1 Ba꞉bene Loma gabomana꞉te a ibino Itali hopamo palai boga꞉go komagatoema꞉ tabo dihatiya꞉, ba꞉ba tetelo alaholohopa꞉te Poloko ba꞉gala komo du genamalo demedehonama꞉, ibi hiliyonomo eta alaholohopino watodawoeno kokotamo ba꞉ dito nimiya꞉tiya꞉. Ba꞉be alaholohopino watodawoeno mahilo Yuliyasitila, ba꞉gala ebeno alaholohopino kapiyuimino mahilo ba꞉ Konomo Gawadalagi Sisakono Kapiyuimipila. 2 Ba꞉bene eta ko palai bogete A꞉damitiyama habane uluhukuti A꞉isiya hopoeno komo kehaha꞉ kolomoeno habahabamo gala kakatoma꞉ dewagelitiya꞉, ale ba꞉be boga꞉mo nololote ba꞉bo tolamiya꞉ma꞉. Ba꞉ba tetelo eta Ma꞉sadoniya hoponapi A꞉listakasiko, ebe Tesalonaika habalo hawakaluya꞉, ago ba꞉moe dubuti tuya꞉. ✡ Oel 19:29

3 Ba꞉bene eta hegelalo ale Saidono ko habamo da꞉nikuliya꞉ma꞉, ba꞉ba tetelo alaholohopino watodawa Yuliyasiti Poloko malemaletelo ebetamo tete bikamiya꞉, ebete ba꞉be habalo ebeno komo mabulubi nulamete iba꞉te ebeno modoboha꞉ komokomo ipuwalo ebe hidamo kowalubima꞉. 4 Ba꞉bene a Saidono habane gala da꞉katolamiya꞉ma꞉, kehaha꞉ kolomo ba na꞉hiwale ko huhuti a da꞉duhia꞉miya꞉, ba꞉bema꞉ Saipalase hopamo nikuliti ba꞉be hopoeno kehaha꞉ kolomoeno dododo ba꞉bo tolamiya꞉ma꞉ mabu ba꞉be gabote atamo tatabadopoma꞉ ediya꞉. 5 Ba꞉bene ale kehaha꞉ kolomo gala kana꞉hiwalete Silisiya ba꞉gala Pa꞉mapiliya hopo tamedo petolamete Lisiya hopoeno Maila habamo ba꞉bo nikuliya꞉ma꞉. 6 Ba꞉bolo eta ko palai bogete A꞉lesandiya habane Itali hopamo toma꞉ dewagelitiya꞉, alaholohopino watodawa Yuliyasiti ba꞉be komo iya꞉tawate a ba꞉be boga꞉mo ololoma꞉ dito noea꞉miya꞉.

7 Ba꞉bene ale ba꞉be boga꞉go da꞉katolamiya꞉ma꞉ ba꞉ba tetelo huhuino komo umilo a ukuiya ba tolame ko temeteme beniya꞉tawahuya꞉ma꞉. Ba꞉bene komo hegela da꞉petohuya꞉ a Sanaidase haba teta꞉mo nikuliti huhuti a ba꞉bolo hibilo da꞉duhia꞉miya꞉, a huiyatiya ukui hiya꞉ma꞉ miditi tataba gabo ohowada꞉go tolamete kehaha꞉ kolomo ba꞉bo na꞉hiwaliya꞉ma꞉ Kuliti hopoeno Salamone haka kiyamo. 8 Ba꞉bene a Kuliti hopoeno kehaha꞉ kolomo dododo ko temetema꞉go petolamete eta boge utihole bahi ba꞉bo numiya꞉ma꞉, ba꞉be boge utihole bahino mahilo nitana ‘Boge Utiholeno Tataba Bahila,’ Laseya haba tamelo itana.

