ƐJƆLƐKPA'N MƆ
MATIE HƐLƐLƖ'N
M'ɔ wɔ nun'n
Nwan sʋanlan dɩɛ y'ɔ le Matie? Matie, mɔ bɛ fɛlɛ yɩ́ biekun Alɩfe Levi'n (Maakɩ 2.14, Luku 5.27), anɩn ɔ wɔ Zozi mmɔfʋɛ bulu nʋn nnyuan nɩn anun bie. Ɔ dide ajule man *Lɔmʋn awaa m'ɔ sie Izalayɛ mân'n. Zozi mɛlɛ sʋ, Zufʋ kʋn m'ɔ dide ajule sɔ'n man Lɔmʋn'n, Zufʋ'n-mɔ bu yɩ́ kɛ ɔ tɩ ɛtɛfʋɛ kpili kpa. Bɛ kpɔ sʋanlan sɔ'n kpa. Ɔ sanlɩn kɛ ɔ bʋka Izalayɛ mgbɔfʋɛ'n-mɔ. Nan Zozi dɩɛ, ɔ'a nwun Matie anwʋn anwunnvoe. Ɔ'a fɛlɛ yɩ́ kɛ ɔ yáci ajule junman'n m'ɔ di'n nán ɔ káci yɩ́ sʋanlan. Yɛ́ nzɩ man Matie anwʋn ɛjɔlɛ dɔʋn, nan kɛ bɛ lɛ kpɩn bɛ kele'n, yɩ́ yɛ̂ ɔ hɛlɛlɩ Ɛjɔlɛkpa ɛhɩ ɔ.
Ɛjɔlɛkpa sɔ nɩn anun, Matie lɛ kele yɛ́ kɛ Zozi Kilisi tɩ Izalayɛ Belemgbin Ngʋandefʋɛ, ɔ fi belemgbin *Davidi afilie nɩn anun. Yɩ́ dein yɛ̂ Nyanmɩan nanndɩlɩ yɩ́ mgbɔmanfʋɛ'n-mɔ asʋ daba ɔ bɔlɩ Izalayɛ amma'n-mɔ anɔhʋba kɛ cɩan kʋn ɔ 'ba le bɛ́ ti ɔ.
Matie 'bɔ yɩ́ Ɛjɔlɛkpa nɩn abʋ'n, ɔ lɛ kan yɛ́ Zozi anan'n-mɔ nʋn yɩ́ awɔlɛ nɩn anwʋn ɛjɔlɛ (yɩ́ ti 1-2). Ɔ lɛ kele kɛ Zʋan Batisi kpɩnlɩn sɔnɩnlɩn Zozi ɔ nʋn kɛ Abɔnsanmʋn kpɩnlɩn sɔlɩ Zozi nɩanlɩn'n (3.1-4.11). Ɛsɛ ɔ man yɛ nwun asinbɛnwʋn ninnge mɔ Zozi yɔlɩ nʋn ɛjɔlɛ'n-mɔ m'ɔ hanlɩn wɔ Galile mân nɩn anun'n (4.12-18.35). Ɛjɔlɛkpa nɩn ayuelɩɛ, ɔ man yɛ nwun kɛ Zozi hɔlɩ Zoluzalɛmʋn, lɩka mɔ yɩ́ mgbɔfʋɛ'n-mɔ hunlin yɩ́ kʋlʋwa nɩn asʋ m'ɔ fi ewue nun tinngelɩ'n (19-28.15). Ɛhɩ anzin, Zozi nʋn yɩ́ menian'n-mɔ kɔ yia bʋka kʋn asʋ Galile mân nɩn anun ɛlɔ (28.16-20).
