1 Tinio꞉ Asulo꞉ Ma꞉no꞉ ma꞉nikilo꞉ kegea꞉sen ho꞉leno꞉ fa꞉la꞉doma꞉nigabikiyo꞉, Ya꞉su e henfelo꞉ we ta꞉ta꞉ga꞉, Iyalo꞉ amilo꞉ ha꞉na꞉no꞉ ho꞉leno꞉ o꞉ma fa꞉la꞉dowab a꞉la꞉bo꞉ eneno꞉ asulo꞉. Ya꞉su eyo꞉ henfelo꞉ kaluka꞉isale eno꞉le dowab a꞉no꞉ mada asula꞉len ko꞉lo꞉, eyo꞉ henfelo꞉ wilo꞉ o꞉a꞉lab a꞉namio꞉, eyo꞉ iyo꞉ mada o꞉asulufo꞉ko꞉ ha꞉na꞉lab.

2  Luk 22.3, Yo꞉n 13.27Ga꞉lo dowabikiyo꞉, Ya꞉su o꞉lia꞉ enedo꞉ tiliwida꞉sen kalu i o꞉lia꞉yo꞉ ma꞉no꞉ na꞉liki sen. Saimon Iskaliota꞉ inso꞉ Yudas eyo꞉ Ya꞉suwo꞉ teledoma꞉no꞉ asulo꞉ a꞉no꞉ Sa꞉da꞉na꞉ eyo꞉ Yudasa꞉ asulo꞉ usamio꞉ o꞉ma difa꞉. 3  Yo꞉n 3.35, 16.28Ya꞉suwa꞉ eneno꞉ a꞉la꞉asulo꞉. Gode eyo꞉ kelego꞉ tambo a꞉no꞉ emo꞉ bo꞉fo꞉melea꞉ki, halaido꞉wo꞉ emo꞉ dimi. A꞉la꞉ta꞉ga꞉ e Godelo꞉wa a꞉la꞉ta꞉ga꞉ ya꞉sa꞉ga꞉yo꞉, Godelo꞉wa a꞉ma꞉la꞉ ha꞉na꞉no꞉ a꞉la꞉bo꞉ asulo꞉. 4 A꞉no꞉ ko꞉lo꞉ asulakiyo꞉, Ya꞉su e ma꞉no꞉ na꞉leno꞉ ta꞉takiyo꞉, e dasila꞉sa꞉ga꞉ helebeso꞉g wa꞉l amilo꞉ ko꞉lo꞉ a꞉no꞉ hagolia꞉ga꞉ dia꞉takiyo꞉, do꞉welo nowo꞉ dia꞉sa꞉ga꞉ ene kalana melo꞉. 5 A꞉la꞉ta꞉ga꞉ eyo꞉ ho꞉no꞉ disi nowa gula꞉sa꞉ga꞉, enedo꞉ tiliwida꞉sen kaluwa꞉ gido꞉fo꞉wo꞉ a꞉na mo꞉mo꞉da halifela꞉sa꞉ga꞉, do꞉welo ko꞉lo꞉ ene kalan amilo꞉ melo꞉ a꞉ma꞉ heyo꞉.

6 Ya꞉suwa꞉yo꞉ a꞉la꞉dimida꞉li ha꞉na꞉la꞉ga꞉, Saimon Bidalo꞉wa fa꞉la꞉dowabikiyo꞉, Bida eyo꞉ emo꞉wo꞉ a꞉la꞉dabu ba꞉ba꞉, “Kalu Alan, giyo꞉ ni gibo꞉ hama꞉nigaya?” 7 Ya꞉su eyo꞉ a꞉ma꞉la꞉bo꞉ a꞉la꞉sio꞉, “Nilo꞉ dimido꞉l we, o꞉go꞉ giyo꞉ mo꞉fanda asulab. Ko꞉sega tif amio꞉ giyo꞉ dinafa fanda asululia꞉ib.” 8 Bida eyo꞉ emo꞉ sa꞉laki, “A꞉la꞉bo꞉ dimida꞉so꞉bo! Giyo꞉ ni gibo꞉ mada mo꞉hama꞉ib.” A꞉la꞉sa꞉labiki Ya꞉su eyo꞉ emo꞉ sa꞉laki, “Niyo꞉ ko꞉lo꞉ ge mo꞉halitalega, ge ne o꞉lia꞉yo꞉ mo꞉ege doma꞉ib,” a꞉la꞉sio꞉. 9 Saimon Bida eyo꞉ emo꞉ sa꞉laki, “Alan, a꞉la꞉gakiyo꞉, giyo꞉ ni gib imilise ko꞉ hala꞉so꞉bo. Ko꞉sega giyo꞉ ni dagi o꞉lia꞉ ni misa꞉ o꞉lia꞉yo꞉lo꞉ tambo halifoma.” 10  Yo꞉n 6.64,70-71, 15.3A꞉la꞉sa꞉labiki Ya꞉su eyo꞉ a꞉la꞉sio꞉, “Kalu abeyo꞉ ho꞉no꞉ mulu ko꞉mo꞉lalega, e tambo go꞉go꞉do꞉ dowab ko꞉lo꞉, wa꞉kabiyo꞉ tambo mo꞉mululaki, gib ko꞉ hama꞉ib. A꞉la꞉ta꞉ga꞉ gio꞉ go꞉go꞉do꞉ dowo꞉ ko꞉sega, niyo꞉ to we gimo꞉ tambo so꞉lo꞉ba” a꞉la꞉sio꞉. 11 Ya꞉su eyo꞉ elo꞉ teledoma꞉no꞉ kalu a꞉no꞉ o꞉ma asulo꞉ ko꞉lo꞉, eyo꞉ to we a꞉la꞉sa꞉laki sio꞉, “Niyo꞉ to we gimo꞉ tambo so꞉lo꞉ba.”

