11
ጉሙርቂሢ
ጉሙርቂሢ ጌይሢ ሃጊ ማዓንዳ ዎዛ ጌሢ ኑ ካፓ ባኮ ኑ ዴንቃንዳያታሢ ዔሪሢ፤ ሃሣ ኑ ዛጊባኣ ባኮ ዓኣያ ማሂ ዛጊሢኬ። ቤርታኣ ዓሶም ማርካዺንቴሢ ዔያታ ጉሙርቄሢሮኬ።
ሳዖንታ ጫሪንጮንታ ጊዳ ዓኣ ባካ ቢያ ፆኦሲ «ማዖንጎ» ጌዔሢና ማዢንቴያ ማዔሢ ኑ ዔራሢ ጉሙርቂሢናኬ፤ ዬያሮ ኑም ሃሢ ጴዻ ባካ ቢያ ጴዹዋ ባኣዚዳፓ ማዢንቴሢ ዬያና ኑ ዔራኔ። ማዢ. ማፃ 1፡1፤ ዓይኑ. 33፡6-9፤ ዮሃ. 1፡3።
ዓኣቤኤሌ ቃኣዔኤሌ ፆኦሲም ዒንጌ ዒንጊፆይዳፓ ባሻያ ፆኦሲም ዒንጌሢ ጉሙርቂሢናኬ፤ ፆኦሲ ዓኣቤኤሌ ዒንጌ ዒንጊፆ ዎዛና ዔኬ ዎዶና ዓኣቤኤሌ ጉሙርቂፆና ፂሎ ማዔሢ ማርካዺንቴኔ፤ ዓኣቤኤሌ ሃይቄያ ማዔቴያ ሃኖ ሄላንዳኣና ዒዛኮ ጉሙርቂፆ ዛሎና ዒ ኬኤዚ ኬኤዚ ዓኣኔ። ማዢ. ማፃ 4፡3-10።
ሄኖኬ ሃይቢ ሃይቁዋጉዲ ሌካ ጫሪንጮ ዔውቴሢ ዒ ጉሙርቄሢሮኬ፤ ፆኦሲ ዒዛ ዔኬሢሮ ዒ ጴዺባኣሴ፤ ዒ ዔውታንዳሢኮ ቤርታ ፆኦሲ ዒ ዎዛሴያ ማዔሢ ማርካዺንቴኔ። ማዢ. ማፃ 5፡21-24። ጉሙርቂሢ ባኣንቴ ፆኦሲ ዎዛሳኒ ዳንዳዒንቱዋሴ፤ ዓይጎሮ ጌዔቴ ፆኦሲ ባንሢ ሙካሢ ፆኦሲ ዓኣያ ማዔሢና ዒዛ ዒናፓ ኮዓዞንሢም ዒ ዒንጋንዳ ባኣዚ ዓኣሢ ጉሙርቃንዳያ ኮይሳሢሮኬ።
ሃጊ ጴዺባኣ ባኮሮ ፆኦሲ ላቲ ዒዛም ኬኤዜ ዎዶና ኖሄ ፆኦሲ ዒጊጪሢና ማኣሮ ዓሶ ዻቂሻኒ ዋኣፆ ካኣሚሎ ኮሼሢ ጉሙርቂሢናኬ፤ ዬያ ጉሙርቂፆና ዓጮ ዓሶ ቢያ ዻቢንቴያ ማሂ ዒዚ ሃሼኔ፤ ጉሙርቂፆና ጴዻ ፂሉሞዋ ዒ ዴንቄኔ። ማዢ. ማፃ 6፡13-22።
ዓብራሃሜ ፔ ዓጪ ማሂ ዔካንዳ ቤዞ ዓኣዻንዳጉዲ ፆኦሲ ዒዛ ዔኤሌ ዎዶና ዓንኮ ዓኣዻቴያ ዔሪባኣያታዖ «ዔኤዔ» ጌዒ ዓይሢንቲ ዓኣዼሢ ጉሙርቂሢናኬ። ማዢ. ማፃ 12፡1-5። ሃሣ ዒዛጉዲ ሃጊ ማዓንዳ ዎዞ ዴንቃንዳ፥ ዪሳኣቄና ያይቆኦቤና ዎላ ሃጋኣ ዎዛ ማሂ ዒንጎና ዓጬሎይዳ ሙኬ ዓሲ ማዒ፥ ዓፒላና ማዢንቴ ማኣሮይዳ ዒ ናንጌሢ ጉሙርቂሢናኬ። ማዢ. ማፃ 35፡27። 10 ዓይጎሮ ጌዔቴ ዶዲ ቦኦኮሎና ማዢንቴ፥ ፆኦሲ ማዣኒ ዓርቂ ማዤ ካታሞ ዒ ካፓያታሢሮኬ።
