqatikka.” 39-40 De ma Iesus ka ruqun aa risura ip ta rugun pet liina ama aiverini i ama graski ama atluqi ver iini. De ra matmet na ra be saqikka iaiq ama buurlemki iai. De saqikka iaiq ama buurlemki iai. I ver iang ama buurlem de ama 100 na ra. De ver iang ama buurlem dai ama 50 na ra. 41 De ma Iesus ka met lungera ama ngeriqit ne ama bretkina ngen ama serliqiam ama udiam. De qa ngim piit sagel ama uusepka de qa meraqen ne ama atlu sagel ama Ngemumaqa sever ama asmes. De qa bingmet ne lungera ama asmes de qa qurl aa risura ip te qurl ama qaqet. 42 De ra tes be maikka ra qirlanas. 43-44 De lura ama quatta i ra tes nep ma Iesus aa ngerik dai ama 5,000 na ra. Dap ta mes de iang de ma Iesus aa risura ra tit de ra tet lungera ama asmes i ra mes be dem nget. De aa risura ra buuv ama gatta ama malepka ngen a iim ne lungera ama asmes i ra mes be dem nget.
Ma Iesus Ka Tit Per Ama Qerlapka Aa Rleng
Matiu 14.22-33; Jon 6.16-21
45 De masna ma Iesus ka nem aa risura ip te iit seruarl ne ama qerlapka ama serlegeska ip ta ren nauirl naa na qa. Dap kurli qa i ngerek se qa. De qa nem ama qaqet ip te iit saver araa luqup. 46 De qa nem ta mai dap kurli qa i ngerek se qa. De qa mit sep ma damini areves. Be qe nen sagel aa Mam. Dav aa risura dai qurli ra dama serlegeska aa rlan.
47-48 De maikka de ama arlenki are rlan, de ma Iesus ka lu aa risura i qurli ra dama serlegeska aa rlan. I re ne ama laurlka ta atmetna. De ama rletki ama barlki bareq a ra ip te kiarlet ne araa siviini se dengerlking. De dama sipsipka i as ama arlenki de ma Iesus ka tit per ama qerlapka aa rleng. I qe narliip ka tit sagel aa risura dai ama qares ip ke ruirl. 49-50 Dap ta lu qa i qat den sagel ta ver ama qerlapki ara rleng. De maikka reng ning maden.
Baiv aa de res nes maden i ra tu araa qevev ai ama iauska. De masna ma Iesus ka nes sagel ta ma’, “Kula ngeneng ning de qula ngeterl a ngen. I qatias ngua.”
51 De qa ving sede ama siviini, de masna rik de ama laurlka. De aa risura ra lu liina, be de araa rlan dai maikka re nanses ne ama revan. De ra mugun de ra tu araa qevep maberl. 52 I quasik tat drlem se ma Iesus aa dlek. Dap ngerlangken per a ra ne liina i mani qa qurl ama buurlem ne ama qaqet te ama asmes.
Ma Iesus Ka Lemerl Ama Qaqet I Buup Pet Ma Ganasaret
53 Baiv aa de baing se ra ver ama qerlingki ma Ganasaret tuarl ne ama serlegeska ma Galili. De ra mu ama siviini mer ama basiska. 54 Aiv aa de ra aang nade ama siviini de lura ianai navet luqia ama qerlingki, dai ra lu ma Iesus de ra drlem a qa. 55 De masna ra uaik ip te tal ama arlem per a ra navet luqia ama qerlingki. Be rat den se ra sagel ma Iesus. Dav iari i lura i quasik mager ip te iit ne araa ilaing dai rat den se ra ve ama ruik. 56 Dai qatikka buup ne ama luqup i ma Iesus ka mit per a nget. De ka tit gel iari ver araa sleng. De ra mai ret lu qa de re nging demna ne ama arlem per a ra ver ama luqup sekgames. Dav iari ama arlem per a ra dai ra tu araa qevev ai arik kuasik ta tu araa ngerik per a qa dap te tek per aa luan dai diip maget na ra. De maikka lura mai i re tek per a qa dai maget na ra.