1  Luk 22.66Kea꞉fole bobalo꞉ so꞉mea꞉sen misa꞉ kaluwo꞉lo꞉, elelo꞉ wida꞉sen kaluwo꞉lo꞉, ko꞉go꞉do꞉ kaluwo꞉lo꞉ kegea꞉sa꞉ga꞉, iyo꞉ nenela꞉i ha꞉na꞉sa꞉ga꞉yo꞉ towo꞉ a꞉na saefa꞉. Iliyo꞉ Ya꞉suwo꞉ mela꞉sa꞉ga꞉yo꞉, tililia꞉ga꞉, Failatbo꞉ dimi. 2 Failat eyo꞉ Ya꞉sumo꞉wo꞉, “Ge Yu kaluka꞉isale a꞉ma꞉ misa꞉ kalu alano꞉ geya꞉le?” a꞉la꞉dabu ba꞉ba꞉. Ya꞉su eyo꞉ a꞉ma꞉la꞉ sa꞉laki, “Go꞉no꞉n gio꞉sa sa꞉lale” a꞉la꞉sio꞉.

3 Bobalo꞉ so꞉mea꞉sen misa꞉ kalu a꞉ma꞉yo꞉ diga꞉li sa꞉lakiyo꞉, Ya꞉suwa꞉lo꞉ mo꞉dimido꞉wo꞉ modo꞉ ko꞉lo꞉ sio꞉. 4 Failat eyo꞉ Ya꞉sumo꞉ sa꞉laki, “Ililo꞉ to ko꞉li ko꞉lilo꞉ gemo꞉lo꞉ diga꞉li sa꞉lab hono, giyo꞉lo꞉ a꞉ma꞉la꞉ towo꞉ sa꞉ma꞉nigaya?” 5  Ais 53.7, Mak 14.61Ko꞉sega Ya꞉su eyo꞉ a꞉ma꞉la꞉ towo꞉ mo꞉sa꞉ma꞉no꞉ dowabiki, Failat e mada iligo꞉.

6 Tinio꞉ Ma꞉no꞉ ma꞉no꞉ ho꞉lendo꞉ dowab a꞉namio꞉, Failat eyo꞉ donayo꞉ tambo amio꞉ mano꞉ we au dimida꞉sen. Dibolo amilo꞉ to꞉lofo꞉len kalu nowo꞉ sili alifoma꞉ki, kaluka꞉isalemo꞉wo꞉ dabu ba꞉da꞉sen ko꞉lo꞉, iliyo꞉ kalu imilig nowo꞉ da꞉fe sa꞉lab amio꞉, da꞉fe sio꞉ kalu a꞉no꞉ ko꞉lo꞉ sili alita꞉sen. 7 O꞉g a꞉namio꞉, kalu nowo꞉ dibolowa sen, ene wiyo꞉ Balabas. E kalu sa꞉nda꞉likilo꞉, gamani kalu o꞉lia꞉lo꞉ gisdo꞉ dia꞉seno꞉ nowo꞉ e. 8 A꞉la꞉fo꞉ko꞉lo꞉ dibolo kalu nowo꞉ ha꞉la꞉ya sili alifoma꞉ki, kaluka꞉isaleya꞉yo꞉ Failatbo꞉ da꞉ba꞉ni mio꞉. “O꞉g ho꞉len wenamio꞉, gilo꞉ dimida꞉sen o꞉leaumbo꞉ dimidama꞉nigaya?” a꞉la꞉liki dabu ba꞉ba꞉. 9 Failat eyo꞉ kaluka꞉isalemo꞉wo꞉ a꞉la꞉dabu ba꞉ba꞉, “Giliyo꞉ Yu kaluka꞉isale a꞉ma꞉ misa꞉ alan kalu we sili alifoma꞉ki asulaya?” 10 Eyo꞉ a꞉la꞉asulo꞉, Ya꞉su o꞉lia꞉lo꞉ gadiab a꞉no꞉ bobalo꞉ so꞉mea꞉sen misa꞉ kalu a꞉ma꞉ ili gadia꞉sa꞉ga꞉ tililia꞉ mio꞉lo꞉b, a꞉la꞉asulo꞉. 11  Ilig 3.13-14Ko꞉sega bobalo꞉ so꞉mea꞉sen misa꞉ kalu iliyo꞉ kaluka꞉isaleya꞉ asulo꞉wo꞉ digidalifelakiyo꞉ a꞉la꞉sio꞉, “Giliyo꞉ Failat emo꞉wo꞉ Balabaso꞉ ko꞉lo꞉ sili alifoma, a꞉la꞉sama.” 12 Failat eyo꞉ imo꞉ sa꞉laki, “Yu kaluka꞉isaleya꞉ misa꞉ kaluka꞉ a꞉la꞉do꞉ sa꞉lab emo꞉wo꞉, niyo꞉ waga dimidama꞉ki asuladi?” 13 A꞉la꞉dabu ba꞉dabiki, iliyo꞉ halale sa꞉laki a꞉la꞉sio꞉, “E i malana aluma! E i malana sana soma!” 14 A꞉la꞉sa꞉labiki Failat eyo꞉ imo꞉ dabu ba꞉ba꞉, “Elo꞉ mogago꞉ dimido꞉wo꞉ o꞉ba?” a꞉la꞉dabu ba꞉ba꞉. Ko꞉sega iliyo꞉ ogolo ho꞉le sa꞉laki, “E i malana aluma! E i malana sana soma!” a꞉la꞉sio꞉.