9 A ba꞉be Kuliti hopamo pelamema꞉ tete ga꞉ga꞉nomoma꞉ dediya꞉, ba꞉bema꞉ Septemba manomeno Ko Hegelate* Septemba manome kuititi hapulu Yunapa꞉te ibino eta komo ba꞉ma ka꞉na ododinaka, iba꞉te kapiya hegelalo baa꞉ nahaheno ba pola꞉na ibino kuba ododili komo Godotamo hibinomolo a꞉hawakalilamenaka ebete ba꞉bi hiliyonomo komokomo egebolelamete kadodoholelamema꞉. Lukuti ba꞉be komo ba emalagidolo tabo ba꞉ma ka꞉na miya꞉tiya꞉, ba꞉moe Septemba manomeno Ko Hegelate ya꞉lo a꞉peniwibui. ba peniwibo ba꞉be hopo konomolo ko huhuti a꞉mo ya꞉lo a꞉tupuimiya꞉. Mabu ale kehaha꞉ kolomodo kotolamema꞉ hido tete dotuya꞉ma꞉, ba꞉bema꞉ Polote boge okopi ba kiyalame na꞉goiya꞉, 10 “Dubala꞉, na numitamo a ba꞉ma tetelo tolamema꞉ dewagelema꞉ ale konolalatiholema꞉nema꞉, iyo, bogeno ka꞉ka꞉ ba꞉gala ilina ba꞉gala a tawakalubino ka꞉ka꞉te kalatidiholema꞉na꞉.”

11 Ba꞉ba tetelo alaholohopino watodawate Polote da꞉goiya꞉ ba꞉be tabo kuliya꞉ha꞉, huiyatiya ebete boge atadawa ba꞉gala boge namutudawa ibino ubi komamo dito papamiwatuya꞉. 12 Iyo, ibino tabo ga꞉la ipuwalo ibi hiliyonomate ubi nihatiya꞉ ba꞉be haba miya꞉pate Kuliti hopoeno eta tatali haba Pinikisa꞉mo konikulima꞉, mabu iba꞉te boge da꞉putiya꞉ ba꞉be boge utihole bahi modoboha꞉ ko palai bogete huhu tetelo tete ga꞉ga꞉nomolo ba꞉bolo itana. Ba꞉ba tetelo iba꞉te nemalagidoluya꞉ Pinikisi haboeno boge utihole bahino magata kodopola, hegelate da꞉nihitiganako ba꞉ba hapulu ba itana ba꞉bema꞉ huhuti ba꞉be boge utihole bahi koamo a꞉kalawa꞉le.

13 Ba꞉ba tetelo ko huhuti da꞉wibuya꞉ huiyatiya siyale hapuni nanekela꞉mo da꞉pa꞉mutiya꞉, ba꞉bema꞉ boge okopa꞉te kalakala lawete a ba꞉be habane ikuli hidoma꞉ ga꞉lalo iba꞉te bogeno aga mabu magubutiti Kuliti hopoeno kehaha꞉ kolomo dododo tolame gala ba꞉bo katupuimiya꞉. 14 Huiyatiya iba꞉te nanekela꞉mo ba tolamita, konomo huhuti Kuliti hopo hapuni gala kanemahigate ba꞉bo piya꞉, boge okopa꞉te ba꞉be huhuino mahilo Dibilidubu Hapuino Huhuma꞉ ka꞉miya꞉. 15 Ba꞉ba tetelo huhuti boge da꞉panagalimiya꞉ okopa꞉te boge haka hapuamo ohoba꞉midama꞉ dewageliya꞉ kamodobuya꞉ha꞉, ba꞉bema꞉ iba꞉te bogeno kiya꞉li mabu miya꞉pate huhuti a hakane ko kolomamo ba꞉ dito puluhukua꞉tiya꞉. 16 Ba꞉bene ale kehaha꞉ kolomoeno eta deha꞉poto haka, ebeno mahilo Kolodala, ba꞉be haka siyale hapudu ba negogoluta tete nanekelelo gawiyate tatabadopoma꞉ ba꞉bo ediya꞉. Ba꞉ba tetelo ale ko palai bogeno ka꞉ka꞉ mula꞉meno boge deha꞉poto ba꞉bo nihiduimiya꞉ma꞉ ba꞉be bogete ko kolomolo ululukapoma꞉. Iyo, ale ba꞉be komo ko temetema꞉go ba꞉ma ka꞉na ododiya꞉ma꞉, 17 okopa꞉te ba꞉be deha꞉poto boge ko kolomoeno beyane adipatete ko palai bogeno guamo ihatete hala꞉mo matumihote ba꞉bo kodakoduimiya꞉. Ba꞉be atu tetelo iba꞉te komo koko hala꞉mo ko boge a꞉wa꞉digahalo atumu a꞉kama꞉homehuya꞉, mabu iba꞉te na꞉toletolehutiya꞉ Libiya hopoeno kehaha꞉ kolomoeno beya tetelo ditana, ba꞉be kulili hakamo huhuti aeno boge datamene. Diyala, bogete ba꞉be kulili hakamo da꞉nemuigamene, gawiyate boge ba꞉bolo kubanomamo anagalimihote bogete dito da꞉ nepapohola꞉hamene. Ba꞉be mabuma꞉ okopa꞉te ukui bilibilima꞉ ba eda꞉ha iba꞉te eta komo ba꞉ma ka꞉na kaododiya꞉, iba꞉te ko bogeno palai pahamihote boge guamo dito ihatiya꞉, ba꞉bene kehaha꞉ kolomoeno gawiyate ha꞉kiya a ba꞉bo atoiya꞉.