12 Ya꞉su eyo꞉ ili gibo꞉ halifela꞉sa꞉ga꞉ ko꞉m a꞉la꞉takiyo꞉, ene helebeso꞉g wa꞉l amilo꞉ ko꞉lo꞉ a꞉no꞉ wa꞉ka ka꞉la꞉sa꞉ga꞉, a꞉ma꞉la꞉ asita꞉ga꞉yo꞉, imo꞉wo꞉ a꞉la꞉sio꞉, “Nilo꞉ gimo꞉lo꞉ dimido꞉l we, gio꞉ ha꞉go꞉ fanda asulaya? 13 Giliyo꞉ nemo꞉ sa꞉lakiyo꞉, ‘Widan kalu’ a꞉la꞉ta꞉ga꞉ ‘Kalu Alan’ a꞉la꞉sa꞉la꞉sen. Ne hendele o꞉m ko꞉lo꞉ gililo꞉ sa꞉lab ko digale sa꞉lab. 14  Madi 20.28, Luk 22.27Gili Alano꞉ a꞉la꞉ta꞉ga꞉ widan kaluwo꞉ ne. Niyo꞉ no꞉no꞉no꞉ ha꞉ga dowaki, gili gibo꞉ halifelo꞉ ko꞉lo꞉, giliyo꞉lo꞉ gegelebo꞉ gib noma꞉lo꞉wo꞉ a꞉la꞉halita꞉bi. 15  Fili 2.5, Kolo 3.13, 1Bid 2.21Niyo꞉ gililo꞉ dimidama꞉no꞉wo꞉ walalifa꞉ ko꞉lo꞉, giliyo꞉lo꞉ nilo꞉ dimido꞉ o꞉leauka kudu ha꞉naki dimida꞉lubi. 16  Madi 10.24Niyo꞉ gimo꞉wo꞉ hendele so꞉lo꞉l. Nanogdo꞉ dian kaluwa꞉yo꞉ ene misa꞉ kaluwo꞉ mo꞉tininima꞉ib. A꞉la꞉ta꞉ga꞉ tolo꞉ dia꞉ha꞉nab kalu a꞉ma꞉yo꞉, elo꞉ iliga꞉fo꞉ kalu a꞉no꞉ mo꞉tininima꞉ib. 17 O꞉go꞉ giliyo꞉ to nilo꞉ so꞉lo꞉l we asululiab ko꞉lo꞉, giliyo꞉ a꞉no꞉ kudu ha꞉nalega, Gode eyo꞉ gio꞉ nafale mesea꞉ki ta꞉fa꞉ib.

18  Song 41.9“Niyo꞉ to we gio꞉ tambomo꞉ sa꞉laki so꞉lo꞉ba. No꞉no꞉ndo꞉ da꞉fe alifelo꞉ kaluka꞉isale i a꞉no꞉ ne asulo꞉. Ko꞉sega Godeya꞉ bugo꞉ amilo꞉ to sa꞉sa꞉lo꞉ a꞉no꞉ hendele ilili alitaki fa꞉la꞉doma꞉ib. To a꞉no꞉ a꞉la꞉sa꞉sa꞉lo꞉, ‘Kalu ne o꞉lia꞉lo꞉ ma꞉ndo꞉ mo꞉no꞉ a꞉ma꞉yo꞉, ne gola ba꞉daki eyo꞉ ne wa꞉la basima꞉no꞉ dowab.’ 19  Yo꞉n 14.29, 16.4Kelego꞉ we semo꞉fa꞉la꞉dowo꞉ o꞉a꞉labiki, niyo꞉ gimo꞉wo꞉ salito꞉l. Kelego꞉ a꞉no꞉ fa꞉la꞉dowalikiyo꞉ giliyo꞉ Godeya꞉lo꞉ Da꞉feyo꞉ kaluwo꞉ nelo꞉b a꞉la꞉bo꞉ tili asuluma꞉ki, o꞉go꞉ gimo꞉wo꞉ a꞉na so꞉lo꞉l. 20  Madi 10.40Niyo꞉ gimo꞉wo꞉ hendele so꞉lo꞉l. Kalu abeyo꞉ nilo꞉ iliga꞉fo꞉ kaluwo꞉ tili dowalega, eyo꞉ nelo꞉ tili dowab. A꞉la꞉ta꞉ga꞉ kalu abeyo꞉ ne tili dowalega, nelo꞉ iliga꞉fo꞉ kalu a꞉no꞉lo꞉ tili dowab.”