15 Failat eyo꞉ kaluka꞉isale kegeo꞉ a꞉no꞉ ko꞉lo꞉ sagalema꞉ki asulakiyo꞉, Balabas e ha꞉la꞉ya sili alita꞉sa꞉ga꞉, Ya꞉suwo꞉ da꞉la꞉di kaluwa꞉ me olo꞉wa꞉ sa꞉nda꞉sa꞉ga꞉, da꞉la꞉di kalu nolbo꞉ i malana sana sowaka aluma꞉ki tililia꞉gane.

16 Da꞉la꞉di kalu nol a꞉ma꞉yo꞉ Ya꞉suwo꞉ tililia꞉ga꞉, Failatdo꞉ sen galala꞉ nowa tililia꞉ tiane. (Galala꞉ a꞉ma꞉ wiyo꞉ Ba꞉la꞉toliam.) A꞉na tililia꞉sa꞉ga꞉, da꞉la꞉di kaluwo꞉ tambo ho꞉le kegeo꞉. 17 Kegea꞉sa꞉ga꞉yo꞉ iliyo꞉ so꞉g ho꞉mo꞉solo꞉ sambo nowo꞉ Ya꞉suwa kalita꞉sa꞉ga꞉, me olo꞉ a꞉no꞉ hega꞉sa꞉ga꞉, Ya꞉suwa꞉ misa꞉ a꞉na sa꞉ga꞉li alifa꞉. Iliyo꞉ Ya꞉su e misa꞉ kalu a꞉la꞉liki dio꞉ge sio꞉ 18 Iliyo꞉ emo꞉wo꞉ dio꞉ge sa꞉laki, “Ge Yu kaluka꞉isaleya꞉ misa꞉yo꞉ ge” a꞉la꞉sio꞉. 19 A꞉la꞉ta꞉ga꞉ iliyo꞉ Ya꞉suwa꞉ misa꞉yo꞉ i bolodowa꞉ bese tandea꞉sa꞉ga꞉, e kodofa꞉ fugalo꞉. A꞉la꞉ta꞉ga꞉ iyo꞉ e milifa gulalu misa꞉fu alilaki, e wiyo꞉ madali wabulu sio꞉. 20 A꞉la꞉dimida꞉la꞉ga꞉ ta꞉takiyo꞉, so꞉g ho꞉mo꞉solo꞉ ko꞉lo꞉ Ya꞉su amilo꞉ kalifa꞉ a꞉no꞉ dugulia꞉ga꞉ dia꞉taki, enedo꞉leyo꞉ a꞉na kalifa꞉. So꞉g a꞉no꞉ kalita꞉sa꞉ga꞉yo꞉, e sa꞉ma꞉niki ha꞉la꞉ya tililia꞉gane.

