3
Ⱨabakkukning duasi
Ⱨabakkuk pǝyƣǝmbǝrning duasi,
«Xiggaon» aⱨangida: — ««Xiggaon» aⱨangida: —» — «Xiggaon» bǝlkim «dolⱪunluⱪ», «otluⱪ», «axiⱪliⱪ bilǝn» degǝn mǝnidǝ bolup, bu sɵz küyning eytilidiƣan aⱨangini bildüridu.
«Pǝrwǝrdigar, mǝn hǝwiringni anglidim, ǝyminip ⱪorⱪtum.
I Pǝrwǝrdigar, yillar arisida ixingni ⱪaytidin janlandurƣaysǝn,
Yillar arisida ixingni tonutⱪaysǝn;
Dǝrƣǝzǝptǝ bolƣiningda rǝⱨimdilliⱪni esinggǝ kǝltürgǝysǝn! «Pǝrwǝrdigar, mǝn hǝwiringni anglidim,...» — yaki «Pǝrwǝrdigar, mǝn Sǝndin hǝwǝrni anglidim,...». «...yillar arisida ixingni tonutⱪaysǝn, dǝrƣǝzǝptǝ bolƣiningda rǝⱨimdilliⱪni esinggǝ kǝltürgǝysǝn!» — «yillar arisida» toƣruluⱪ: — Ⱨabakkuk Huda ahirⱪi zamanda Ɵz uluƣluⱪini kɵrsitip Israilni gunaⱨtin ⱪutⱪuzidu, dǝp bildi. Biraⱪ ⱨazir «ahirⱪi zaman» ǝmǝs; ǝmdi ⱨazir, «yillar arisida»mu Huda Ɵz küq-ⱪudritini kɵrsǝtkǝy!
Tǝngri Temandin,
Pak-Muⱪǝddǝs Bolƣuqi Paran teƣidin kǝldi;
Selaⱨ!
Uning xan-xǝripi asmanlarni ⱪaplidi,
Yǝr yüzi uning mǝdⱨiyiliri bilǝn toldi; «Tǝngri Temandin, Pak-Muⱪǝddǝs Bolƣuqi Paran teƣidin kǝldi» — «Teman» wǝ «Paran» Ⱪanaan (Pǝlǝstin) zeminining xǝrⱪiy jǝnubida, ⱨazirⱪi «Iordaniyǝ» zeminiƣa jaylaxⱪan ikki rayon. Bu yǝrdǝ (yǝni Sinay teƣida) Musa pǝyƣǝmbǝr «muⱪǝddǝs ⱪanun»ni ⱪobul ⱪildi, andin Israillar Hudaning yetǝkqiliki bilǝn Pǝlǝstingǝ ⱪarap yol aldi. Bu sɵzlǝrgǝ ⱨǝm baxⱪa pǝyƣǝmbǝrlǝrning yazmiliriƣa ⱪariƣanda, Ⱪutⱪuzƣuqi Mǝsiⱨ Əysa yǝr yüzigǝ ⱪaytip kǝlgǝndimu awwal xu yǝrgǝ qüxüp, andin Israilni ⱪutⱪuzux üqün Ⱪanaanƣa (Pǝlǝstingǝ) ⱪarap kelidu. «Selaⱨ!» — «Selaⱨ» degǝn sɵz bǝlkim küy qalƣan waⱪtida muzikidiki bir «pauza»ni kɵrsitixi mumkin; xuning bilǝn uning: — «tohta, oylan!» degǝn imasi boluxi mumkin.
Uning parⱪiraⱪliⱪi tang nuridǝk boldi,
Ⱪolidin qaⱪmaⱪ qaⱪⱪandǝk ikki nur qiⱪti;
Xu yǝrdǝ uning küq-ⱪudriti yoxurunup turidu. «Uning parⱪiraⱪliⱪi tang nuridǝk boldi» — yaki «Uning parⱪiraⱪliⱪi qaⱪmaⱪtǝk boldi».
Uning aldidin waba,
Putliridin qoƣdǝk yalⱪun qiⱪmaⱪta idi; «Uning ... putliridin qoƣdǝk yalⱪun qiⱪmaⱪta idi» — yaki, «Uning ... putliridin piȥƣirin ⱪizitma qiⱪmaⱪta idi».
U turup yǝr yüzini mɵlqǝrlidi;
U ⱪariwidi, ǝllǝrni dǝkkǝ-dükkigǝ saldi;
«mǝnggü taƣlar» parǝ-parǝ ⱪilindi,
«ǝbǝdiy dɵng-egizliklǝr» egildürüldi,
Uning yolliri bolsa ǝbǝdiydur. «U turup yǝr yüzini mɵlqǝrlidi» — yaki «U yǝr yüzini silkip ⱪoydi». ««ǝbǝdiy dɵng-egizliklǝr» egildürüldi» — yaki ««ǝbǝdiy dɵng-egizliklǝr» ƣulitildi». ««Mǝnggü taƣlar» parǝ-parǝ ⱪilindi, «ǝbǝdiy dɵng-egizliklǝr» egildürüldi, uning yolliri bolsa ǝbǝdiydur» — taƣlar ⱨǝm dɵnglǝr «ǝbǝdiy» turƣandǝk bolsimu, pǝⱪǝt tirik Huda Ɵzi «ǝbǝdiydur». Baxⱪa ikki hil tǝrjimisi: (1) «Uning qiⱪixliri ǝbǝdtin buyan bolƣan» (2) «U ⱪǝdimki (ǝbǝdiy) yollarda mangidu».
Mǝn Kuxan ⱪǝbilisining qedirlirining parakǝndiqiliktǝ bolƣanliⱪini,
Midiyan zeminidiki pǝrdilǝrni titrǝk basⱪanliⱪini kɵrdum. «Mǝn Kuxan ⱪǝbilisining qedirliri.., Midiyan zeminidiki pǝrdilǝr...» — «Kuxan» wǝ «Midiyan» degǝn ikki ǝl 3-ayǝttiki «Teman» wǝ «Paran» degǝn rayonlarda idi. Ular Israilning Ⱪanaanni (Pǝlǝstinni) ixƣal ⱪilixiƣa birinqi ⱪarxi qiⱪⱪan ǝllǝrdin idi («Batur ⱨakimlar» 3- ⱨǝm 7-bablarni kɵrüng).
Pǝrwǝrdigar dǝryalarƣa aqqiⱪlandimikin?
Sening ƣǝziping dǝryalarƣa ⱪaritildimikin?
Ⱪǝⱨring dengizƣa ⱪaritildimikin?
