17
Wà Paulo ma Silas na Tésalonika
1 Ru pâ naa du ville Amphipolis ma Apollonie wà Paulo ma Silas, â ru tèepaa naa Tésalonika, wâna tâa wê pwi jè *wâra pitapitiri kà tèpa *Juif. 2 Â é tò naa na wâra pitapitiri wà Paulo, wiâra ê nye pai pwa kêe. Â âracié tòotù pwicîri na é pwa pupûra goo ê popai na é pa gée na *Tii Pwicîri. 3 É paari tàra diri pâ auinapopai goo pwi *Mesia, [*pwi a pa-udò na rà tapacîê]. Ba wii pâ, ée mwa maagé côo, â [ée mwa bà. Êco na] ée mwa wâro côwâ gée na aubà. Â é ina tàra wà Paulo pâ: «Guwà côo, wà pwi Iésu na go picémaraê tàwà, âna wàé kaa pwi Mesia.»
4 Wà pàra tàpé gée goorà, âna rà cèikî, â rà pâra wiâ Paulo ma Silas. Dau wâru tàpé gée goo tèpa *Grec na rà pâra wiâru—tàpé na wâdé tàra ê pwapwicîri kà tèpa Juif—wàrapwiri mwara gée jaa ê pa ilàri imaina.
5 Êco na rà dau iboo wà pàra tèpa Juif, â rà todà tèpa âboro na nye ticè na wâdé naa goorà, ma rà pinaa ârapûru tèpa âboro na ville, ba na rà putàmu naa gooru. Â rà itàa pâ nau mudàru naa na pwârawâ kà pwi âboro na nee Jason, ba na rà poparu pâ naaniboo gòro naigé, na ara diri ê pâ âboro, [ba na pitèiru].
6-7 Luka 23.2; Ioane 19.12Êco na càra caa pâmariru, â rà dàti pâ wà Jason ma pàra tèpa cèikî naa jaa tèpa pitûâ kâra napô, â rà tomara pâ: «Wà pwini, âna é tòpi tupédu âboro èpà, wà Paulo ma Silas, na ru tubagù ê gòropuu diri, â nabàni, âna ru tèepaa naani! Wà tàpéeni ma wà tèpa béerà, âna rà cicara ê naèà kà César, pwi ukai kà tèpa *Roma. Ba rà ina pâ, nye caapwi co ê pwi ukai, â wà pwiibà, âna wà Iésu.»
8 Ûna rà têre pwiri wà tèpa âboro ma wà tèpa pitûâ, â nye dau céepwâa* Céepwâa—Inquiet, être dans l'affliction. tàra kaa. 9 Â rà mwa panuâ cawi wà Jason ma wà pàra tèpa bée, na rà wâri i wârimuru kàra.
Na Bérée
10 Ûna ne, â wà tèpa cèikî, âna rà pitu tà Paulo ma Silas, ba na ru pâra pwàniri [gée Tésalonika. Â ru pâra] naa na ville Bérée.
Ûna ru tèepaa pâ, â ru too naa na wâra pitapitiri kà tèpa Juif. 11 Wà tèpa Juif na tâa Bérée, âna rà dau wâdé jii tèpa Juif na rà tâa Tésalonika. Ba rà tòpi ê popai naa na ipwàdée. Â diri na pâ tòotù, âna rà côo bwàti ê Tii Pwicîri kàra, ba na rà côo pâ pwiri nye âjupâra kaa ê pâ popai na é ina tàra wà Paulo. 12 Wâru gée goorà na rà cèikî, â wâru mwara gée jaa tèpa Grec—pa ilàri imaina, ma tèpa paao.
13 Êco na rà têre wà tèpa Juif gée Tésalonika pâ, wà Paulo, âna é picémara ê popai kà Pwiduée mwara na Bérée. Â rà me nau naa ârapûru tèpa âboro wê, ba na rà putàmu naa gooé. 14 Êco na rà nye êgò kaa mwara wà tèpa cèikî, â rà popa Paulo naa na aucoo kâra wànga. Â napwa naa goo wà Silas ma Timotéo, âna ru bwaa nye tà tâa Bérée.
15 Wà tàpé na rà picia wà Paulo, âna rà ciaé tia na ville Athènes. Â é cùrurà côwâ naa Bérée, ba na rà ina tà wà Silas ma wà Timotéo pâ, na ru piawài goro medarié.