18 Huiyatiya huhu ba꞉gala gawiya ibino helote kekelalamitiya꞉ha꞉, ba꞉bema꞉ eta hegelalo okopa꞉te bogeno kolowami ilina hiliyonomo beyamo dito iya꞉hekiya꞉, 19 ba꞉gala eta hegelalo iba꞉te atumu kaewageliya꞉, palai bogeno komo hiya꞉hiya꞉ oko ilina ibino kokotonomamo uwatete beyamo ba꞉ dito kiya꞉hekiya꞉. 20 Ba꞉ba tetelo bogete konomo hawai bubu ipuwado tonami, ba꞉be mabuma꞉ ale komo hegela ba꞉gala du hiliyonomolo hegela ba꞉gala oloki ulameheno konomo huhuti a kubanomamo dalukuinami aeno ka꞉ka꞉ mula꞉ komoeno ukuiti a꞉nalatidihoa꞉miya꞉.

21 Ba꞉bema꞉ boge okopa꞉te komo hegela hiliyonomolo tole komago ba emedena baa꞉ kanahanakuiha꞉, ba꞉bene eta hegelalo Polote ibino holoholo hapulu mahigate na꞉goiya꞉, “Dubala꞉, la꞉ naeno tabo nulihotale ale Kuliti hopoeno haka ba꞉ka꞉miya꞉pana꞉, iyo, ba꞉moe bogete ba꞉ka꞉kubana꞉ ba꞉gala ilina hiliyonomate ba꞉kalatidiholena꞉. 22 Huiyatiya ka꞉lo nale la꞉ toelameholelo na꞉goemo, la꞉ helo gala na꞉kalawa꞉la꞉, mabu bogete kokubama꞉ne huiyatiya la꞉ ipuwalo eta lumagino ka꞉ka꞉te a꞉kalatida꞉mene! 23 Na Godokono lumagi etala, iyo, ebete na ya꞉lo a꞉laweniya꞉ nale ebeno okodawama꞉ keda꞉nama꞉. Ba꞉bema꞉ ka꞉lo dulu ebeno nopodawate natamo puluhukuti 24 na꞉pegoe, ‘Polo, ama꞉ akatoletola꞉la꞉, ama꞉ Sisakono holoholo hapuamo hibilo konuluhukuma꞉na꞉ta. Ba꞉gala Godote ebeno malemalelo eta tabo ba꞉ma ka꞉na kagoe, ba꞉moe bogelo ama꞉go demedena ebete ama꞉ mabuma꞉ ba꞉bi dubu hiliyonomoeno ka꞉ka꞉ komula꞉lelamema꞉ne.’ ✡ Oel 23:11 25 Ba꞉bema꞉ naeno dubala꞉, la꞉ helo gala na꞉kalawa꞉la꞉ mabu na Godoko hibima꞉ na꞉miditamo, ebete na da꞉kiyaname ba꞉be komote hibinomolo ba꞉ba ka꞉na kuluhukuma꞉ne. 26 Ba꞉moe komo ba꞉ hibila, gawiyate a atoete kehaha꞉ kolomoeno eta hopamo konemiya꞉poema꞉ne, ale aeno ka꞉ka꞉ mula꞉ komo ba꞉bo konuwatema꞉.” ✡ Oel 28:1