11 ዓብራሃሜ ዎዚ ጋርቼያ ማዔቴያ ሃሣ ሳኣራ ዞኦኮ ማዔቴያ ሃጊ ማዓንዳ ዎዞ ዒንጌሢ ጉሙርቂንታያ ማሂ ዒ ዛጌሢሮ ጉሙርቂሢና ናይ ዓዶ ማዔኔ። ማዢ. ማፃ 18፡11-14፤ 21፡2። 12 ዬያሮ ዬያ ሃይቄያጉዲ ማዔ፥ ዓብራሃሜይዳፓ ጫሪንጮ ዦኦጋሢጉዲ ሚርጌያ ሃሣ ባዞ ዓጫ ዓኣ ፓይዲንቱዋ ማኣሻሎጉዴ ዺቢ ዜርሢ ዒዛይዳፓ ኬስኬኔ። ማዢ. ማፃ 15፡5፤ 22፡17፤ 32፡12።
13 ዬያታ ቢያ ሃይቄሢ ጉሙርቃ ጎይሣ ዓኣዖኬ፤ ፆኦሲ ዔያቶም ዒንጋኒ ጫኣቄ ጫኣቁሞ ባኮዋ ዔያታ ዴንቂባኣሴ፤ ጋዓንቴ ሃኬና ዛጊ፥ ዓዳ ዴንቄያ ማሂ ዔያታ ዎዛዼኔ፤ ሳዖይዳኣ ሾኦቺ ሃሣ ሙኬ ዓሲ ማዔያታሢያ ዔያታ ዔሪ ማርካዼኔ። ማዢ. ማፃ 23፡4፤ 1ፆኦሲ. ዓሃኬ 29፡15፤ ዓይኑ. 39፡12። 14 ያዺ ጌዒ ማላ ዓሳ ዔያቶም ማዓ ዓጪ ዓኣያ ማዔም ዔያታ ካፓያታሢ ዔርታኔ። 15 ዬኖ፥ ዔያታ ዎንዴ ሃሺ ኬስኬ ዓጬሎ ሄኤዶ ጶቂሢ ማላያታቴ ዒዞ ባንሢ ማዒ ዴንዳንዳያታዖኬ። 16 ሃሢ ጋዓንቴ ባሼ ማዔያ፤ ሃሣ ጫሪንጮይዳ ዓኣ ዓጮ ዔያታ ጶቂሢ ማላኔ፤ ዬያፓ ዔቄያና ፆኦሲ ዔያቶም ካታማ ጊኢጊሼሢሮ «ኑ ፆኦዛሢ» ጌዒ ዔያታ ዔኤሌቴ ዒዛ ቦርሳያቱዋሴ።
17 ዓብራሃሜ ዎይታቴያ ዛጋኒ ፆኦሲ ማዼ ዎዶና ዒዚ ዪሳኣቄ ፆኦሲም ዒንጎ ባኣዚ ማሂ ዒንጌሢ ጉሙርቂሢናኬ፤ ሃጊ ማዓንዳ ዎዞ ዴንቄ፥ ዓብራሃሜ ፔኤኮ ፔቴ ናዓሢ ጎኔ ሹካኒ ዒማና ጊኢጌኔ። ማዢ. ማፃ 22፡1-14። 18 ዬይ ናዓሢ «ኔ ዜርፃ ዪሳኣቄ ሱንፆና ዔኤሊንታንዳኔ» ፆኦሲ ዒዛም ጌዔሢኬ። ማዢ. ማፃ 21፡12። 19 ፆኦሲ ሃይቄ ዓሶ ሃይቢዳፓ ዔቂሳኒ ዳንዳዓሢ ዓብራሃሜ ጉሙርቄሢሮ ዒማና ዪሳኣቄ ሃይቢዳፓ ዔቄያ ማሂ ዒ ዛጌኔ።
20 ዪሳኣቄ ሃጊ ማዓንዳ ባኮ ማሊ ያይቆኦቤና ዔኤሳዎና ዓንጄሢ ጉሙርቂሢናኬ። ማዢ. ማፃ 27፡27-29፤39-40።
