1 Yesu nanga nungu ngurpay mura muwasidhin, nuy kedha nungu niyaykazipa, 2 ‘Ngitha mura ngulaygal kedha ukasar goeygi kaliya bangal Kaludhay Ay Aymay goeyga gasamane, a ngoena bangal senaw Mabaygaw Kazi senawbi goeyginu guda arane sathawro puydhaypa.’ (Kaludhay Ay Aymay thonara thanamun koey thonar thana ngoenanu manin senabi adhapudhay thonar thanamun mabaygal nanga gudaz pudhamoeydhin Aykupithunu, a matha thanamun Aykupithu kuykuy kazil mathamoeydhin.)

3 Senawbi thonara thanamun koey misnarel a matha kedha yoewthaw koey mabaygal garwoeydhamoeydhin Kayapasan lagoenu. Nuy Kayapas thanamun kuyku misnare; nungu kapu koey lag. 4 Sey muynu thana gud garwaydhamoeydhin imaypa kedha, thana kay midh paru Yesun gumi gasampa a kay nuyn uma mathampa. Thana kedha umadhin, ‘Ngalpalpa nubepa ay aymay thonara gasamoeypa lawnga, kedha zoengu mabayg mina koey garsar, thanamulngu gegeyadh gasamoeyle a silamoeyle.’ 5 Thana kedha, ‘Ngalpalpa matha ngoedhagidh lawnga Yesulpa gasamaypa lawnga nabi ay aymay dhadhal kedha zoenguz kedha nuy mabaygoepa koey ubilnga, thanamulngu silamoeyle.’

6 Wagel mura thabi zapul, Yesu nuy muynu moegina goegathanu nel Bethoeni, nungu igalgaw Simonan laganu, nuy nga nanga kulay wati goengaw kikirilayg.

7 Yesu nanga nungu igalgaw laganu ngoenakap thayar na wara yoepkaz ngapa muy araydhin senabi lagiya, nabiya mer kapu ganul wakasu buyu. Nabi wakasu mina koey modhabilnga. Nadh kalanu senabi wakasu Yesun pada kuykunu suladhin. 8 Thana nungu niyay kazin imadhin nan nadh nanga senabi wakasu Yesun pada kuykunu mura kupal madhin, thana gegeyadh gasamadhin nabepa. Thana kedha kidhakidhan umamoeyr, ‘Sena mingu kasa sagul palanu? 9 Nadh senabi wakasu nay mina koey bokadhzapa yoewdhan, kalanu nadh senabi bokadhza aygi zagi mabaygoepa poeyban.’

10 Yesulpa kakal thana midh nanga umamoeyr, nuy kedha thanamulpa, ‘Nan wanaw, ngitha nabepa mingu wati ngoenakap gasaman, ina nadh ngayapa mina adhapudhay thoeyaygi zageth aymoenu. 11 Setha nanga aygi zagi mabaygal thana bangal ngithamuniya kalmel mura thonar ngithamulpa danal poethaypa thana. Ngay nanga ngayapa ngithamuniya ngaru maypa lawnga. 12 Ina nanga nadh ngaybiya pada kuykunu nabi wakasu sulan, nadh buth pathan ngaw gamu moerama thoeyaypa. 13 Mina ngay ngithamulpa kedha, igilaw yangu wakay nanga ngalagiya yadu poelgaypu nubi po gubaw gizunu, a matha kedha in nanu zageth nadh ayman lak bangal kedha yadu poelgaypu mura mabaygoepa, ingaru za nanu doegamuya.’

14 Yesun toewaylop niyay kazingu, urapun nungu nel Yudha Keriyothoelayg uzaraydhin sethabi koey misnarepa. 15 Nuy kedha thanamulpa, ‘Ngath bangal nanga ngitha Yesulpa gasamaypa balbay tidedhe, ngitha bangal ngayapa miza modhabiya manine?’ Thana muladhin 30 silba bokadhzapul nubepa maypa. 16 Soeyzi pawpa nuydh kalanu Yudha dhadhabuthapa nagaydhin Yesulpa thanamulpa poeybaypa.