Ɛjɔlɛkpa ɛhɩ anun, yɛ nwun kɛ Zozi hehelelɩ Anwunno Belemgbin Mân nɩn anwʋn ninnge dɔʋn. Matie a hohuan nunhan nnun m'ɔ wʋwalɩ kpa nɩn anʋan: (1) Zozi lɛ kan kele yɩ́ menian'n-mɔ kɛ bɛ kpɩn bɛ bu Anwunno Belemgbin Mân nɩn anun amanmuo'n (yɩ́ ti 5-7). (2) Zozi lɛ kele yɩ́ menian bulu nʋn nnyuan'n kɛ bɛ kpɩn bɛ bɔ Anwunno Belemgbin Mân nɩn anwʋn ɛjɔlɛ'n kpayɛ'n (yɩ́ ti 10.5-42). (3) Zozi lɛ kan Anwunno Belemgbin Mân nɩn anwʋn ɛjɔlɛ ɔ bu yɩ́ anyɩnndala nun (yɩ́ ti 13). (4) Zozi lɛ kan ɛtɛ ɛyɔlɛ nʋn ɛtɛ face nɩn anwʋn ɛjɔlɛ (yɩ́ ti 18). (5) Zozi lɛ kan mân nɩn ayuelɩɛ ɔ nʋn kɛ ɔ 'kpɩn bua menian'n-mɔ kʋalaa ndɛɛ nɩn anwʋn ɛjɔlɛ (yɩ́ ti 24-25).
1
Zozi Kilisi anan-mɔ dunman'n
(Luku 3.23-38)
1 Ɛ 'nwun Zozi Kilisi anan-mɔ dunman'n, ɔ bɔ yɩ́ bʋ *Abalahamʋn ɛlɔ dede ɔ sɩn belemgbin *Davidi ɛlɔ nán ɔ'a tʋ Zozi.
2 Abalahamʋn wʋlɩ Izakɩ, nán Izakɩ a wʋ Zʋakɔbʋ, Zʋakɔbʋ a wʋ Zuda nʋn yɩ́ nianman'n-mɔ, 3 Zuda a wʋ Falɛsɩ nʋn Zala. Bɛ́ nin y'ɔ le Tamaa. Falɛsɩ a wʋ Ɛsɩlɔmʋn, Ɛsɩlɔmʋn a wʋ Alamʋn, 4 Alamʋn a wʋ Aminnandabʋ, Aminnandabʋ a wʋ Naasʋn, Naasʋn a wʋ Salɩmʋn, 5 Salɩmʋn a wʋ Boozɩ. Yɩ́ nin y'ɔ le Lahabʋ. Boozɩ a wʋ Obɛdɩ. Yɩ́ nin y'ɔ le Lutʋ. Obɛdɩ a wʋ Zese, 6 Zese a wʋ Davidi, Davidi a wʋ Salomʋn. Yɩ́ nin'n tɩ Uli ayɩ daba. 7 Salomʋn a wʋ Oloboamʋn, Oloboamʋn a wʋ Abia, Abia a wʋ Asafʋ, 8 Asafʋ a wʋ Zozafatɩ, Zozafatɩ a wʋ Zolamʋn, Zolamʋn a wʋ Oziasɩ, 9 Oziasɩ a wʋ Zoatamʋn, Zoatamʋn a wʋ Akazɩ, Akazɩ a wʋ Ezekiazɩ, 10 Ezekiazɩ a wʋ Manase, Manase a wʋ Amʋn, Amʋn a wʋ Zoziasɩ, 11 Zoziasɩ a wʋ Zekonia nʋn yɩ́ nianman'n-mɔ. Mɛlɛ sɔ nɩn anun yɛ̂ bɛ hyɩlɩ Izalayɛ amma'n-mɔ hɔlɩ Babilɔnʋn ɔ.
12 Mɔ bɛ hɔlɩ Babilɔnʋn'n, nán Zekonia a wʋ Salatiɛ, Salatiɛ a wʋ Zolobabɛlɩ, 13 Zolobabɛlɩ a wʋ Abiwudi, Abiwudi a wʋ Eliakimʋn, Eliakimʋn a wʋ Azɔɔ, 14 Azɔɔ a wʋ Sadɔkɩ, Sadɔkɩ a wʋ Akimʋn, Akimʋn a wʋ Eliwudɩ, 15 Eliwudɩ a wʋ Eleazaa, Eleazaa a wʋ Matan, Matan a wʋ Zʋakɔbʋ, 16 Zʋakɔbʋ a wʋ Zozɛfʋ. Yɩ́ yɩ y'ɔ le Mali. Mali sɔ'n, yɩ́ yɛ̂ ɔ wʋlɩ Zozi mɔ bɛ fɛlɛ yɩ́ *Kilisi nɩn ɔ.