27 A Kuliti hopo da꞉miya꞉puya꞉ma꞉, ba꞉ba tetene tupuimiti 14 hegela ba petoho koko gawiyate a Meditala꞉iniya kehaha꞉ kolomo tetenomodo ba atoe, ba꞉bene eta dulu iwa tetenomolo boge okopa꞉te ibino ukuilo haka na꞉tataliminamo ga꞉laniya꞉. 28 Ba꞉bema꞉ iba꞉te auli ilina deha꞉poto hala꞉mo ma꞉homenate ko kolomoeno kulukulu da꞉modoboteniya꞉ 40 mita buminiya꞉, ba꞉bene tete nanekele toatepanate gala da꞉kanemodoboteniya꞉ 30 mitama꞉ eda꞉niya꞉. 29 Ba꞉bene gawiyate a nakolamo na꞉nitakua꞉midoenamo ba ga꞉lana okopa꞉te konomamo toletolehonate, iba꞉te boge gala hapuamo netewa-netewa menemene aga iya꞉hekemenate hegelate tiyo kowalohoma꞉ Godotamo ba꞉bo toetoehoniya꞉. 30 Ba꞉ba tetelo bogeno olalati komo uminate, okopa꞉te ha꞉da amiho gabodo a komiya꞉poenama꞉ iba꞉te ka꞉ka꞉ muleno boge deha꞉poto beyamo ba adipotena a komopi ba꞉bo kiyaa꞉meniya꞉, “Ale boge dopo hapuino aga iya꞉hekema꞉ kotolamenama꞉.”

31 Polote huiyatiya ibino ha꞉da komo uminate alaholohopino watodawa na꞉kiyameniya꞉, “Na niya꞉tawanamo, ba꞉moi okopa꞉te bogelo ago pola꞉naheno la꞉eno ka꞉ka꞉te kalatidiholema꞉na꞉,” 32 ba꞉bema꞉ komo alaholohopa꞉te boge deha꞉potoeno hale da꞉niya꞉hiliminiya꞉ ba꞉be bogete tawakalubihino ba꞉ dito okoa꞉taniya꞉.

33 Ba꞉bene owaloho tete da꞉tataliniya꞉ Polote dubu hiliyonomoeno baa꞉ nahaha꞉ mabuma꞉ tabo helodopamo ba kiyahalamena, ebete ba꞉ma ka꞉na goeniya꞉, “Ba꞉moi 14 hegelalo la꞉le la꞉eno ka꞉ka꞉ komoma꞉ ukui da꞉bilibilihonatima, la꞉le tete ga꞉ga꞉nomolo baa꞉ kanahanakuiha꞉. 34 Nale la꞉ ba꞉bema꞉ kiyahalamenamata, la꞉le baa꞉ konahama꞉. Baa꞉ naha ipuwalo la꞉le helo kolawema꞉nemata, ba꞉bene olalatiti la꞉tamo da꞉puluhukumini la꞉eno ka꞉ka꞉te a꞉kalatidihamena꞉, iyo, ba꞉ hibila, la꞉ hiliyonomo ipuwalo eta lumagino watoeno hinibo eta kapiyate a꞉kalatida꞉mene.”

