10
Jesuu kàchin ra ndi uchi uvi ndra ni kuu tatun ra
(Mr. 3:13-19; Lc. 6:12-16)
1 Tajan kāna ndio Jesuu ma ndi uchi uvi ta'an ma ndra jàkua'a chi'in ra, ta jāna'a ra nuu ndra, naja kua ìyo yi ña ja'a ndra, ta tàva ndra ma tati xaan ña ndiso ñivi, ta naja kua ìyo yi ña ja'a ndra, ta jànda'a ndra tandi'i nuu ma kue'e ndo'o na, ta ña u'vi na ndia. 2 Ña'a kùu sivi ma ndi uchi uvi ma ndra kùu tatun Jesuu: Ma ra nunuu, nàni ra Simón, ra juuni jākunani Jesuu Petu' ndia, chi'in ra yani ra André, ta Jandiau chi'in ra yani ra Xuva, ndra kùu se'e, ra nàni Zebedeu. 3 Ta Lipe chi'in Tolo, Toma, chi'in Mate, ña kùu ra iin ra nàka'an xu'un' kuenda ñuu ka'nu ña nàni Roma. Ta Jandiau, ra kùu se'e Alfeu, chi'in Lebeu, ra juuni nàni Tadeu ndia. 4 Ta Simón, ra kùuni kuati chi'in ñuu Roma, ta Juda Iscariote, ra ni xikoña'a ma Jesuu tiá iti' nuu.
Jesuu tàchi ra, ndra jàkua'a chi'in ra, ña na kukatitu'un ndra tu'un Ndioo
(Mr. 6:7-13; Lc. 9:1-6)
5 Takan kūu tajan tāchi ndio Jesuu ma ndi uchi uvi ndra jàkua'a chi'in ra chi'in ma tu'un i'ya:
―Koto kü'un ndo ma ñu'u' nuu ìyo ma ndian töve chìnuni, ta koto kï'vi ndo ma ñu'u' Samaria ndia. 6 Va'aga ña na ku'un ndo ma ñu'u' Israel, nuu kandoyo ma ndian kùu takua kùu ma mvechala ña kuànaa. 7 Ikan na ku'un ndo, kukatitu'un ndo nuu na, ña cha vàchi kuyatin ma nuu chà'nda Ndioo tiñu nuu ìyo ma iti' andivi. 8 Na janda'a ndo ma ndian ku'vi, ta janda'a ndo ma ndian ndo'o kue'e ta'yu, ta jànataku ndo ma ndian chī'í. Ta juuni na tava ndo ma tati xaan ña ìyo tichi kuñu ñivi ndia. Ta töve ìyo yi ña naka'an ndo xu'un' cha'a' ña jà'a ndo tatan na, ti nì'i saani ndo ma ndatu i'ya.
9 ’Ta töve ìyo yi ña kunda'a ndo oro, ni plata, ni cobre, 10 ta ni yunu ndo ma tichi iti' kuà'an ndo. Na kunda'a ndo iin chaku'úni ma ja'ma ndo, ta koto künda'a ndo inga ndichan ndo, ni yutun vatun ndo ndia, ti ma ndra jàtiñu, ni ni'i sani ndra jitu ma ña kachini ndra.
11 ’Ta ora ni chaa ndo iin nuu kandii iin ñuu a iin kuariya vali, na nanduku ndo iin ndian va'a ña ìyo tundeeni ndo chi'in, ta kìndoo ndo chi'in na ma ve'e na, nda kati keta ma ora ni ku'un ndo. 12 Ta ora ni ki'vi ndo ma ve'e na, ìyo yi ña kaña'a ndo te'en chi'in na: “Ndioo na koo chi'in ndo”, kati ndo. 13 Ta tu ma ñivi ìyo ma ve'e ikan, tìñu'u na ma ña kà'an ndo, na koo vii na takua ma tu'un kà'an ndo chi'in na. Va tu töve tìñu'u na ndo, na töve ni koo vii na takua kà'an ndo chi'in na. 14 Ta tu töve ndakimani na ndo, ta ni töve jàchi'in na ma ña kà'an ndo, va'aga ña na kee ndo ma ve'e na, a ma ñuu nuu ìyo na, ta jàkisi ndo ma yuyaka ka'ìin cha'a ndo. 15 Ndicha va'a ña kà'in chi'in ndo ña ma kivi ni chaa ma ora ni jakutuni Ndioo kuati ñivi ìyo ñuñivi, nduva'aga ni nde'e ma ñivi ìyo ñuu ikan tiá tundo'o, kua ma ñivi chīyo ma ñuu Sodoma chi'in Gomorra.