17 Koeykoeyne goeyga nanga gasamadhin thanamun senabi yistagi bredaw aygudaw goeyga thana Yesun niyay kazil nubepa yapu poeybemidhin kedha, ‘Kuykulnga, nginu ubi midh, ngoey kay ngalaga ngibepa Kaludhay Aypa aygudoepa zapul balbay tidaypa?’

18 Nuydh mabayg seysithamadhin thanamulpa kedha, ‘Ngitha ladhu nubepa nungu lag sey muynu koey goegathanu. Kedha kay nubepa, “Ngurpay Mabayg lak ngibiya yoewdhiz kedha, ‘In ngaw thonar gasaman, ngaw ubilnga kedha ngay a mura ngaw niyay kazil kay nginu laganu ngoeymun Kaludhay Aygudoepa gasampa.’ ” ’

19 Nungu niyay kazin mura nungu ubilmayl aymoeydhin, mura aydel zapul balbay tidamoeydhin Kaludhay Aypa. 20 Mina kutapa Yesu a nungu toewaylop niyay kazil ngabunadhin senabi lagoenu, a kalanu kalmel nithamadhin aygudoepa. 21 Ayguda dhadhal nuy kedha thanamulpa, ‘Ina bangal kuyku nidhane, ngithamulngu urapu mabaygan bangal ngoena guda arane mabaygoepa.’

22 Thana nanga niyay kazin karngemidhin thana mina gegeyadh gasamadhin, aka a koerkak badh kalmel; thana yaynanob nubepa yapu poebemir kedha, ‘Kuykulnga ngidh ngan, ngoena maypa? Ngayapa koey zageth.’

23 Yesu kuniya thanamulpa kedha, ‘Ngitha mura ngaybiya nithaman kalmel a ngalpa kalmel mura bredal thardhamayn urapu aygudaw zapunu, kasa kay ngaru urapun ngithamulngu bangal ngoena guda arane.

24 ‘Ngay nanga ngay Mabaygaw Kazi ngay ngaru bangal um medhedhe kuyku nidhaypa Awgadhaw yawadhayzinga Minar Poelayzinga muynu Maygi Thusinu. Kasa kay kedha ina mina koey gegeyadh senawbi mabaygoepa ngadh bangal nanga senaw Mabaygaw Kazi guda arane! Nubepa matha ngoedhagidh kedha nuyn kasa nay kazi mayginga nubi apa goewanu.’

25 Yudha guda arayzi mabayg, yapu poeybiz kedha, ‘Ngurpay Mabayg, ngidh lawnga ngoena maypa.’

Yesu kedha mulaydhin, ‘Senaw ngi balbayginga muliz.’ Kalanu nuy Yudha uzaraydhin thanamulngu sizi.

26 Thana ay matha purthar, Yesu nuydh madhin nan yistagi bred yoewdhadhin eso Awgadhoepa, kalanu nuydh nan dhadhiya patidhadhin thanamulpa nungu niyay kazipa. Nuy kedha thanamulpa, ‘Marew a purthaw ina ngaw gamu.’ 27 Kalanu nuydh lak kedha umal ngukiw kap gima gasamadhin, yoewdhadhin eso Awgadhoepa, a kalanu thanamulpa madhin nuyn kap. Nuy thanamulpa kedha mulaydhin.

28 ‘Wanimaw ngitha mura, ina ngaw kulka ngath ngithamulpa poeyban. Ina mina kuyku nidhan Awgadhaw yatharayzinga, ngaw kulka pay yoewdhayzinga koey goersar mabaygoepa gud woeyaypa ngithamun wati pawangu. 29 Ngay ngithamulpa kedha, ngayapa lak nabi umal ngukipa woenipa lawnga ngithamuniya kalmel, kurusipa senabi thonar ngay bangal wanedhe kayin umal ngukin ngithamuniya kalmel sey Ngaw Thathiw Basalayanu muynu.’

