Ikitaabo kyoꞌmuleevi
Malaki
Indangiriro
Yiki kitaabo, kikayandikwa ku kyanya Abayuda bâli mali lyoka mu buja i Babeeri, banaba keera bakayubakulula inyumba ya Rurema i Yerusaleemu. Kundu kwokwo, bâli koli teeziri umulangaaliro, mukuba: (a) Ikihugo kyabo kyâli riiri kiniini bweneene, kyanâli twaziri neꞌbikalage byeꞌPerisiya, (b) Kundu abaleevi Hagayi na Zakariya bakatanga ubuleevi kwaꞌBayuda bagatuula mu bulangashane, haliko batâli zaazi bubona.
Mu yiki kitaabo, Malaki ali mu tee yerekana ibibuuzo byaꞌBahisiraheeri (1.2, 6-7; 2.14, 17; 3.7-8, 13). Ngiisi kyanya, Nahano ali mu bishuvya. Bibuuzo biguma biri byebi: (1) «Kuti kwo wâli kizi tukunda?» (2) «Kuti kwo twâli kizi kugayiriza?» (3) «Kuti kwo tukakushemya?» (4) «Kuti kwo tukakuluhya?» (5) «Kuti kwo tukakuzimba?» (6) «Kuti kwo tukakudetera buligo?»
Ngiisi kyanya, Nahano ali mu bashuvya ku bweranyange.
Muziizi muguma gwiꞌsikamiro, guli mu Malaki 3.10: «Aaho! Muleetage ikihande kiꞌkumi mu kihinda kyani, halinde ibyokulya biboneke mu nyumba yani. Nie Nahano woꞌbushobozi bwoshi! Haaho, munangeze, lyo nimùyigulira utwazo twa mwiꞌgulu. Ee ma! Ngamùgashaanira, munabe neꞌbindu katundu, halinde munabule ibihinda byo mugabibiika mwo!»
Íbiri mwo ku bwofi
a) BwaꞌBahisiraheeri batali bemeera, bakanukirwa (1.1–2.16)
b) Malaki amenyeesa kwo Nahano agashubi yija (2.17–3.6)
c) Abayuda bazimba Rurema, bwo batali mu tanga ikihande kiꞌkumi (3.7-12)
d) Ulusiku lwa Nahano lugaki yija (3.13-24)
1
1 Ino ndumwa, Nahano akagitumira Abahisiraheeri ku njira yoꞌmuleevi Malaki.
Nahano ye katoola Hisiraheeri
2 Nahano adeta kwokuno: «Nyamiri nimùkuuziri! Kundu kwokwo, mugweti mugannakira, ti: “Aahabi! Kutagi kwo utukuuziri?” Naani, ti: “Ulya Hesahu, ka atâli ye mwene wabo Yakobo? Kundu kwokwo, nꞌgakunda Yakobo.* 1.2-5 Barumi 9.13. 3 Haliko, Hesahu nanamúshomba. Kiri neꞌkihugo kyage kya mu migazi, nakyo nꞌgakishereeza. Kundu kyâli riiri buhyane bwage, halikago nanakihindula libe ishamba lya banyambwe.”
4 «Abahedoomu, ikibusi kya Hesahu bali mu deta, ti: “Kundu bakatushereegeza utwaya twitu, haliko tugashubi tuyubakulula.”
«Aahabi! Si nie Nahano woꞌbushobozi bwoshi, nadetaga kwokuno: Tulya twaya, kundu bagashubi tuyubakulula, haliko ngashubi tuhongolera haashi. Balya Bahedoomu, bagamenyeekana kwo bali “Banabitalaalwe”, na “Bandu bo Nahano ayamiri arakariiri”.
5 «E Bahisiraheeri, ikyanya mugaabona kwokwo, lyo mugayidesa, ti: Ku kasiisa Nahano ali Mukulu. Ubushobozi bwage, butalusiri kiri neꞌmbibi zeꞌkihugo kiitu!»
