1 Yẹ́sụ̃ ꞌde mụụ́ Bẽtẽníyã gá vũrã ĩri ní Lázãró ri ídrízú gõzú ídri rú rĩ gé ꞌdãá, ị́sụ́ Ụ́ꞌdụ́ Múngú ní Ẹlịzú Jó rĩ pi tị gé sĩ rĩ vé ụ́ꞌdụ́ ẹ̃sị̃ ázíyá. 2 Ĩ ní Yẹ́sụ̃ pi ní ínyá ũndréŋá vé rĩ áꞌdízú, Mãrátã íjị́ ínyá rĩ sẽé kộpi ní nĩ, Lázãró ri kộpi ãsámvú gé ínyá tị gé ꞌdãlé ĩndĩ. 3 Kúru Mãríyã ní ũdu ẹ̃jị́ be ngụ̃ụ́pi ndrị̃ndrị̃ ãjẽ be ãmbúgú ni íꞌdụ́zú mãlãngĩ ãlu, ũdãzú Yẹ́sụ̃ ã pá gá sĩ, ĩri ní ị́nị́zú ꞌî drị̃ꞌbí sĩ, ũdu ꞌdĩri sẽ jó rĩ ã ꞌa ngụ̃ kú ãní ndrị̃ndrị̃.

4 ꞌBo ꞌbá Yẹ́sụ̃ ã pámvú ũbĩꞌbá rĩ pi vé ãzi rụ́ ni Yụ́dã Ĩsĩkãrĩyótã ꞌi, Yụ́dã ꞌdĩri, ĩri ꞌbá ímụ́pi Yẹ́sụ̃ ã ũli ꞌbeépi rĩ ꞌi, ĩri ní ꞌyozú Yẹ́sụ̃ ní kĩnĩ, 5 “Sẽkí té ũdu ẹ̃jị́ be ngụ̃ụ́pi ndrị̃ndrị̃ ꞌdĩri jeé mũfẽngã fífí ẹ̃njị̃ị́pi ẹ̃njị̃ẹ̃njị̃ mụ̃dụ̃rụ̃lụ̃ na, awakí ꞌbá ngá ãkó rĩ pi ní kuyé ãsĩ? Ũdu ĩ ní sẽé jeé ꞌdĩri, ĩrivé mũfẽngã ri ícó ꞌbá ẹ̃zị́ vé ni ũfẽ ílí ãlu rá.” 6 Yụ́dã ꞌyo tã ꞌdĩri ꞌdíni adri ꞌyozú kínĩ, ꞌbã ẹ́sị́ ꞌbá ngá ãkó rĩ pi drị̃gé yã ꞌdíni kuyé, ãꞌdiãtãsĩyã ĩri ụ̃gụ́ꞌbá, ĩri ní rií jũrú mũfẽngã vé rĩ ũlĩí nĩ rĩ sĩ, kĩnĩ ꞌî ꞌdụ rí mũfẽngã rĩ ã ụrụkọ ꞌí ní ꞌî ĩzã kozú ãní.

7 Yẹ́sụ̃ ní újázú Yụ́dã ní kĩnĩ, “ꞌÍ ku ũkú rĩ ã ꞌo tã ꞌí ní lẽé ꞌoó rĩ, ũdu ĩri ní ũdãá má pá gá ꞌdĩri, ĩri ri mávé ụ́ꞌdụ́ drãngárá vé rĩ ã tã útú. 8 Ĩmi ícó adri ꞌbá ngá ãkó rĩ pi be rá,* 12:8 Ĩmi ícó adri ꞌbá ngá ãkó rĩ pi be rá: Tã ꞌdĩri vé ífífí lũ ꞌyozú kínĩ, ꞌbá Yẹ́sụ̃ ã pámvú ũbĩꞌbá rĩ pi úmvúlésĩ ícó ꞌbá ngá ãkó rĩ pi ẽ ĩzã ko rá. ꞌbo má ícó adrií caá ĩmi ãsámvú gé lókí be ãco ku.”

9 Yãhụ́dị̃ bị́trị́ká ꞌdĩꞌbée kâ yịị́ kínĩ, Yẹ́sụ̃ ícá gí, ꞌbá kárákará ꞌdekí mụụ́ vũrã ꞌdãri gé, ãꞌdiãtãsĩyã kộpi lẽkí mụụ́ Yẹ́sụ̃ ri ndreé, ãzini Lázãró ándúrú drãápi gí, Yẹ́sụ̃ ní ídrí ĩfũú ꞌbụ́ gélésĩla ꞌdãri ndreé. 10 Atala atala rĩ pi drị̃gé rĩ pi rikí lẹ́tị ndãá lẽzú Lázãró ri ꞌdịzú drãzú ĩndĩ. 11 Lázãró vé ídríngárá ã tã sĩ, sẽ Yãhụ́dị̃ kárákará ꞌdekí mụụ́ Yẹ́sụ̃ vúgá ꞌdãá, kộpi ẹ̃ꞌyị̃kí ĩri rá.