30 Sew kalanu thana maygi na puydhadhin, ladhudhin Olibaw Padoepa. 31 Sey padanu nuy thanamulpa kedha, ‘Nubi kubilu kay ngitha mura bup aremipa ngawngu, ngoena kay ngaw kusayg woenaypa. Na Minar Poelayzinga kedha, “Awgadhan bangal mamuy danal pathay mabayg uma mathamoene a setha nanga mura nungu mamuyl thana bangal wadhwadhgoepa zilmemine.” 32 Kasa kay kedha, ngay nanga kaday tharedhe manine, ngaw igililnga kuniya, ngay bangal Galilayapa ngithamuniya kulay.’

33 Kalanu Petheru kedha Yesulpa, ‘Ngayapa ngibepa kasa woenaypa lawnga. Kasa kay midh, thana mura nginungu gamungu nanithoepa.’

34 Yesu kedha Petherulpa, ‘Lawnga, ngay ngibepa kedha, kaybaw kubilu wagel kay garkaz pawl poeybedhe, ngi kay kulay thoeri thonaralnga ngawngu koerawayg kudun tharepa.’

35 Petheru kedha, ‘Ngayapa kedha zapa aymoeypa mina lawnga, kasa kay midh ngay kay ngaru umanga ngibeya kalmel.’ Kalanu thana mura niyay kazil lak kedha mulemidhin nubepa.

36 Kalanu Yesu a nungu niyay kazil nubeya kalmel ladhudhin sizi wara lagoepa apaw lag nel Gethsemoene, sey nanga ngabunadhin Yesu kedha thanamulpa, ‘Ngitha kow apa pudhay ngaw ugayl ngay mamu kedha uzaripa thoeythupagaypa.’ 37 Nuydh nubeya kalmel yoelpamoeydhin thanamulngu Petheru a Zebadin kazi ukasar. Senabi thonara nuy kasa mura goegadh asidhin kuyk nungu koerkak badh koeyza. 38 Nuy kedha thanamulpa, nungu thoeri niyay kazipa, ‘Ina ngaw ngoenakap kikir mina koeyza, ngoena mina koeyma nudhepa. Ngitha kow nithamaw a danal pathay aymoeziw.’

39 Nuy kalanu thanamulngu moegina sigapa uzariz kulun pasoeyniz kuykul kalmel, nungu paru nuydh mulupa boeradharapa thayan, kalanu thoeythupagiz kedha, ‘Ngaw Thathi ina nanga seyke ngibepa matha ngoedhagidh adhapa mar ina nabi adhapudhay kikiriw mapu ngawngu, kasa kay kedha ina nginu ubilnga kuyku nidhaypa ngaw ubilnga lawnga.’

40 Nuy kalanu kuniya nungu thoeri niyay kazipa imaypa, thana uthuy; nuy kedha Petherulpa, ‘Ngitha mingu uthuy poeydhanu? Ngithamulpa gegeyadh kedha ngaybiya kalmel nabi thawpay thonarpa danal poethay ayman? 41 Matha ngoedhagidh kedha ngitha danal poethay aymoeziw a yoewdhemiziw ngithamulpa magaw poelaypa, wagel kay sethabi nuthayl zoepun ngitha karum paledhe. Ngithamun mariw ubil danal poethaypa ngaybiya kalmel aymoeypa kasa kay ngithamun gamul goegadhimayl.’

42 Yesu kalanu lak kuniya tidiz a thoeythupagiz kedha, ‘Ngaw Thathi, ina kay nanga ngawngu nabi adhapudhay theral ngukiw kap adhapa mayginga, a kurusipa kay ngay wanepa, kuykunidhaypa kay nginu ubilnga.’

43 Sew kalanu nuy lak ngapa kuniya nungu niyay kazipa; nuydh imiz thanamun uthuy, kuyk thanamun gamul koey goegadhimayl, a thanamulpa ngoedhe koey zageth danalayg nagaypa. 44 Nuydh thabi thonara thana kasa waniz uthuypa, nuy lak kuniya uzaraydhin thoeythupagaypa. Ina nungu thoeri thonar thoeythupagaypa, a mura nabi thonara nungu thoeythupagay yangukudul matha thana.