Nahano ayagalwa na ábali mu yikumba imigisi
6 Nahano woꞌbushobozi bwoshi, agweti agabwira abagingi baage kwokuno: «Umwana ali mu simbaha yishe. Umukozi naye, ali mu simbaha nahamwabo. Aahago! Kituma kiki mwehe mutagweti muganzimbaha? Si nie Yisho, na ndi nie Nahamwinyu! Kundu kwokwo, mugweti mugagayiriza iziina lyani, iri munanguumira, ti: “Yiri iziina lyawe, kutagi kwo tukaligayiriza?”
7 «Ee ma! Si mugweti mugangayiriza, mu kundangira amatuulo geꞌbyokulya íbikoli yulubiiri! Haaho, munashubi deta, ti: “Ewe! Yago matuulo, kutagi kwo tukagayulubaza?”
«Yuvwagwi! Si muli mu kizi gayulubaza, mu kunegura akatanda ka Nahano mbu katahiiti kamaro! 8 Ubugira kingi, mugweti mugandangira amatuulo geꞌbitugwa íbihumiri, kandi iri bilemahiri, kandi iri bilwaziri. Aahago! Mu kugira kwokwo, ka mutazi huba? Ibitugwa mwene yibyo, iri mwangagendi bituula guvuruneeri winyu, ka muyemiiri kwo angamùyegereza ku bushambaale? Aahabi! Kwokwo, kwo nie Nahano woꞌbushobozi bwoshi, ndesiri.
9 «Aahago! Kundu mwanganyinginga kwo nimùkejeerere, haliko, munabe muki gweti mugandangira amatuulo mabi, ka mutoniri kwo ngamùyakiira? Si bitaziziri!
10 «Nangaloziizi bweneene, kwo muguma winyu angayigiiri inyiivi zeꞌnyumba ya Rurema. Kwokwo, lyo yago matuulo mazira kamaro, mutalonge ubulyo bwoꞌkukizi gayakiriza umuliro ku katanda. Haliko mwehe, ndaki siimiri ukumùbona. Kiri naꞌmatuulo go mugweti mugandangira, nago, ndagagayakiira. Kwokwo, kwo nie Nahano woꞌbushobozi bwoshi, ndesiri.
11 «Iziina lyani, ligweti ligahuuzibwa mu mahanga gooshi, ukulyokera isheere halinde imuga. Ee! Ngiisi hooshi, bagweti baganyokera umubadu, iri banandangira amatuulo ágakwaniini. Kwokwo, lyeꞌmilala yoshi iri mu kizi huuza iziina lyani. Kwokwo, kwo nie Nahano woꞌbushobozi bwoshi, ndesiri.
12 «Haliko, mwehe mugweti mugagayiriza iziina lyani. Muli mu deta, ti: “Kalya katanda ka Nahano, si kakoli yulubiiri! Neꞌbyokulya íbikali kwo, si biri bya busha-busha!” 13 Munagweti mugaadeta: “Ikyanya tuli mu kolera Nahano, ali mu tuluhya ngana-ngana!”
«Keera mukannegura lwoshi-lwoshi! Si mugweti mugagendi nyukula ibitugwa, munabuli yiji bindangira amatuulo! Munandangire na íbilemahiri, kandi iri bilwazi. Aahago! Amatuulo mwene yago, ka ngwaniini ukugayakiira? Aahabi, bitangaziga! Kwokwo, kwo nie Nahano woꞌbushobozi bwoshi, ndesiri.
14 «Umundu, nga angandagaania kwo agandangira ikitugwa kiija, anayiji ndangira kyaꞌkashembo, uyo adaakwe. Si nie mwami mukulu! Naꞌmahanga gooshi, gayamiri ganyobohiri. Kwokwo, kwo nie Nahano woꞌbushobozi bwoshi ndesiri.»