1 E Babilonɨn kalabusɨn mɨn itima, azenir namba 7ɨn, an iakɨnir namba 5, an aruer namba 10 otozɨ, Israelian gumazir dapaniba na bagha iza, Ikiavɨra Itir Godɨn ifongiam gɨfofoghasa nan damazimɨn apiaghav iti. 2 Ezɨ Ikiavɨra Itir God kamaghɨn na mɨgei, 3 “O nguazir kamɨn gumazim, nɨ nan akamɨn gun gumazir dapanir kabav kɨm suam, kɨ Ikiavɨra Itir Godɨn Ekiam kamaghɨn ia mɨgei. Ia manmaghsua nan ifongiam gɨfofoghasa nan azangsɨghasa izi? Kɨ Ikiavɨra Itir Godɨn Ekiam, kɨ zurara angamɨra ikia mamaghɨra iti, kɨ uan ziamɨn bar guizbangɨra ia mɨgei, ia pura ize. Kɨ bizitamɨn ian azangsɨzitam ikaraghan kogham. Bar puvatɨgham.

4 “O nguazir kamɨn gumazim, nɨ men arazir kurar me amiziba bagh akam me gasɨ me tuisɨgham. Nɨ me isɨ azenara me atɨgh me tuisɨgh. Nɨ men inazir afeziaba amizir arazir bar kurar kɨ aghuazibar gun me mɨkɨm. 5  Ua Me Ini 6:2-8Kɨ Ikiavɨra Itir Godɨn Ekiam mɨkemezɨ moghɨn, nɨ me mɨkɨm. Kɨ Israelia ginabazir dughiamɨn, kɨ Jekopɨn ikɨzimɨn ovavir boriba ko Akar Gavgavim akɨrigha uabɨ isa men aka. Dughiar kamɨn, me Isipɨn nguazimɨn itima, kɨ uabɨn gun me mɨgɨa ghaze, kɨ Ikiavɨra Itir God, kɨ ian God. 6 Dughiar kamɨn kɨ akar dɨkɨrɨzim gamua ghaze, kɨ Isipɨn nguazimɨn me inigh nguazir kɨ me bagha inabazimɨn mangam. Nguazir kam bar deragha, nguazir otevir maba bar dagh afira. Nguazir kam bar derazɨ dagheba an ikia, bar deraghavɨram aghui. 7 Ezɨ kɨ kamaghɨn me mɨgei, ia bar moghɨra vaghvagh Isipian marvir guar mɨzɨrɨzir ia bar ifongeziba makunigh. Kɨ Ikiavɨra Itir God, ian God, kɨ me mɨkeme, bizir ia damutɨ ia nan damazimɨn zueghan koghamiba, ia dar ziaba fan markɨ. 8 Ezɨ me akaba batogha, oraghan aghua. Men tav uan marvir guar mɨzɨrɨzir me bar ifongezitam a makunizir puvatɨ. Egha me Isipian aseba ataghɨrazir puvatɨ. Me Isipɨn itima, kɨ ghaze, kɨ ti uan anɨngagharim me gingegh mɨzazir kuram me danɨngam. 9 Ezɨ puvatɨ, kɨ kamagh amizir puvatɨ. Kɨ kamaghɨn damighɨva, uabɨ uan ziam abɨri moghɨn damuam. Dughiar kamɨn, Israelia Kantrin Igharazibar Gumazamizibar tongɨn itima, kɨ men damazibar uabɨ isa Israelian akagha Akar Dɨkɨrɨzir Gavgavim Israelia koma a gamigha ghaze, kɨ Isipɨn kantrin aven me inigh azenan mangam. Kamaghɨn amizɨ, dughiar kamɨn kɨ uan ziar ekiam bangɨn, mɨzazir kuram Israelia ganɨngizir puvatɨ.