Atliringƣa, nijat-ⱪutⱪuzuxni epkelidiƣan jǝng ⱨarwiliringƣa minip kǝlgǝnƣusǝn! «Pǝrwǝrdigar dǝryalarƣa aqqiⱪlandimikin? Sening ƣǝziping dǝryalarƣa ⱪaritildimikin? Ⱪǝⱨring dengizƣa ⱪaritildimikin? Atliringƣa, nijat-ⱪutⱪuzuxni epkelidiƣan jǝng ⱨarwiliringƣa minip kǝlgǝnƣusǝn!» — Babil wǝ Mesopotamiyidiki butpǝrǝslik ǝpsaniliri boyiqǝ, dengiz wǝ dǝryalar ularning küqlük butliri yaki jin-xǝytanliri turidiƣan «ⱪorƣan»liri idi. Bu ayǝt boyiqǝ Hudaning Ɵzining küq-ⱪudriti ⱨǝmmǝ but wǝ jin-xǝytanlardin zor üstün kɵrsitilidu.
Sening oⱪyaying ayan ⱪilindi,
Sɵzüng boyiqǝ, Israil ⱪǝbililirigǝ iqkǝn ⱪǝsǝmliring üqün ayan ⱪilindi!
Selaⱨ!
Sǝn yǝr yüzini dǝrya-kǝlkünlǝr bilǝn ayriwǝtting. «Sening oⱪyaying... sɵzüng boyiqǝ, Israil ⱪǝbililirigǝ iqkǝn ⱪǝsǝmliring üqün ayan ⱪilindi!» — baxⱪa ikki hil tǝrjimisi: — «Sening oⱪyaying... Sening sɵzünggǝ tayanƣan ⱪǝbililǝrgǝ iqkǝn ⱪǝsǝmliring boyiqǝ ayan ⱪilindi!», yaki: «Sǝn oⱪyayingni ayan ⱪilding, nurƣun oⱪlarning elip ketilixini buyrudung».
10 Taƣlar Seni kɵrüp, azablinip tolƣinip kǝtti;
Dolⱪunlap aⱪⱪan sular kǝlkündǝk ɵtüp kǝtti;
Qongⱪur dengiz awazini ⱪoyuwetip,
Ⱪollirini yuⱪiriƣa ɵrlǝtti.
11 Etilƣan oⱪliringning parⱪiraⱪ nurini kɵrüp,
Palildiƣan nǝyzǝngning yoruⱪluⱪini kɵrüp,
Ⱪuyax ⱨǝm ay ɵz turalƣusida jim turdi.
12 Sǝn aqqiⱪingda yǝr yüzidin ɵtüp yürüx ⱪilding;
Əllǝrni ƣǝzipingdǝ ziraǝtni soⱪⱪandǝk soⱪtung;
13 Ɵz hǝlⱪingning nijat-ⱪutⱪuzuluxi üqün,
Sǝn Ɵz Mǝsiⱨing bilǝn billǝ nijat-ⱪutⱪuzux üqün qiⱪting;
Ulini boyniƣiqǝ eqip taxlap,
Rǝzilning jǝmǝtining bexini urup-yanjip, uningdin ayriwǝtting;
Selaⱨ! «Sǝn Ɵz Mǝsiⱨing bilǝn billǝ nijat-ⱪutⱪuzux üqün qiⱪting» — «Mǝsiⱨing» yaki «Mǝsiⱨ ⱪilƣining» — Hudaning yolyoruⱪi boyiqǝ, Israilƣa yengi bir padixaⱨ bekitix üqün uning bexiƣa zǝytin meyi sürülüx kerǝk idi. Muxu murasim «mǝsiⱨ ⱪilinix» dǝp wǝ xu qaƣdin baxlap muxu padixaⱨ «Hudaning mǝsiⱨ ⱪilƣini» dǝp atilatti. Huda Dawut padixaⱨning bir ǝwladini «mǝsiⱨ ⱪilimǝn», bu «Ⱪutⱪuzƣuqi-Mǝsiⱨ» Israilni ⱨǝm barliⱪ dunyani gunaⱨliridin ⱪutⱪuzidu, dǝp wǝdǝ ⱪilƣan. Bizningqǝ muxu ayǝttǝ bu «Ⱪutⱪuzƣuqi-Mǝsiⱨ» kɵrsitilidu. «Sǝn Ɵz Mǝsiⱨing bilǝn billǝ nijat-ⱪutⱪuzux üqün qiⱪting» — baxⱪa birhil tǝrjimisi: «Sǝn Ɵz Mǝsiⱨingni ⱪutⱪuzux üqün qiⱪting». «... Ulini boyniƣiqǝ eqip taxlap, ...» — yaki «uni (xu jǝmǝtni) ulidin ɵgzisigiqǝ eqip taxlap,...».
Bǝzi alimlar: «Rǝzilning bexi» degǝn sɵz ahiri zamandiki Hudaƣa ⱪarxi qiⱪⱪan, Xǝytanning wǝkili bolƣan «dǝjjal»ni kɵrsitidu, dǝp ⱪaraydu. Biz ⱪoxulimiz.
14 Sǝn uning nǝyziliri bilǝn sǝrdarlirining bexiƣa sanjiding;
Ular dǝⱨxǝtlik ⱪara ⱪuyundǝk meni tarⱪitiwetixkǝ qiⱪti,
Ularning huxalliⱪi ajiz mɵminlǝrni yoxurun jayda yalmap yutuxtin ibarǝttur! «Sǝn uning nǝyziliri bilǝn sǝrdarlirining bexiƣa sanjiding» — «uning» — «rǝzilning jǝmǝtining bexining...» (13-ayǝt); bǝlkim dǝjjalni kɵrsitixi mumkin. «Ular dǝⱨxǝtlik ⱪara ⱪuyundǝk meni tarⱪitiwetixkǝ qiⱪti» — «meni» — Israil sɵzlǝydu. Muxu ayǝttiki sɵzlǝr ahirⱪi zamandiki Israil hǝlⱪining eytⱪanliri bolsa kerǝk.
15 Sǝn atliring bilǝn dengizdin,
Yǝni dɵwǝ-dɵwǝ ⱪilinƣan uluƣ sulardin ɵtüp mangding! «Sǝn atliring bilǝn dengizdin, yǝni dɵwǝ-dɵwǝ ⱪilinƣan uluƣ sulardin ɵtüp mangding!» — Musa pǝyƣǝmbǝr Israilni Misirdin qiⱪirip yetǝkligǝndǝ, ular Ⱪizil Dengizdin ɵtkǝn. Dengizdiki sular ularƣa yol eqip ikki tǝripidǝ «dɵwǝ-dɵwǝ» turƣanidi. Kǝlgüsi zamandiki wǝⱪǝ bǝlkim buningƣa ohxap ketidu.
 
