Muⱪeddes Kalam (yǝngi yeziⱪ) Yuⱨanna 2

Kana yezisidiki toy ziyapiti

1 Üqinqi küni, Galiliyǝdiki Kana yezisida bir toy boldi. Əysaning anisi Mǝryǝm u yǝrdǝ idi 2 ⱨǝm Əysa wǝ uning muhlislirimu toyƣa tǝklip ⱪilinƣanidi.

3 Toyda xarab tügǝp ⱪalƣanda, Əysaning anisi uningƣa:

— Ularning xarabliri tügǝp ⱪaptu, — dedi.□

4 Əysa uningƣa: — Hanim, mening sǝn bilǝn nemǝ karim? Mening waⱪti-saitim tehi kǝlmidi, — dedi.□

5 Anisi qakarlarƣa:

— U silǝrgǝ nemǝ ⱪil desǝ, xuni ⱪilinglar, — dedi.

6 Əmdi xu yǝrdǝ Yǝⱨudiylarning taⱨarǝt aditi boyiqǝ ixlitilidiƣan, ⱨǝrbirigǝ ikki-üq tungdin su siƣidiƣan altǝ tax küp ⱪoyulƣanidi.□

7 Əysa qakarlarƣa:

— Küplǝrgǝ su toldurunglar, — dedi.

Ular küplǝrni aƣziƣiqǝ tolduruxti. 8 Andin u ularƣa yǝnǝ:

— Əmdi buningdin usup toy baxⱪurƣuqiƣa beringlar, — dedi.

Ular uni apirip bǝrdi.

9 Toy baxⱪurƣuqi xarabⱪa aylandurulƣan sudin tetip kɵrgǝndǝ (u uning ⱪǝyǝrdin kǝltürülgǝnlikini bilmidi, ǝmma buni su toxuƣan qakarlar bilǝtti) toy baxⱪurƣuqi toyi boluwatⱪan yigitni qaⱪirip, 10 uningƣa:

— Ⱨǝrbir toy ⱪilƣuqi yahxi xarabni toyning bexida ⱪuyidu, andin meⱨmanlar ⱪanƣuqǝ iqkǝndin keyin, naqirini ⱪuyidu. Əjǝba, sǝn yahxi xarabni muxu qaƣⱪiqǝ saⱪlapsǝn! — dedi.

11 Bu bolsa, Əysa kɵrsǝtkǝn mɵjizilik alamǝtlǝrning dǝslǝpkisi bolup, Galiliyǝning Kana yezisida kɵrsitilgǝnidi. Buning bilǝn u ɵzining xan-xǝripini ayan ⱪildi, wǝ uning muhlisliri uningƣa etiⱪad ⱪildi. □ 12 Bu ixtin keyin u, anisi, iniliri wǝ muhlisliri bilǝn Kǝpǝrnaⱨum xǝⱨirigǝ qüxüp, u yǝrdǝ birnǝqqǝ kün turdi.

Soda-setiⱪ ⱪilƣuqilarning ibadǝthanidin ⱪoƣlinixi

Mat. 21:12-13; Mar. 11:15-17; Luⱪa 19:45-46

13 Yǝⱨudiylarning «ɵtüp ketix ⱨeyti»ƣa yeⱪin ⱪalƣanda, Əysa Yerusalemƣa bardi. □ 14 U ibadǝthana ⱨoylilirida kala, ⱪoy wǝ kǝptǝr-pahtǝk satⱪuqilarni ⱨǝm u yǝrdǝ olturƣan pul tegixküqilǝrni kɵrdi. □ ■ 15 U tanidin ⱪamqa yasap, ularning ⱨǝmmisini ⱪoy-kaliliri bilǝn ⱪoxup ibadǝthanidin ⱨǝydǝp qiⱪardi. Pul tegixküqilǝrning pullirini qeqip, xirǝlirini ɵrüwǝtti 16 wǝ pahtǝk-kǝptǝr satⱪuqilarƣa:

— Bu nǝrsilǝrni bu yǝrdin elip ketix! Atamning ɵyini soda-setiⱪ ɵyi ⱪilixiwalma! — dedi.□

17 Buni kɵrgǝn muhlisliri Zǝburda mundaⱪ pütülginini esigǝ elixti:

«Sening muⱪǝddǝs ɵyünggǝ bolƣan otluⱪ muⱨǝbbitim ɵzümni qulƣiwaldi!».□ ■

18 Xuning bilǝn Yǝⱨudiylar u ixlarƣa inkas bildürüp uningdin:

— Bundaⱪ ixlarni ⱪilƣanikǝnsǝn, ⱪeni, bizgǝ nemǝ mɵjizilik alamǝtni kɵrsitip berisǝn?! — dǝp soridi.■

19 Əysa ularƣa jawab berip:

— Uxbu ibadǝthanini quwuwǝtsǝnglar, mǝn üq kün iqidǝ uni yengiwaxtin ⱪurup qiⱪimǝn, — dedi.□ ■

20 Xuning bilǝn bu Yǝⱨudiylar yǝnǝ uningƣa:

— Bu ibadǝthanini yasawatⱪili ⱨazirƣiqǝ ⱪiriⱪ altǝ yil bolƣan tursa, sǝn uni ⱪandaⱪsigǝ üq kündila ⱪurup qiⱪalaysǝn?! — dedi. 21 Ⱨalbuki, uning «ibadǝthana» degini uning ɵz tenini kɵrsǝtkǝnidi. 22 Xunga, u ɵlümdin tirilgǝndin keyin, muhlisliri uning bu deginini esigǝ aldi wǝ xundaⱪla muⱪǝddǝs yazmilardiki bu ⱨǝⱪtiki bexarǝtkǝ ⱨǝmdǝ Əysaning eytⱪan sɵzigǝ ixǝndi.■

23 Ɵtüp ketix ⱨeytida, nurƣun kixilǝr uning Yerusalemda kɵrsǝtkǝn mɵjizilik alamǝtlǝrni kɵrgǝn bolup, uning namiƣa etiⱪad ⱪilixti. 24 Lekin Əysa pütkül insanlarning ⱪǝlbining ⱪandaⱪ ikǝnlikini bilgǝqkǝ, ɵzini ularƣa tapxurmaytti. □ 25 Insan toƣruluⱪ ⱨeqkimning uningƣa guwaⱨliⱪ berixining ⱨajiti yoⱪ idi; qünki u insanlarning ⱪǝlbidǝ nemǝ bar ikǝnlikini ɵzi bilǝtti.■

□2:3 «Ularning xarabliri tügǝp ⱪaptu» — muxundaⱪ ix toy igisini qongⱪur hijalǝtkǝ ⱪoyupla ⱪalmay, gaⱨi ǝⱨwallarda ⱪiz tǝrǝptikilǝr yigit tǝrǝptikilǝrning üstidin dǝwa ⱪilixi mumkin idi.

□2:4 «Hanim, mening sǝn bilǝn nemǝ karim?» — Mǝsiⱨning bu sɵzi bizni ⱨǝyran ⱪalduruxi mumkin. Nemixⱪa Əysa ɵz anisiƣa xundaⱪ gǝp ⱪilidu? Mǝryǝm ɵz oƣlining Mǝsiⱨ ikǝnlikini bilǝtti. Lekin u bǝlkim: «Bu mening oƣlum, mǝn uning anisi, qoⱪum mening tǝlipimni orunlixi kerǝk» dǝp oylixi mumkin idi. Lekin Hudaning padixaⱨliⱪi iqidǝ bizning Hudaning mǝlum adimi bilǝn bolƣan birǝr «jismaniy munasiwǝt»ning ⱨeqⱪandaⱪ inawiti yoⱪtur; pǝⱪǝt Hudaning Mǝsiⱨdǝ bolƣan meⱨri-xǝpⱪitigǝ iman-ixǝnq baƣlisaⱪ, andin uningdin birǝr nǝrsǝ tǝlǝp ⱪilixⱪa bolidu. Mǝryǝmning hapa bolmasliⱪi wǝ 5-ayǝttiki imanliⱪ sɵzlǝrni eytixi uning bu muⱨim nuⱪtini obdan qüxinip yǝtkǝnlikini ispatlaydu. «Mening waⱪti-saitim tehi kǝlmidi» — «mening waⱪti-saitim» degǝn ibarǝ adǝttǝ Mǝsiⱨning ɵlümi, tirilixi wǝ asmanƣa kɵtürülüxini kɵrsitidu. Kɵzdǝ tutulƣini Əysaning bu ixlar arⱪiliⱪ «uluƣlanduruluxi»dur — 12:23, 27, 28, 31ni kɵrüng. Xunga muxu yǝrdǝ bǝlkim «mǝn axkarǝ ⱪilinidiƣan waⱪit tehi kǝlmidi» degǝndǝk mǝnidǝ boluxi mumkin. «Yuⱨ.» 4:21, 23, 5:25, 28, 29, 7:30, 8:20, 12:23, 27, 28, 31, 13:31, 16:26, 17:1ni kɵrüng.

□2:6 «ikki-üq tung» — grek tilida «ikki-üq «metret»». Ⱨǝrbir küpkǝ 80-100 litr su siƣidu, jǝmiy 480-720 litr su bar idi.