10 “Egha kɨ me inigha Isip ategha gumazamiziba puvatɨzir danganimɨn ize. 11  Ofa Gami 18:5Kɨ uan arazir kɨ ifongeziba, kɨ da isa me ganɨga, bizir kɨ damuasa me mɨkemeziba, men sure gami. Men tina Akar Gavgaviba baragha dar gɨntɨsi, me deravɨra ikiam. 12  Ua Me Ini 31:13-17Egha kɨ Sabatɨn dughiam isa me ganɨga, na ko men tongɨn ababanimɨn mɨn anetɨ. Me dughiar kamɨn avughsɨva kamaghɨn fogham, kɨ Ikiavɨra Itir God, kɨ me gamima me nan damazimɨn zue. 13 Egha Israelɨn ikɨzim gumazamiziba puvatɨzir danganimɨn ikia na barazir puvatɨ. Me arazir kɨ ifongeziba abɨgha bizir kɨ damuasa me mɨkemeziba, me dar aghuagha akɨribagh ighegha na gasara. Kar Akar Gavgaviba, men tina dar gɨntɨgh, egh deraghvɨra ikiam. Me bar moghɨra Sabatɨn arazimɨn gɨn zuir puvatɨgha anebɨragha ghaze, a pura dughiar kɨnim. Me gumazamiziba puvatɨzir danganimɨn itima, kɨ ghaze, kɨ ti uan anɨngagharim me gingegh mɨzazir kuram me danɨngam. 14 Ezɨ puvatɨ, kɨ kamaghɨn amizir puvatɨ. Kantrin Igharazibar Gumazamiziba nan garima, kɨ Israelia Isipɨn kantrin aven me inigha azenan ize. Kamaghɨn amizɨ, dughiar kamɨn kɨ uan ziar ekiam bangɨn, mɨzazir kuram Israelia ganɨngizir puvatɨ. 15  Dɨboboniba 14:26-35Egha kɨ gumazamiziba puvatɨzir danganimɨn akar dɨkɨrɨzim gamua me mɨgɨa ghaze, kɨ me inigh nguazir kɨ me bagha inabazimɨn mangan kogham. Nguazir kam bar deragha, nguazir otevir maba bar dagh afira. Nguazir kam bar derazɨ, dagheba an ikia bar deraghavɨram aghui. 16 Me bizir kɨ damuasa me mɨkemeziba abɨgha arazir kɨ ifongeziba, me dar aghuagha akɨribagh ighegha na gasara. Me bar moghɨra Sabatɨn arazimɨn gɨn zuir puvatɨgha anebɨragha ghaze, a pura dughiar kɨnim. Egha me uan navir averiabar aven asebar ziaba fasa. Kamaghɨn amizɨ, nguazir kɨ me ganɨngizim, kɨ me inigh an mangan aghua.

17 “Egha kɨ men apangkuvigha, gumazamiziba puvatɨzir danganimɨn me gasɨghasɨzir puvatɨ. 18 Kɨ men boriba gumazamiziba puvatɨzir danganimɨn me mɨgɨa ghaze, ia uan ameboghfeziaba amizir araziba, ia dar suighan markɨ. Ia bizir me damuasa ia mɨkemezibar gɨntɨghan markɨ. Egh men asebar ziaba fɨ uari damu nan damazimɨn mɨzeghan markɨ. 19 Kɨ Ikiavɨra Itir God, ian God. Ia nan arazir kɨ ifongezibar gɨn mangɨ, egh bizir kɨ damuasa ia mɨkemeziba baragh dar amu. 20 Ia nan Sabatɨn dughiam damightɨ, a nan damazimɨn zuegh ikɨ. Eghtɨ a na ko ian tongɨn ababanimɨn mɨn ikiam. Eghtɨ ia kamaghɨn nɨghnɨgh suam, kɨ Ikiavɨra Itir God, ian God.