21 ያይቆኦቤ ሃይቃኒ ዑካዖ ዮሴፔ ናኣቶ፥ ፔቴ ፔቴሢ ዓንጄሢ ሃሣ ዒ ኮኦላዺ ሃንታ ኮኦሎና ዔቂ ፆኦሲም ዚጌሢያ ጉሙርቂሢናኬ። ማዢ. ማፃ 47፡31—48፡20።
22 ዮሴፔ ሃሣ ሃይቃኒ ዑካዖ ዒስራዔኤሌ ዓሶም ዔያታ ጊብፄ ዓጮይዳፓ ኬስካንዳያ ማዒፆ ኬኤዜሢ ሃሣ ዒዛኮ ሜጌፆ ዔያታ ዎዳንዳቴያ ዓይሤሢ ጉሙርቂሢናኬ። ማዢ. ማፃ 50፡24-25፤ ኬሲ. ማፃ 13፡19።
23 ሙሴ ሾዔ ዓሳ ዒ ሾይንቴ ዎዶና ሚዛጲ ናይ ማዔሢ ዛጋዖ፥ ካኣቲ ዓይሤ ዓይሢፆ ዒጊጩዋዖ ሃይሦ ዓጊኒ ዒዛ ዓኣቼሢ ጉሙርቂሢናኬ። ኬሲ. ማፃ 2፡2፤ 1፡22።
24 ሙሴ ዒማና ዲጬሢኮ ጊንፃ፦ «ጊብፄ ዓጮ ካኣቲኮ ናዎ ናኣዚ» ጌይንቲ ዔኤሊንቲፆ ዒፄሢ ጉሙርቂሢናኬ። ኬሲ. ማፃ 2፡10-12። 25 ዒዚ ዻካ ዎዴሮ ጎሜ ማዺ ማዺ ዴንቆ ዎዞይዳፓ ባሼ ፆኦሲ ዴሮና ዎላ ሜቶ ዔካኒ ኮዔኔ። 26 ሃጊ ዒዛም ዒንጊንታንዳ ባኮ ዒ ዔሬሢሮ ጊብፄ ዓጮ ቆሎይዳፓ ባሼ ሜሲሄ ዛሎሮ ቦሂንቲፃ ባሼ ቆሎ ማዔሢ ዒ ዛጌኔ።
27 ዒዚ ሃሣ ካኣቲኮ ጎሪንቶ ዒጊጩዋዖ ጊብፄ ዓጮይዳፓ ኬስኬሢ ጉሙርቂሢናኬ፤ ጴዹዋ ፆኦዛሢ ዴንቄያ ማሂ፥ ዒ ፔ ማሊፆና ዶዴኔ። ኬሲ. ማፃ 2፡15። 28 ቶይዶ ናኣቶ ዎዻንዳጉዲ ዒማና ዓይሢንቴ ኪኢታንቻሢ ዒስራዔኤሌ ዓሶኮ ቶይዶ ናኣቶ ዎዹዋጉዲ ዑሣ ዓኣዺፆ ዎጎና ካሮ ዑፃ ሱጉፆ ፑጪፆ ዎጎዋ ዒ ኩንሤሢ ጉሙርቂሢናኬ። ኬሲ. ማፃ 12፡21-30።
29 ዒስራዔኤሌ ናኣታ ፃኣዺ ሳዓይዳ ሃንቶጉዲ ሃንቲ ዞቄ ባዞና ፒንቄሢ ጉሙርቂሢናኬ፤ ጊብፄ ዓሳ ጋዓንቴ ዔያቶጉዲ ፒንቃኒ ማሌ ዎዶና ቢያሢ ዋኣፆና ሙይንቴኔ። ኬሲ. ማፃ 14፡21-31።
30 ዒስራዔኤሌ ዓሳ ዒያርኮ ካታሞኮ ሹጮና ኬልቂ ዲርቆና ዲሮ ዙሎ ላንካይ ኬሊ ሺሬሢኮ ጊንፃ ዬያ ዲሮ ዔያታ ዶይሴሢ ጉሙርቂሢናኬ። ዒያ. 6፡12-21። 31 ዞኦዛ ኮኦማ፥ ሬዓባ ጎዖዛ ዒስራዔኤሌይዳፓ ሙሮ ሙኬ ዓሶ ሾኦቺንሢ ዔኪፆና ፆኦሲም ዓይሢንቱዋ ዓሶና ዎላ ሃይቁዋዖ ዓቴሢ ጉሙርቂሢናኬ። ዒያ. 2፡1-21፤ 6፡22-25።