21  Lom 16.13Alegsanda dia꞉ Lufus dia꞉ma꞉ iya Saimon, a꞉no꞉ Sailini kalu ko꞉lo꞉, e toga ya꞉len ami, da꞉la꞉di kaluwa꞉yo꞉ e usa galilia꞉sa꞉ga꞉, Ya꞉suwa꞉ i malan a꞉no꞉ emo꞉ dia꞉hamana꞉ki dibodo꞉. 22 Ya꞉su e Golgoda hen a꞉na tililia꞉gane. Golgoda a꞉la꞉do꞉ sa꞉lab a꞉ma꞉ ha꞉go꞉ we, Hen Misa꞉ki. 23 Wain ho꞉n o꞉lia꞉ mulumulo꞉ o꞉lia꞉ wo꞉gela꞉sa꞉ga꞉, nagalo꞉wo꞉ bulufoma꞉ki dimi ko꞉sega, eyo꞉ mo꞉mo꞉no꞉. 24  Song 22.18A꞉la꞉ta꞉ga꞉ iliyo꞉ e i malana alu alifa꞉. I malana alula꞉sa꞉ga꞉, helebeso꞉g elo꞉ a꞉no꞉, da꞉la꞉di kalu iliyo꞉ abe dia꞉nigaba꞉le a꞉la꞉liki, iliyo꞉ ibuwo꞉ a꞉na heyo꞉.

25 Kea꞉fo ofa꞉siyo꞉ agado꞉wa dowabiki, iliyo꞉ Ya꞉suwo꞉ i malan amio꞉, a꞉na alu alifa꞉. 26 Iliyo꞉ e mo꞉walilakilo꞉ sana sowab a꞉ma꞉ mo꞉ a꞉no꞉ ko꞉lo꞉ sa꞉sa꞉lo꞉, Yu kaluka꞉isaleya꞉ Misa꞉ Kalu Alandeyo꞉ we a꞉la꞉liki sa꞉sa꞉lo꞉ ko꞉lo꞉, e misa꞉ wa꞉ldo꞉ a꞉na alu alifa꞉. 27-28  Ais 53.12A꞉la꞉ta꞉ga꞉ Ya꞉su e o꞉lia꞉yo꞉ mogago꞉ kalu a꞉la꞉ nowo꞉ e aniba alu. Nowo꞉ ililiba, nowo꞉ fo꞉fo꞉doloba a꞉la꞉alu alifa꞉.* Asulo꞉ kalu nolba꞉yo꞉ to nowo꞉ wenamio꞉ da꞉lab a꞉la꞉asulo꞉. To a꞉no꞉ we. “Tamin amio꞉ Godeya꞉ to a꞉ma꞉yo꞉ weau fa꞉la꞉doma꞉ib a꞉la꞉likiyo꞉ dinali saefa꞉. To a꞉no꞉ we, ‘Kaluka꞉isaleya꞉yo꞉ e mogago꞉lo꞉ dimidan kalu o꞉ngo꞉ ba꞉ba꞉ib’ a꞉la꞉sa꞉sa꞉lo꞉.”

29-30  Song 22.7, 109.25, Mak 14.58Kaluka꞉isale iyo꞉ Ya꞉sulo꞉ alu alifa꞉ a꞉na tinia꞉likiyo꞉, mogago꞉ towo꞉ Ya꞉sumo꞉ sa꞉la꞉liki tinia꞉len. Iliyo꞉ misa꞉yo꞉ mumalola꞉likiyo꞉ dio꞉ge sio꞉, “Giyo꞉ Godeya꞉ malilo꞉ ayo꞉ bidila꞉sa꞉ga꞉, ho꞉len otalen amio꞉ ho꞉gi dia꞉la꞉ga꞉, disandala꞉ma꞉no꞉ka꞉ a꞉la꞉sio꞉ ko꞉lo꞉, go꞉no꞉na꞉ma꞉la꞉yo꞉ asuwa꞉takiyo꞉, ge timena,” a꞉la꞉sio꞉.