21 “Ezɨ dughiar kamɨn otivizir borir kaba, gumazamiziba puvatɨzir danganimɨn ikia na barazir puvatɨ. Me arazir kɨ ifongeziba abɨgha arazir kɨ damuasa me mɨkemeziba me dar aghuagha akɨribagh ighegha na gasara. Kar Akar Gavgavir men tina dar gɨntɨgh, egh deragh ikiamiba. Me bar moghɨra Sabatɨn arazimɨn gɨn zuir puvatɨgha anebɨragha ghaze, a pura dughiar kɨnim. Me gumazamiziba puvatɨzir danganimɨn itima, kɨ ghaze, kɨ ti uan anɨngagharim me gingegh mɨzazir kuram me danɨngam. 22 Ezɨ puvatɨ, kɨ kamaghɨn amizir puvatɨ. Kantrin Igharazibar Gumazamiziba nan garima, kɨ Israelia Isipɨn kantrin aven me inigha azenan ize. Kamaghɨn amizɨ, dughiar kamɨn kɨ uan ziar ekiam bangɨn, mɨzazir kuram Israelia ganɨngizir puvatɨ. 23  Ofa Gami 26:33Me gumazamiziba puvatɨzir danganimɨn itima, kɨ Akar Gavgavir mam me ganɨga ghaze, kɨ me aghamsightɨ, me tintinibar kantrin igharazibar mangegham. 24 Me bizir kɨ damuasa me mɨkemeziba abɨgha arazir kɨ ifongeziba me dar aghuagha akɨribagh ighegha na gasara. Me bar moghɨra Sabatɨn arazimɨn gɨn zuir puvatɨgha anebɨragha ghaze, a pura dughiar kɨnim. Egha me uan inazir afeziabar asebar ziaba fasa zurara da bagha gari. Kamaghɨn amizɨ, nguazir kɨ me ganɨngizim, kɨ me inigh an mangan aghua. Kamaghɨn amizɨ, kɨ ghaze, kɨ me aghamsightɨ, me tintinibar kantrin igharazibar mangegham.

25 “Kɨ uaghan arazir kɨ ifongezir igharazir maba ko, bizir kɨ damuasa mɨkemeziba me ganɨngi. 26 Kɨ men amamangatɨzɨ, me uari uan aseba bagha ofabagh amua nan damazimɨn bar mɨze. Egha kɨ men amamangatɨzɨ me uan otarir ivariaba isa aseba bagha me mɨsogha ofabagh ami. Nan nɨghnɨzim kamakɨn, me ti arazir kurar kabar amuva, bar dɨgavir kuram damigh uan arazir kaba bar da ategham. Egh me fogh suam, kɨrara kɨ Ikiavɨra Itir God.”

27 Ezɨ Ikiavɨra Itir God ua kamaghɨn mɨgei, “O nguazir kamɨn gumazim, kɨ Israelia mɨgeir akaba, nɨ me mɨkɨm. Kɨ Ikiavɨra Itir Godɨn Ekiam, kɨ kamaghɨn ia mɨgei, Ian inazir afeziaba, arazir igharazir mam gamigha, nan ziam abɨragha akɨrim ragha na gasara. 28 Nguazir kɨ me bagha inabazir kam, kɨ me inigha nguazir kamɨn ize. Ezɨ gɨn me temer ekiaba ko mɨghsɨabar gara kamaghɨn nɨghnɨsi, kar danganir aghuir asebar ziaba famiba. Egha me zurara danganir kabar ofabar amuasa iza, asɨziba inigha ghua dar ofa gamua dar mughuriar aghuim isa aseba bagha pɨn da amadi. Egha me wainba inigha iza dagh ingegha aseba bagha ofa gami. Me kamaghɨn amuava na gamima, kɨ bar men anɨngaghe. 29 Egha kɨ men azangsɨsi, ‘Ia manmaghsua ghua mɨghsɨar kabar ghuavanaga asebar ofa gami?’ Kamaghɨn amizɨ, Israelia, fomɨra iza datɨrɨghɨn danganir ofa gamir kaba kamaghɨn dar bori, ‘Pɨn Itir Danganiba.’