12 Kã mụụ́ adrií drụ̃ ꞌdíni, ꞌbá bị́trị́ká mụꞌbá Ụ̃mụ̃ Yãhụ́dị̃ rĩ pi vé Múngú ní Ẹlịzú Jó tị gé sĩ rĩ ã nyangárá gá rĩ pi kâ yịị́ kínĩ, Yẹ́sụ̃ lẽ ífí Yẹ̃rụ́sãlémã gá, 13 kộpi ũŋõkí mbírã bị́ kú ĩ drị́gé sĩ, kộpi mụkí Yẹ́sụ̃ vúgá ꞌdãá, kộpi rikí ọ́ꞌụ́ wĩínyá kínĩ,

16 Drị̃drị̃ ni, Yẹ́sụ̃ vé ꞌbá ĩri ã pámvú ũbĩꞌbá rĩ pi ámákí tã riípi ꞌi ngaápi ꞌdĩri kuyé. Múngú kã Yẹ́sụ̃ ri íngú, kộpi ní kúru nị̃zú ámázú ĩrivé tã ọ́tụ́ ĩ ní sĩí kuú Búkũ Múngú vé rĩ agá rĩ ꞌi ngaápi ꞌdĩ.

17 Sâ Yẹ́sụ̃ ní Lázãró ri zịzú ꞌbụ́ agá ꞌdãásĩ rĩ gé, Lázãró ní íngázú ídri rú, ꞌbá bị́trị́ká tã rĩ ndreꞌbá rĩ pi ꞌdekí rií tã rĩ ũlũú mụzú ꞌbá rĩ pi ní. 18 Tã sẽépi ꞌbá bị́trị́ká rĩ pi ní mụụ́ Yẹ́sụ̃ vúgá ꞌdãá rĩ, kộpi yịkí tã Yẹ́sụ̃ ní ꞌoó ãyãzú ãyãyã ꞌdĩri. 19 Fãrụ́sị̃ rĩ pi ní átázú ĩ ãsámvú gé sĩ kínĩ, “Ĩ ndrekí drĩ ká, tã Yẹ́sụ̃ ní lẽé ꞌoó rĩ, ꞌbá ícókí ugaá bã ku. Ĩ ndrekí ꞌbá vũ drị̃gé rĩ pi ãrẽvú céré ꞌdekí mụụ́ ĩri vú sĩ.”

20 ꞌBá ĩ úmúꞌbá Yẹ̃rụ́sãlémã gá Múngú ri ị̃njị̃ngárá gá ụ̃mụ̃ Yãhụ́dị̃ rĩ pi vé Múngú ní Ẹlịzú Jó tị gé sĩ rĩ ã nyangárá gá rĩ gé ꞌdãá, Gị̃rị́kị̃ rĩ pi ã ụrụkọ kpá kộpi ãsámvú gé ꞌdãá anigé. 21 Gị̃rị́kị̃ rĩ pi ní ꞌdezú mụzú Pĩlípũ ímụ́pi kụ̃rụ́ Bẽtẽsãyídã gélésĩla rĩ vúgá ꞌdãá, Bẽtẽsãyídã ri ãngũ Gãlĩláyã vé rĩ agá. Kộpi ní ĩri mãzú kínĩ, “Ãmbúgú ꞌbávé rĩ, ꞌbá lẽkí Yẹ́sụ̃ ri ndreé.” 22 Kộpi kâ tã rĩ ꞌyoó ꞌdíni, Pĩlípũ ní ꞌdezú mụzú tã rĩ ũlũzú Ãndẽréyã ní. Ãndẽréyã pi Pĩlípũ be, kộpi ní ĩ újázú mụzú tã rĩ ũlũzú Yẹ́sụ̃ ní.