45 Nabi thonara nanga nuy kuniya niyay kazipa, nuy kedha, ‘Ngitha mingu uthuy poeydhanu a? Ina thonar gasaman. Dan palemiw! Mabaygaw Kazi kay guda araypa thanamulpa wati pawaw mabaygapa gasamaypa. 46 Kadaypa memayiw ngalpa ladhuypa. Kedha nagemiw senawbi mabayg mangiz in, ngadh kay nanga ngoena guda araypa.’

47 Yesun yanu dhadhal Yudha wara nungu niyay kazi mangiz. Nubiya kalmel koeygarsar mabaygal; thana koewbu rugalgal, kuyay thurikal a gabagabal. Thana yoewthaw kuykun a misnaren wayaydhin.

48 Wagel kay mura thabi zapul, Yudha kulay mulaydhin koewbu mabaygoepa kedha, ‘Ngath kay nanga mi mabayg gud thapampa, ngitha kay nuyn gasamaw.’

49 Thana nanga ngabunadhin Yudha balbayginga Yesulpa uzaraydhin, a nuy kedha, ‘Ngurpay Mabayg, kapu woenab ngibiya kalmel.’ Kalanu nuydh Yesun gud thapamadhin.

50 Yesu kedha, ‘Kame! Ngi mipa in, kazayginga aymar ngi mipa nanga ngapa.’ Thana kalanu koewbu mabaygal ngapa a mina koey ridh gasamadhin Yesun.

51 Wara si pasiw mabayg Yesun nuydh nungu thurik adhapa pardhadhin a woeremadhin koey misnarew zagethaw mabaygiya, adhapa pathadhin nungu kawra.

52 Yesu kedha mulaydhin, ‘Kuniya wanar senaw nginu kuyay thurik. Mabaygan ngaya nanga thurik gethan gasampa, thana thanamun um gasampa kuyk senaw thurik. 53 Ngi kay matha koerawayg kedha, ngayapa koey zageth lawnga ngay kay nanga Ngaw Thathipa ibupuydhaypa yoewdhepa, nuydh kay mina sobaginga ngalpalpa koeygarsar koewbu angelal wayamoeyne.

54 ‘Kasa kay kedha ngath kay nanga kedha aympa midh kay paru Moeygi Thusiw ya Minar Poelayzinga kuykunidhaypa kedha, ina mi ngoedha thoeyay nanga aymiz?’ 55 Kalanu nuy Yesu mangayzi mabaygoepa muliz kedha, ‘Ngitha mipa ngapa, kuyay thurikalgal a gabagabalgal ngayapa gasamaypa? Ngay koerngaygi mabayg sabingu adhiya ulaypa lawnga. Ngay mura goeyginu senaw koey yoewthanu, ngath ngurpay aymarngu ngithamulpa amadhan, kasa kay kedha ngitha nuthayginga ngayapa gasamaypa. 56 Itha mura thabi zapul aymaypa kuykunidhaypa Peropethaw Minar Poelayzimayl.’ Kalanu nungu niyay kazil mura wadhwadhgoepa nanithadhin nungungu.

57 Thana Yesun gasamayzi mabaygan nuyn madhin Kayapasan lagapa, sena ngalaga nanga yoewthaw a ngurpay koey mabaygan garwoeydhamoeydhin. Kayapas nuy kuyku misnare. 58 Petheru koey sigal wagel woelmay, kurusipa nuy mangaydhin muynu a thanuraydhin kalmel thanamun poepiyamaw mabaygiya, imaypa kedha thana kay miza aympa Yesulpa. 59 Nuy kuyku misnari a nubeya kalmel nungu Yoewdhayalgaw koey mabaygal kawnselal. Thanamun ubi Yesulpa mathamoeypa. Thana wati mabayg luman Yesulpa mulamoeypa kedha nuydh za gegeyadh ayman, kasa kay kedha thana wara gegeyadh imayginga nubeya. Nubepa kuthoepa thoeraypa.