21 Ya꞉su eyo꞉ to a꞉no꞉ sa꞉la꞉sa꞉ga꞉yo꞉, ene asulo꞉wo꞉ hida꞉liaki mada kele asulo꞉ ko꞉lo꞉, eyo꞉ imo꞉wo꞉ kalabami sa꞉lakiyo꞉, “Niyo꞉ gimo꞉wo꞉ hendele so꞉lo꞉l. Gio꞉ imilig noma꞉yo꞉ ne teledoma꞉ib” a꞉la꞉sio꞉. 22 To a꞉no꞉ sa꞉labiki, enedo꞉ tili wida꞉sen kalu iliyo꞉ elo꞉ to sa꞉lab a꞉no꞉ o꞉bmo꞉ sa꞉laba꞉le a꞉lakiyo꞉ babale dowabiki, egelebo꞉ noma꞉yo꞉ no ko꞉ ba꞉da꞉b a꞉la꞉go꞉. 23 Tili wida꞉sen kalu nowo꞉, Ya꞉suwa꞉lo꞉ mada alan asula꞉sen a꞉no꞉, Ya꞉sulo꞉ ma꞉no꞉ na꞉likilo꞉ sab anib a꞉na sen. 24 Saimon Bida eyo꞉ wo꞉lokano꞉ Ya꞉suwa꞉lo꞉ asula꞉senbo꞉ duludaki emo꞉wo꞉ a꞉la꞉sio꞉, “Giyo꞉ emo꞉wo꞉ kalu o꞉b ko꞉lo꞉ sa꞉laya꞉le a꞉la꞉bo꞉ dabu bo꞉ba.” 25 Tili wida꞉sen kalu a꞉no꞉ Ya꞉suwa꞉ fo꞉ga ani alifo꞉liki, emo꞉wo꞉ a꞉la꞉dabu ba꞉ba꞉, “Alan, gilo꞉ sa꞉lab ko o꞉ba꞉le?” 26 Ya꞉suwa꞉ a꞉ma꞉la꞉ sa꞉laki, “Nilo꞉ ma꞉no꞉ ho꞉na gelelia꞉sa꞉ga꞉lo꞉ dimiab kalu a꞉no꞉ o꞉m.” A꞉la꞉sa꞉la꞉sa꞉ga꞉yo꞉, eyo꞉ ma꞉n hebo꞉ gelelia꞉sa꞉ga꞉yo꞉, Saimon Iskaliota꞉ inso꞉ Yudas emo꞉ dimi. 27  Yo꞉n 13.2Yudas eyo꞉ ma꞉n a꞉no꞉ dia꞉sa꞉ga꞉ dowabikiyo꞉, Sa꞉da꞉na꞉yo꞉ eya tiane. A꞉la꞉ta꞉ga꞉ Ya꞉su eyo꞉ emo꞉ sa꞉laki, “Gilo꞉ dimidama꞉nigab ko꞉, giyo꞉ bo꞉bo꞉ge dimidama.” 28 Kalu ma꞉no꞉ nakilo꞉ sen a꞉no꞉ tambo, Ya꞉suwa꞉lo꞉ Yudasbo꞉lo꞉ to sa꞉lab a꞉ma꞉ ha꞉go꞉ mo꞉fanda asulo꞉. 29 Yudaso꞉ molelo꞉ bo꞉fo꞉lowano꞉ e ko꞉lo꞉, tili wida꞉sen kalu nolba꞉yo꞉ Ya꞉su eyo꞉ Yudasbo꞉wo꞉, “Sagalakilo꞉ kegeo꞉ a꞉nami kelego꞉ kililia꞉ni hamana” a꞉la꞉sa꞉laba꞉le asulo꞉. Ko꞉sega kalu nolba꞉yo꞉ eyo꞉ wa꞉feyo꞉ kalumo꞉ kelego꞉ dimina꞉ki sa꞉laba꞉le a꞉la꞉asulo꞉. 30 Yudas e ma꞉n heb a꞉no꞉ dia꞉sa꞉ga꞉ dotakiyo꞉, ha꞉la꞉ya handalota꞉ga꞉ ane. A꞉la꞉ta꞉ga꞉ nuluwo꞉ o꞉ma fa꞉la꞉dowo꞉.

