A Ch'an̈ B'ab'el Libro
YIC YAB'IXAL EB' REY
B'ab'el libro yab'ixal eb' rey sb'i jun libro tic. A d'ay tz'ib'ab'ilcan yab'ixal chon̈ab' Israel. Junn̈ej chon̈ab' yaj d'a yalan̈ smandar vin̈aj rey David ayic te ichamvinacxo vin̈. Ayic toxo scham vin̈, axo vin̈aj Salomón yuninal vin̈ yac'canoch sq'uexuloc d'a reyal, tz'ilchaj d'a capítulo 1 masanto d'a capítulo 2.12. Ayic ayoch vin̈aj Salomón chi' reyal, te ochnac val vin̈ b'eyumal, aton syalcot d'a capítulo 2.13 masanto d'a capítulo 11.43. Te levanb'inac b'aj c'ochnac smojonal smacb'en vin̈. Malaj junoc mach yal slajb'annac sb'a yed' vin̈. A sb'eyumal vin̈ yed' sjelanil, te b'inajnac d'a jun tiempoal chi'. Ay juntzan̈ chon̈ab' laj sb'oq'ue vin̈. Sb'oannacpax spalacio vin̈ yed' stemplo Jehová d'a Jerusalén.
Syalcot jun libro tic to malaj stec'anil vin̈aj Salomón chi', yujto te tzijtum eb' ix ix yic'nac vin̈. Ochnacpax vin̈ ejmelal d'a juntzan̈ sdiosal eb' ix. Yuj val chi' ac'jinac ganar vin̈ yed' yopisio, javinac oval yed' yaelal d'a yib'an̈ vin̈, chapoj ajnaccan smacb'en vin̈. Aton juntzan̈ tic syalcot d'a capítulo 12 masanto d'a 22. Syalancot tas tz'aj sb'ey junjun macan̈: Jun macan̈ d'a stojolal norte, aton Israel. Junxo macan d'a stojolal sur, aton Judá. A jun in̈tilal eb' Judá chi' te nivan yelc'och eb'.
Syalcoti to a eb' vin̈ sreyal Israel maxtzac yac'och spensar eb' vin̈ d'a Jehová. Axo eb' vin̈ sreyal Judá chi' ch'occh'oc spensar eb' vin̈, ay eb' vin̈ vach' spensar, ay pax eb' vin̈ chuclaj spensar. A c'ayb'ub'al tz'alji d'a eb' vin̈, aton tas tz'aj sb'eyb'alan vach'il eb' vin̈. Axo ejmelal d'a comon dios yed' pitalil, syic'cot yaelal. A d'a jun tiempoal chi' nivan yelc'och yopisio eb' schecab' Dios. Schecji eb' yuj Dios yic scachan eb' anima eb' yed' eb' vin̈ rey, yic max och eb' ejmelal d'a juntzan̈ comon dios. A jun vin̈ schecab' Dios nivan yelc'och sb'inaj d'a jun libro tic, aton vin̈aj Elías.
1
Ix ichamvinacax vin̈aj David
1 Ayic te icham vinacxo vin̈aj rey David, te siicxo syab' vin̈. Vach'chom te pim tz'ajq'ue sc'u' vin̈, palta maxtzac q'uixnajlaj vin̈. 2 Yuj chi' ix yal eb' tz'ac'an servil vin̈ icha tic: Smoj val saychaj junoc ix cob'es tz'ilan vin̈, svay ix d'a stz'ey vin̈ yic sq'uixnaj jab'ocxo snivanil vin̈, xchi eb'.
3 Yuj chi' ix b'at sayumal jun ix cob'es te vach' yilji d'a masanil yol yic Israel. Ix ilchaj jun ix yuj eb' d'a chon̈ab' Sunem, Abisag sb'i ix, ix ic'jicot ix d'a vin̈aj rey David chi'. 4 Te vach' yilji ix. A ix stan̈van vin̈aj rey David chi', svaypax ix yed' vin̈, palta malaj juneloc ay tas ix sc'ulej vin̈ yed' ix.