Nuu ndè'e ma ndra jàkua'a chi'in Jesuu tundo'o
16 ’¡Na nde'e ndo! Ndyo'o ndian kùu ndo takua ma mvechala ta yu'u ni tachi̱ ndo tañu ma kiti xaan ña nàni lobo. Na ndakuu ndo ndian yati, takua yati ma koo, ta juuni na kuu ndo ndian ika, takua kùu ma livi. 17 Na kumi kuenda ndo ndo, vati ni jaya'a na ndo nda'a ma ndra tiñu, ta ni kani ndra ndo ma tichi veñu'u kuati na. 18 Ta juuni ndava ni jaya'a ndra ndo, nda'a ma ndra kuvienu, chi'in nda'a ma ndra kùu rey, cha'i. Takan ni kuu yi, ikan na kàtitu'un ndo ma tu'in nuu ndra, chi'in nuu ma ndian töve chìnuni ndia. 19 Va ma ora ni jaya'a ndra ndo nda'a ma ndra tiñu, na näkanini ndo cha'a' ma ña ni ka'an ndo, a cha'a' ña naja kua ìyo yi ña ka'an ndo, ti ora ni chaa ma ora ikan, maa ma Ndioo kùu ra, ña ni ki'vi ra chinituni ndo, ta katitu'un ra naja kua ìyo yi ña ka'an ndo. 20 Vati na yöve maa ndo kùu ma ndian ni ka'an, ti ma ra ni ka'an naja kua ka'an ndo. Ma tichi chinituni ndo kùu ma Tati Ií ma Ndioo Tatá ndo.
21 ’Ma tiempu ikan ni ku'va ndra juuni ma ndra kùu yani ndra, ña na ka'ni na ndra, ta ma ndra kùu tatá, ni ku'va ndra juuni ma ndra kùu se'e ndra ndia. Ta ma ndra se'e ndra ni chikoni'i ndra nuu ma tatá ndra, ta ka'ni ndra ndra. 22 Ta tandi'i ñivi ìyo ñuñivi, ni kuxaani na nde'e na ndo cha'i. Va ma ndian jandeeni na ña koo va'a na chi'in ma tu'in, nda kati ya'a ma tundo'o ikan, ni kakú na. 23 Ta ora ndikun na ndo ma iin ñuu, na kunu ndo ku'un ndo inga ñuu, vati ndicha va'a ña kà'in chi'in ndo, ña ma ra Se'e ñivi tāchi Ndioo, ni kichi ra antea ña jachinu ndo katitu'un ndo ma tu'un Ndioo ninii ka'nu ma ñuu Israel.
24 ’Ta nï'iin ma ndra jàkua'a chi'in matru, na töve ka'nuga ndra kua ma ra kùu matru ndra, ta nï'iin ma ndra jàtiñu, na töve ka'nuga ndra kua ma chito'o ndra ndia. 25 Vati ma ndra jàkua'a, ìyo yi ña kindoo va'ani ndra, chi'in ña na chaa ndra koto ndra tava chìto ma matru ndra. Ta ma ndra jàtiñu, na kindoo va'ani ndra chi'in ña na chaa ndra koto ndra tava chìto ma ra chito'o ndra ndia. Ta tu yu'u kùi ma ra kuxini nuu ìyo ve'e, ta ma ñivi kà'an na ña ma kui'na Beelzebú kùi. Tu takan kà'an na yu'u, ¿naja kua chànini ndo ña ni ka'an na chata ma ndian ìyo kuendai ndia?, tuva takan.
Nuu kà'an yi nda yo ìyo yi ña yu'vio nde'o
(Lc. 12:2-9)
26 ’Yakan va na yü'vi ndo nde'e ndo ma ñivi. Vati na töve ìyo nï'iin tu'un xe'e, ña kùu kundii xe'e kua'a' tiempu, ti ninii chìto ma ñivi yi. Ta ni inga tuku ma ña indii xe'e na küu kindoo yi takan kua'a' tiempu ndia. 27 Ma tu'un ña kàtitu'in nuu ndo ma nuu naa i'ya, na jaketa ndo yi ma nuu ndichin nuu ma ñivi, ta ma tu'un ña nàtu'in, ña chìtoni maa yo, na ndaa ndo ma chata ve'e, ta kanachaa ni'i ndo yi nuu ma ñivi. 28 Na yü'vi ndo nde'e ndo ma ndian chà'ni ma kuñu yo, vati na küu ka'ni ma tati ma anima yo. Va'aga ña na yu'vi ndo nde'e ndo ma Racha'nu Ndioo, ti rakan kùu ra, ña kùu jandi'i ra nuu ma kuñu ndo, chi'in ma tati ma anima ndo, ta jaku'un ra yi andaya'.