17 Kɛ ɔ fi Abalahamʋn bɛlɛ sʋ dede m'ɔ kɔ ju Davidi bɛlɛ sʋ'n, bɛ tɩ sɩɛ bulu nʋn nnan, yɛ̂ ɔ fi Davidi bɛlɛ sʋ dede m'ɔ kɔ ju mɛlɛ mɔ bɛ hyɩlɩ Izalayɛ amma'n-mɔ bɛ hɔlɩ Babilɔnʋn'n, bɛ tɩ sɩɛ bulu nʋn nnan biekun, ɛsɛ dede m'ɔ kɔ ju Kilisi nɩn awɔlɛ'n, bɛ tɩ sɩɛ bulu nʋn nnan.
Zozi Kilisi awɔlɛ'n
(Luku 2.1-7)
18 Ɛ 'nwun kɛ ɔ kpɩnlɩn yɔlɩ mɔ bɛ wʋlɩ Zozi Kilisi'n. Anɩn Mali m'ɔ tɩ yɩ́ nin'n, ɔ nʋn Zozɛfʋ b'a ja bɛ́ nwʋn. Nan asannan nán Zozɛfʋ a fa Mali atɔnvɔlɛ'n, Wawɛ Nwannzan-nwannzan'n tunmin'n kɔ man Mali kɔ nwʋnnzɛ. 19 Zozɛfʋ m'ɔ tɩ yɩ́ hun'n tɩ sʋanlan sɛsɛ. Yɛ̂ kɛmɔ ɔ ngulo man kɛ ɔ bɔ Mali anwʋn ɛjɔlɛ ɔ kele menian'n-mɔ, ɔ fualɩ kɛ ɔ nʋn yɩ́ bɛ 'tɩtɩ nvɩalɩɛ nun.
20 Kɛmɔ anɩn ajʋnlɩn sɔ'n wɔ yɩ́ ti anun'n, yɛ́ Mɩn bɔfʋɛ'n kʋn kɔ a kɔ hɩn yɩ́ ɛlalɩɛ. Yɩ́ nwan: “Belemgbin *Davidi anʋnman Zozɛfʋ, n'ɛ hyʋhyʋɩn wɔ́ bʋ asɩ, fa Mali sie wɔ́ nwʋn kɛ wɔ́ yɩ. Ɔ sanlɩn kɛ baa'n m'ɔ lɛ nwʋnnzɛ yɩ́'n fi Wawɛ Nwannzan-nwannzan'n. 21 Ɔ 'ba wʋ baa belenzua kʋn. Baa sɔ'n, ɛ 'ba tʋn yɩ́ Zozi, yɩ́ dein yɛ̂ ɔ 'ba le yɩ́ menian'n-mɔ fi bɛ́ ɛtɛ nɩn anun ɔ.”
22 Ɛhɩ kʋalaatin walɩ maan ɛjɔlɛ'n mɔ yɛ́ Mɩn manlɩn yɩ́ kpɔmanfʋɛ'n hanlɩn'n kpɩnlɩn sʋ. Yɩ́ nwan:
23 Nɩan, talua muan'n 'ba nwʋnnzɛ,
ɔ 'ba wʋ baa belenzua kʋn.
Baa sɔ'n, bɛ 'ba fɛlɛ yɩ́ Emannuɛ.
(Emannuɛ, yɩ́ bʋ y'ɔ le kɛ Nyanmɩan nʋn yɛ́ tɩ.)
24 Mɔ Zozɛfʋ fi nafɛlɛ nɩn anun tinngelɩ'n, ɔ yɔlɩ like'n mɔ yɛ́ Mɩn bɔfʋɛ'n helelɩ yɩ́'n. Ɔ sɔlɩ Mali nun ɔ falɩ yɩ́ kacili yɩ́ yɩ. 25 Nan kʋsʋ ɔ nʋn yɩ́ b'a nna man dede Mali wʋlɩ yɩ́ wa belenzua'n nán ɔ'a tʋn yɩ́ Zozi.