20
Ndaca tuhun ra fariseo sii ra Jesús yoo ra i saha tyiño sii ra ta zavaha ra cuhva zavaha ra
1 Minoo quɨvɨ sa quɨvɨ cuan zacuaha ra Jesús sisi vehe ñuhu cahnu, ta nacatyi ra tuhun vaha sihin ñiyɨvɨ. Ta saa coyo ra zutu nahnu ta ra maestro cuenda ley ta ra sahnu ñuu cuan.
2 Ta i catyi ra sihin ra Jesús: Nacatyun sihin ndi ¿yoo sa saha tyiño suun vatyi zavohon tandɨhɨ cuhva ya?
3 Ta i nacahan ra Jesús, ta catyi ra sihin ra: Cuñi tuqui nducu tuhin minoo tuhun sii maa ndo, ta nacatyi ndo sihin.
4 ¿Yoo ra i tasi sii ra Juan sa zacoo ndutya ra? ¿Atu i tasi ra Ndyoo sii ra a ñiyɨvɨ? Catyi ndo.
5 Ta i natuhun tahan ra cuan sihin tahan ra ta catyi ra: Tatu catyi yo vatyi i tasi ra Ndyoo sii ra Juan cua catyi ra ya: “¿Ñaa cuenda ñá sino iñi ndo sa cahan ra?”
6 Zoco tatu catyi yo vatyi ñiyɨvɨ i tasi sii ra Juan, cua cahñi ñiyɨvɨ sii yo sihin yuu vatyi sica iñi tandɨhɨ maa ñu vatyi maa ra Ndyoo i tasi sii ra Juan ta minoo profeta i cuu ra. Catyi ra cuan sihin tahan ra.
7 Yucuan cuenda i catyi ra sihin ra Jesús vatyi ña sito ra yoo ra i tasi sii ra Juan.
8 Ta i catyi ra Jesús sihin ra: Ta ma nacatyi tucu vii yoo ra i saha cuhva ya sii.
Tañi ra ña cuñi zatyiño vaha tacuan iyo ra cua cahñi sii ra Jesús
9 Tacuan ta i quisaha cahan ra Jesús sihin ñiyɨvɨ zɨquɨ cuhva ya ta catyi ra: I tasi minoo ra yoho uva minoo sacu. Ta i saha noo ra sii si sii inga ra cua zatyiño ra yucuan, ta cuahan ra nusica naha xaan.
10 Ta saa quɨvɨ sa iyo yucu vixi cuan, ta i tasi ra sii minoo muzu nu ndyaa ra zatyiño yucuan vatyi cua quihin ra zuhva yucu vixi cuhva tahan si sii patrón ra. Zoco i cañi xaan ra sii muzu cuan. Ta ñahñi sa saha ra sii ra. Ta i natasi ra sii ra.
11 Ta i tasi sitoho yoho uva cuan sii inga muzu ra, ta i cañi xaan tucu ra sii ra. Ta quiñi xaan i zavaha ra sihin ra. Ta ñahñi maa i saha ra sii ra, ta i natasi ra sii ra.
12 Ta i tasi tucu patrón cuan inga muzu ra, sa cu uñi saha i cuu si. Ta zuun ñi cuhva cuan i zavaha ra sihin ra. I zañicuehe ra sii ra, ta tava ndyizo ra sii ra.
13 Yaha cuan, ta i catyi sitoho sacu cuan: “¿Yozo caa zacui vityi? Cua tasi sii zehi. Cuñi xein sii ra, vazu tyaa ra yahvi sii maa ra vatyi zehi cuu sii ra.”
14 Zoco cuhva sa ndyehe ra zatyiño yucuan sii ra, i natuhun tahan ra sihin tahan ra ta catyi ra: “Ihya ra cuu ra cua nañihi ndaha tyiño quɨvɨ cua cuu zutu ra. Nacahñi yo sii ra vatyi ndoo maa yo sihin sacu ya.” Catyi ra.
15 Ta i tava ndyizo ra sii ra sata sacu, ta i sahñi ra sii ra. Catyi ra Jesús. Ta zɨquɨ i ndaca tuhun ra sii ñiyɨvɨ tyizoho: ¿Yozo caa cua zavaha sitoho sacu cuan sihin ra sahñi sii zehe ra?
16 Cua quisi ra, ta cua zanaa ra sii ra, ta cua cuhva noo ra sacu cuan sii inga ra. Catyi ra Jesús. Ta sa siñi ñiyɨvɨ tuhun cuan ta catyi ñu: Zoco ma zavaha ra Ndyoo cuhva cuan.
