1 Ụ́ꞌdụ́ ãlu, Yẹ́sụ̃ kã rií tị Múngú vé rĩ ũlũú yị̃ị́ bãlãlã Gẽnẽsãrétã* 5:1 Yị̃ị́ bãlãlã Gẽnẽsãrétã: Yị̃ị́ bãlãlã Gẽnẽsãrétã ri ĩ kpá zị Gãlĩláyã. vé rĩ tị gé ꞌdãá, ꞌbá bị́trị́ká trakí ĩri ã gãrã kụ́rụ̃, rikí tị Múngú vé rĩ yịị́. 2 Yẹ́sụ̃ ní kũlúmgba ị̃rị̃ ndrezú yị̃ị́ bãlãlã rĩ tị gé ꞌdãá, ꞌbá ị̃ꞌbị́ ꞌbeꞌbá rĩ pi kukí kũlúmgba rĩ pi kú nĩ, kộpi ri ĩvé ímbá ũjĩ. 3 Yẹ́sụ̃ ní tụzú fizú kũlúmgba Sị̃mọ́nã vé rĩ agá. Ĩri ní ꞌyozú Sị̃mọ́nã ní ã ze kũlúmgba rĩ fizú yị̃ị́ agálé rú mãdã. Ĩri ní kúru úrízú kũlúmgba rĩ agá ꞌdãá, ĩri ní ꞌbá bị́trị́ká rĩ pi ímbázú.

4 Yẹ́sụ̃ kã átángá rĩ átá dẹẹ́, ĩri ní ꞌyozú Sị̃mọ́nã ní kĩnĩ, “Mí útrú kũlúmgba rĩ mụzú yị̃ị́ kụụ́pi kụkụ rĩ agá ꞌdãá, ꞌí ꞌbe ímbá rĩ ꞌdeé ẹ́lị́ agá ꞌdãá, mi ị̃ꞌbị́ urụ kárákará.”

5 Sị̃mọ́nã ní újázú kĩnĩ, “Ãmbúgú mávé rĩ, ꞌbá ụ̃ꞌbị̃kí kõdô ị̃ꞌbị́ rĩ ꞌbeé ị́nị́ be rã, ꞌbo ꞌbá rụkí ị̃ꞌbị́ ãluŋáni kuyé. ꞌBo ꞌí ꞌyo dõ ꞌdíni, ma ícó ụ̃ꞌbị̃ dị̃ị́ rá.”

6 Kộpi kâ ĩvé ímbá rĩ pi ꞌbeé yị̃ị́ agá ꞌdãá, kộpi urụkí ị̃ꞌbị́ kárákará, sẽ ímbá rĩ pi lẽkí uceé ãní ucece. 7 Kộpi ní ĩ ọ̃gụ̃pị́ị kũlúmgba be rĩ pi ọ́gụ́zú ímụ́zú ĩ ĩzã kozú. Ọ̃gụ̃pị́ị kâ ícá, kộpi uꞌdụkí ị̃ꞌbị́ rĩ pi ũꞌbãá kũlúmgba ị̃rị̃ ni pi agá tré tré, kũlúmgba rĩ pi íꞌdókí rií tĩí yị̃ị́ ã ndụ́gé.

8 Sị̃mọ́nã Pétẽró kã tã ꞌdĩri ndreé ꞌdíni, ĩri ní kũmũcí ũtị̃zú Yẹ́sụ̃ ẹndrẹtị gé, ĩri ní ꞌyozú kĩnĩ, “Úpí, ꞌí mụ mâ jẽlé gá ꞌdĩísĩ rá, mávé ũnjĩkãnyã ambamba.” 9 Sị̃mọ́nã Pétẽró pi ꞌbá adriꞌbée ĩri be trụ́ rĩ pi be céré ãyãkí tã kộpi ní ị̃ꞌbị́ urụzú ꞌdĩri sĩ ãyãyã. 10 Ĩri ọ̃gụ̃pị́ị Zẽbẽdáyõ ẹnjịpị́ị Yõkóbũ pi Yũwánĩ be, ãyãkí kpá tã ꞌdĩri sĩ ãyãyã.