31 Bobalo꞉ so꞉mea꞉sen misa꞉ kalu o꞉lia꞉ elelo꞉ wida꞉sen kalu o꞉lia꞉yo꞉, egele nenelakiyo꞉ a꞉la꞉dio꞉ge sio꞉, “Eyo꞉ kaluka꞉isale nolo꞉ asuwa꞉ta꞉sen ko꞉sega, enena꞉ma꞉la꞉yo꞉ mo꞉asuwa꞉tabo꞉lo꞉ka꞉. 32 E hendele Isolael kaluka꞉isaleya꞉ misa꞉, Godeya꞉lo꞉ Da꞉feyo꞉ kaluwo꞉ elalega, e i malan amilo꞉ alu alifo꞉lab a꞉no꞉ ta꞉ta꞉sa꞉ga꞉ timena. Eyo꞉ a꞉la꞉dimidalega, niliyo꞉ a꞉no꞉ ba꞉da꞉sa꞉ga꞉yo꞉, e amio꞉ o꞉li tili da꞉ba꞉no꞉.” A꞉la꞉ta꞉ga꞉ kalu a꞉la꞉ e o꞉lia꞉lo꞉ alu alifa꞉ a꞉ma꞉yo꞉lo꞉, Ya꞉sumo꞉wo꞉ a꞉la꞉ka dio꞉ge sa꞉la꞉len.

33 Disi dowabiki, hen a꞉no꞉ tambo sololiya꞉ go꞉lula꞉ta꞉ga꞉lo꞉ eleno꞉, ga꞉lo ofa꞉siyo꞉ asola dowabi edo꞉. 34  Song 22.1Ofa꞉siyo꞉ asola dowabiki, Ya꞉su eyo꞉ ogolo halale ho꞉idakiyo꞉, “Eloi, Eloi, lama sabag tani.” To wema꞉ ha꞉go꞉ we, “Ni Gode, ni Gode, giyo꞉ ne wangabiki gola ba꞉daya?” 35 E anib amilo꞉ kaluka꞉isale nol ko꞉lo꞉ elen a꞉ma꞉yo꞉ to a꞉no꞉ da꞉da꞉ga꞉yo꞉ a꞉la꞉sio꞉, “Dabuma! Eyo꞉ Elaiyayo꞉ ho꞉idab” a꞉la꞉sio꞉. 36  Song 69.21Kalu nowo꞉ nai ha꞉na꞉ga꞉, wain ho꞉n sesedo꞉ a꞉no꞉ igala꞉ gelelia꞉ga꞉, a꞉ma꞉la꞉ ya꞉ga꞉, da꞉fa꞉ya mela꞉sa꞉ga꞉ emo꞉ maiya꞉ki dimi. “E Elaiya eyo꞉ i malan amilo꞉ alu a꞉no꞉ tagalia꞉ tima꞉nigaba꞉le, nio꞉ o꞉bo꞉fo꞉mela꞉niki” a꞉la꞉sio꞉.

37 Ya꞉suwo꞉ halale ho꞉ida꞉sa꞉ga꞉, ha꞉fo꞉wo꞉ a꞉na siliga꞉fo꞉. 38 Helebeso꞉g ko꞉lo꞉ Godeya꞉ malilo꞉ ayamilo꞉ dehedo꞉ a꞉no꞉ iwalu halona a꞉la꞉ta꞉ga꞉ usa ba꞉da꞉i tia꞉yo꞉, migifde hen amilo꞉ wena asula꞉.

39 Da꞉la꞉dilo꞉ bo꞉fo꞉lowan kalu Ya꞉suwa꞉ anib amilo꞉ kagafo꞉len a꞉ma꞉yo꞉ Ya꞉suwo꞉ sowakilo꞉ sio꞉wo꞉ da꞉da꞉sa꞉ga꞉, eyo꞉ a꞉la꞉sio꞉, “Hendele, kalu we Godeya꞉ ene so꞉walelo꞉ka꞉” a꞉la꞉sio꞉.

