7
Yesus Akalem Nanggelel im Sang te.
Beli, Yesus e kal kelete: Suda kawtiw im kak yetebiliw kunum i elo alomin ibolow kebiliw kasike, e Sudia aneng fian ka uninba keko, Galili aneng fian ka kel kuw kakabise kale.* Sion 5:18 Beem ding dim bakate, Suda kawtiw im finengdako, teinkabiliw ding fian mak mewso kese kale. Ding beem wiin e Deiw Am Dinge ete te.* Kunum Ayem 23:34
Keko beli, Yesus em nenggelel i elo bokolewomeliw: “Kae kutaka! Kame mewso Deiw Am Ding kele kasike, kukati Sudia aneng fian elo unolewka! Nimtew angom? Kanelew tewe, kom kenggelewkabiliw kawtiw i kom auk so kitil so aluwokolew eisneng be fein atekemokoliw kasike. Ku ‘Kaim dim kunum kelo yo!’, angew tewe, ku kanelom auk so kitil so eisneng be wokmobe dim kuw aluwbamokolew te! Ku auk so kitil so eisneng mak aluwbew tewe, kawin dim kaleem kasel angom alik alik biim kiin dim kel kilele kukuyemolewka!”, dangsiliw kale. Nimtew angom? Akalem nenggelel ikati elo “Fein!”, danginba kesiliw kasike.* Kalan Kunum 1:14
Keko beli, e ilo yan weng bokoyemomele: “Yukalem dulum elo ‘Kemuma!’, angiw tewe, yu kanelina! Be ken kate, nem dulum elo nem ding e kame telinba be te. Kawin dim kaleem kasel i yulo ibolow kaim alel keyeminba kebiliw kate, i nelo ibolow kaim alel kenemeko, maka kenembiliw kasike. Nimtew angom? Ne ikalem wa kukuw be atemeko, kaim dim bokoyemkabi kasike. Yukalem ete kawtem elo unina! Nakalem ding e kamemelo kebe kasike, nam teli te.”, yangse kale. Yangei, i fein unsiliw kate, e Galili aneng fian ka kel ding fense kale.
Selusalem Abiw Mutuk Fian Kawtem Unse em Sang te.
10 Beli, em nenggelel im unsiliw ding bakate, Yesus e kawtiw im kiin dim e fitewinba keko, wokmo wokmo keko, akati Selusalem abiw mutuk fian kawtem elo unse kale.
11 Fingendakamin Deiw Am Ding kese ding dim bakate, Suda kawtiw im kak yetebiliw kunum i Yesus elo fen anung anung kesomi, elo ateminba keko, “Kunum be nal kel be ya?”, ange ange keko, dakalasiliw kale. 12 Dakalasomeliwi, kawtiw banban mali mak i ikalem mutuk dim ka kel weng tiak tiak bokolew bokolew kesomi, bokolomeliw: “Ete kunum ken ati te!”, ange ange kesiliw kate, mali mak i bokolomeliw: “Babo! E kawtiw nulo dasuw dasuw kuw keyemei, ibolow teifuluko, koyemkabe kunum ete te!”, ange ange kesiliw kale. 13 Kesiliw kate, alik alik i Suda kawtiw im kak yetebiliw kunum im awan fingansiliw kasike, i kaim dim weng mak bokolinba kesiliw kale.
14 Finengdakamin Deiw Am Ding beem ben kel ding em mutuk ding dim bakate, Yesus e Sunbin-Got em am yol aneng kawtem elo uneko, kawtiw ilo kukuyemse kale.* Sion 7:2 15 Kukuyemei, Suda kawtiw i em kukuyemse weng be kiliko, yol angeko, bokolew bokolew kelomeliw: “Mak kukuyemin kunum mak kunum beelo kilele kukulewinba kesiliw kate, nimtew angom ete kunum be Sunbin-Got em fut tem alik alik be kilele kal keko, nulo kilele kukuyemkabe a?”, ange ange kesiliw kale.* Matyu 13:54; Iluk 2:47 16 Kesomeliwi, Yesus e yan weng bokoyemomele: “Nem yulo kukuyemkabi weng kale nakalem weng bate. Kukuyemin weng kale namdase Sunbin-Got em kukuyemin weng kasike!