30
1 Ma fa’ani nang Rachel nder diyennag e bitir ni fak Jakob, me awan’ ngak Leah ni walagen, me ga’ar ngak Jakob, “Mpi’ e bitir ngog, ya fa’anra danga’ ma nggum’.” 2 Me puwan’ Jakob ngak Rachel ni ga’ar, “Dabiyag ni nggu wan nga luwan Got. Ir e en ni be tem ndamur diyen.” 3 Me ga’ar Rachel, “Ba’aray’ fare pin ni Bilhah ni sib rog; mpirew nge yag ni diyennag reb e bitir nggu fakay. Ara’ rogon mu gu mang chitiningin reb e bitir u daken.” 4 Ma aram me pi’ Bilhah ngak e pumo’on rok, mi yow par. 5 Me diyen Bilhah nge gargeleg bochi pagel ni fak Jakob. 6 Me ga’ar Rachel, “I Got e ke rin’ ngog e tin nib mat’aw. Ke rung’ag e meybil rog, ke pi’ reb e pagel gu fakay”, me tunguy fithingan ni Dan.* DAN: fan ni Hebrew e “turug nib mat’aw.” 7 Me diyen bayay Bilhah ni sib rok Rachel, nge gargeleg e bin migid e pagel ni fak Jakob. 8 Me ga’ar Rachel, “Kug tagenging gow walageg ni bpin, ma kug gel”; me tunguy fithingan ni Naftali.† NAFTALI: Re ngachal ney ni thin ni Hebrew e “cham.”
9 Ma fa’ani gu’ Leah nike tal ko diyen, me pi’ e sib rok ni Zilpah ngak Jakob ngar pirew ni mabgol. 10 Me gargeleg Zilpah bochi pagel ni fak Jakob. 11 Me ga’ar Leah, “Bfel’ wa’athag; me tunguy fithingan ni Gad.‡ GAD: Re ngachal ney ni thin ni Hebrew e “wa’athan.” 12 Miki gargeleg Zilpah reb e pagel ni fak Jakob, 13 me ga’ar Leah, “Kar gu felan’! Chiney e bayi yog e pi’in ni ppin ni kug felan’ ”; ma aram me tunguy fithingan fachi pagel ni Asher.§ ASHER: Re ngachal ney ni thin ni Hebrew e “felfelan’.”
14 Ngiyal’ ni yibe kunuy wom’ngin e wheat ni ngan tay nga naun, me yan Ruben nga daken e milay’ me pir’eg e mandrakes* MANDRAKES: Bmit e woldug ni yima leamnag ni bay gelngin nra ayuwegey ngan diyen, ma ku bay gelngin nra ayuwegey nge adagey e pumo’on ara ppin. me fek i yib ngak Leah ni chitiningin. Me ga’ar Rachel ngak Leah, “Wenig ngom, mpi’ boch e mandrakes rok fakam ngog.” 15 Me ga’ar Leah, “Dawori fel’ u wun’um ni kam tel figirngig rog? Ma ga be guy rogon e chiney ni ngam fek e mandrakes rok fakag.” Me ga’ar Rachel, “Fa’an ga ra pi’ e mandrakes rok fakam ngog, ma rayag ni ngam mol rok Jakob e nep’ ney.” 16 Ma fa’ani sul Jakob u milay’ nike blayal’, me yan Leah i guy me ga’ar ngak, “Thingar mmol rog e nep’ ney, ya kug fek e mandrakes rok fakag kug pi’ ni puluwom.” Mi yow par e nep’ nem. 17 Me diyen Leah, ni aram taban e meybil rok nike fulweg Got, me gargeleg ba pagel ni fak Jakob, ni aram e bin ni gaman e lal ngay. 18 Me ga’ar Leah, “Got e ke pi’ puluwog, ni bochan e kug pi’ e sib rog ngak figirngig”; me tunguy fithingan fachi pagel ni fak ni Issakar.† ISSAKAR: Re ngachal ney ni thin ni Hebrew e “be’ ni ka ni pi’ puluwon ni nge maruwel” ara “bay labgen.” 19 Miki diyen Leah bayay nge gargelnag e bin nel’ e pumo’on ni fak Jakob. 20 Me ga’ar, “I Got e ke pi’ ba tow’ath ngog nrib fel’. Bay gu fel’ e chiney u wan’ figirngig, ya nga nel’ e pumo’on ni kug gargeleg ni fak”; me tunguy fithingan ni Zebulun.‡ ZEBULUN: Re ngachal ney ni thin ni Hebrew e “kefel’ u wun’uy” nge “tow’ath.” 21 Me tomur me gargeleg bochi pin, me tunguy fithingan ni Dinah.
22 Me leamnag Got Rachel; me ayuweg nge diyen, ni aram e ke fulweg taban e meybil rok. 23 Me diyen nge gargel ni bochi pagel. Me ga’ar, “I Got e ke chuweg e tamra’ rog ni bochan e dagur diyen. 24 Manga ki pi’ SOMOL ngog bochi reb e pagel”; me tunguy fithingan fa binem ni Josef.§ JOSEF: Re ngachal ney ni thin ni Hebrew e gowa fare bugithin ni “manga ki pi’ reb” nge “ke fek ke chuweg.”
Liyab ku Jakob ngak Laban
25 Tomuren ni kan gargeleg Josef, me ga’ar Jakob ngak Laban, “Mu pageg nggu wan, nge yag ni gu sul nga tabinaw rog. 26 Mu pi’ fagal ppin rog ngog nge pifakag nge yan nga labgen e maruwel ni kugta’ rom, ya nggu wan. Gur ma gamanang rogon fani ayal e tin kug maruwliy ni fan ngom.”
