Jon
Oligaa Buŋa Jonoŋ Ooro.
Jeŋ-asa-asari
Jonoŋ iyaŋaa qata Oligaa Buŋa kokanoŋ asuganoŋ mende ooroto, iyaŋaajoŋ kokaeŋ jeja, “Gowoko Jiisasnoŋ uutanoŋ jopagoŋ muroti.” (19.26) Jonoŋ uujopa uukalembaa qaaya ii kaparaŋ koma jeŋkeja. Jonoŋ Oligaa Buŋa koi ii ejembanoŋ qaa kokaeŋ moma kotowutiwaajoŋ (20.31) ooro, “Jiisas Kraist ii baloŋ ejagadeeŋ mende laligoroto, oŋanoŋ Anutuwaa Meria ano Hamoqeqe Toya kolooja. Oŋo mono ii moma laariŋ iikanoŋ laaligo kombombaŋa mokoloowu.” Jiisasnoŋ wala Maŋaa kosianoŋ laligoŋ qaa jetaga laligoro. (1.1) Kaeŋ laligoŋ namo ejaga kolooŋ esuŋmumuya ano momoya ii aiwese aŋgoleto meŋ iikanoŋ qendeeno. Ii qendeema bentotombaa kania jeŋ asariro tosianoŋ uugia meleeŋgi tosianoŋ kileŋ yaŋgiseŋ aŋgi.
Jiisasnoŋ kokaeŋ kolooja, jero: Hamoqeqe Toya (4.26), laaligowaa nene wota (6.35), Siwe gomaŋ eukawaa buŋaga (8.23), beŋsakoŋ tetegoya qaa (8.58), namowaa asasaga (9.5), nagu (10.7), lama galeŋ awaa (10.11), Anutuwaa Meria (10.36), Poŋ ano Boi (13.13), koomunoŋga waawaataa Toya ano laaligo kombombaŋaa Toya (11.25), kana hoŋa, qaa hoŋa ano laaligo kombombaŋa (14.6), wain gere hoŋa (15.1), tere waŋa mutuya ano tetegoya A ano Z (Ais 1.8), Mutuya ano Konoga (Ais 1.17) ano kaaŋ kaaŋa.
Jiisasnoŋ gowokouruta oŋanoŋ jopagoŋ oŋoma laligoroti, gejanono qaa konoganoŋ (Boŋ 13-17) ii tororo qendeenja. Qaa ii naaŋawo. Koomunoŋga waamago Piito meŋ kotiiwaatiwaajoŋ kokaeŋ qisiro: “Nii jopagoŋ nonjaŋ me qaago? Kaeŋ koloojaŋi, kiaŋ mono alauruna kalaŋ koma oŋomba.”
Buk kokawaa bakaya waŋa 6 ii kokaeŋ:
Qaa mutuya 1.1-18
Jon Oomulu eja ano gowokouruta mutuya 1.19-51
Jiisasnoŋ qenjaaro gawoŋ mero 2.1–12.50
Tetegoyanoŋ Jerusalem kaŋ laligoŋ komuro 13.1–19.42
Gbiliŋ waama alauruta kolooŋ oŋono 20.1-31
Galili kaŋ gowokouruta kolooŋ oŋono 21.1-25
1
Anutuwaa qaa jeta laaligoyawo.
1 Kanakanaiyanoŋ monowaa monoyanoŋga qaa je laligoro. Iinoŋ laaligowaa kania naŋgoŋ jeŋ waama laligoro. Qaa je iinoŋ Anutuwaa kooroŋanoŋ laligoŋ waaro ano aŋo beŋsakoŋ Anutugadeeŋ kolooja. 2 Qaa je iinoŋ kanakanaiyanoŋ Anutuwaa kooroŋanoŋ laligoro. 3 Iwaa kooroŋanoŋ laligoŋ ilaaŋ muro iwoi kuuya kolooro. Iwoi moŋ mende ilaaŋ munaga, ii mende koloonaga. 4 Qaa je iinoŋ laaligowaa bemunjaleya kolooja. Iwaanoŋ laaligo kombombaŋa iikanoŋ ejemba meŋ asariŋ oŋono iima laligoŋ waagi. 5 Asasagayanoŋ paŋgamaŋ uutanoŋ asariŋkejato, paŋgamanoŋ laligogiti, iyoŋonoŋ asasagaa kania ii mende moma asariŋ laligoŋ kougi. Kiaŋ.
