8
1 Beli, Yesus so, akalem gelewbiliw kalun kel kunum iso, alik alik biim abiw abiw angom ka kel kakabisiliw ding dim bakate, Yesus e Sunbin-Got em gawman ding dim mewso kebe Weng Kal Ken Ati be bakayem tem bakayem tem unse kale.
2 Beem ding dim bakate, Yesus em gelewkabiliw kunum biso, mali um kal wanin auk kebiliwi, kilelyemse waneng iso, mali aneng matil im dim teinbiliwi, takala koyemse waneng iso, alik alik bi makuw Yesus so abiw abiw angom ka kel uneko, Yesus em kukuyemin weng be kilikabiliw kale.
Mak waneng mak buum wiin e Malia ute kale. U Makdala abiw waneng kesomelui, Yesus e ben kel um mutuk biliw aneng matil mak takala koumse kale.* Matyu 27:55-56; Mak 15:40-41; Iluk 23:49 3 Iti mali wanenggel mak im wiin e kanekote:
Mak u Yoana ute kale. U Kelot em am fian beem atebe kunum Kusa beem kalel ke alenalu kale.
Iti mak um wiin e Susana ute kale.
Wanenggel biso, mali wanenggel banso iso, alik alik i Yesus so, akalem kalun kel gelewkabiliw kunum iso, alik alik biilo tum win on kisol so, mesesem mesesem eisneng so, dakayem keyembisiliw kale.
Wit Dem Kaimin em Fakam Weng te.
4 Deiw mak ding mak, abiw abiw beem kunum waneng banban mak i Yesus em fukun talsiliw ding dim bakate, e ilo fakam weng mak bokoyemomele:
5 “Mak kunum mak wit dem kuluko, akalem musun fukalale tewe, mali dem mak be deiwkim dim kuminei, kawtiw i elo deit moliwi, awon i teleko, dem be wanakabiliw te.
6 Mali wit dem mali mak tum dim kel kumineko, tebeloke kate, ok banim kasike, geetkabe te.
7 Iti wit dem mali mak wolu dim kuminei, itel ningning so kasi kolewei, kot nam keko, tebelinba kekabe te.
8 Kate, wit dem mali mak kawin ken ok so dim deeng dim mitomi, tebeleko, dem banso banso gilakabe te.”, yangse kale.
Yangeko, weng mak gaanomele: “Ibolow tem fukalel biliw kawtiw yutaka! Yu weng kale kilele kililoliwka!”, yangse kale.
9 Yangei, em gelewkabiliw kunum i fakam weng beem mongom e akokow kesomi, elo dakalasiliw kale. 10 Dakalaliwi, e yan weng bokoyemomele: “Sunbin-Got e yulo akalem gawman ding dim em ibolow win sang be kaleyemkabe kate, mali kawtiw i sak nem fakam weng bete kuw kilikabiliw kasike,
‘i weng be atemeko, kal kelinba kekabiliw te.
I kilikabiliw kate, weng beem mongom e i kilele dolon kuw kelinba keko, akokow kekabiliw te.’* Aisaya 6:9-10
11 Kame, yu fakam weng beem mongom e kilele kal kililina!
Wit dem beem kiskiw e Sunbin-Got em weng dem so weng ete te.
12 Wit dem deiwkim dim kumin mitkabe ais dem mali mak beem mongom e kanekote: Kawtiw mali mak i Sunbin-Got em weng be kilisomi, elo “Fein!”, dangbiliw kate, Seten-Ataanim e teleko, im ibolow tem beem kulubiliw weng be kulu koyemkabe kasike, i Sunbin-Got em finik so deiw gelewinba kekabiliw te.
13 Wit dem tum dim mitkabe ais dem mali mak beem mongom e kanekote: Kawtiw mali mak i Sunbin-Got em weng kiliko, kalfong fian kelewkabiliw kate, i weng be kilele ikalem ibolow mutuk tem kel dukulinba kekabiliw kasike, kakyemin mak im dim tele ding dim kabalak e, i weng be iti sak kolewkabiliw te.
14 Wit dem wolu dim aim tem kumin kekabe ais dem mali mak beem mongom e kanekote: Kunum waneng mali mak i Sunbin-Got em weng fongate kuw kiliko, aluwkabiliw kate, i on kisol so, kawin dim em eisneng em ibolow kuw kelewsomi, beem ibolow kuw tiaktiak kekabiliw kasike, i Sunbin-Got em weng elo dawkatiko, kolewsomeliwi, em weng be dem gilalinba kekabe te.