31  Yo꞉n 12.23Yudaso꞉ ha꞉na꞉sa꞉ga꞉ dotabikiyo꞉, Ya꞉su eyo꞉ a꞉la꞉sio꞉, “O꞉go꞉ Kalule Dowo꞉ kalu a꞉ma꞉ wi alano꞉ kalaba fa꞉la꞉dowabikiyo꞉, Godeya꞉ wi alano꞉lo꞉ e ami a꞉la꞉ta꞉ga꞉yo꞉ kalaba fa꞉la꞉dowab. 32  Yo꞉n 17.5Godeyo꞉ wi alano꞉ eya a꞉la꞉ta꞉ga꞉ dia꞉sa꞉ga꞉ a꞉namio꞉, Godeya꞉ ene wi alano꞉ Kalule Dowo꞉ emo꞉wo꞉ o꞉g a꞉naka dimia꞉ib. 33  Yo꞉n 7.33-34Ni so꞉wa, ho꞉len a꞉la꞉seyo꞉ ne gi o꞉lia꞉ doma꞉no꞉. Ne ane amio꞉ giliyo꞉ ne kelema꞉ib ko꞉sega, nilo꞉ Yu misa꞉ kalumo꞉lo꞉ sio꞉ o꞉leaumbo꞉, o꞉go꞉ gimo꞉wo꞉lo꞉ a꞉la꞉ka so꞉lo꞉l. Nelo꞉ ha꞉na꞉no꞉ a꞉namio꞉, gio꞉ mo꞉mia꞉ib. 34  Yo꞉n 15.12,17, 1Yo꞉n 3.23, 2Yo꞉n 1.5A꞉la꞉fo꞉ko꞉lo꞉ niyo꞉ ele ho꞉gi we gimo꞉ dimio꞉l. Giliyo꞉ gegelebo꞉ ha꞉fo꞉wo꞉ disa꞉la꞉bi. Nilo꞉ gimo꞉lo꞉ ha꞉fo꞉ disa꞉ o꞉leaumbo꞉, giliyo꞉lo꞉ gegelebo꞉ ha꞉fo꞉wo꞉ a꞉la꞉disa꞉la꞉lubi. 35 Giliyo꞉ nol o꞉lia꞉yo꞉ ha꞉fo꞉wo꞉ disa꞉lalega, gio꞉ nilo꞉ tili wida꞉sen kalu hendelelo꞉b a꞉la꞉bo꞉ man a꞉ma꞉yo꞉ kaluka꞉isalemo꞉wo꞉ tambo walama꞉ib.” Ya꞉su eyo꞉ imo꞉wo꞉ a꞉la꞉sio꞉.

36 Saimon Bida eyo꞉ Ya꞉sumo꞉wo꞉ a꞉la꞉dabu ba꞉ba꞉, “Alan ge o꞉ba ha꞉na꞉nigaya?” A꞉la꞉dabu ba꞉dabiki Ya꞉suwa꞉ a꞉ma꞉la꞉ sa꞉laki, “Nelo꞉ ha꞉na꞉nigo꞉l we, o꞉go꞉ ge mo꞉kudu mia꞉nigab. Ko꞉sega tif amio꞉ gio꞉ ne kudu mia꞉ib” a꞉la꞉sio꞉. 37 Bida eyo꞉ a꞉la꞉sa꞉laki, “Alan, ne gelo꞉ ha꞉nab amilo꞉ mo꞉mia꞉no꞉wo꞉ waigo꞉wo꞉? Niyo꞉ ge asuwa꞉takiyo꞉, ni mela꞉no꞉wo꞉ o꞉li wala꞉ma꞉nigo꞉l.” 38 A꞉la꞉sa꞉labiki Ya꞉su eyo꞉ a꞉ma꞉la꞉ sa꞉laki, “Giyo꞉ mada hendele ne asuwa꞉takiyo꞉, go꞉no꞉n mela꞉no꞉wo꞉ o꞉li wala꞉ma꞉no꞉wa꞉le? Niyo꞉ gemo꞉wo꞉ hendele so꞉lo꞉l. Gogonowo꞉ o꞉semo꞉ go꞉no꞉ o꞉lalikiyo꞉, giyo꞉ ne mo꞉asulo꞉ a꞉la꞉bo꞉ otalen sa꞉ma꞉ib.”