23 Yẹ́sụ̃ ní átángá rĩ újázú kĩnĩ, “Ma ꞌBá Mvá ꞌi, sâ ĩ ní ma íngúzú rĩ ícó gí. 24 Áda ádarú á ꞌyo ĩmi ní ꞌdíni, mávé drãngárá ri adri sụ̃ mgbáyá ã fí ãlu ĩ ní saá nyọ̃ọ́kụ́ agá, kókóꞌbõ ni ri ŋma, ĩri gõ ĩfũ dụ ꞌa mị be gbálígbálí rĩ tị́nị, ĩri sẽ ꞌbá kárákará pi ídri ꞌdániꞌdáni rĩ ị́sụ́ ãní. 25 ꞌBá rĩ ꞌdụ dõ ídri rụ́ꞌbá nõri vé rĩ ã tã ꞌbãá tã ãmbúgú rú,§ 12:25 ꞌBá rĩ ꞌdụ dõ ídri rụ́ꞌbá nõri vé rĩ ã tã ꞌbãá tã ãmbúgú rú, ícó úmvúlésĩ ídri ꞌdániꞌdáni rĩ ị́sụ́ ku: Tã ꞌdĩri vé ífífí, ꞌbá rĩ gã dõ Yẹ́sụ̃ ã pámvú ũbĩgá sĩ, ꞌî ị́sụ́ rí ngá múké vũ drị̃gé nõgó ãní, ícó ídri ꞌdániꞌdáni rĩ ị́sụ́ ku. ícó úmvúlésĩ ídri ꞌdániꞌdáni rĩ ị́sụ́ ku, ꞌbo ꞌdụ dõ ídri rụ́ꞌbá nõri vé rĩ ã tã ꞌbãá ãmbúgú kuyé, ĩri ídri ꞌdániꞌdáni rĩ ị́sụ́ rá. 26 ꞌBá lẽépi ẹ̃zị́ ngaápi má ní rĩ, lẽ ã ũbĩ mâ pámvú. Vũrã má ní mụzú adrizú rĩ, mávé ãtíꞌbá rĩ mụ adri ꞌa ni gé. ꞌBá ẹ̃zị́ ngaápi má ní rĩ, má Ẹ́tẹ́pị ri ĩri íngúngũ.

27 “Nóni mâ ẹ́sị́ ị́sụ́ ĩzãngã ambamba, mâ ꞌyo rí íngóni? Mâ ꞌyo rí, ‘Má Ẹ́tẹ́pị, mî ímụ́ ma paá tã ímụ́pi ꞌi ngaápi mâ rụ́ꞌbá gá drị̃drị̃ ꞌdĩí rĩ agásĩ rá’ ꞌdíni? Kuyé, má ícó ꞌyoó ꞌdíni ku, ãꞌdiãtãsĩyã tã má ní ímụ́zú rĩ, má ímụ́ ĩzãngã nyaá. 28 Má Ẹ́tẹ́pị, mî sẽ ẽ íngúkí mi íngúngũ!”

Ụ́ꞌdụ́kọ́ ní íkụ́zú ꞌbụ̃ gé ꞌdãásĩ kĩnĩ, “Íngúkí ma gí, ma gõ sẽ ꞌi ma íngú mụzú dị̃ị́ dị̃ị́.” 29 ꞌBá bị́trị́ká pá tuꞌbá rĩ pi kâ ụ́ꞌdụ́kọ́ ꞌdĩri yịị́, ụrụkọꞌbée kínĩ, “Ngá rĩ ãngũ ri lĩ nĩ.”

Ụrụkọꞌbée kínĩ, “Ngá rĩ mãlãyíkã átá ĩri be nĩ!”

30 ꞌBo Yẹ́sụ̃ ní ꞌyozú kộpi ní kĩnĩ, “Ụ́ꞌdụ́kọ́ ĩ ní átá ꞌdĩri, átákí mâ tã sĩ kuyé, átákí ĩmi tã sĩ. 31 Sâ tã lịzú ꞌbá rĩ pi drị̃gé rĩ ícó gí, ĩ ímụ́ Sãtánã ri dro mụzú ꞌdĩísĩ rá. 32 Kádõ ímụ́ ma inga ụrụ ꞌdãá, ma ímụ́ ꞌbá rĩ pi sẽ adri céré ꞌbá mávé ni.” 33 Yẹ́sụ̃ ꞌyo átángá rĩ ꞌdíni lũzú kínĩ, ívé drãngárá, ĩ ímụ́ ꞌi inga ụrụ pẹtị alambaku sị́gé.

34 ꞌBá bị́trị́ká rĩ pi ní ꞌyozú kínĩ, “Búkũ Múngú vé rĩ lũ ꞌbá ní kĩnĩ, Kúrísítõ ri adri lẽmgbẽrẽ rú pírí, ngá mí ní ꞌyozú kínĩ, ‘Ĩ ímụ́ ꞌBá Mvá ri ꞌdị drã rá rĩ ãꞌdi? ꞌBá mí ní ꞌyoó ꞌBá Mvá ꞌdĩri ãꞌdi ꞌi’?”