15 Kate, wit dem kawin ken ok so deeng dim fukulako, dem ken gilakabe ais dem mali mak beem mongom e kanekote: Kunum waneng mali mak i Sunbin-Got em weng kiliko, weng be ikalem ibolow tem ken so, fein so, ka kel dukusomi, weng be kilele aluweko, gelewsomi, dem ken gilakabaliw kawtiw biim kiskiw ite te.”,
yangeko, akalem gelewkabiliw kunum biilo fakam weng beem mongom be kaim dolon kuw kelewse kale.
Weng Makso Dawtolo Dase em Weng te.
16 Yangeko, weng mak so bokoyemomele: “Yu yongom dong mak aileko, mesesem eisneng so kasi kolewbiliw sako? Bayo! Kate yu elo aileko, abisom dim kel kolewbiliw kano, mali kawtiw i yongom dong be atemeko, fein am kawtem telemoliw te.* Matyu 5:15; Iluk 11:33 17 Yu kililina! Mesesem mak wakiw dabiliw eisneng be, bi e, fein fitew kuw keloke te. Beemdiw, kawtiw im wakiw dabiliw inkal eisneng bakal, bi e, kaimei, kawtiw alik alik ikati kal kelokoliw te.* Matyu 10:26; Iluk 12:2 18 Yu ken weng kale kilele kiliko, aluwboliwka! Nimin kunum waneng i mak weng kale kilele kiliko, gelewemiw tewe, Sunbin-Got e im fukunin ken ati be makso einging keyemboke te. Kate, nimin kawtiw ite mak weng kale kilele gelewinba keliw tewe, Sunbin-Got e im ‘Ne fukunin ken so bi kai!’, angbiliw fukunin atuk fong gel bakati fein takala koyem keyemboke te.”, yangse kale.* Matyu 25:29; Iluk 19:26
19 Yangse ding dim bakate, Yesus em auk so awkunum kumel so i em fukun talsiliw kate, i atemiwete: E kunum waneng banso banso im mutuk ka belei, i atemeko, em mit mewso telinba kesiliw kale. 20 Keko beli, mali kawtiw mak Yesus elo bokolewomeliw: “Kauk so, kom kawkunum kumel iso, i kulo fenem teleko, kut tem ka kel kom ding feneko, biliw te.”, dangsiliw kale. 21 Dangiwi, Yesus e yan weng bokoyemomele: “Nimin kunum waneng ite mak Sunbin-Got em weng kiliko, ‘Fein!’, angeko, gelewbiliw tewe, ite kuw nem nawkunum kumel so, yem so, kesomi, biliw baka te.”, yangse kale.
Akalem Auk so Kitil so Kukuyemse em Sang te.
Ok Kumun beem Kitil Okilewse em Sang te.
22 Deiw mak ding mak kabalak e, Yesus so, akalem gelewkabiliw kunum iso, alik alik biim kunuw dim kawtem teineko, unsiliw ding dim bakate, e ilo bokoyemomele: “Kame nu okmun dikeko, mali elo keluma o!”, yangse kale. Yangei, i fein kalo unomin kesiliw kale. 23 Im uniwi, Yesus e kunuw dim ka kel akalse ding dim bakate, inim inkal so mak teleko, ok fok fok matem alelem kunuw dim matem teleko, ilo yenomin kis keyemse kale. 24 Keyembei, Yesus em gelewkabiliw kunum i finganeko, Yesus elo dawkalfoleko, weng gaanin fian kuw bokolewomeliw: “Kamok Fian kutaka! Kamok Fian kutaka! Ku teina! Teina! Ok tom yenei, alik kuanomin kis kemuw kasike!”, gaaneko, olsiliw kale. Olemiwi, e baba teineko, inim fian so okmun so ilo sakalala weng bokoyemse kale. Bokoyemei, inim so okmun so bi sin tew kame tew kanebiliw be gato gato angeko, daking malmal banim kesiliw kale. 25 Keliwi, Yesus e akalem gelewkabiliw kunum ilo dakalomele: “Yom fein ibolow e nal kel be ye? Banim sako?”, yangse kale. Yangei, i em kanele kitil be atemeko, finganeko, yol angeko, ibolow tiaktiak kesomi, ikalem akate bokolomeliw: “Yakai! Kalakanebe kunum kale kante a? E inim so okmun so ilo weng kitil weng mak bokoyemei, i em yange weng be kiliko, fein gelewbiliw kasike!”, ange ange kesiliw kale.
Aneng Matil em Kitil Dakal Kolewse em Sang te.
