SA BUKA
ZINAMA TUMATUMAE
Sa Vinabakala
Sa buka hie si koa ia na zinama tumatumae sapu variva tumatumae ni ri na tie te Tamasa pa Izireli pude tumae nia sa hahanana gua pude koa va leana. Soku ri na zinama si mae guadi koe Solomone sa baṉara; kaiqa si koari Aqura meke Lemueli (hinia 30 meke 31). Na pude vagi valeania sa lohina gua sa tinumatumae, ke papakadi mo meke bakala meke ṉiṉiradi sari zinama, meke lopu tasuna pude va nonoga i. Sari zinama hire si ta poni ni gita koasa Tamasa pude tokani gita pa nada tinoa pa pepeso, tinoa tatamana, pa sikulu, pa tinavete, pa qavuna, pa butubutu, meke pa linotu. Sapu toṉoto pa kenuna sa Tamasa si kaqu toṉoto tugo koa gita na tie. Na papakadi mo sari zinama hire meke paqapaqaha sari na binalabala, ke sari na hopeke pinaqaha si hopeke dia binalabala tugo. Ba kaiqa pinaqaha si vari luli sari dia vina tumatumae, gugua pa hinia 26:1-12 sapu vivinei nia sa tie duviduvilina meke pa hinia 31 sapu vivinei nia sa barikaleqe bokabokana.
Sari na Ṉati Pinaqapaqahana sa Buka
Sa tinioko tanisa ginilagilana lohina. Hinia 1:1 kamo hinia 9:18
Sari na zinama tumatumae te Solomone. Hinia 10:1 kamo hinia 29:27
Sari zinama te Aqura. Hinia 30:1-33
Sari hopehopeke zinama tumatumae. Hinia 31:1-31
1
Sari Laedi ri na Zinama Tumatumae
1 Hire sari na zinama tumatumae te Solomone sa baṉara pa Izireli, sa tuna koreo Devita,* 1 Baṉ 4:32
2 pude toka nigo pude dogoro vagia sa ginilagilana lohina d meke lulia sa tinarae pa mua tinoa;
pude va bakali sari na zinama gilaedi.
3 Pude boka lulia sa tinarae te Tamasa pa hahanana tinoa meke sa kinoa va leana,
pude taveti gua sapu toṉoto, ṉoṉo, meke sapu leana la pa tie.
4 Pude va tumatumae ia sa tie sapu pupuhu,
meke ponia ginilagilana na tinumatumae koasa tie vaqura.
5 Mani va avoso sa tie gilagilana pude mani gilagilana nono latu,
meke mani ta turaṉa sa tie tumaena.
6 Pude boka ta rupaha koa rini sari na zinama tumatumae na vina padapadae,
sari zinama tadi na tie gilagilana sapu tome ginuadi.
7 Sa pinamaṉana e Zihova si na pinodalaena sa tinumatumae hinokara,
ba sa tie duduvilina si kilua sa ginilagilana lohina meke sa linulina sa tinarae pa hahanana tinoa.* Zob 28:28; Sam 111:10; ZT 9:10
8 Tuqu, mu va avosia sa vina tumatumae tanisa tamamu,
mu lopu kilu pania gua sapu totozi nigo sa tinamu.
9 Na havoro si arini pude va sari ia sa batumu,
na pakupaku pude va leleana ia sa ruamu.
10 Tuqu, pude toketoke igo ri na tie kaleadi,
si koromu va tabei si arini.
11 Pana zama si arini, “Mae luli gami;
mada tome, mada seke va mate ia si keke tie,
mada va mate hoboria keke sapu loke nana ginugua.
12 Sipu korapa toadi meke leadi, si mada garunu lani pa lovu,
mada onolo toa i, guari pu gore la pa popoa tadi tie matedi!
13 Kote vagi gita soku likakalae arilaedi,
meke va siṉi ni tiṉitoṉa hinikodi sari nada vetu.
14 Mae, somana koa gami,
mada variva hia ni sari tinago kote hikoi gita!”
15 Tuqu, mu lopu ene luli sari tie arini;
lopu neti nia nenemu koari na dia siraṉa.
16 Ura sari nenedia si bebeno la pa sinea;
hiva tuturei variva mate.
17 Namu loke laena pude vekoa sa sipata
sipu korapa doṉo toto atu dia mo sari na kurukuru tapuru!
18 Sari tie arini si tome sipata meke ta saputu ni teledia;
vekoi rini pude va mate pule ni.
19 Gua asa sa vina betodi ri na tie hikohiko;
sa dia tinavete sea si hoke hiko pani sari dia tinoa.
Titioko sa Ginilagilana Lohina
20 Sa ginilagilana lohina si titioko ululae koari na sisiraṉa;
korapa kukili vura pa vasina varivarigarana meke pa maketi,* ZT 8:1-3
21 koa rini pa siraṉa nomana si velavela vala beto sa,
meke pa sasada nuquru pa vasileana si zama si asa:
22 “Gamu pu pupuhu,
vea seunae gua si hiva koa pupuhu si gamu?
Vea seunae gua si kote koa va sisire nia gamu sa ginilagilana?
Gamu na tie duviduvili, vegua ke kana ia gamu sa tinumatumae?
23 Be va avosi gamu sari qua ginegese atu,
si kote tozi va bakala ia rau sa buloqu koa gamu,
meke vata gilana ni gamu sari qua binalabala.
24 Ba sipu etulau gamu totoso titioko si rau,
meke loke tie si va avoso totoso sipusipu gamu rau,
25 sipu kilui gamu sari qua vinari tokae pa binalabala,
meke lopu va tabei sari qua ginegese atu,
26 si kote hobequ meke hegere totoso kamo gamu tinasuna,
kote va sisire si rau totoso holoqoru si gamu,
27 totoso tarazuzu sa popoa guana totoso raneboṉi,
totoso raza sa kinolura guana vivirua,
totoso opoadumu gamu na tinasigiti na sinoliṉi.
28 Totoso asa si tiqe kote tioko mae au gamu ba kote koroqu olaṉa;
kote hata sisigiti au gamu, ba lopu kaqu dogoro au gamu.
29 Sipu kana ia gamu sa ginilagilana,
meke lopu vizatia gamu pude pamaṉa nia se Zihova,
30 sipu lopu hiva va tabei gamu sari qua vinari tokae pa binalabala,
lopu liṉana la i gamu sari qua ginegese,
31 si kaqu henai gamu sari na vuadi rina mia tinavete;
sari vuadi sari mia sinekesekei si kaqu deṉani gamu.
32 Sa hinakohako tadi pu lopu goto si kote mate nia rini,
meke pana lopu galagala ri na tie duviduvili si kote ta gore nia rini.
33 Ba asa pu va avoso mae koa rau si kote toa va bulebulei,
kaqu koa va leana si asa meke loketoṉa kote matagutu nia,” gua sa ginilagilana lohina.