Yẹ́sụ̃ ní ꞌyozú Sị̃mọ́nã ní kĩnĩ, “Mí adri ụ̃rị̃ sĩ ku. Íꞌdózú ãndrũ mụzú drị̃drị̃, ĩmi ímụ́ ꞌbá ísé íjị́ má ní, sụ̃ ĩmi ní ị̃ꞌbị́ ꞌbeé rĩ tị́nị.” 11 Kúru kộpi ní ĩvé kũlúmgba rĩ pi jịzú mụzú yị̃ị́ tị gé ꞌdãá, kộpi kukí ĩvé ngá rĩ pi ãrẽvú céré kú ꞌdĩgé, kộpi ꞌdekí mụụ́ Yẹ́sụ̃ vú sĩ.

12 Yẹ́sụ̃ kã rií adrií kụ̃rụ́ ãzi agá ꞌdãá, ágó ãzi ũfú ní nyaá ni kã Yẹ́sụ̃ ri ndreé, ĩri ní kũmũcí ũtị̃zú, ꞌî drị̃ sị̃zú vũgá Yẹ́sụ̃ ẹndrẹtị gé, ĩri ní Yẹ́sụ̃ ri mãzú drị́ ị̃rị̃ sĩ kĩnĩ, “Úpí, ícó dõ rá, mî sẽ ũfú nõri ã dẹ mâ rụ́ꞌbá gá sĩ, mâ rụ́ꞌbá ẽ ícá rí ule.”

13 Yẹ́sụ̃ ní ꞌî drị́ suzú ágó rĩ úlózú, ĩri ní ꞌyozú kĩnĩ, “Á lẽ mi ídrí rá. Ũfú ꞌdĩri ã dẹ mî rụ́ꞌbá gá sĩ rá!” Koro ũfú rĩ ní dẹzú ágó rĩ ã rụ́ꞌbá gá sĩ.

14 Yẹ́sụ̃ ní ꞌyozú ágó rĩ ní kĩnĩ, “Lẽ mî lũ tã ꞌdĩri ꞌbá ãzi ní ku, ꞌí mụ mi iꞌdaá átálágú rĩ ẹndrẹtị gé, ꞌí sẽ ngá ĩ ní zãá rọ̃bọ̃ŋọ̃ rú ni pi sụ̃ tãị́mbị́ Mósẽ vé rĩ ní ꞌyoó rĩ tị́nị, ꞌbá rĩ pi ã nị̃kí rí ꞌyozú kínĩ, ũfú rĩ dẹ mî rụ́ꞌbá gá sĩ gí.”

15 Kúru Yẹ́sụ̃ vé tã ní ayizú mụzú ãngũ rĩ pi agásĩ, ꞌbá bị́trị́ká ímụ́kí tã ĩri ní rií ímbá rĩ yịị́, ãzini ẽ ídrí rí ĩ ĩvé drã agásĩ. 16 ꞌBo Yẹ́sụ̃ ri ꞌi ẹndịị́ mụụ́ vũrã ꞌbá ãkó ni gé Múngú ri zịị́.