26 Angesomi, okmun dikeko, benggew Galili aneng em mali elo teleko, Gelasa kawtiw im aneng dulum kalo talsiliw kale. 27 Teleko, im teinbiliw kunuw be koleweko, mayak teliw ding dim bakate, ka em abiw mutuk fian aneng matil em dim alakabe kunum mak yako teleko, Yesus em mit mewso talse kale. Tiak ding bise bakate, aneng matil banban i elo aol nam keleweko, em dim alakabiliw kasike, e ilim so minggilinba kesomi, anggil fitew alakabe kunum ete kale. Kebomi, kawtiw biliw am ka kel binba kesomi, emikel kuw fomkamin dim kel alenale kunum ete kale. 28-29 Sua kel akate, aneng matil be kunum beem kitil be ankiw daleweko, em mel ete kuw kelewale kasike, kawtiw im kunum beelo sok kitil nam so nit net sok ge kolewsiliw ding dim kabalak e, e akalem mel ete kuw sok be giti goto ke kolew ke kolew kemale kale. Kebomelei, aneng matil bi kunum beelo kawtiw banim dim aneng elo deka deka kelewbisiliw kale.
Kaem ding dim bakate, kunum be Yesus elo atemeko, em yan mit mewso teineko, fian kuw gaanomele: “Yesus, ku Sunbin-Got abiil tikin kayak em min kutaka! Ku nelo nono kenemomin talbelew a? Ku kanelom kal betbet wa dunemokolew te!”, dangse kale. Nimtew angom? Yesus e kunum beem dim alakabe aneng matil beelo kitil weng mak bokolewomele: “Kunum be takala kolewa!”, dangse kasike. 30 Keko beli, Yesus e aneng matil beelo dakalalomele: “Kom wiin e nimtew a?”, dangse kale. Dangse kate, aneng matil banban kunum beem mutuk kel geksiliw kasike, i elo yan weng bokolewomeliw: “Nesik kutew ol tem atew te. Ku nelo bokonemomin kis se. Wonuk so kunum banban imdiw buluw kasike!”, dangsiliw kale. 31 Dangeko, iti weng mak bokolewomeliw: “Ku nulo kanelom sawkal kuan kemin dim kalo yemde unokolew te!”, dangsiliw kale.
32 Im dangsiliw ding dim bakate, aneng ka kel kaing yamgel mak dok dim kel bisiliw kasike, aneng matil bi Yesus elo dakalalomeliw: “Ki keko, nulo kaing kulin mutuk tem elo yemdala o!”, dangsiliw kale. Dangiwi, Yesus e bokoyemomele: “Kenka. Yu kanelina!”, yangse kale. 33 Yangei, i kiliko, kunum be koleweko, fonsangineko, kaing kulin tem elo ba unsiliw kale. Uniwi, kaing banban bi sikal fokoko, genem fukuko, gulili yako uneko, fes mak dakalu mit mit uneko, okmun tem okmun tem keko, ok kunil yak yak keko, kuansiliw kale.
34 Kanebiliw ding dim bakate, kaing biim yetebiliw kunum waneng i kanele eisneng be atemeko, fon uneko, abiw mutuk abiw mutuk elo weng de unsiliw kale. 35 De uniwi, abiw kasel i kanele eisneng beelo atebam teleko, Yesus em mit mewso teleko, atemiwete: Aneng matil em dim tein kembe kunum be kame kilele ibolow ken keko, ilim so minggiko, Yesus em mit mewso teinbelei, i atemsiliw kale. Atemsomeliwi, kunum waneng bi fingansiliw kale. 36 Keko beli, kanese eisneng be kiinwalako, atemsiliw kawtiw i mali kawtiw ilo aneng matil kunum beelo takala kolewsiliw em sang be kilele bokoyemsiliw kale. 37 Bokoyemiwi, Gelasa aneng so, beem mewso biliw aneng aneng so, aneng alik alik biim kasel i Yesus elo bokolewomeliw: “Ku nulo koyemeko, nanew dim aneng elo una o!”, dangsiliw kale. Nimtew angom? I finganin fian mak kesiliw kale.
Keko beli, Yesus so, akalem gelewkabiliw kunum iso, alik alik i iti kunuw dim kawtem uneko, unsiliw kale. 38 Im unomin memen kesiliw ding dim bakate, kilelew kembe kunum be Yesus elo deitse kate, Yesus e elo dabalale uneko, bokolewomele: 39 “Babo! Ku kukalem am dim elo uneko, Sunbin-Got em dokokemei, kilekemse sang kale abiw mutuk kasel alik alik ilo bokoyem yak yak unolewka!”, dangse kale. Dangei, e em yangse weng be kiliko, abiw mutuk fian beem kasel alik alik ilo em dulum elote kanese sang be bokoyem yak bokoyem yak kese kale.
Wakamin Waneng Alew im Sang te.
40 Beli, Yesus so, akalem gelewkabiliw kunum iso, i iti uneko, okmun mali elo talsiliw kale. Teliwi, em ding fenbiliw kunum waneng demdem i elo atemeko, kalfongdewsiliw kale.