30 “Kamaghɨn amizɨ, nɨ mangɨ Israelɨn ikɨzim mɨkɨm suam, kɨ Ikiavɨra Itir Godɨn Ekiam, kɨ kamaghɨn mɨgei, ia manmaghsua uan inazir afeziabar arazir kurabar gɨn zui? Ia me amizir arazir kurar kɨ aghuazir kabagh amuava men asebar gɨn ghua nan damazimɨn mɨze. 31 Ia tuavimɨn amizimɨn mɨn aser kɨ bar aghuaziba bagha ofa gamuavɨra ikia, uan boribav sogha me isa da bagha ofabagh ami. Bar fomɨra iza datɨrɨghɨn, ia arazir kam gamua, nan damazimɨn bar mɨze. Egha ia Israelia bar tong aghumsɨzir puvatɨgha, na bagha izava nan ifongiam gɨfofoghasa nan azangsɨsi. Kɨ Ikiavɨra Itir Godɨn Ekiam, kɨ zurara angamɨra ikia mamaghɨra iti, kɨ uan ziamɨn bar guizbangɨra ia mɨgei, kɨ ian amamangatɨghan koghtɨ, ia nan ifongiam bagh azangsɨghan kogham.

32 “Ia kamaghɨn nɨghnɨgha ghaze, ia Kantrin Igharazibar Gumazamizibar mɨn ikɨva men mɨn temeba ko dagɨabar ziaba fasa. Eghtɨ kɨ ti ian amamangatɨghtɨ ia kamaghɨn otogham. Bar puvatɨgham. 33 Kɨ Ikiavɨra Itir Godɨn Ekiam, kɨ zurara angamɨra ikia mamaghɨra iti, kɨ uan ziamɨn bar guizbangɨra ia mɨgei, kɨ uan gavgavimɨn uan agharim ian amadagh uan anɨngagharim isɨ ia gingam, egh ian atrivimɨn ikiam. 34 Ia tintinimɨn kantrin igharazibar kalabusɨn itima, ezɨ kɨ datɨrɨghɨn ia itir kantrin kabar ia inigh izɨ danganir vamɨran ia akuvagham. Egh kɨ datɨrɨghɨn uan gavgavimɨn, uan agharim ian amadagh uan anɨngagharim isɨ ia gingegh uan gavgavim ian akaghtɨ, ia a gɨfogham. 35 Kɨ ia inighɨva, Kantrin Igharazibar Gumazamiziba Puvatɨzir Danganimɨn mangɨghɨva, egh kɨ munagh ikɨva ian damazibar ian arazir kuraba bagh ia tuisɨgham. 36 Kɨ arazir kamra, ian inazir afeziaba Isipɨn kantrin boroghɨn gumazamiziba puvatɨzir danganimɨn itir dughiamɨn, kɨ men arazir kuraba tuisɨki. Eghtɨ kamaghɨra, kɨ gɨn uaghan ia tuisɨgham. Kɨ Ikiavɨra Itir Godɨn Ekiam, kɨ kamaghɨn mɨkeme.

37 “Kɨ datɨrɨghɨn danganir kamɨn mati, sipsipbagh eghuvir gumazim uan sipsipbagh eghuva asadivim suirazɨ sipsipba an apengan iti an ada medi moghɨn, kɨ ia gativagh ia damightɨ, ia nan Akar Dɨkɨrɨzir Gavgavim baragham. Eghtɨ kɨ bar deraghvɨra vaghvagh ian araziba bagh ia tuisɨgham. 38 Ian tongɨn itir akaba batogha arazir kurabagh amir gumazamiziba, kɨ me batueghtɨ, me ua ian tongɨn ikian kogham. Me datɨrɨghɨn kantrin igharazibar nguazibar ikia kalabuziamɨn iti, eghtɨ kɨ dar me inigh azenan izam. Eghtɨ me ua Israelɨn nguazimɨn aven mangan kogham. Eghtɨ ia kamagh fogh suam, kɨ Ikiavɨra Itir God.