17 Ta i nandyehe ra Jesús sii ñu, ta catyi ra: Tatu tacuan sica iñi ndo ¿ñaa cuñi si catyi si cuñi maa ndo nu catyi si tyehen? “I zavita ihno ñiyɨvɨ zandaa vehe sii yuu sa cuñi si sa cuenda sɨquɨ vehe. Ta vityi yuu cuan cuu sa ñiñi ca ta zɨquɨ tandɨhɨ sa cuenda vehe cuan vatyi tacuan catyi ra Ndyoo.
18 Ta yoo ra cua nduva zɨquɨ yuu cuan cua tahnu cuatyi ra, zoco yoo ra cua canacava yuu cuan zɨquɨ, cua caxi cuatyi si sii ra ndyihi ndyihi.”
Tahan si tyaa yo yahvi sii ra cu tyiño ta sii ra Ndyoo
19 Ta ra zutu nahnu ta ra maestro cuenda ley i nducu ra cuhva zuun ñi cuhva cuan sa tɨɨn ra sii ra Jesús vatyi tuu iñi ra vatyi i cahan ra Jesús cuhva iyo maa ra. Zoco i yuhu ra sii ñiyɨvɨ.
20 Yucuan cuenda i tasi ra sii zuhva ra cua nducu coto ihñi sii ra Jesús. Cua zaha ra cuan tuhun vatyi ra vaha cuu ra, zoco cua nducu ra cuhva ñaa minoo tuhun ña vaha cua cahan ra Jesús, ta cua ñihi ra cuhva tyaa ra cuatyi sata ra nuu ra cu gobernador.
21 Yucuan cuenda i catyi ra tyehen sihin ra Jesús: Maestro, sito ndi vatyi ndoo xaan cohon, ta ndoo xaan cuhva zacuohon. Ña tyaa con yahvi sii minoo ñiyɨvɨ ta zɨquɨ sii inga ñu zoco zacuohon ityi ra Ndyoo sa ndisa cuii.
22 Yucuan cuenda cuñi ndi coto ndi: ¿Atu vaha tyiyahvi yo xuhun sii ra ndyaca ñaha a ña vaha? Catyi ra.
23 Zoco i tuu iñi ra Jesús vatyi ña vaha añima ra cuan, ta i catyi ra sihin ra: ¿Ñaa cuenda nducu coto ihñi ndo sii?
24 Zañaha ndo minoo xuhun sii. ¿Yoo sii nuu ndyaa ya? ¿Ta yoo sii zɨvɨ ndyaa ya? Ta i nacahan ra cuan ta catyi ra: Sii ra gobierno César.
25 Ta i catyi ra Jesús sihin ra: Cuhva ndo sii ra gobierno César sa cuu sii maa ra. Ta cuhva ndo sii ra Ndyoo sa cuu sii maa ra Ndyoo. I catyi ra Jesús.
26 Ta ñá cuu maa zandavi ñaha ra cuan sii ra Jesús sihin tuhun cahan ra nuu ñiyɨvɨ. Ta iyo xaan i cuñi ra cuhva i cahan ra Jesús, ta i cutaxi ra.
Ndaca tuhun ra tatu cua nandoto tucu ñiyɨvɨ
27 Yaha cuan ta zɨquɨ i saa coyo zuhva ra saduceo nu ndyaa ra Jesús. Catyi ra saduceo cuan vatyi ma nandoto ñiyɨvɨ tatu sa sihi ñu. Ta i ndaca tuhun ra cuan sii ra Jesús cuhva ya:
28 Maestro, i tyaa ra Moisés minoo ley vatyi tatu sihi minoo rayɨɨ ta ndoo ndahvi ñazɨhɨ ra ta yoñi zehe ra i sicoo, natindaha yañi ra sihin ñaha cuan. Ta cua coo zehe ra sihin ña sa cuenda yañi ra, ra i sihi cuan.
29 Sicoo usa tahan rayɨɨ sihin yañi ra. I tindaha ra nuu. Ta i sihi ra, ta yoñi zehe ra i sicoo.
30 Ta zɨquɨ i tindaha ra cu uu sihin ñandahvi cuan. Sihi tucu ra cuan. Ta yoñi zehe ra i sicoo.
31 I tindaha tucu ra cu uñi sihin ña. Ta tacuan tucu cuahan tyiño ndya i tindaha tandɨhɨ sa usa tahan ra sihin ña. Ta i sihi tandɨhɨ sa usa tahan ra, ta yoñi zehe ra i sicoo.
32 Ta nu ndɨhɨ tuhun i sihi ndɨhɨ tucu maa ñaha cuan.
33 Yucuan cuenda cuñi ndi coto ndi ¿yoo ra cua cuu yɨɨ ña quɨvɨ cua nandoto ñiyɨvɨ? vatyi ñazɨhɨ tandɨhɨ sa usa tahan ra i cuu sii ña. Tacuan i catyi ra cuan sihin ra Jesús.