29 ’Ta, ¿a kùu jata ma ñivi uvi ta'an saa kuati chi'in iin pesuni?, kùuni ndo. Ta na küu koyo ndri ma nuñu'u' i'ya, tuva na chä'a ma Ndioo ña jà'a ndri yi ndia. 30 Vati nda ma ixi xini ndo, cha kā'vi va'a ma Racha'nu Ndioo ta'ii'iin yi. 31 Na yüvi ndo, ti vaji kua'a' ma saa kuati ikan, va na tüvi ka'nuga ndaa ndri kua maa ndo.
Na katitu'un yo ña chìnuni yo tu'un Jesucristu nuu ka'ìin kua'a' ñivi
(Lc. 12:8-9)
32 ’Ta tu ìyo nda yo kà'an tu'in nuu ka'ìin kua'a' ñivi, nda mai ni ka'in cha'a' na nuu ma Tatái, ra ìyo andivi ndia. 33 Va ma ndian kà'an ña töve nàkoto na yu'u nuu ka'ìin kua'a' ñivi, nda mai ni ka'in ña töve nàkotoi na nuu ma Tatái, ra ìyo andivi ndia.
Cha'a' Jesuu kùu yi ña kèe siin ma ñivi
(Lc. 12:51-53; 14:26-27)
34 ’Koto näkanini ndo ña yu'u vàchi ja'i ña na koo va'a ma ñivi ìyo ñuñivi, ti na yüvi takan kùu yi. Vati yu'u vàchi ja'i ña na kanita'an ndo chi'in ta'an ndo. 35 Ti vàchi ja'i ña na kanita'an ma ndra'ii, chi'in juuni ma tatá ndra, ta ma ñivi ña'a, chi'in juuni ma'á vi, ta ma ñivi chanu, ni kanita'an vi, chi'in ña ka'nu vi ndia. 36 Ta takan kùu yi ña ta'ii'iin ma ñivi, ni kanita'an na, juuni chi'in ma ñivi na.
37 ’Ta tu ìyo ndian kùuniga na nde'e na ma tatá na, chi'in ma'á na, tiá kua mai, na töve ìyo yi ña kuu na ma ndian ìyo kuendai. Ta tu ìyo nda ndian kùuniga na nde'e na ma ndra'ii se'e na, a ñivi ña'a se'e na tiá kua mai, na töve ìyo yi ña kuu na ma ndian ìyo kuendai. 38 Ta ma ndian töve kùuni na tandikun na chatai chi'in kruu na, ikan na nde'e na tundo'o takua ni nde'i tundo'o nuu kruu, ndiakan na töve ìyo yi ña kuu na ma ndian ìyo kuendai ndia. 39 Ta ma ndian kùuni na jakakú na na nuu ndè'e na tundo'o cha'i, ni kuvi na. Va ma ndian ni kuvi cha'i jà'a ma tundo'o, ni kakú na.
Nuu nì'i yo ma ya'vi yo
(Mr. 9:41)
40 ’Ta ma ndian kì'in kuenda ndo, juuni kì'in kuenda na yu'u ndia. Ta ma ndian kì'in kuenda yu'u, juuni kì'in kuenda na ma Racha'nu tāchi yu'u ndia. 41 Ta ma ndian kì'in kuenda iin ma ra kà'an chi'in tu'un yu'u Ndioo, cha'a' ña ra vàchi kuenda Ndioo kùu ra, ni ni'i na ya'vi na, indukuni takua nì'i ma ra kà'an chi'in tu'un yu'u Ndioo. Ta ma ndian kì'in kuenda iin ndian ndicha va'a, cha'a' ña ndian ya'a va'a kùu na, ni ni'i na ya'vi na, indukuni takua nì'i ma ra va'a ikan yi ndia. 42 Ta nda ndian nikuuni, ña chà'a na jitu iin yachin takuii vichin ko'o ma ndiakuati i'ya, cha'a' ña ndian chàkunuu chi'i̱n kùu na, ndicha va'a ña kà'in chi'in ndo ña Ndioo ni ku'va ra ya'vi na ndia ―kàti Jesuu.