Yac'nacoch sb'a vin̈aj Adonías reyal
5 Axo vin̈aj Adonías yuninal vin̈aj David yed' ix Haguit, ix yac'och sb'a vin̈ reyal yalani. Ix yic'an juntzan̈ carruaje vin̈ yed' eb' soldado ayq'ue d'a yib'an̈ chej yed' 50 eb' soldado tz'ec' yed' vin̈. 6 Yictax ix q'uib' vin̈, malaj juneloc ix cachji vin̈ yuj vin̈ smam chi', maj sc'anb'ej vin̈ smam vin̈ chi' d'ay juneloc tas sc'ulej. Te vach' yilji vin̈aj Adonías chi', b'ab'el ix ajcan vin̈ d'a scal eb' yuninal vin̈aj David chi' ayic ix cham vin̈aj Absalón. 7 A vin̈aj Joab yune' ix Sarvia yed' vin̈aj sacerdote Abiatar ix yac'och sb'a eb' vin̈ yed' vin̈aj Adonías chi', yuj chi' ix sc'anb'ej srazón vin̈ d'a eb' vin̈. 8 Axo pax vin̈aj sacerdote Sadoc, vin̈aj Benaía yuninal vin̈aj Joiada, vin̈aj Natán schecab' Dios, vin̈aj Simei, vin̈aj Rei yed' eb' soldado stan̈van vin̈aj rey David chi', maj ochlaj eb' vin̈ yed' vin̈aj Adonías chi'.
9 A d'a jun tiempoal chi' ix sb'o jun nivan vael vin̈aj Adonías chi' d'a yich jun q'uen q'ueen scuch Zohelet d'a slac'anil b'aj sq'ueul sjaj a a' d'a Rogel. Tzijtum noc' calnel, noc' mam vacax yed' noc' quelemtac vacax b'aq'uech ix yac' vin̈ silab'il. Ix yavtan eb' yuc'tac vin̈, eb' yuninal vin̈aj rey David chi'. Ix yavtanpax masanil eb' aj Judá vin̈, aton eb' smunlaj yed' vin̈ rey chi'. 10 Palta axo vin̈aj Natán schecab' Dios, maj avtajlaj vin̈ yuj vin̈. Maj yavtejpaxlaj vin̈aj Benaía vin̈ yed' eb' soldado stan̈van vin̈aj rey David chi', ma vin̈aj Salomón yuc'tac vin̈. 11 Ix lajvi chi' ix b'at vin̈aj Natán chi' yal d'a ix Betsabé snun vin̈aj Salomón chi', ix yalan vin̈:
—¿Tom manto ab'i to toxo ix yac'och sb'a vin̈aj Adonías reyal d'a elc'altac? Palta man̈ yojtacocpax vin̈aj rey David. 12 A ticnaic, cha ab' tas ol val d'ayach yic vach' man̈ ol ach cham yed' vin̈ une' aj Salomón tic. 13 Ixic d'a vin̈aj rey David chi', tzalan d'a vin̈: Mamin rey, alnacxocan d'ayin to a vin̈ vune' aj Salomón ol ochcan reyal a q'uexuloc, a vin̈ ol ochcan d'a yol a despacho. ¿Tas yuj a vin̈aj Adonías ix yac'och sb'a reyal? xa chi. 14 Ayic van a lolon yed' vin̈ rey chi' ol in ochc'ochoc. A inxo ol vala' to yelton tas tzal chi', xchi vin̈aj Natán chi' d'a ix.
15 Yuj chi', ix b'at ix Betsabé chi' yil vin̈aj rey David b'aj ayec' chi'. Te icham vinacxo vin̈. A ix Abisag sunamita tz'ilan vin̈. 16 Ayic ix c'och ix Betsabé chi' d'a yichan̈ vin̈, ix em n̈ojan ix yac'an stzatzil sc'ol vin̈, ix yalan vin̈ d'a ix:
—¿Tas tza nib'ej? xchi vin̈.
17 Ix tac'vi ix:
—Val d'a sb'i Jehová ix ala' to a vin̈ vune' aj Salomón ol ochcan a q'uexuloc d'a reyal. A vin̈ ol ochcan d'a yol a despacho. 18 Palta ina toxo ix yac'och sb'a vin̈aj Adonías reyal, a achxo tic mamin rey, man̈ ojtacoc yaji. 19 Tzijtum noc' calnel, noc' mam vacax yed' noc' quelemtac vacax b'aq'uech ix yac' vin̈ silab'il. Ix yavtej eb' uninal vin̈ yed' vin̈aj sacerdote Abiatar, vin̈aj Joab yajalil eb' a soldado d'a jun vael ix sb'o vin̈ chi', palta maj yavtejlaj vin̈ uninal aj Salomón vin̈. 20 Yuj chi', van stan̈van masanil eb' chon̈ab' israel tas xa chi, mach ol ac'canoch reyal a q'uexuloc. 21 Palta tato max a b'ocan yaj jun tic, axo yic toxo ix ach chami, axom in miljicham yed' vin̈ vune' aj Salomón chi', xchi ix.
