SA BUKA KEKENU TE
SAMUELA
Sa Vinabakala
Sa buka kekenu te Samuela si tozia sa vinarihobei pa Izireli pa totoso tadi na tie varipitui kamo koasa totoso va turu baṉara si arini. Sa hinobe hie pa tinoa butubutu pa Izireli si ta evaṉa mo koari ka ṉeta tie: Samuela, sa tie varipitui mumudi, e Saula, sa baṉara kekenu, meke e Devita. Sa vivineina sa tinoa te Devita sipu lopu ele koa baṉara si asa si ele ta varigara la koasa vivineina sa tinoa tadi Samuela meke Saula.
Sa ṉatina sa buka hie, si kekeṉoṉo gua mo koari kaiqa kinubekubere tinozi saripu ta kubere koari na Kinubekubere Hope Koadi, sapu sa rinaṉeraṉe nabuna koe Tamasa si va mae ia sa minana meke sa minataqara, ba na vina gugue si va mae ia sa tinahuara. Ta tozi va bakala si hie koasa zinama te Zihova koasa hiama Ilai pa 1 Samuela 2:30 “Kaqu va lavati Rau saripu va lavata Au si Arau, ba kaqu kilu i Rau si arini pu va gugue mae koa Rau,” gua.
Ta kubere koasa buka sari na vinarihenie binalabala koasa guguana sa vina turuna sa binaṉara. Ta gilana sapu e Zihova telena si na Baṉara hinokara pa Izireli si Asa, ba koasa Nana inolaṉa koasa tinepa tadi na tinoni, si vizatia Zihova si keke baṉara. Samuela tugo si lopu qetu ni sari na tinoni pu hiva nia meke etulu pania se Zihova. Sa ginugua arilaena si pude sa baṉara meke sari na tinoni Izireli si pude koa kaurae koasa ṉiniraṉira meke na tinolie te Tamasa pude koasa Nana binaṉara si sari na tie tagotago na tie habahuala, si kaqu ta kopue valeana koa Sa.
Sari na Ṉati Pinaqapaqahana sa Buka
Samuela sa tie varipitui pa Izireli. Hinia 1:1 kamo hinia 7:17
Ta evaṉae baṉara se Saula. Hinia 8:1 kamo hinia 10:27
Sa vuaheni kekenu pa binaṉara te Saula. Hinia 11:1 kamo hinia 15:35
Devita meke Saula. Hinia 16:1 kamo hinia 30:31
Sa minate te Saula meke sari na tuna. Hinia 31:1-13
1
Elikana meke sa Nana Tatamana pa Saelo
1 Koanana si keke tie pozana Elikana, sapu na tie pu koa koasa vasileana Rama koari na toqere tanisa butubutu Iparemi. Na tuna e Zerohamu si asa sapu sa tuna e Elihu, sa tuna e Tohu, sapu sa tuna e Zupa. 2 Se Elikana hie si karua nana barikaleqe, ari Hana meke e Penina. E Penina si ari tuna ba e Hana si loke tuna. 3 Ninae vuaheni si hoke taluarae pa Rama meke la pa Saelo se Elikana pude la vahesia na va vukivukihi la koe Zihova Tadi na Qeto Minate d, * Zihova Tadi na Qeto Minate si na inilirina sa zinama Lord of Hosts. Mi tiroa sa vina bakala pa dikisinare pa mudina sa Buka Hope. vasina koa sari tuna Ilai, ari Hopini meke Pinehasi, sari karua hiama te Zihova. 4 Koari hopeke totoso pu va vukivukihi se Elikana, si hoke poni nia sa keke hinia miti koe Penina meke hopeke keke hinia koari hopeke nana koburu. 5 Tataru va sisigiti nia sa se Hana, ba hoke keke mo hinia* Lopu bakala sa vesi hie pa Hiburu. Kaiqa si balabala ia sapu tataru nia sa, ke vala ia sa si karua hinia, kaiqa tie pule si balabala ia sapu tataru nia e Elikana ba sina tigena ke ponia sa si keke hinia mo, gua. si poni nia sa, sina va tigea e Zihova pude lopu podo koburu. 6 Hoke ṉoṉovalia meke zama va goregore ia e Penina se Hana, sina va tigea Zihova si asa. 7 Doduru vuaheni sipu sage la pa vetu te Zihova si arini, si hoke va talotaṉa sisigitia Penina se Hana, ke hoke kabo meke lopu hiva henahena si asa. 8 Hoke nanasia Elikana sapu sa nana palabatu si asa, “Hana na sa si kabo nia goi? Na vegua ke lopu henahena si goi? Na vegua, ke hoke talotaṉa sisigiti si goi? Vegua lopu arilaequ tu si rau koa goi hola ni ka manege puta koburu koreo?”