32 ዓካሪ ዬካፓ ዑሣ ታ ዎዚ ጎዖንዶይ! ጌዲዮኔ፥ ባርቄ፥ ሶምሶሜ፥ ዮፕታኣሄ፥ ዳውቴ፥ ሳሙዔኤሌንታ ፆኦሲ ማሊፆ ኬኤዛ ዓሶንታ ዛሎ ታ ኬኤዚ ጋፒሳኒ ዳንዳዑዋሴ። ሱኡጎ. ማፃ 6፡11—8፡32፤ 4፡6—5፡31፤ 13፡2—16፡31፤ 11፡1—12፡7፤ 1ሳሙ. 1፡1—1ካኣቶ. ማ 2፡11። 33 ዔያታ ጉሙርቂሢና ካኣቶ ዖልዚና ባሼኔ፥ ፒዜ ዎጊሢና ዓሶ ዎይሤኔ፥ ፆኦሲ ዔያቶም ዒንጌ ሃጊ ማዓንዳ ዎዞ ባኮዋ ዴንቄኔ፥ ዞቦኮዋ ዻንጎ ዓይሤኔ፤ ዳኣኔ. 6፡1-27። 34 ታሚ ዎልቄያ ባሼኔ፥ ጬንቾ ዓፓሮና ሃይቂፆይዳፓ ቶሌኔ፥ ላቢፃፓ ዶዴኔ፥ ዖልዚና ዔርቴያ ማዔኔ፥ ዔያቶ ዖላኒ ሙኬ ሞርኮኮ ፖኦሊሶ ዳውሴኔ፤ ዳኣኔ. 3፡1-30። 35 ላኣላ ፔኤኮ ሃይቄ ዒጊኖ ሃይባፓ ዔቄም ዴንቄኔ። ሜሌ ዓሳ ሃይቢፓ ዔቂ ባሼ ናንጊ ዴንቃንዳኔ ጌዒ ዱማ ዱማ ሜቶ ዔኬኔ፤ ዬያይዳፓ ቶሊ ሜታ ባኣያ ናንጋኒያ ኮይባኣሴ። 1ካኣቶ. ማ 17፡17-24፤ 2ካኣቶ. ማ 4፡25-37። 36 ፔቴ ፔቴ ዓሳ ዓሲኮ ዓማሊ ማዒ ዢራፓና ጳርቂንቴኔ፤ ሃንጎዋታ ሃሣ ዓንጊ ዱፄና ቱኡቲ ቱኡሲ ማኣሪ ጌሌኔ፤ 1ካኣቶ. ማ 22፡26-27፤ 2ፆኦሲ. ዓሃኬ 18፡25-26፤ ዔር. 20፡2፤ 37፡15፤ 38፡6። 37 ሹቺናኣ ዹይንቴኔ፥ ማጋኣዜ ጌይንታ ዓንጎና ሄኮ ጳሊንቴኔ፥ ጬንቾ ዓፓሮናኣ ጫርጊንቲ ሃይቄኔ፥ ማራይና ዋኣሪናኮ ዒልዒ ማይንቲ ሜታዺ ሃንቴኔ፥ ማንቆ ሃሣ ቤሲባኣ ዓሲያ ማዒ ሃንቴኔ፤ 2ፆኦሲ. ዓሃኬ 24፡21። 38 ዓሲ ናንጉዋ ዳውሎይዳ፥ ዹኮይዳ ሃሣ ዴኔ ዔቴንታ ዛሬንታይዳ ዎርቂ ዎርቂ ሃንቴኔ፤ ዬያሮ ዓጫ ዔያቶም ኮይሳ ቤሲ ማዒ ጴዺባኣሴ።
39 ዬያታ ቢያ ፔ ጉሙርቂፆና ማርካዺንቴያታቴያ ዔያቶም ዒንጊንቴ ሃጊ ማዔ ዎዞ ጋዓንቴ ዔያቶይዳ ዴንቄይ ባኣሴ። 40 ፆኦሲ ኑም ዑሣ ዓኣዼ ኮሺ ማዔ ባኣዚ ጊኢጊሼሢሮ ዔያታ ኑኡና ዎላ ማዓንዳኣፓዓቴም ዔያቶና ሌሊ ፆኦሲ ማሊፃ ኩማያቱዋሴ።