34 Ta i catyi ra Jesús sihin ra: Ihya ñuu ñiyɨvɨ tindaha rayɨɨ ta ñu zɨhɨ.
35 Zoco ñiyɨvɨ cua nandoto inga ñuu ñiyɨvɨ saa nu ndyaca ñaha ra Ndyoo, ma tindaha ca ñu indyacuan.
36 Ta ma cuu ca ñu vatyi sa nduu ñu tañi ángel. Ta zehe ra Ndyoo cuu sii ñu sa ndisa cuii vatyi cua nandoto ñu.
37 Sa ndisa cuu si vatyi nandoto ñiyɨvɨ vatyi i zandoo ra Moisés tuhun cuan nu tutu i tyaa ra. Vatyi quɨvɨ i cahan ra Ndyoo sihin ra nu cayu taca iñu cuan zoco ñá ndɨhɨ si, i cahan ra Moisés cuhva ya sihin ra Ndyoo ta catyi ra: “Zutu mañi yuu, Ndyoo cuun sii ra Abraham ta sii ra Isaac ta sii ra Jacob.” (Tacuan i catyi ra Moisés vatyi sito ra vatyi ndito ra Abraham sihin tandɨhɨ zehe ra vazu sa sihi coño ñuhu ra.)
38 Vatyi yɨvɨ Ndyoo sii ñiyɨvɨ ndaha sihi cuii cuu ra Ndyoo. Ndyoo cuu ra sii ñiyɨvɨ cua cundito tandɨhɨ cuii tyiemvu. Ta ndito añima ñiyɨvɨ sa cuenda maa ra Ndyoo. Ña sihi ñu.
39 Tacuan ta i cahan zuhva ra maestro cuenda ley ta catyi ra: Vaha xaan tuhun cohon, Maestro.
40 Ta yaha cuan ta ñá caña ca iñi ra ndaca tuhun ra numinoo ca tuhun sii ra Jesús.
¿Yoo sii zehe cuu sii ra Cristo?
41 Tacuan ta i catyi ra Jesús: Catyi ra maestro cuenda ley vatyi ra Cristo cuu ñiyɨvɨ sii ra rey David, ta ndisa cuu si cuhva cahan ra cuan.
42 Zoco zuun ñi maa ra rey David i cahan ta sa naha tuhun i saha ra Ndyoo sii ra, ta i tyaa ra cuhva cahan ra Ndyoo sihin ra Cristo. Tyehen i tyaa ra David:
Cahan ra Ndyoo sihin ra ndyaca ñaha sii mi ta catyi ra:
“Cundyoon siyo cuehi
43 ndya cuhva ndya cua saa quɨvɨ cua cuhve cuhva cua zahacanoon sii ñiyɨvɨ xaan iñi suun.”
Tacuan i tyaa ra David.
44 ¿Ta yozo caa vatyi catyi ra maestro cuenda ley vatyi ñiyɨvɨ ra David cuu sii ra Cristo ta zuun ñi maa ra David catyi vatyi ndyaca ñaha ra Cristo sii ra? Catyi ra Jesús.
Tyaa ra Jesús cuatyi sata ra maestro cuenda ley
45 Ta cuhva i tyizoho tandɨhɨ ñiyɨvɨ i catyi ra Jesús sihin ñiyɨvɨ sica noo sihin ra:
46 Zacuenda vaha ndo sii ndo, ta ma zacuu ndo cuhva zacuu ra maestro cuenda ley. Tahan xaan iñi ra quɨhɨ ra zahma nañi vatyi cua nacoto ñiyɨvɨ sii ra vatyi ra ñiñi cuu ra. Ta cuhun ra nuyahvi vatyi cuñi xaan ra sa tyaa ñiyɨvɨ yahvi sii ra. Ta cuñi xaan ra sa cundyaa ra nu ndyaa ñiyɨvɨ ñiñi sisi vehe ñuhu. Ta cuñi xaan ra sa cundyaa ra tyayu vaha nu sasi ñiyɨvɨ zacahnu vico.
47 Cuaha ca cua cutuñi ra maestro cuenda ley ta zɨquɨ inga ñiyɨvɨ vatyi zuhu ra ndaha tyiño ñundahvi. Ta zandavi ñaha ra sii ñiyɨvɨ vatyi naha xaan sica tahvi ra sii Ndyoo vatyi cuñi ra sa cua ndyehe ñiyɨvɨ ta cua catyi ñu vatyi sito xaan ra sii Ndyoo. Catyi ra Jesús.