6-7 * Mat 3.1; Maak 1.4; Luuk 3.1-2Anutunoŋ ejemba kuuya asasagaya moma laariwutiwaajoŋ moma qele eja qata Jon wasiro asugiro. Asugiŋ kaŋ asasagaa kania iŋisaama naŋgoŋ jeŋ laligoro. 8 Jon aŋo asasaga ii mende kolooŋ laligoroto, iinoŋ asasagaa kania ii naŋgoŋ jeŋ laligoro. 9 Asasaga oŋaboŋa iinoŋ ejemba gomaŋ so meŋ asariŋ nonomakeji, iinoŋ namonoŋ asugimambaajoŋ ano.
10 Iinoŋ kanakanaiyanoŋ gomaŋa gomaŋa iikawaa ilawoilaya kuuya ii nemuŋ koma oŋono koloogi. Koloogi aŋo batugianoŋ laligoŋ kouroto, baloŋ ejembanoŋ kileŋ ii mende moma kotoŋ muŋ tompiŋ laligogi. 11 Kaeŋ tompiririŋ laligogi iyaŋaa gomaŋ mirianoŋ karo kanagesourutanoŋ zizi togoŋ telambelaŋ ama gema qeŋ mugi. 12 Kaeŋ aŋgito, daeŋ yoŋonoŋ koma horoŋ muŋ qabuŋaya moma moma laarigiti, iinoŋ mono kuuya iyoŋoojoŋ kana meleuro kokaeŋ kolooro: Aŋo nemuŋ koma ku-usuŋ oŋono kolokoloo doŋgoga kolooŋ Anutuwaa meraboraaŋa koloogi. 13 Anutuwaa uusiiŋanoŋ nemuŋ koma oŋono koloogi. Namo ejanoŋ siiŋa otaaŋ embiawo qaa somoŋgoro koro ama mera mero kolooji, iyoŋonoŋ kana kaaŋa iikanoŋ Anutuwaa meraboraaŋa mende koloogi. Kiaŋ.
14 Qaa je iinoŋ eja sele busuwo kolooŋ batunananoŋ kema kaŋ laligoro. Kaeŋ laligoro akadamuya uuŋ iima laligoniŋ. Maŋanoŋ Meria motooŋgowaajoŋ akadamuya kuuya ama aoŋ koma muro qaita moŋ laligoji, iinoŋ mono iikawaa so kaleŋmoriaŋanoŋ uuta saa qero akadamuyawo kolooŋ kambaŋ so qaa hoŋ toontooŋa jeŋ laligoro.
15 Jonoŋ eja iikawaa kania naŋgoŋ kokaeŋ qama jeŋ laligoro, “Niinoŋ mombaajoŋ qaa jeŋ laligoweti, iinoŋ mono ii kolooja. Kokaeŋ jeŋ laligowe: Noo gemananoŋ eja moŋ kawaati, niinoŋ mende koloowe iinoŋ wala laligoro. Kawaajoŋ iwaa qabuŋayanoŋ mono nii nuuguŋ uuta kolooja.” Jon Oomulu ejanoŋ kaeŋ jeŋ laligoro.
16 Kaleŋmoriaŋanoŋ eja iikawaa uuta saa qero akadamuyawo laligoroti, iinoŋ mono iikawaa so kotuegoŋ nonoma laligoro. Kotumotueya ii kambaŋa kambaŋa maaro kuuya nonoo qanananoŋ uro laligoniŋ. 17 Moosesnoŋ Kana qaanana nemuŋ kono kolooroto, Jiisas Kraistnoŋ qaa hoŋa ninisaama Anutuwaa kaleŋmoriaŋa nemuŋ kono asuganoŋ kolooro. 18 Namo eja moŋnoŋ Anutu kambaŋ moŋnoŋ mende iiro. Meria motooŋgonoŋ Maŋaa wosoyanoŋ laligoŋ kouma laligoroti, iinoŋ mono namonoŋ kamaaŋ kania ninisaano moniŋ. Kiaŋ.