60 Kasa kay kedha thana wara gegeyadh imayginga nubeya, a kobegadh mamu koeygarsar mabaygal ngapa paypa memayir, ngaru thanamun yaday kuykunidhayginga. Kurusipa ukasar mabayg ngapa paypa memaman. 61 Palay kedha, ‘Ngalbe nubi mabaygaw ya karngemidhin kedha, “Ngath ngulayg idiman Awgadhaw koey yoewth a lak moeydhan thoeri goeygoeglnga.” ’

62 Nuy kuyku misnare kaday tariz, Yesun yapu poeyban kedha, ‘Ngi wara yangukudulayg sakar maypa a? Sena mura wati za ngibiya woeydhoeypa?’

63 Kasa kay kedha Yesu kuniya ya mulayginga. Nuy kuyku misnare lak muliz Yesulpa kedha, ‘Mina koew Awgadhaw parunu ngi ngoeymulpa ridha ya muli. Ngi mina Keriso, Awgadhaw Kazi a?’

64 Yesu kuniya nubepa kedha muliz, ‘Senaw ngi balbayginga muliz. Kasa kay kedha ngay ngithamulpa kedha, nabi thonarngu pawpa ngitha bangal mina yapa thamane a imane Mabaygaw Kazi Kuykulmay getha dagamoenu thanuridhe a ngay lak ngapa kuniya daparaw ziyanu gimiya.’

65 Nuydh kuyku misnaren nungu dhoemawak pakadamoedhin thabukirin, a wal mizin kedha, ‘Wara lak yaginga koezi powpa, ina nungu mina kawrag, nungu kasa ubi Awgadhaw kupaypa gasamaypa. 66 Ngithamun wakay thamamay midh?’ Thana kedha, ‘Nuy wati mabayg, nuyn kay ngaru uma mathamoene.’ 67 Thana kalanu nungu parupa mosal adhamoeyr a gethan mathamar nuyn; 68 senaw ngaya nanga nuyn mathamar yapu poebemir kedha, ‘Muli ngoeymulpa ngi nanga sike mina Awgadhaw Kazi, in ngin ngadh mathampa.’

69 Petheru nuy nir si adhal, urapun yoepkaz kuyku misnarew zagethaw mabayg ngapa nubepa kedha muliz, ‘Kame! Ngi lak kedha Yesun gamu puziw mabayg senawbi Galilayaw mabaygaw.’ 70 Petheru nuy mura thanamun parunu gud thadhaydhin kedha, ‘Ngath nginu ya tidayginga, ngay senawbi mabaygangu mina koey koerawayg.’

71 Kalanu nuy sizi thanamulngu moegina adhapa uzariz pasagudhapa. Si wara zagethaw yoepkazin nuyn ngurpan, na kedha thanamulpa, ‘Senawbi mabayg nuy Yesun gamu puziw mabayg, senaw nga nanga Nazarethoengu.’ (Nazareth wara moegina goegath Galilayoenu.)

72 Petheru nuy lak gud thadhaydhin kedha, ‘Ngay mina koey balbayginga ya muliz kedha, ngay senawbi mabaygoengu koerawayg.’ 73 Moegina buth setha ngaya nanga sike sir ngapa Petherulpa thana kedha, ‘Ngoey ngulaygal ngi mina thanamun mabayg, kuyk ngi nungu urapu yangukudu mabayg.’

74 Petheru mina kay koey dharadh nubi thonara gud thadiz, nuy kedha, ‘Ngay sike nanga sole yadu umepa, wa Awgadhan bangal ngabiya modhab thayane. Ngay senawbi mabaygangu koerawayg.’ Senawbi thonara kay pawl poeybiz, 75 nuydh Petheru ngoenanu madhin Yesu midh nanga mulaydhin nubepa, ‘Wagel bangal pawl poeybedhe ngi kulay thoeri thonaralnga muledhe kedha, ngi ngawngu koerawayg.’ Nuy kalanu adhapadhadhin mayl mayl.