16 Mǝn bularni anglidim, iqi-baƣrimni titrǝk basti;
Awazni anglap kalpuklirim dir-dir ⱪildi,
Ustihanlirim qirip kǝtkǝndǝk boldi,
Putlirimni titrǝk basti;
Qünki mǝn külpǝtlik künidǝ,
Yǝni ɵz hǝlⱪimgǝ tajawuz ⱪilƣuqi besip kirgǝn künidimu,
Sǝwr-hatirjǝmliktǝ turuxum kerǝk. «Awazni anglap kalpuklirim dir-dir ⱪildi» — Ⱨabakkuk «Hudaning awazi» dǝp oquⱪ eytmaydu — uningƣa nisbǝtǝn angliƣudǝk pǝⱪǝt birla awaz bar, halas.
17 Qünki ǝnjür dǝrihi qeqǝklimisimu,
Üzüm tallirida mewǝ bolmisimu,
Zǝytun dǝrihigǝ ⱪilƣan ǝjir yoⱪⱪa qiⱪⱪan bolsimu,
Etizlar ⱨeq ⱨosul bǝrmigǝn bolsimu,
Ⱪotandin ⱪoy padisi üzülgǝn bolsimu,
Eƣilda kala padisi yoⱪ bolsimu,
18 Mǝn ⱨaman Pǝrwǝrdigardin xadlinimǝn,
Manga nijatimni bǝrgüqi Hudayimdin xadliⱪⱪa qɵmülimǝn, «Manga nijatimni bǝrgüqi Hudayim...» — yaki «nijatim bolƣuqi Hudayim...».
19 Pǝrwǝrdigar, Rǝb, mening küq-ⱪudritimdur;
U mening putlirimni keyikningkidǝk ⱪilidu;
Meni yuⱪiri jaylirimda mangƣuzidu!
 