17 Ụ́ꞌdụ́ ãlu, Yẹ́sụ̃ kã rií ꞌbá rĩ pi ímbá, Fãrụ́sị̃† 5:17 Fãrụ́sị̃: Fãrụ́sị̃ rĩ pi ngúlúmũ Yãhụ́dị̃ rĩ pi vé tãị́mbị́ Mósẽ vé rĩ rụꞌbá tị́tị́ rĩ pi. Kộpi ꞌdụkí índrí rĩ pi vé tã, ãzini mãlãyíkã rĩ pi vé tã ꞌbãá tã ãmbúgú rú, kộpi ẹ̃ꞌyị̃kí rá ꞌyozú kínĩ, ꞌbá ũdrãꞌbá gí rĩ pi gõ íngá ídri rú rá. ꞌÍ lã Ẹ̃zị́ 23:8. rĩ pi, ꞌbá tãị́mbị́ ímbáꞌbá rĩ pi be, ímụ́kí gụ́rụ́ ãndíãndí ãngũ Gãlĩláyã vé rĩ agá rĩ pi agásĩ, ãzini gụ́rụ́ ãndíãndí ãngũ Yụ̃dáyã vé rĩ agá rĩ pi agásĩ, ụrụkọꞌbée íngákí kụ̃rụ́ Yẹ̃rụ́sãlémã vé rĩ agá, kộpi rikí tã Yẹ́sụ̃ ní ímbá rĩ yịị́. Úpí sẽ Yẹ́sụ̃ ní ũkpõ ꞌbá drã be rĩ pi ídrízú. 18 Ãgõ ụrụkọꞌbée íꞌdụ́kí ágó pá be ꞌbẽléꞌbéle ni ímụ́zú pọ́rọ̃sị̃ sĩ. Kộpi ụ̃ꞌbị̃kí kõdô ũkpõ sĩ, lẽkí ágó rĩ jịị́ mụụ́ ꞌbãá Yẹ́sụ̃ ẹndrẹtị gé jó agá ꞌdãá. 19 ꞌBá rĩ pi ní adrií bị́trị́ká rĩ sĩ, kộpi ndãkí ũꞌdũ tí, kộpi ní tụzú jó rĩ drị̃gé ꞌdãá, kộpi ní jó rĩ ẽ drị̃ ĩŋãnyãzú, kộpi ní ágó rĩ ísúzú ímụ́zú ĩrivé pọ́rọ̃sị̃ rĩ be vũgá Yẹ́sụ̃ ẹndrẹtị gé ꞌbá bị́trị́ká rĩ pi ãsámvú gé nõó.

20 Yẹ́sụ̃ kã ꞌbá ꞌdĩꞌbée vé ẹ̃ꞌyị̃ngárá ndreé, ĩri ní ꞌyozú ágó pá be ꞌbẽléꞌbéle rĩ ní kĩnĩ, “Má ũndĩgó, á trũ mi mívé ũnjĩkãnyã agásĩ gí.”

21 Fãrụ́sị̃ rĩ pi ꞌbá tãị́mbị́ ímbáꞌbá rĩ pi be, rikí ụ̃sụ̃ụ́ ĩ ẹ́sị́ agá ꞌdãlé kínĩ, “ꞌBá ꞌdĩri ãꞌdi ꞌi Múngú ri ị̃njị̃ị́pi ku ꞌdĩri? Ãꞌdi ri ícó ꞌbá trũ ũnjĩkãnyã agásĩ nĩ? Adri ꞌyéŋá Múngú ri ꞌbá trũ ũnjĩkãnyã agásĩ nĩ kuyé?”

22 Yẹ́sụ̃ nị̃ tã kộpi ní rií ụ̃sụ̃ụ́ rĩ rá, ĩri ní kộpi zịzú kĩnĩ, “Ngá ĩmi ní rizú tã ụ̃sụ̃zú ĩmî ẹ́sị́ agá ꞌdíni rĩ ãꞌdi? 23 Tã adriípi mũnyámúnya rĩ íngõri? Mâ ꞌyo rí, ‘Trũkí mi mívé ũnjĩkãnyã agásĩ gí’ ꞌdíni? Dõku mâ ꞌyo, ‘ꞌÍ nga ụrụ ẹ̃cị̃ tuú’? 24 ꞌBo á lẽ lũú ĩmi ní ꞌyozú kínĩ, ma ꞌBá Mvá ꞌi,‡ 5:24 ꞌBá Mvá: Yẹ́sụ̃ zị ꞌi ꞌBá Mvá lũzú kínĩ, ꞌi Kúrísítõ ꞌi, ꞌi mãlũngã rĩ rụ mụzú nyonyo. ꞌÍ lã Dãnyélẽ 7:13-14. ma ũkpõ be ũnjĩkãnyã trũzú vũ drị̃gé nõgó.” Ĩri ní ꞌyozú ágó pá be ꞌbẽléꞌbéle rĩ ní kĩnĩ, “ꞌÍ nga ụrụ, ꞌí ꞌdụ mívé pọ́rọ̃sị̃, ꞌí mvi ꞌbẹ̃tị́.”