Hana meke Ilai
9-10 Keke rane sipu beto henahena si arini pa korapa vetu te Zihova pa Saelo, si gasa turu se Hana. Talotaṉa hola, meke kabo sisigiti sipu varavara la koe Zihova si asa. Pa totoso tugo asa, si habotu pa nana vasina se Ilai sa hiama tata pa sasada. 11 Tavetia Hana si keke vina tatara nabuna, “Zihova Tadi na Qeto Minate, Mu doṉo mae koa rau na Mua nabulu! Mu doṉo maea sa qua tinasuna, Mamu balabala au! Mu lopu muliṉi nau! Be guana poni nau Goi si keke tuqu koreo, si va tatara nia rau si hie sapu kaqu va madi pule atu nia rau koa Goi si asa pa doduruna sa nana tinoa, meke lopu kaqu hite ta koto sari na kaluna* Kaqu na tie naziraiti si asa. Mi doṉo la pa Naba 6:5:.” * Nab 6:5
12 Lopu hite makudo varavara la koe Zihova se Hana, ele seunae nia tu, meke doṉodoṉo la i e Ilai sari na beruna. 13 Varavara golomo mo si asa, qimuqimutu sari beruna, ba lopu ta avoso sari na mamalaiṉina. Ke balabala ia Ilai sapu na naponapona si asa, 14 ke zama la koa sa, “Mamu beto va titie nia sa mua ninaponapo! Va betoa sa mua ninaponapo. Mamu koa gilae pule!”
15 “Lokari, baṉara, lopu viviri si rau,” gua si asa. “Lopu naponapoqu si rau! Na talotaṉa qua, meke varavara, va vura lani rau koe Zihova sari qua tinasuna. 16 Mu lopu balabala nau keke barikaleqe loke laequ guni nau goi. Na varavara guahe si rau sina na kuliusu.”
17 “Ego, mu taloa va bulei tu,” gua se Ilai. “Mani poni nigo sa Tamasa pa Izireli gua sapu tepa ia goi koa Sa.”
18 “Mani ta evaṉa koa rau sari na mua zinama tataru,” olaṉa gua se Hana. Meke tiqe taloa si asa, la henahena, meke lopu balabala mamata pule.
Sa Pinodo meke sa Vina Madina e Samuela
19 Pa koivugona si vaṉunu munumunu hokara se Elikana meke sari nana tamatina, meke sipu beto vahesia rini se Zihova si pule la pa dia popoa soti pa Rama si arini. Meke va tata ia Elikana sa loana se Hana, meke olaṉia Zihova sa nana vinaravara. 20 Gua asa, ke aritiana si asa, meke podoa sa si keke tuna koreo. Poza nia Samuela* Sa ginuana sa pozana “Samuela” si na “Pozana Sa si El”. Sa ginuana El si na Tamasa pa Hiburu. sa si asa, meke tozi va bakalia sa, “Sapu gua tepa ia rau koe Zihova si vagia rau,” gua.
21 Meke kamo pule si keke totoso te Elikana meke ri kasa nana tamatina pude sage pule la pa Saelo pude tavetia sa vina vukivukihi sapu hoke ta tavete pa hopeke vuaheni, meke keke vina vukivukihi arilaena sapu ele va tatara veko nia sa. 22 Ba koasa totoso hie si lopu somana luli se Hana. Tozi nia sa sa nana palabatu, “Pana luara susu tu sa koburu, si kaqu turaṉa la nia rau koasa vetu te Zihova, vasina kaqu koa si asa pa doduruna sa nana tinoa.”
23 Meke olaṉa se Elikana, “Leana mo, tavetia mo gua sapu leana koa goi, mamu koa mo pa vetu osolae va luara nia susu goi si asa. Mani va gorevura hinokaria e Zihova sa mua vina tatara.” Ke koa hola mo pa vetu se Hana meke kopu nia sa sa nana koburu.
24 Sipu ele va luara nia susu sa, si paleke la nia sa pa Saelo si asa. Paleki sa si ka manege puta kilo palava, meke keke bogu kapu kurukuru siṉia na kolo vaeni meke turaṉa la nia tugo sa keke bulumakao ṉeta vuahenina. Meke turaṉa la nia sa pa vetu te Zihova pa Saelo sa koburu Samuela sipu korapa hitekena. 25 Sipu ele va matea rini sa bulumakao, si turaṉa la nia rini koe Ilai sa koburu. 26 Zama se Hana, “Baṉara, balabala au tugo goi? Arau mo sa barikaleqe sapu turu tani, meke varavara la koe Zihova. 27 Tepa la ia rau koa Sa sa koburu hie, meke poni nau Sa gua sapu tepa ia rau. 28 Ke va madi la nia rau koe Zihova si asa. Be ve seunae gua sa nana tinoa, ba kaqu te Zihova si asa.” Meke vahesia rini se Zihova vasina.
*1:3 Zihova Tadi na Qeto Minate si na inilirina sa zinama Lord of Hosts. Mi tiroa sa vina bakala pa dikisinare pa mudina sa Buka Hope.
*1:5 Lopu bakala sa vesi hie pa Hiburu. Kaiqa si balabala ia sapu tataru nia sa, ke vala ia sa si karua hinia, kaiqa tie pule si balabala ia sapu tataru nia e Elikana ba sina tigena ke ponia sa si keke hinia mo, gua.
*1:11 Kaqu na tie naziraiti si asa. Mi doṉo la pa Naba 6:5:
*1:20 Sa ginuana sa pozana “Samuela” si na “Pozana Sa si El”. Sa ginuana El si na Tamasa pa Hiburu.