Paulo na Athènes
16 Wà Paulo, âna é bwaa tàpo cipacî Silas ma Timotéo wâ Athènes. Â é côo pâ wà tèpa âboro na pwi napô-bà, âna nye itémuru kaa ê pâ ânuuru duée na rà pwamaina. Â nye dau tòina kaa ê pwâranümee. 17 Apostolo 18.19Â é pâra naa na wâra pitapitiri kà tèpa Juif, â é patùrarà, wàilà ma wà tàpé na wâdé tàra ê pwapwicîri kàra. Â diri na pâ tòotù, âna é patùra mwara wà tàpé na é pâdarirà naa na aupwa jèna.
18 Rà pitùra mwara ma wàé wà pàra tèpa pacâmuri âboro gée goo wà tàpé na ina goorà pâ, tèpa épicurien ma tèpa stoïcien† Tèpa épicurien ma tèpa stoïcien—Wà tàpé na rà câwiâ wà Épicure, é Zénon, tupédu philosophe kà tèpa Grec biu. É ina wà Épicure pâ, ê muru na dau piwéna tà tèpa âboro, âna ê ‘wâdé na maina’. É ina wà Zénon (pwi caa kà tèpa stoïcien) pâ, jè wâro wâna ê ‘wâdé na maina’ wiàna jèe câjè caa tâmogòori ê maagé, ma ê ipwàdée, â wiàna jè jèe nye dàpàgàjè jii wà tèpa âboro.. Wà pàra tàpé gée goorà, âna rà ina pâ: «Gona dà na é gére tòri ma uti tâjè wà pwi bèepwiri?»
 wà pàra tàpé mwara, âna rà ina pâ: «Wàra munaa é picémara cè pâ duée na nye ité‡ Cè pâ duée na nye ité—Wâru tèpa duée kà tàpé Athènes.  rà niimiri pâ wà Paulo, âna é tùra goo tupédu duée na bwaa âmuê. Jèpwi, âna wà pwi duée paao na nee Iésu; â jèpwi, âna tô duée ilàri na nee Wâro Côwâ..» Ba rà têre wà Paulo na é picémara wà Iésu ma ê pai wâro côwâ.
19 Â rà ciaé naa jaa ê wâratûâ kâra napô, na nee Aréopage, â rà ina têe pâ: «Nümabà na bà tâmogòori bwàti ê pâ namuru bèepwiri bwaa âmuê, na gà gére ina tâbà. 20 Ba gà pwa ma bà têre ê pâ muru na ité, â nümabà na bà tâmogòori ê pai ina wèe.» 21 (Ba wà diri tèpa âboro géeni Athènes, ma wà tàpé na tèpa pârame na rà wâro wâni, âna rà nye tà tâa goo ê pâ jèkutâ na bwaa âmuê.)
22 Â é cimadò wà Paulo, â é ina pâ: «Bwa; tàpé Athènes, go côo pâ guwà tèpa dau tòimiri ê pâ duée. 23 Ba, na go gére tabéaa na ê ville kàwà, â go côo ê pâ auba na guwà pwamaina ma pwapwicîri naa goo. Â go pwa ma pâmari mwara ê pwi aupwa *ârapwaailò na wii naa goo pâ: Tà pwi jè duée na câjè caa tâmogòorié.
«Guwà côo, wà Pwina guwà pwamainaê na câguwà caa tâmogòorié, âna wàé kaa, na go me nau picémaraê tàwà. 24 1 Rois 8.27; Apostolo 7.48Wà Pwiduée na é pwa ê gòropuu, ma diri ê pâ namuru na tâa na, âna wàé Pwi Ukai kâra napwéretòotù ma ê gòropuu. Â câé caa tâa na ê pâ wâra pwapwicîri na rà bari wà tèpa âboro. 25 Psaume 50.12Â càcaa pâri ma jè pitu têe, wàijè tèpa âboro, pwacèwii na nümee goo cè jè muru jiijè!
«Ba wàé na é naa tâjè diri ê wâro ma ôomaa, ma diri ê pâ namuru. 26 Â é pwa ma wà tèpa âboro diri, âna rà còobé gée goo ê pwi caapwi âboro, ba na rà wâro pitiri wâna ê gòropuu. Â é jèe nabwé tòpò tàra ê jèpa pàara na naja, ma ê pwâadàra ê jèpa napô.