25 Koro ágó rĩ ní íngázú kộpi ẹndrẹtị gé ꞌdĩgé, ĩri ní ívé pọ́rọ̃sị̃ ꞌdụzú, ĩri ní ꞌdezú mụzú, ri Múngú ri íngú mụzú. 26 ꞌBá rĩ pi ãrẽvú céré ãyãkí tã ꞌdĩri sĩ ãyãyã, kộpi íngúkí Múngú ri rá. Ụ̃rị̃ ị́mvụ́ kộpi rá, kộpi ní ꞌyozú kínĩ, “ꞌBá ndrekí tã ãyãzú ãyãyã ni ãndrũ gí.”

27 Tã ꞌdĩri ã vụ́drị̃ gé, Yẹ́sụ̃ ní fũzú kụ̃rụ́ rĩ agásĩ, ĩri ní ágó ãzi mũfẽngã umbe jezú rĩ uꞌdụụ́pi ni ndrezú, rụ́ ni Lẹ́vị̃§ 5:27 Lẹ́vị̃: Lẹ́vị̃ vé rụ́ ãzi rĩ Mãtáyo ꞌi. Mãtáyo gõ adrií ꞌbá Yẹ́sụ̃ ã pámvú ũbĩípi ni. ꞌi, úrí kuú ívé jó rizú mũfẽngã umbe jezú rĩ uꞌdụzú ꞌbãgú ãmbúgú Rómã vé rĩ ní rĩ agá. Yẹ́sụ̃ ní ꞌyozú ĩri ní kínĩ, “Mí ímụ́ mâ pámvú ũbĩí.” 28 Lẹ́vị̃ ní ngá rĩ pi ãrẽvú kuzú céré, ĩri ní Yẹ́sụ̃ ã pámvú ũbĩzú mụzú.

29 Kúru Lẹ́vị̃ ní ụ̃mụ̃ údézú ãmbúgú ívé ãngá ꞌdãá, ĩri ní Yẹ́sụ̃ ri zịzú ụ̃mụ̃ rĩ gé, zị ꞌbá kárákará mũfẽngã umbe jezú rĩ uꞌdụꞌbá rĩ pi ꞌbá ụrụkọꞌbée be ụ̃mụ̃ rĩ gé ꞌdãá ĩndĩ. 30 ꞌBo Fãrụ́sị̃ rĩ pi ꞌbá tãị́mbị́ ímbáꞌbá rĩ pi be, rikí unuú ꞌbá Yẹ́sụ̃ ã pámvú ũbĩꞌbá rĩ pi ní kínĩ, “Ngá ĩmi ní rizú ngá nyazú, ãzini ngá mvụzú ꞌbá mũfẽngã umbe jezú rĩ uꞌdụꞌbá rĩ pi be, ãzini ꞌbá ũnjĩkãnyã ꞌoꞌbá rĩ pi be trụ́ rĩ ãꞌdi?”

31 Yẹ́sụ̃ ní ꞌyozú kộpi ní kĩnĩ, “ꞌBá drã ãkó rĩ ndã ꞌbá ũjó sẽépi ni ku, ꞌbá drã be rĩ, ĩri ꞌbá ũjó sẽépi rĩ ndã nĩ. 32 Má ímụ́ ꞌbá tã ꞌoꞌbá pịrị rĩ pi zịị́ ẹ́sị́ újá kuyé, ꞌbo má ímụ́ ꞌbá ũnjĩkãnyã ꞌoꞌbá rĩ pi zịị́, kộpi ã újákí ẹ́sị́.”