* Sion 12:49; 14:10 17 Nimin kunum waneng ite mak ‘Nu Sunbin-Got em ibolow fukunin be gelewemuma!’, angiw tewe, i nem yange kembi weng be kilele diweko, atemiwete: ‘Weng be Sunbin-Got em weng ete sako? Bani, nakalem ibolow fukunin em weng ete sako?’, nangeko, kal keliw te. 18 Feinka! Yu kilele ibolow fukunemoliwka! Nimin kawtiw ite mak ikalem fukunin kuw bakayembiw tewe, ikalem wiin ete kuw daoko, bókoliw te. Kate, nimin kunum waneng ite mak ‘Nulo yemdase Sunbin-Got em wiin daoluma!’, angiw tewe, kunum waneng biim kukuyemin weng be fein kiol kuw weng kebomi, dasuw mak im dim e banim te.* Sion 8:50
19 Yu kilele kililina! Sua kel akate, Moses e yulo Sunbin-Got em kukuyemin weng be duyemse kate, yu em yangse weng be kilele gelewinba kebiliw te. Kasike kame, nimtew angom ete yu nelo kaisuw kenemeko, nenomin ibolow kebiliw a?”, yangse kale.* Kalan Kunum 7:53; Ulom 2:21-24 20 Yangei, ka biliw kawtiw i elo yan weng bokolewomeliw: “Aneng matil mak kom mutuk be sako? Kante kenomin ibolow kebe ya?”, dangiwi,* Sion 8:48; 10:20 21 e bokoyemomele: “Ne finengdakamin ding Sabat em ding kale, kitil so auk so eisneng makmak ete kuw kesi te. Kelii, yu atemeko, yol angeko, ibolow tiaktiak kebiliw kate, 22 yu kilele ibolow fukunemoliwka! Sua kel akate, Sunbin-Got e kal okilew kemin kukuw be nukalem awalik kumel ilo duyemei, Moses e beem kukuw deiw e yulo kilele kukuyemse te. Kukuyemei, yu em kukuyemse weng be fein gelewkabiliw kasike, aluwbamin mak ‘Ayem!’, angse finengdakamin ding Sabat beem ding akati aul im kal okilewkabiliw bakate.* Talfut Kese 17:9-13; Kunum Ayem 12:3 23 Kasike kame, yu Moses em kukuyemse kukuw be fein geleweko, finengdakamin ding Sabat akati, aluwko, aul im kal okilew kebiliw kukuw gelewiw tewe, nimtew angom ete yu nem kunum atin kuw kilelsi beem dulum elote nelo kaisuw kenemeko, ‘Ku kanelom finengdakamin ding Sabat kel, aluwko, kunum mak dokolokolew te!’, nangbiliw a?* Sion 5:8-10,16 24 Yu kanelom kal dim kuw atemeko, diwemokoliw te! Babo! Yu kilele diw atemeko, fein geelewina!”, yangse kale.
Em Dulum elo Ibolow Alew Kesiliw em Sang te.
25 Yangeko beli, mali Selusalem abiw mutuk fian em kasel i bokolew bokolew kelomeliw: “Suda kawtiw num kak yetebiliw kunum i kunum beem dulum elo ‘Aluw kano, kuanoka!’, ange kembiliw kunum bete sako? 26 Kate kame, nu atemuwete: Ete kaim dim kuw moko, kukuyemkabe kate, num kak yetebiliw kunum im mutuk kunum makmak elo nam weng gel mak bokolewe te! Mesik esik kak kunum ikati elo kilele diweko, kal keliwete: ‘Kunum be Mesaya ete te!’, angbiliw sako? 27 Kate, nu kunum beem am dim em am kasel ilo kilele kal kebuluw kate, kunum waneng alik alik nu toloke kunum Mesaya em am dim em am kasel ilo atin kuw akokow so kebuluw kae!”, ange ange kesiliw kale.* Sion 7:41; 9:29