39 “Kɨ Ikiavɨra Itir Godɨn Ekiam, kɨ datɨrɨkɨn kamaghɨn mɨgei, O Israelɨn ikɨzim, ia ti na baraghan aghuagh, egh ia vaghvagh datɨrɨghɨn pura ikɨ mangɨ, uan ifongiabar gɨn mangɨ uan asebar ziaba fɨ. Egh ia asebar ofa damutɨ, ian ofan arazir kam ua nan ziar zuruzim abɨnan kogham.

40 “Kɨ Ikiavɨra Itir Godɨn Ekiam, kɨ kamaghɨn mɨgei, kotiar kam gɨvaghtɨma, ia nan gumazamiziba bar uamategh Israelɨn nguazimɨn mangɨ nan mɨghsɨar ruarir bar pɨn ghuavanabozir kamɨn mangɨ nan ziam fam, eghtɨ kɨ bar ia gakuegham. Ia uan ofaba ko, ian bizir ia ifongegha faragha atɨziba ko, ian bizir bar aghuir na baghavɨra itiba, ia na bagh ada inigh izɨ na danɨngtɨ kɨ bar akuegham. 41 Ia tintinimɨn kantrin igharazibar ghuegha dar aven itiba, kɨ ia inigh azenan izɨ, egh kɨ mughuriar aghuim zuir ofaba bagha bar akongezɨ moghɨn, kɨ ia bagh navim deragh bar akuegham. Eghtɨ Kantrin Igharazibar Gumazamiziba, bizir kɨ ia gamir kabar ganigh kamaghɨn fogh suam, nan araziba bar zue. 42 Kɨ ia inigh Israelɨn nguazimɨn izam, kar nguazir kɨ ian inazir afeziabar anɨngasa akar dɨkɨrɨzim gamizim. Eghtɨ dughiar kamɨn, ia kamaghɨn fogh suam, kɨ Ikiavɨra Itir God. 43 Eghtɨ ia uan arazir kurar ia amiziba ko, arazir ia uari uari gamua nan damazimɨn zuezir puvatɨzibagh inɨrɨgham. Ia amizir arazir mɨzɨrɨzir kaba bangɨn, ia bar uarir ikuragh suam, e bar ikufi. 44 O Israelɨn ikɨzim, kɨ uan ziar aghuim bangɨn deragha ia gami. Kɨ ian arazir kurabar ivezir kuram isa ia ganɨngizir puvatɨ. Eghtɨ ia kamaghɨn fogh suam, kɨ Ikiavɨra Itir God.

“Kɨ Ikiavɨra Itir Godɨn Ekiam, kɨ mɨkemegha gɨfa.”

45 Ikiavɨra Itir God na mɨgɨa ghaze, 46 “O nguazir kamɨn gumazim, nɨ sautɨn amadaghan ganɨva pazavɨra sautɨn mɨkɨmɨva, Negevɨn danganimɨn itir gumazamiziba puvatɨzir danganir arozimɨn atarɨva akam a gasɨ. 47 Nɨ Negevɨn danganim mɨkɨm suam, nɨ Ikiavɨra Itir Godɨn akam baragh! Kɨ Ikiavɨra Itir Godɨn Ekiam, kɨ kamaghɨn nɨ mɨgei, kɨ avitam atɨghtɨ, a nɨn aven itir temer angamtɨziba ko mɨsɨngiziba bar, a dar isigham. Eghtɨ bizitam avir ekiam amungeghan kogham. A sautɨn amadaghan ikegh mangɨ notɨn amadaghan otogham. Eghtɨ gumazamiziba bar, men mɨkarziba an mɨzariabar fefem bar men isigham. 48 Eghtɨ gumazamiziba bar ganigh fogh suam, kɨ Ikiavɨra Itir God, kɨ avir kam atɨ, eghtɨ gumazitam anemungeghan kogham.”

49 Ikiavɨra Itir God mɨkemegha gɨvazɨma, kɨ kamaghɨn an akam ikaragha ghaze, “O Ikiavɨra Itir Godɨn Ekiam, kɨ manmaghɨra akar kam akunam. Gumazamiziba zurara kɨ mɨgeir akar isɨn zuir kaba baragha ghua na giporpore.”