22 Vanto val slolon ix yed' vin̈ rey chi', ix ja vin̈aj Natán schecab' Dios. 23 Ix alchaj yab' vin̈aj rey David chi' to toxo ix javi vin̈aj Natán chi', ix avtajoch vin̈, ix em n̈ojan vin̈ d'a yichan̈ vin̈ rey chi'. 24 Ix sc'anb'an vin̈ d'a vin̈ rey chi':
—¿Tom a ach ix ala' to tz'ochcan vin̈aj Adonías reyal a q'uexuloc? 25 Ina ticnaic tzijtum noc' calnel toxo ix smilcham vin̈ yed' noc' mam vacax yed' noc' quelemtac vacax te b'aq'uech silab'il. Ix yavtan eb' vin̈ uninal vin̈ yed' masanil eb' vin̈ ayoch yajaliloc eb' a soldado yed' vin̈aj sacerdote Abiatar. A ticnaic van sva eb' vin̈ smasanil, tz'el yav eb': Nivanocab' yelc'och vin̈aj rey Adonías, xchi eb' vin̈. 26 A inxo tic maj in yavtejlaj vin̈ yed' vin̈aj sacerdote Sadoc. Maj yavtejpax vin̈aj Benaía yuninal vin̈aj Joiada vin̈, maj avtajlajpax vin̈ uninal aj Salomón. 27 ¿Tom a ch'ocojn̈ej tza b'oq'ue jun tic? ¿Tom maj al d'ayon̈, mach ol ochcan reyal a q'uexuloc chi'? xchi vin̈aj Natán chi'.
Ix ochcan vin̈aj Salomón reyal
28 Ix lajvi chi', ix yalan vin̈aj rey David to tz'avtajxicot ix Betsabé. Ayic ix c'och ix d'a yichan̈ vin̈ rey chi', 29 ix yalan vin̈ d'a ix:
—Svac' in ti' d'a Jehová, aton ix in tan̈van d'a scal in yaelal 30 to a ticnaic ol vaq'uelc'och tas ix val d'ayach d'a yichan̈ Jehová co Diosal, a vin̈ une' aj Salomón ol ochcan d'a in despacho tic in q'uexuloc, xchi vin̈.
31 Ixn̈ej yab' ix Betsabé chi' icha chi', ix em n̈ojnaj ix d'a yichan̈ vin̈, ix yalan ix:
—Mamin rey, ayachn̈ejocab' ec' d'a masanil tiempo, xchi ix.
32 Ix lajvi chi' ix yalan vin̈aj rey David chi' to tz'avtaj vin̈aj sacerdote Sadoc yed' vin̈aj Natán schecab' Dios yed' pax vin̈aj Benaía yuninal vin̈aj Joiada. Ayic ix c'och eb' vin̈ d'a yichan̈ vin̈ rey chi', 33 ix yalan vin̈:
—Iq'uecb'at jayvan̈ eb' vin̈ ayoch yajalil ved'oc, tzeyac'anq'ue vin̈ vuninal aj Salomón d'a yib'an̈ noc' in mula tzin q'ue d'a yib'an̈, tzeyic'anb'at vin̈ d'a sjaj a' Gihón. 34 Ach sacerdote Sadoc yed' ach Natán, tzeyac'q'ue aceite d'a sjolom vin̈aj Salomón chi' yic tz'ochcan vin̈ reyal d'a co chon̈ab' tic. Tze pu'anpax noc' ch'aac tzex avaji: Nivanocab' yelc'och vin̈aj rey Salomón, xe chi. 35 Slajvi chi' tzex q'ueul yed' vin̈ d'a tic, axo yochcan vin̈ d'a yol in despacho tic reyal in q'uexuloc, yujto toxo ix vala' to a vin̈ ol ochcan reyal d'a chon̈ab' Israel yed' d'a Judá, xchi vin̈.
36 Ix tac'vi vin̈aj Benaía chi' icha tic:
—Ichocab'ta' mamin rey. Aocab' Jehová Dios sb'oancan icha chi'. 37 Icha val ix aj yoch Jehová ed'oc, ichocab'ta' ol aj yoch yed' vin̈aj Salomón chi', te nivanocab' ol aj yelc'och yopisio vin̈ d'a yichan̈ ico', xchi vin̈.
38 Yuj chi', ix ac'jiq'ue vin̈aj Salomón chi' d'a yib'an̈ noc' smula vin̈aj rey David chi' yuj vin̈aj Sadoc chi', vin̈aj Natán schecab' Jehová Dios, vin̈aj Benaía chi' yed' eb' soldado stan̈van vin̈ rey, aton eb' peleteo yed' eb' cereteo. Ix yic'anb'at vin̈ eb' d'a sjaj a' Gihón. 39 A vin̈aj sacerdote Sadoc chi' ix ic'ancot aceite d'a scajnub' Dios, ix yac'anq'ue vin̈ d'a sjolom vin̈aj Salomón chi'. Icha chi' ix aj yac'jioch vin̈aj Salomón chi' reyal yuj eb'. Ix lajvi chi' ix spu'an noc' ch'aac eb', ix avajq'ue masanil anima: Nivanocab' yelc'och vin̈aj rey Salomón, xchi eb'. 40 Ix lajvi chi' ix och tzac'an eb' anima chi' smasanil yuj vin̈aj Salomón chi', ix q'uec'och eb' d'a yol chon̈ab' Jerusalén. Ix spu'an flauta eb', man̈xa yalb'anil jantac tzalajc'olal, stac'vi lum vitz yuj yel yav eb'.