35 Yẹ́sụ̃ ní ꞌyozú ꞌbá bị́trị́ká rĩ pi ní kĩnĩ, “Ma ri dị̃ ĩmi ãsámvú gé nõgó ụ̃tụ́ŋá rú lókí be mãdã. Ĩmi ẹ́cị́kí ụ̃tụ́ŋá sĩ, ĩri ní drĩ rizú dị̃zú ãngũ ĩmgbẽrẽzú rĩ gé nõ, ị́nị́ŋá ẽ ị́sụ́ rí ĩmi ku. ꞌBá ẹ̃cị̃ tuúpi ị́nị́ sĩ rĩ, lẹ́tị ĩri ní lẽzú mụzú rĩ ãvĩ ĩri ní rá. 36 Ĩmi ẹ̃ꞌyị̃kí ụ̃tụ́ŋá rĩ áyu, ĩri ní drĩ adrizú ũgõgõ nõ. Ĩmi adri ãní anji ụ̃tụ́ŋá vé ni.” Yẹ́sụ̃ kã átángá rĩ átá dẹẹ́ ꞌdíni, nga ꞌi njeé kộpi ãsámvú gé sĩ, mụ ꞌi zụ̃ụ́ kộpi sĩ zụ̃zú.

37 Yẹ́sụ̃ ã ꞌo dõ tã ãyãzú ãyãyã ꞌdĩꞌbée Yãhụ́dị̃ rĩ pi ẹndrẹtị gé rá drãáãsĩyã, kộpi ẹ̃ꞌyị̃kí ĩri kuyé. 38 Tã ꞌdĩri ꞌo nyo ꞌi sụ̃ nẹ́bị̃ Ĩsáyã ní ọ́tụ́ ꞌyoó rĩ tị́nị kĩnĩ,

39 ꞌBá ꞌdĩꞌbée ẹ̃ꞌyị̃kí tã ꞌdĩri kuyé, sụ̃ Ĩsáyã ní ꞌyoó rĩ tị́nị kĩnĩ,

42 Sẽ ꞌbá kárákará ẹ̃ꞌyị̃kí Yẹ́sụ̃ ri rá, Yãhụ́dị̃ rĩ pi vé drị̃koma ẹ̃ꞌyị̃kí kpá Yẹ́sụ̃ ri rá, ꞌbo kộpi rikí ĩvé ẹ̃ꞌyị̃ngárá ã tã ũzụ̃ụ́zụ̃, ãꞌdiãtãsĩyã kộpi rikí ꞌoó ụ̃rị̃ sĩ Fãrụ́sị̃ rĩ pi sĩ, kộpi ã drokí rí ĩ fũú Jó Múngú ri Zịzú rĩ agásĩ ãmvé ku. 43 Kộpi lẽkí ꞌbá rĩ pi ẽ íngúkí ĩ áyu, kộpi ꞌdụkí tã Múngú vé rĩ ꞌbãá tã ãmbúgú rú kuyé.

44 Yẹ́sụ̃ ní átázú ụ́ꞌdụ́kọ́ be ụrụ ꞌdãá kĩnĩ, “ꞌBá rĩ ẹ̃ꞌyị̃ dõ ma rá, ẹ̃ꞌyị̃ ꞌyéŋá ma ọ́ꞌdụ́kụ́lẹgúsĩ kuyé, ẹ̃ꞌyị̃ kpá Múngú ma ĩpẽépi rĩ rá. 45 ꞌBá rĩ ndre dõ ma gí, ndre má Ẹ́tẹ́pị ma ĩpẽépi rĩ gí. 46 Má ímụ́ ꞌbá rĩ pi ãsámvú gé nõgó ụ̃tụ́ŋá rú, ãní ꞌbá ma ẹ̃ꞌyị̃ꞌbá gí rĩ pi ã áwíkí rí adrií ị́nị́ŋá agá ku.

47 “ꞌBá mávé ụ́ꞌdụ́kọ́ yịị́pi rá, tã ni ꞌdụụ́pi ngaápi ku rĩ, á lị ĩrivé tã ni ku, ãꞌdiãtãsĩyã má ímụ́ tã lịị́ ꞌbá vũ drị̃gé rĩ pi drị̃gé kuyé, má ímụ́ kộpi paá. 48 ꞌBá ma gãápi sĩ, ãzini mávé ụ́ꞌdụ́kọ́ má ní átá nõri ẹ̃ꞌyị̃ị́pi ku rĩ, ĩ ímụ́ tã lị ĩri drị̃gé rá. Átángá má ní rií átá nõri, ĩri úmvúlésĩ ímụ́ ĩrivé tã lị nĩ. 49 Átángá má ní átá nõri, má ígá má drị̃gé kuyé, má Ẹ́tẹ́pị ma ĩpẽépi rĩ lũ má ní nĩ kĩnĩ, mâ ímụ́ tã ꞌdĩri átá. 50 Á nị̃ rá tã má Ẹ́tẹ́pị ní ẹzịị́ ꞌdĩri, ĩri sẽ ꞌbá rĩ pi ídri ꞌdániꞌdáni rĩ ị́sụ́ ãní rá. Tã má ní átá rĩ, ĩri tã má Ẹ́tẹ́pị ní lũú má ní, mâ átá rĩ.”