(Bu küy nǝƣmiqilǝrning bexiƣa tapxurulup, tarliⱪ sazlar bilǝn oⱪulsun).

3:1 ««Xiggaon» aⱨangida: —» — «Xiggaon» bǝlkim «dolⱪunluⱪ», «otluⱪ», «axiⱪliⱪ bilǝn» degǝn mǝnidǝ bolup, bu sɵz küyning eytilidiƣan aⱨangini bildüridu.

3:2 «Pǝrwǝrdigar, mǝn hǝwiringni anglidim,...» — yaki «Pǝrwǝrdigar, mǝn Sǝndin hǝwǝrni anglidim,...». «...yillar arisida ixingni tonutⱪaysǝn, dǝrƣǝzǝptǝ bolƣiningda rǝⱨimdilliⱪni esinggǝ kǝltürgǝysǝn!» — «yillar arisida» toƣruluⱪ: — Ⱨabakkuk Huda ahirⱪi zamanda Ɵz uluƣluⱪini kɵrsitip Israilni gunaⱨtin ⱪutⱪuzidu, dǝp bildi. Biraⱪ ⱨazir «ahirⱪi zaman» ǝmǝs; ǝmdi ⱨazir, «yillar arisida»mu Huda Ɵz küq-ⱪudritini kɵrsǝtkǝy!