27 Psaume 145.18; Jérémie 23.23«É wàrapwiri ê pai tòpò kêe wà Pwiduée, ba na rà o mudèe wà tèpa âboro. Ba câé caa wâiti jiijè. Â wiàna rà mudèe imudi wà tèpa âboro, â péa rà nye tà pâmariê. 28 Ba jèe nabwé ina pâ: “Jè wâro gée gooé, â jè gù gée gooé, â jè tèpa âboro gée gooé.” Wàra na rà ina mwara pàra tèpa pwa tii kàwà pâ: “Jè tèpa naîê mwara§ Jè tèpa naîê mwara—Wà Paulo, âna é ina ê popai na ru wii tupédu poète grec..”
29 Ésaïe 40.18–20, 44.10–17; Apostolo 19.26«Gée goro na jè tèpa naîê, â jè cibwaa niimiri pâ wà Pwiduée, âna é pwacèwii ê duée na pwa goro atü, é, na pwa goro mwani mii ma mwani pwaa, wiâra ê auniimiri kà tèpa âboro! 30 Rà wàrapwiri wà tèpa âboro na jè pàara, êco na wà Pwiduée, âna é dau pidàpwicâariê goorà, ba ticè na rà tâmogòori.
«Êco na nabàni, âna é tacoo goorà, ba na rà pinünüma, ba na o tòotéri ê wâro kàra. 31 Psaume 96.13Ba é jèe nabwé tòpò ê Tòotù na ée mwa pitèi diri ê pâ âboro naa gòropuu, â ê aupitèi kêe, âna o *tàrù. Ée mwa pinaigé mee ê pwi âboro, na é jèe nabwé pitòrigarié târa pwi tòotù-bà. Â é pawâroé côwâ gée na aubà, ba na é paari tâjè diri pâ wàé kaa pwiri, ê pwi a pitèimuru na ia é jèe pitòrigarié.»
Rà pitadàrùrà goo ê popai
32 Ûna rà têreê na é gére tùra goro ê wâro côwâ gée na aubà, â [rà pitadàrùrà wà tèpa âboro-bà]. Wà pàra tàpé, âna rà pitaurèe gooé; â wà pàra pwi, âna rà ina pâ: «Bà o mwa têregà côwâ goo pwiri, na cè jè tòotù.» 33 Â é còobé jiirà wà Paulo. 34 Êco na, pwa pàra tàpé mwara, na rà tâa gooé, â rà cèikî naa goo ê popai kêe. Wàrapwiri naa goo wà Denys, pwi jè a tâa na wâratûâ kà tàpé Athènes, ma tô jè ilàri na nee Damaris, ma pâ pàra âboro mwara.
17:6-7 Luka 23.2; Ioane 19.12
*17:8 Céepwâa—Inquiet, être dans l'affliction.
17:17 Apostolo 18.19
†17:18 Tèpa épicurien ma tèpa stoïcien—Wà tàpé na rà câwiâ wà Épicure, é Zénon, tupédu philosophe kà tèpa Grec biu. É ina wà Épicure pâ, ê muru na dau piwéna tà tèpa âboro, âna ê ‘wâdé na maina’. É ina wà Zénon (pwi caa kà tèpa stoïcien) pâ, jè wâro wâna ê ‘wâdé na maina’ wiàna jèe câjè caa tâmogòori ê maagé, ma ê ipwàdée, â wiàna jè jèe nye dàpàgàjè jii wà tèpa âboro.
‡17:18 Cè pâ duée na nye ité—Wâru tèpa duée kà tàpé Athènes. Â rà niimiri pâ wà Paulo, âna é tùra goo tupédu duée na bwaa âmuê. Jèpwi, âna wà pwi duée paao na nee Iésu; â jèpwi, âna tô duée ilàri na nee Wâro Côwâ.
17:24 1 Rois 8.27; Apostolo 7.48
17:25 Psaume 50.12
17:27 Psaume 145.18; Jérémie 23.23
§17:28 Jè tèpa naîê mwara—Wà Paulo, âna é ina ê popai na ru wii tupédu poète grec.
17:29 Ésaïe 40.18–20, 44.10–17; Apostolo 19.26
17:31 Psaume 96.13