□2:11 «Bu bolsa, Əysa kɵrsǝtkǝn mɵjizilik alamǝtlǝrning dǝslǝpkisi bolup,...» — «Yuⱨanna»da alaⱨidǝ hatirilǝngǝn «mɵjizilik alamǝt» yaki «mɵjizilik bǝlgǝ»lǝr jǝmiy yǝttǝ bolup, ⱨǝrbiri Əysa Mǝsiⱨning ⱨǝⱪiⱪiy salaⱨiyitidin bir tǝripini kɵrsitidiƣan mɵjizidur. «Buning bilǝn u ɵzining xan-xǝripini ayan ⱪildi, wǝ uning muhlisliri uningƣa etiⱪad ⱪildi» — «uning muhlisliri uningƣa etiⱪad ⱪildi» deyilgini bilǝn, keyinki nurƣun ixlar muhlislarning bu etiⱪadining muⱪim ǝmǝs, bǝlki intayin nazuk ikǝnlikini ispatlaydu, ǝlwǝttǝ.

□2:13 «ɵtüp ketix ⱨeyti» — («pasha» ⱨeyti) — bu Yǝⱨudiylarning Musa pǝyƣǝmbǝrning yetǝklixi arⱪiliⱪ ɵzlirining Misirdiki ⱪulluⱪ ⱨayatidin ⱪutulƣan künini hatirilǝx ⱨeyti bolup, ǝyni waⱪitta Yǝⱨudiy ǝrlǝrning ⱨǝmmisi Yerusalemƣa berip, ibadǝthanida ⱪurbanliⱪlirini soyup, ⱨeytni xu yǝrdǝ ɵtküzüxi kerǝk idi. «Mis.» 12-babni kɵrüng.

□2:14 «ibadǝthana» — pǝⱪǝt Yerusalemdiki muⱪǝddǝs ibadǝthanini kɵrsitidu. Bu ibadǝthanini Sulayman padixaⱨ birinqi bolup miladiyǝdin ilgiriki 950-yili ⱪurƣanidi; andin Yǝⱨudiylar Pars imperiyǝsi tǝripidin sürgün boluxidin ⱪaytip kǝlgǝndǝ, yǝni miladiyǝdin ilgiriki 520-yili ⱪayta ⱪurƣanidi. Bu ibadǝthanini Ⱨerod padixaⱨ burunⱪidinmu ⱨǝywǝtlik ⱪilip ⱪurup qiⱪⱪanidi. Hudaning ǝmri boyiqǝ, pǝⱪǝt Yerusalemdiki bu ibadǝthanidila ⱪurbanliⱪ ⱪilixⱪa bolatti. «kala, ⱪoy wǝ kǝptǝr-pahtǝk» — bularni ⱪurbanliⱪlar üqün satatti.

■2:14 Mat. 21:12; Mar. 11:15; Luⱪa 19:45.

□2:16 «Atamning ɵyini soda-setiⱪ ɵyi ⱪilixiwalma!» — «Zǝk.» 14:20-21ni kɵrüng.

□2:17 «sening muⱪǝddǝs ɵyünggǝ bolƣan otluⱪ muⱨǝbbitim ɵzümni qulƣiwaldi!» — «Zǝb.» 69:9ni kɵrüng.

■2:17 Zǝb. 69:9

■2:18 Mat. 12:38; 16:1; Mar. 8:11; Luⱪa 11:29; Yⱨ. 6:30.

□2:19 «Uxbu ibadǝthanini quwuwǝtsǝnglar, mǝn üq kün iqidǝ uni yengiwaxtin ⱪurup qiⱪimǝn» — Əysa eytⱪan bu alamǝt u keyin eytⱪan «Yunus pǝyƣǝmbǝrdǝ kɵrülgǝn alamǝt-karamǝt»kǝ ohxax bolup, ɵzining ɵlümi wǝ tirilixini kɵrsitidu (mǝsilǝn, «Mat.» 12:39ni kɵrüng).

■2:19 Mat. 26:61; 27:40; Mar. 14:58; 15:29.

■2:22 Luⱪa 24:8.

□2:24 «Lekin Əysa pütkül insanlarning ⱪǝlbining ⱪandaⱪ ikǝnlikini bilgǝqkǝ, ɵzini ularƣa tapxurmaytti» — bu bayandin «hux hǝwǝr»diki ahirⱪi mǝⱪsǝtni kɵrgili bolidu. Əysa Mǝsiⱨ insanlarƣa bǝht-bǝrikǝt ǝmǝs, bǝlki ɵzini ata ⱪilixni yaki «tapxurux»ni halaydu. Lekin insan ɵzi tüptin ɵzgǝrtilmisǝ, tehi kona gunaⱨiy tǝbiǝttǝ bolsa, «ɵzini tapxurux» ⱪǝt’iy mumkin bolmaytti. Ⱨǝrbir insan roⱨta «ⱪayta tuƣuluxi» kerǝk — bu 3-babning qong temisidur.

■2:25 1Sam. 16:7; 1Tar. 28:9; Zǝb. 7:9; 103:14; Yǝr. 11:20; 17:10; 20:12; Yⱨ. 6:64.