3:3 «Tǝngri Temandin, Pak-Muⱪǝddǝs Bolƣuqi Paran teƣidin kǝldi» — «Teman» wǝ «Paran» Ⱪanaan (Pǝlǝstin) zeminining xǝrⱪiy jǝnubida, ⱨazirⱪi «Iordaniyǝ» zeminiƣa jaylaxⱪan ikki rayon. Bu yǝrdǝ (yǝni Sinay teƣida) Musa pǝyƣǝmbǝr «muⱪǝddǝs ⱪanun»ni ⱪobul ⱪildi, andin Israillar Hudaning yetǝkqiliki bilǝn Pǝlǝstingǝ ⱪarap yol aldi. Bu sɵzlǝrgǝ ⱨǝm baxⱪa pǝyƣǝmbǝrlǝrning yazmiliriƣa ⱪariƣanda, Ⱪutⱪuzƣuqi Mǝsiⱨ Əysa yǝr yüzigǝ ⱪaytip kǝlgǝndimu awwal xu yǝrgǝ qüxüp, andin Israilni ⱪutⱪuzux üqün Ⱪanaanƣa (Pǝlǝstingǝ) ⱪarap kelidu. «Selaⱨ!» — «Selaⱨ» degǝn sɵz bǝlkim küy qalƣan waⱪtida muzikidiki bir «pauza»ni kɵrsitixi mumkin; xuning bilǝn uning: — «tohta, oylan!» degǝn imasi boluxi mumkin.

3:4 «Uning parⱪiraⱪliⱪi tang nuridǝk boldi» — yaki «Uning parⱪiraⱪliⱪi qaⱪmaⱪtǝk boldi».

3:5 «Uning ... putliridin qoƣdǝk yalⱪun qiⱪmaⱪta idi» — yaki, «Uning ... putliridin piȥƣirin ⱪizitma qiⱪmaⱪta idi».

3:6 «U turup yǝr yüzini mɵlqǝrlidi» — yaki «U yǝr yüzini silkip ⱪoydi». ««ǝbǝdiy dɵng-egizliklǝr» egildürüldi» — yaki ««ǝbǝdiy dɵng-egizliklǝr» ƣulitildi». ««Mǝnggü taƣlar» parǝ-parǝ ⱪilindi, «ǝbǝdiy dɵng-egizliklǝr» egildürüldi, uning yolliri bolsa ǝbǝdiydur» — taƣlar ⱨǝm dɵnglǝr «ǝbǝdiy» turƣandǝk bolsimu, pǝⱪǝt tirik Huda Ɵzi «ǝbǝdiydur». Baxⱪa ikki hil tǝrjimisi: (1) «Uning qiⱪixliri ǝbǝdtin buyan bolƣan» (2) «U ⱪǝdimki (ǝbǝdiy) yollarda mangidu».

3:7 «Mǝn Kuxan ⱪǝbilisining qedirliri.., Midiyan zeminidiki pǝrdilǝr...» — «Kuxan» wǝ «Midiyan» degǝn ikki ǝl 3-ayǝttiki «Teman» wǝ «Paran» degǝn rayonlarda idi. Ular Israilning Ⱪanaanni (Pǝlǝstinni) ixƣal ⱪilixiƣa birinqi ⱪarxi qiⱪⱪan ǝllǝrdin idi («Batur ⱨakimlar» 3- ⱨǝm 7-bablarni kɵrüng).

3:8 «Pǝrwǝrdigar dǝryalarƣa aqqiⱪlandimikin? Sening ƣǝziping dǝryalarƣa ⱪaritildimikin? Ⱪǝⱨring dengizƣa ⱪaritildimikin? Atliringƣa, nijat-ⱪutⱪuzuxni epkelidiƣan jǝng ⱨarwiliringƣa minip kǝlgǝnƣusǝn!» — Babil wǝ Mesopotamiyidiki butpǝrǝslik ǝpsaniliri boyiqǝ, dengiz wǝ dǝryalar ularning küqlük butliri yaki jin-xǝytanliri turidiƣan «ⱪorƣan»liri idi. Bu ayǝt boyiqǝ Hudaning Ɵzining küq-ⱪudriti ⱨǝmmǝ but wǝ jin-xǝytanlardin zor üstün kɵrsitilidu.