41 Ato val slajvi sva vin̈aj Adonías yed' eb' ix yavtej, ix yab'an vin̈ yoch jun av chi'. Ix yab'anpax vin̈aj Joab yoc' noc' ch'aac, ix yalan vin̈:
—¿Tas yaj jun av tz'och d'a chon̈ab' chi'? xchi vin̈.
42 Vanto val slolon vin̈aj Joab chi', ix c'och vin̈aj Jonatán yuninal vin̈aj Abiatar, ix yalan vin̈aj Adonías d'a vin̈:
—Ochan̈coti, ach vach' a pensar, tecan vach' tas tzul ala', xchi vin̈.
43 Ix tac'vi vin̈aj Jonatán chi':
—Tocval vach'. A ticnaic toxo ix ac'jioch vin̈aj Salomón reyal yuj vin̈aj rey David sq'uexuloc. 44 A vin̈ rey chi' ix checanb'at vin̈aj sacerdote Sadoc, vin̈aj Natán schecab' Dios, vin̈aj Benaía yuninal vin̈aj Joiada, eb' cereteo yed' pax eb' peleteo yic sb'at eb' yed' vin̈aj Salomón. Ix yac'anq'ue vin̈aj Salomón chi' eb' d'a yib'an̈ noc' smula vin̈ rey chi'. 45 A vin̈aj sacerdote Sadoc chi' yed' vin̈aj Natán schecab' Dios chi', ix yac'q'ue aceite eb' d'a sjolom vin̈ d'a sjaj a' Gihón, te tzalajc'olal yaj eb'. Ix meltzaj eb' d'a chon̈ab', yuj chi' ste avaj eb' anima chi' tzeyab'i. 46 A ticnaic toxo ix och c'ojan vin̈aj Salomón chi' d'a yol despacho. 47 Masanil eb' ay yopisio yed' vin̈aj rey David chi' ix b'at alan vin̈aj Salomón chi' vach'il. Ix yalan eb' to nivanocab' ol aj yelc'och vin̈ d'a yichan̈ vin̈ smam chi', nivanocab' pax ol aj smacb'en vin̈ d'a yichan̈ yic vin̈ smam chi'. A jun pax vin̈aj rey David chi' ix em n̈ojan d'a Dios d'a sat sch'at, 48 ix yalan vin̈: Alchajocab' vach' lolonel d'a Jehová co Diosal a on̈ israel on̈ tic, yujto ix yac' d'a jun vuninal tic to a' tz'em c'ojan d'a in despacho, tic val tzato vila', xchi vin̈, xchi vin̈aj Jonatán chi'.
49 Axo jantac eb' avtab'il yuj vin̈aj Adonías chi', ix xivq'ue eb', junjunalxon̈ej ix aj spax eb'. 50 Ix xivpaxq'ue vin̈aj Adonías chi' d'a vin̈aj Salomón chi', yuj chi' ix b'at vin̈ d'a yol scajnub' Jehová. Ata' ix b'at scol sb'a vin̈ yalani. Ix och yub'yub' vin̈ d'a sch'aac altar ayq'ue d'a schiquintac. 51 Elan̈chamel ix b'at alchaj d'a vin̈aj Salomón chi' icha tic:
—Mamin rey, a val ticnaic a vin̈aj Adonías ste xiv vin̈ d'ayach. A d'a sch'aac altar ix b'at scol sb'a vin̈. Syalcot vin̈ d'ayach ticnaic to tzac' a ti' to man̈ ol a milchamlaj vin̈, xchi eb'.
52 Ix tac'vi vin̈ rey chi' icha tic:
—Tato vach' syutej sb'a vin̈, max spitej sb'a vin̈ d'ayin, man̈ ol chamlaj vin̈. Palta tato ay chucal ol sc'ulej vin̈ jun, yovalil ol cham vin̈, xchi vin̈.
53 Ix yalan vin̈aj rey Salomón chi' to sb'at ic'jielta vin̈aj Adonías chi' b'aj ay altar chi'. Ix lajvi chi', ix c'och vin̈ d'a yichan̈ vin̈, ix em n̈ojan vin̈. Ix yalan vin̈aj Salomón chi' d'a vin̈ to smeltzaj vin̈ d'a spat d'a junc'olal.