28 Keko beli, Yesus em Sunbin-Got em am yol aneng ka kel kukuyemse ding dim bakate, e kitil kuw gaaneko, bokolomele: “Yu nelo kal kenemeko, nem am dim em am kasel ikati dolon kekabiliw kate, nakalem ete nakalem ibolow geleweko, telinba kesi te. Babo! Nelo namdase Sunbin-Got em ibolow fukunin ete kuw geleweko, telesi kate, yu elo kilele dolon kelinba kebiliw te.* Matyu 11:27; Sion 8:55 29 Feinka! Nakalem ete Sunbin-Got em mit mewso somelii, e nelo namdalei, ne em dim be koleweko, kalote telesi kasike, ne elo kilele kal kebi te.”, yangse kale. 30 Yangei, i em yange weng be kiliko, kaisuw kelewsomi, sok nit net kelewomin ibolow kesiliw kate, akalem beem kanelomin ding e kamemelo kebe kasike, mak kunum mak teleko, elo net kelinba kelewsiliw kale.* Sion 7:44 31 Kate, ka biliw kawtiw im mutuk kabalak e kunum waneng banban mak elo “Fein!”, dangeko, bokolomeliw: “Feinka! Kunum be Mesaya ete te! Nimtew angom? Nanew kunum mak ki keko, em auk so kitil so aluwbamin be bakilewoke ye? Babo!”, ange ange kesiliw kasike.
32 Ange ange kesiliw ding dim bakate, Falisi kunum i ka biliw kawtiw im tiaktiak bakabiliw weng be kilisiliw kasike, Sunbin-Got em am yol em kunum ayem sel so, akalem angin iso, mali Falisi kunum iso, alik alik bi ikalem weng afak kunum ilo yamdeko, “Kunum beelo sok so nit net kelewoliwka!”, yangsiliw kale. 33 Yangeko beli, Yesus e ka biliw kawtiw ilo bokoyemomele: “Sukum ding kuw ne yuso bomi, kale kel koleweko, nelo namdase em fukun iti unoki te. 34 Unoki kate, yu kalo unomin ki kelinba kebiliw kasike, yu nelo fen anung anung kenemeko, neteminba kelokoliw te.”, yangse kale.* Sion 8:21; 13:36 35 Yangei, Suda kawtiw im kak yetebiliw kunum i bokolew bokolew kelomeliw: “E nal elo unoke ye? Mesik e kukum aneng elo uneko, ilo weng kale kukuyemoke sako? 36 Nimtew angom ete e bokolomele: ‘Nem unoki dim ka e, yu unomin ki kelinba kelokoliw kasike, yu nelo fen anung anung kenemeko, neteminba kelokoliw kai!’, angeko, bokoyemse ya?”, ange ange kesiliw kale.
Finik so Duyembe Ok em Weng te.
37 Finengdakamin Deiw Am Ding beem fefe wiin fian so ding dim bakate, Yesus e moko, gaanomele: “Nimin kunum waneng ite mak ok tew so keyeme tewe, i nem fukun teleko, ok wanoliwka!* Sion 7:2; Kunum Ayem 23:36; Aisaya 55:1; Sion 4:14 38 Yu kililina! Nimin kunum waneng ite mak Sunbin-Got em fut tem bosiliw em weng geleweko, nelo ‘Fein!’, nangiw tewe, kunum waneng biim mutuk elote finik so duyemkabe ok mak talfut keko, ok miktem emdiw matem toloke te.”, yangeko, gaanse kale.* Aisaya 58:11
39 Em gaaneko, yangse weng be Yesus e Sunbin-Finik em dulum elote bokose kale. Ibik kabalak e, Yesus elo “Fein!”, dangiw kunum waneng i Sunbin-Finik beelo kulokoliw te. Kate kaem ding dim bakate, Yesus e kuaneko, dawkalfoleko, abiil tikin elo uninba keko, wiin fian akal kulinba kese kasike, Sunbin-Finik akati telinba kese kale.* Sion 16:7; 20:22; Kalan Kunum 2:4