40  Luk 8.2-3Ka꞉isale nolo꞉ ha꞉lu ko꞉na꞉ kagafo꞉liki, dimidab a꞉no꞉ko꞉ bo꞉fo꞉len. Ka꞉isale egelelo꞉ elen a꞉no꞉ nowo꞉ Malia Magdala, nowo꞉ Ya꞉ma꞉s o꞉so꞉wa o꞉lia꞉ Yose o꞉lia꞉ a꞉la꞉ma꞉ anowo꞉ Malia, nowo꞉ Salome ko꞉lo꞉ elen. 41 Ya꞉suwo꞉ Ga꞉lili hen a꞉na sia꞉lab amio꞉, ka꞉isale i a꞉no꞉ e o꞉lia꞉lo꞉ sia꞉likilo꞉ asuwa꞉ta꞉leno꞉ i we. A꞉la꞉ta꞉ga꞉ ka꞉isale nolo꞉ modo꞉ ko꞉lo꞉ Ya꞉su o꞉lia꞉lo꞉ Ya꞉lusalemdo꞉ mio꞉ i a꞉no꞉lo꞉ a꞉na elen.

42-43 Aliyo꞉ Ha꞉fo꞉lo꞉ Dowan ho꞉len a꞉no꞉ fa꞉la꞉doma꞉ib ko꞉lo꞉, o꞉g ho꞉len wenamio꞉, a꞉no꞉ ko꞉lo꞉ dimidaefa꞉no꞉ dowo꞉ ko꞉lo꞉lab. Alimatea kalu, Yosa꞉b e Yu amilo꞉ ganisolo kalu nowo꞉ e ko꞉lo꞉, Godeya꞉lo꞉ bo꞉fo꞉mela꞉no꞉ ho꞉len fa꞉la꞉dowab a꞉no꞉ ko꞉lo꞉ ba꞉ba꞉no꞉wo꞉ e sagala꞉liki yasisen. A꞉la꞉fo꞉ko꞉lo꞉ ga꞉lowo꞉ o꞉doma꞉nigabiki, e Failatdo꞉wa ha꞉na꞉sa꞉ga꞉yo꞉, Ya꞉suwa꞉ do꞉mo꞉wo꞉ tagalia꞉ ha꞉na꞉no꞉ a꞉la꞉liki, dabu ba꞉ba꞉ni ane. 44 Failat e Ya꞉suwo꞉ sowo꞉ka꞉ a꞉la꞉ da꞉da꞉sa꞉ga꞉, mada iliga꞉sa꞉ga꞉, eyo꞉ da꞉la꞉di kalumo꞉wo꞉ a꞉dabu ba꞉ba꞉. 45 Da꞉la꞉di kalu eyo꞉ a꞉ma꞉la꞉yo꞉ a꞉la꞉sio꞉, “A꞉ hendele, Ya꞉su e sowo꞉ ko꞉m” a꞉la꞉sa꞉labiki, Failat eyo꞉ Yosa꞉bo꞉ sa꞉laki, “Ya꞉suwa꞉ do꞉mo꞉wo꞉ tagama꞉ni hamana” a꞉la꞉sio꞉. 46 A꞉la꞉sa꞉labiki da꞉da꞉sa꞉ga꞉yo꞉, Yosa꞉b eyo꞉ helebeso꞉g nafaleyo꞉ kililia꞉ ha꞉na꞉ga꞉yo꞉, Ya꞉suwa꞉ do꞉mo꞉wo꞉ tagalia꞉ga꞉ dia꞉tia꞉. Do꞉mo꞉wo꞉ helebeso꞉g nafale a꞉ma꞉ bobodolia꞉ga꞉, kalu sowo꞉lo꞉ dia꞉fa꞉no꞉ u no꞉no꞉ usa difa꞉. U no꞉no꞉ usa dia꞉ta꞉sa꞉ga꞉, toga꞉me amio꞉ u bamo alan nowo꞉ fo꞉fo꞉gola꞉i ya꞉sa꞉ga꞉ a꞉na asibalifa꞉. 47 Ya꞉sulo꞉ dia꞉fa꞉ni ha꞉nab a꞉no꞉, Malia Magdala o꞉lia꞉ Yose ano Malia o꞉lia꞉yo꞉ a꞉no꞉ ba꞉ba꞉.