33 Kộpi ní ꞌyozú Yẹ́sụ̃ ní kínĩ, “Yũwánĩ vé ꞌbá ĩri ã pámvú ũbĩꞌbá rĩ pi ri ĩ aꞌbi ngá nyangárá sĩ rá, kộpi ri Múngú ri zị rá, ãzini ꞌbá Fãrụ́sị̃ rĩ pi vé tã ꞌdụꞌbá ngaꞌbá rĩ pi kpá ri ꞌo ꞌdíni rá pírí, ꞌbo mívé ꞌbá mî pámvú ũbĩꞌbá rĩ pi ri ngá nya rá, ãzini ngá mvụ rá ãsĩ?”

34 Yẹ́sụ̃ ní újázú kộpi ní kĩnĩ, “Kẹ̃rẹ́gú ọ̃mụ́rụ́gọ́ rĩ vé rĩ dõ drĩ ụ̃mụ́ ímụ́ꞌbá ọ̃mụ́rụ́gọ́ rĩ jengárá gá rĩ pi ãsámvú gé anigé, ĩmi ícó ꞌyo kẹ̃rẹ́gú rĩ vé ụ̃mụ́ rĩ pi ã aꞌbikí ĩ ngá nyangárá sĩ ꞌdíni rá? 35 ꞌBo sâ ãzi ri ímụ́ ꞌdĩíꞌdĩ, kádõ ímụ́ ọ̃mụ́rụ́gọ́ rĩ vé kẹ̃rẹ́gú ꞌdụụ́ kộpi ãsámvú gé sĩ, kúru ụ́ꞌdụ́ ꞌdãri gé, kộpi ímụ́ ĩ aꞌbi ngá nyangárá sĩ.”

36 Kúru Yẹ́sụ̃ ní nãpí ãzi ũlũzú kộpi ní kĩnĩ, “ꞌBá ãzi ícó bõngó úꞌdí ni ĩsĩí bõngó dẽépi gí ni vé úlẽ ící ọ̃zụ̃ụ́ ãní ku. ꞌO dõ ꞌdíni, ĩri sẽ bõngó úꞌdí rĩ ãsĩ rá, bõngó úꞌdí rĩ pi úmúkí ĩ bõngó ụ̃kụ rĩ be ku. 37 ꞌBá ãzi ícó vị́nyọ̃ ĩ ní zoó úꞌdí rú ni tõó lãꞌbú ĩ ní ící jũrú rú ụ̃kụ ni agá ku. ꞌBá rĩ tõ dõ vị́nyọ̃ rĩ lãꞌbú ĩ ní ící jũrú rú ụ̃kụ ni agá, jũrú rĩ ãfĩ rá, ĩri sẽ vị́nyọ̃ rĩ dã vũgá, jũrú rĩ gõ ábá rá. 38 Lẽ vị́nyọ̃ úꞌdí rĩ, ã dãkí jũrú úꞌdí agá. 39 ꞌBá rĩ mvụ dõ vị́nyọ̃ draápi dradra rĩ gí, ícó vị́nyọ̃ úꞌdí* 5:39 Vị́nyọ̃ úꞌdí: Ụ́ꞌdụ́kọ́ múké Yẹ́sụ̃ ní ímbá rĩ adri sụ̃ vị́nyọ̃ úꞌdí rĩ tị́nị, tãị́mbị́ Mósẽ vé rĩ adri sụ̃ vị́nyọ̃ ụ̃kụ rĩ tị́nị. rú draápi ku rĩ mvụụ́ ku, ĩri ꞌyo, ‘Vị́nyọ̃ draápi dradra rĩ múké nĩ.’ ”