40 Keko beli, mali ka biliw kawtiw i Yesus em gaaneko, bokoyemse weng be kiliko, bokolomeliw: “Feinka! Kunum kale Sunbin-Got em bontem dim bakamin kunum ete kai!”, angsiliw kale.* Sion 6:14 41 Angiwi, mali mak bokolomeliw: “E Mesaya ete kai!”, angsiliw kate, iti mali mak bokolomeliw: “Babo! Mesaya e nam Galili aneng fian em sen kayak keloke te!* Sion 1:46 42 Nimtew angom? Nu Sunbin-Got em akalem fut tem ka kel bose weng be kal keluwete: Mesaya e emisik kamok fian Debit em mulkis keko, Debit emdiw Sudia aneng fian em Betelekem abiw mutuk fian em sen kayak keloke kasike.”, angsiliw kale.* Sim Fut 89:3-4; Maika 5:2
43 Beli, Yesus em dulum elote kawtiw ka biliw kawtiw alik alik i ibolow amen kuw amen kuw kesomeliwi, 44 mali kawtiw i elo sok nit net kelomin ibolow kesiliw kate, mak kawtiw mak i elo aluwinba kesiliw kale.
Kak Yetebiliw Kunum im Sang te.
45 Beli, Yesus em mit yamdasiliw weng afak kunum im Sunbin-Got em am yol em kunum ayem sel so, akalem angin iso, Falisi iso, alik alik biim dim iti talsiliw ding dim bakate, i ilo bokoyemomeliw: “Nimtew angom ete yu kunum beelo debele telinba kebiliw a?”, yangsiliw kale. 46 Yangiwi, i yan weng bokoyemomeliw: “Beem bakayemkabe kunum mak emdiw banim kasike!”, yangsiliw kale.* Mak 1:22 47 Yangiwi, i bokoyemomeliw: “Yukalem ibolow fukunin akati teifuluko, yemde une kembe sako? 48 Yu kilele ibolow fukunina! Kak yetebiliw kunum so, Falisi kunum so, alik alik nu kunum beelo ‘Fein!’, danginba kekabuluw te.* Sion 12:42 49 Kate, yakok mak im dim alakabe sak kawtiw bi Sunbin-Got em kukuyemin weng kilele akokow kebiliw kasike, ite kuw elo ‘Fein!’, dangbiliw te.”, yangsiliw kale. 50 Yangiwi, kak yetebiliw kunum biim kunum mak moko, weng mak bokoyemse kale. Kunum beem wiin e Nikodemus ete kale. Sua kel akate, e Yesus em fukun uneko, aso weng bokosiliw kunum ete kale. Kame e bokoyemomele:* Sion 3:1-2 51 “Nukalem sawa em kukuw e kanekote: Nu kanelom kunum mak sak geelewbokoluw te! Kate nu kunum beem bakabe weng be kilele kiliko, diweko, fe e, elo geelewokoluw te.”, yangse kale. 52 Yangei, i elo dakalalomeliw: “Kukati ku Galili aneng fian em kayak ete sako? Ku uneko, Sunbin-Got em fut tem kilele teing bokoko, atemolewka! Atemew tewe, ku kilele kal kelewete: ‘Fein! Sunbin-Got em bontem dim bakamin kunum fian mak Galili aneng fian em kayak kelinba keloke te!’, angolewka!”, dangsiliw kale.* Sion 7:41-42
53 Dangiwi, alik alik i amen kuw keko, ikalem am elo unsiliw kale.

*7:1: Sion 5:18

*7:2: Kunum Ayem 23:34

*7:5: Kalan Kunum 1:14

*7:14: Sion 7:2

*7:15: Matyu 13:54; Iluk 2:47

*7:16: Sion 12:49; 14:10

*7:18: Sion 8:50

*7:19: Kalan Kunum 7:53; Ulom 2:21-24

*7:20: Sion 8:48; 10:20

*7:22: Talfut Kese 17:9-13; Kunum Ayem 12:3

*7:23: Sion 5:8-10,16

*7:27: Sion 7:41; 9:29

*7:28: Matyu 11:27; Sion 8:55

*7:30: Sion 7:44

*7:34: Sion 8:21; 13:36

*7:37: Sion 7:2; Kunum Ayem 23:36; Aisaya 55:1; Sion 4:14

*7:38: Aisaya 58:11

*7:39: Sion 16:7; 20:22; Kalan Kunum 2:4

*7:40: Sion 6:14

*7:41: Sion 1:46

*7:42: Sim Fut 89:3-4; Maika 5:2

*7:46: Mak 1:22

*7:48: Sion 12:42

*7:50: Sion 3:1-2

*7:52: Sion 7:41-42