35 Polokono tabo olamagi da꞉wiboniya꞉, ba꞉ba tetelo ebete ibino holoholo hapulu baa꞉ lawenate Godotamo kalakala tabo goe da꞉wiboniya꞉ baa꞉ adikamidalenate na ba꞉bo tupuiminiya꞉, 36 ba꞉bema꞉ ibi hiliyonomate ibino tole komo gobogobamo miya꞉tenate Polokoba꞉ baa꞉ ba꞉bo nahaniya꞉. 37 Ba꞉be dulu a puya꞉te ba꞉be ko bogelo da꞉pola꞉nuya꞉ma꞉, aeno tawakalubino kuititi ba꞉ 276 tawakalubila, 38 ba꞉bene baa꞉te a hiliyonomo da꞉wigua꞉meniya꞉, komo okopa꞉te bogeno komo kolowami ilina ba꞉be witi-laisa kodopo kolomamo dito iya꞉hekeniya꞉, mabu ibi ubila bogete tutuma꞉ ba eda꞉na hido haka teta꞉mo konutinama꞉.

39 Ba꞉bene hegelate dowalohuya꞉ boge okopa꞉te kehaha꞉ kolomoeno eta hopo ba꞉bo umiya꞉, huiyatiya ibi hiliyonomate ba꞉be hopo dopamo kuminakuiha꞉. Ba꞉ba tetelo iba꞉te ba꞉be hopoeno kolomo dodo ba umihuta hido tete ba꞉bo umiya꞉, nakola puliyala, kulili haka kapiyate itanuya꞉, ba꞉bema꞉ ibino bogete ba꞉be kulili haka teta꞉mo konutima꞉ ubi ba ihate iba꞉te gabo ba꞉bo ohowadiya꞉. 40 Ba꞉be mabuma꞉ iba꞉te bogeno hiya꞉hiya꞉ agoeno hale iya꞉hilimiti kolomolo dito miya꞉paliya꞉, ba꞉gala ba꞉be atu tetelo iba꞉te dopamo da꞉matuhulamiya꞉ ba꞉bi kiya꞉lino hale pahalamiti, ba꞉bene eta deha꞉poto palai ibino boge dopo hapulu ba꞉bo adipatiya꞉, huhuti ibi ba owalubilinato bogete hido kulili hakamo konutima꞉. 41 Huiyatiya iba꞉te ba꞉ba ka꞉na ba newagelita, bogete hido haka teta꞉mo nidihino dopamo beyalo ditanuya꞉ ba꞉be eta kulili haka teta꞉mo nutiti bogeno dopo haputi ba꞉bo nekodakoduya꞉, ba꞉bema꞉ ba꞉ba tetelo koko gawiyate bogeno gala hapu kubanomamo ba anagalimihuta bogete papohola꞉ha ba꞉bo tupuimiya꞉.

42 Alaholohopa꞉te bogeno olalati dumiya꞉ nopo ba꞉bo tamotiya꞉, iba꞉te du genamane boga꞉go da꞉magaheliya꞉ ba꞉bi dubu hiliyonomo kanakapulamema꞉, komo iba꞉te hakamo niholoholete dito nalahutihokapoma꞉. 43 Ba꞉ba tetelo huiyatiya alaholohopino watodawate ubila Polokono ka꞉ka꞉ komula꞉mema꞉, ba꞉bema꞉ ebete ebeno hopopi na꞉duhilamiya꞉ iba꞉te ba꞉bi dubu anakapulamema꞉. Ba꞉be atu tetelo ebete ibi hiliyonomo na꞉kiyalamiya꞉, ibi ipuwalo puya꞉te iholohoma꞉ dewagelitiya꞉ iba꞉te bogene iya꞉patila꞉halete hakamo dopamo koniholohoma꞉ 44 ba꞉gala iholoho iya꞉tawaha꞉pa꞉te boge papohola꞉hale hapuhapamo alukuila꞉halete ba꞉bo kona꞉hiwalema꞉. Ba꞉ hibila, a hiliyonomate ba꞉ma ka꞉na aeno ka꞉ka꞉go hakamo modobolo nidimutiya꞉ma꞉.