41 Keko beli, mak kunum mak em wiin e Yailus alenale kale. Kunum be Suda im wensan kekabiliw am mak em kak yetebe kunum keko, alenale kale. Kame, e Yesus em mit mewso teleko, gatak wakas katin bukbuk angeko, gaanomele: “Yesus kutaka! Ku fongate akate guingui nakalem am tololewka! 42 Nimtew angom? Nem dukusi aul makmak bu wakamin fian kuluko, kuanomin kis kebu kasike.”, dangse kale. (Aul bu kalun kel itol atew keumse kale.) Dangei, Yesus e em dange weng be kiliko, eso makuw unsiliw kale.
Beem ding dim bakate, kawtiw dem dem inkalso mak kouw keko, ilo yenggelew talsiliw kale. 43 Elo yenggelew tasiliw ding dim bakate, abiw ilum waneng mak talsu kale. Waneng buum abiw ilum be kalun kel itol ding gato anginba kesomi, diwkuw diwkuw ilum duumse kale. U abung gemin kunum banso ilo weneko, “Yu nelo kilelnemina!”, yangenalu kate, i ki keko, ulo dokouminba kesiliw kale.
44 Kaem ding dim bakate, waneng kalu Yesus em ibiku unbe dim mewso mewso gelew gelew teleko, em ilim tiakim minggiko, teing meleleweko, unsu kale. Um kanesu ding dim bakate, um abiw ilum wakamin be okmino koumei, u fein ken kesu kale. 45 Ken kelui, Yesus e bokolomele: “Kante nelo teing kang so meleneme ya?”, angeko, dakalase kale. Dakalalei, alik alik i yan weng bokolewomeliw: “Nete ba! Nete ba!”, dangsiliw kate, Fita e bokolewomele: “Ae! Kunum waneng banban kom mit falal kekemeko, kouw kekemsomi, dukakan so kebiliw kasike, kawtiw banban kulo melekembiliw kai!”, dangse kale. 46 Dangse kate, Yesus e bokolomele: “Babo! Mak kawtiw mak nelo teing melenemiw te. Nem kitil anung mak kilelomin em mongom nelo koneme kasike.”, dangse kale. 47 Dangei, waneng bu kal keko, atemute: U ki keko, wokmolinba kis kesomi, atemsu kale. Keko beli, u finganeko, walwal kuw kilikili keko, Yesus em mit mewso teineko, katin bukbuk gatak wakas angesomi, um kanesu sang alik alik kaim fitew dim kuw bokolewsu kale. Bokoleweko, bokolomelu: “Kame nem wakamin akal banime te!”, yangsu kale. 48 Yangui, Yesus e ulo bokoumomele: “Aul kutaka! Kom fein nangbelew ibolow be kulo dokokem kembe kasike kame, menew ibolow so keko, una!”, wangse kale.* Iluk 7:50
49 Ulo wangse ding dim bakate, mak kunum mak teleko, wensan kebiliw am em atebe kak kunum beem mit mewso teleko, bokolewomele: “Kom mun bu atin kuw kuan kembu kasike, ku kukuyemin kunum beelo kanelom ilum makso dulewbokolew te!”, dangse kale. 50 Dangei, Yesus e em dange weng be kiliko, kak kunum beelo bokolewomele: “Ku kanelom finganemokolew te! Ku nelo ‘Fein!’, nangolewka! Ne ulo ken keumoki kasike.”, dangse kale. 51 Dangei, im uneko, kak kunum beem am talsiliw ding dim bakate, Yesus mali ka biliw kawtiw ilo “Ayem! Kanelom am kawtem unokoliw te!”, yangeko, Fita so, Sion so, Sekow so, mun um auk so alew so, ikalem ite kuw am kawtem elo yemde unse kale. 52 Yemde unei, im am kawtem unsiliw ding dim bakate, Yesus e fom am ka biliw kawtiw ilo bokoyemomele: “Yu kanelom amemokoliw te! Aul kalu atin kuw kuaninba kebu te. Akalbu kasike!”, yangse kale. 53 Yangse kate, alik alik i atin kuw kal keliwete: “U fein kuan kembu kai!”, angeko, kal kebiliw kasike, i Yesus elo weng milewsomi, abenggilewsiliw kale. 54 Abenggilew kate, Yesus e waneng aul buum teing gololo wouleko, gaaneko, bokoumomele: “Mun a! Ku baba teina!”, wangse kale. 55 Wangei, fongate akate um finik be iti ukalem dim matem telei, u finik baba teinsu kale. Teinui, Yesus e mali ilo bokoyemomele: “Yu wanin so ok so mak aul buulo duumina!”, yangse kale. 56 Yangei, auk so alew so i kanese be atemeko, yol angsiliw kate, e kitil weng ayem mak yemkal ilo bokoyemomele: “Yu kanelom kaleem kanele sang kale mali kawtiw ilo bokoyem unokoliw te! Itel bate!”, yangse kale.