11:3 ማዢ. ማፃ 1፡1ዓይኑ. 33፡6-9ዮሃ. 1፡3

11:4 ማዢ. ማፃ 4፡3-10

11:5 ማዢ. ማፃ 5፡21-24

11:7 ማዢ. ማፃ 6፡13-22

11:8 ማዢ. ማፃ 12፡1-5

11:9 ማዢ. ማፃ 35፡27

11:11 ማዢ. ማፃ 18፡11-1421፡2

11:12 ማዢ. ማፃ 15፡522፡1732፡12

11:13 ማዢ. ማፃ 23፡41ፆኦሲ. ዓሃኬ 29፡15ዓይኑ. 39፡12

11:17 ማዢ. ማፃ 22፡1-14

11:18 ማዢ. ማፃ 21፡12

11:20 ማዢ. ማፃ 27፡27-2939-40

11:21 ማዢ. ማፃ 47፡31—48፡20

11:22 ማዢ. ማፃ 50፡24-25ኬሲ. ማፃ 13፡19

11:23 ኬሲ. ማፃ 2፡21፡22

11:24 ኬሲ. ማፃ 2፡10-12

11:27 ኬሲ. ማፃ 2፡15

11:28 ኬሲ. ማፃ 12፡21-30

11:29 ኬሲ. ማፃ 14፡21-31

11:30 ዒያ. 6፡12-21

11:31 ዒያ. 2፡1-216፡22-25

11:32 ሱኡጎ. ማፃ 6፡11—8፡324፡6—5፡3113፡2—16፡3111፡1—12፡71ሳሙ. 1፡1—1ካኣቶ. ማ 2፡11

11:33 ዳኣኔ. 6፡1-27

11:34 ዳኣኔ. 3፡1-30

11:35 1ካኣቶ. ማ 17፡17-242ካኣቶ. ማ 4፡25-37

11:36 1ካኣቶ. ማ 22፡26-272ፆኦሲ. ዓሃኬ 18፡25-26ዔር. 20፡237፡1538፡6

11:37 2ፆኦሲ. ዓሃኬ 24፡21