3:9 «Sening oⱪyaying... sɵzüng boyiqǝ, Israil ⱪǝbililirigǝ iqkǝn ⱪǝsǝmliring üqün ayan ⱪilindi!» — baxⱪa ikki hil tǝrjimisi: — «Sening oⱪyaying... Sening sɵzünggǝ tayanƣan ⱪǝbililǝrgǝ iqkǝn ⱪǝsǝmliring boyiqǝ ayan ⱪilindi!», yaki: «Sǝn oⱪyayingni ayan ⱪilding, nurƣun oⱪlarning elip ketilixini buyrudung».

3:13 «Sǝn Ɵz Mǝsiⱨing bilǝn billǝ nijat-ⱪutⱪuzux üqün qiⱪting» — «Mǝsiⱨing» yaki «Mǝsiⱨ ⱪilƣining» — Hudaning yolyoruⱪi boyiqǝ, Israilƣa yengi bir padixaⱨ bekitix üqün uning bexiƣa zǝytin meyi sürülüx kerǝk idi. Muxu murasim «mǝsiⱨ ⱪilinix» dǝp wǝ xu qaƣdin baxlap muxu padixaⱨ «Hudaning mǝsiⱨ ⱪilƣini» dǝp atilatti. Huda Dawut padixaⱨning bir ǝwladini «mǝsiⱨ ⱪilimǝn», bu «Ⱪutⱪuzƣuqi-Mǝsiⱨ» Israilni ⱨǝm barliⱪ dunyani gunaⱨliridin ⱪutⱪuzidu, dǝp wǝdǝ ⱪilƣan. Bizningqǝ muxu ayǝttǝ bu «Ⱪutⱪuzƣuqi-Mǝsiⱨ» kɵrsitilidu. «Sǝn Ɵz Mǝsiⱨing bilǝn billǝ nijat-ⱪutⱪuzux üqün qiⱪting» — baxⱪa birhil tǝrjimisi: «Sǝn Ɵz Mǝsiⱨingni ⱪutⱪuzux üqün qiⱪting». «... Ulini boyniƣiqǝ eqip taxlap, ...» — yaki «uni (xu jǝmǝtni) ulidin ɵgzisigiqǝ eqip taxlap,...». Bǝzi alimlar: «Rǝzilning bexi» degǝn sɵz ahiri zamandiki Hudaƣa ⱪarxi qiⱪⱪan, Xǝytanning wǝkili bolƣan «dǝjjal»ni kɵrsitidu, dǝp ⱪaraydu. Biz ⱪoxulimiz.

3:14 «Sǝn uning nǝyziliri bilǝn sǝrdarlirining bexiƣa sanjiding» — «uning» — «rǝzilning jǝmǝtining bexining...» (13-ayǝt); bǝlkim dǝjjalni kɵrsitixi mumkin. «Ular dǝⱨxǝtlik ⱪara ⱪuyundǝk meni tarⱪitiwetixkǝ qiⱪti» — «meni» — Israil sɵzlǝydu. Muxu ayǝttiki sɵzlǝr ahirⱪi zamandiki Israil hǝlⱪining eytⱪanliri bolsa kerǝk.

3:15 «Sǝn atliring bilǝn dengizdin, yǝni dɵwǝ-dɵwǝ ⱪilinƣan uluƣ sulardin ɵtüp mangding!» — Musa pǝyƣǝmbǝr Israilni Misirdin qiⱪirip yetǝkligǝndǝ, ular Ⱪizil Dengizdin ɵtkǝn. Dengizdiki sular ularƣa yol eqip ikki tǝripidǝ «dɵwǝ-dɵwǝ» turƣanidi. Kǝlgüsi zamandiki wǝⱪǝ bǝlkim buningƣa ohxap ketidu.

3:16 «Awazni anglap kalpuklirim dir-dir ⱪildi» — Ⱨabakkuk «Hudaning awazi» dǝp oquⱪ eytmaydu — uningƣa nisbǝtǝn angliƣudǝk pǝⱪǝt birla awaz bar, halas.

3:18 «Manga nijatimni bǝrgüqi Hudayim...» — yaki «nijatim bolƣuqi Hudayim...».