27 Me fulweg Laban ni ga’ar, “Siro’ ngom, ba’aray ban’en ni nggog ngom: kug nang u rogon e tin kan thagthagnag ngog ni Got e ke fal’eg wa’athag ni bocham. 28 Mog ngog urngin puluwom, mug pi’ ngom.”
29 Me fulweg Jakob, “Gamnang rogon e maruwel ni ug tay rom nge gamanman rom nike yo’or ni bochan e ug chathowliyrad. 30 Tin immoy rom nib lich e nap’an ni gub mri yo’or, ma ke fal’eg SOMOL wa’atham ni bochag. Are chiney e ke taw nga nap’an ni gag e nggu leamnag rogon e tabnaw rog.”
31 Me ga’ar Laban, “Mang e nggu pi’ ni puluwom?”
Me fulweg Jakob, “De m’ag u wan’ug ni ngam pi’ puluwog. Ya bay kug ul ul ngay nggu ayweg e gamanman rom ni fa’anra m’ag u wan’um e rebug i thin ni ba’aray: 32 Mu pageg e daba’ nggu wan u fithik’ e gamanman rom nggu fek urngin e saf nib talmor, nge gubin e tin nib wupwupnun’ nge myolyol, nge urngin e kaming nib talmor, nge wupwupnun’ nge myolyol. Kemus puluwog aram ni gu ba’adag. 33 Ya nge daken reb e kadbul mag ra pir’eg ni ug yul’yul’. Nap’an ni ga ra yib ni ngam guy puluwog, ma fa’anra bay reb e kaming rog nde myolyol ara wupwupnun’ fa reb e saf nde talmor, mag ra nang ni kan iring.
34 Me ga’ar Laban, “Bm’ag u wan’ug. Gadow ra rin’ ni bod ni kamog.” 35 Kare rran nem me chuweg Laban e tin pumo’on e kaming ni ba myolyol nge wupwupnun’ nge urngin e tin ni ppin ni ba myolyol nge wupwupnun’ ara bay e wech u dowrad; miki chuweg urngin e saf nib talmor. Me tay e pi pumo’on ni pifak ni nge mang yad e ur guyed fapi gamanman, 36 ma aram me chuw nge yan rok Jakob nib mu’un e re ran’ i gamanman ney ngak nge yan u n’umngin yang nrayag ni nge yan riy u lan dalip e rran. Miki chathowliy Jakob e tin ni magey ko yu ran’ i gamanman rok Laban.
37 Me fek Jakob yuley i papa’ngin e gek’iy ni poplar, almond, nge gubin papa’ngin e gek’iy ni pine, nge fathiy yu yangi keru’ fa yuley i gek’iy nge par ni kem’ug yu thal i wechwech riy. 38 Me tay fa yuley i gek’iy nga puluwon fapi gamanman ko gin ni bay e dabiy riy ni yad ma unum e ran riy. I tay e yuley i gek’iy ney u rom, ni bochan e ireram e gin macheg e gamanman riy nge diyen u nap’an ni karbad ni ngar unumed e ran. 39 Ra cheag e kaming ni ngar diyen gad u puluwon fayu ley i gek’iy, ma aram e ra yib pifakrad ma ba myolyol ara ba wupwupnun’ fa bay e wach u downgirad.
40 Me chuweg Jakob e saf u fithik’ e kaming nge sapegrad ko gin bay e yu ran’ i gamanman rok Laban riy nib myolyol nge talmor. Ara’ rogon ni yo’ornag Jakob e gamanman rok me ki’egrad ko tirok Laban e gamanman.
41 Rataw nga nap’an ni nge diyan e tin nib felfel’ rogon ko fapi gamanman, me tay Jakob fa yuley i gak’iy nga pulworad ko fa gin bay e dabiy riy ni yad ma mu’un ran riy, ya nge yag ni ngar diyen gad ko gin bay e yuley i gek’iy nem riy. 42 Machane da i tay e yuley i gek’iy nga puluwon fa tin nde felfel’ rogon e gamanman. Aram fan ni munmun me par e tin nde felfel’ rogon e gamanman ku Laban me par e tin nib felfel’ rogon rok Jakob. 43 Ara’ kanawo’en mri fel’ rogon Jakob. I yo’or yu ran’ i gamanman rok, nge sib, nge kamel, nge dongki.
*30:6 DAN: fan ni Hebrew e “turug nib mat’aw.”
†30:8 NAFTALI: Re ngachal ney ni thin ni Hebrew e “cham.”
‡30:11 GAD: Re ngachal ney ni thin ni Hebrew e “wa’athan.”
§30:13 ASHER: Re ngachal ney ni thin ni Hebrew e “felfelan’.”
*30:14 MANDRAKES: Bmit e woldug ni yima leamnag ni bay gelngin nra ayuwegey ngan diyen, ma ku bay gelngin nra ayuwegey nge adagey e pumo’on ara ppin.
†30:18 ISSAKAR: Re ngachal ney ni thin ni Hebrew e “be’ ni ka ni pi’ puluwon ni nge maruwel” ara “bay labgen.”
‡30:20 ZEBULUN: Re ngachal ney ni thin ni Hebrew e “kefel’ u wun’uy” nge “tow’ath.”
§30:24 JOSEF: Re ngachal ney ni thin ni Hebrew e gowa fare bugithin ni “manga ki pi’ reb” nge “ke fek ke chuweg.”
DRAFT VERSION — Proofreading in progress