Jon Oomulu ejanoŋ iyaŋaa kania jeŋ asariro.
Mat 3.1-12; Maak 1.1-8; Luuk 3.1-18
19 Juuda jotamemeya yoŋonoŋ jigo gawoŋ galeŋ ano jiwowoŋ jigowaa weleŋqeqe tosaaŋa Jerusalem sitinoŋga wasiŋ oŋoŋgi Jombaanoŋ kagi. Kaŋ qisiŋ muŋ jegi, “Gii naa ejaga koloojaŋ? Kaniaga nomaeŋ?” Kaeŋ jegi kaniaya iŋisaama iŋijoro.
20 Kaniaya mende qakoonoto, asuganoŋ kokaeŋ jokolooro, “Niinoŋ Hamoqeqe Toya Kraist mende koloojeŋ.”
21 * Dut 18.15, 18; Mal 4.5Kaeŋ jokolooro kaparaŋ koma qisiŋ mugi, “Gii mono eja moroga koloojaŋ? Gii Elaija koloojaŋ me qaago?” Qisiŋ mugi “Qaago!” jero. “Gii gejatootoo eja moŋ koloojaŋ me qaago?” Kaeŋ qisigi “Kaaŋ qaago!” meleeno.
22 Meleeno qisigi, “Gii moroga koloojaŋ? Wasiŋ nonoŋgi kajoŋi, iyoŋoojoŋ mono nomaeŋ meleema iŋijowonaga? Gii geeŋgaa kaniaga nomaeŋ jeŋ asariwaga?”
23 * Ais 40.3Qisigi kokaeŋ iŋijoro,
“Gejatootoo eja Aisaianoŋ qaa moŋ kokaeŋ jerota eja, ‘Nii gajoba kolooŋ baloŋ qararaŋkoŋkoŋanoŋ laligoŋ kokaeŋ qamakejeŋ: Poŋnoŋ kawa-oo!
Kawaajoŋ oŋo mono uugia mindiŋgoŋ kania meleuŋ meagowu.’ Nii kawaa qele gajobaya koloojeŋ.”
24 Eja wasiŋ oŋoŋgi Jombaanoŋ kagiti, ii Farisii (Kana qaawaa kaparaŋkoŋkoŋ) ejaga koloogi. 25 Yoŋonoŋ mombo kokaeŋ jeŋ qisiŋ mugi, “Gii Hamoqeqe Toya Kraist mende koloojaŋ ano Elaija me gejatootoo eja yoŋoonoŋga moŋ mende koloojaŋi, iikawaajoŋ mono naambaajoŋ ejemba oomulu meŋ oŋomakejaŋ?”
26 Qisiŋ mugi kokaeŋ meleema oŋono, “Niinoŋ apu tooŋnoŋ oŋomoriŋkejento, eja moŋ oŋo mende moma kotojuti, iinoŋ koi batugianoŋ nanja. 27 Eja moŋ noo gemananoŋ kawaatiwaajoŋ jeŋ laligoweti, iinoŋ mono ii kolooja. Iinoŋ kaŋ nii nuuguŋ somatana kolooŋ laligowaatiwaajoŋ niinoŋ iwaa kosianoŋ kema wayaŋgesoya besaaŋ kana esuyaa kasia isamambaa amaqamamaa amaŋa.” 28 Jonoŋ Jordan apu leegeŋanoŋ gomaŋ qata Betani iikanoŋ laligoŋ ejemba oomulu meŋ oŋoma laligoro. Iwoi ii iikanoŋ kolooro. Kiaŋ.
Jonoŋ Jiisaswaajoŋ “Anutuwaanoŋ lama meriaga,” jero.
29 Ii kolooro gomaŋ ano Jonoŋ Jiisas sigeŋsigeŋ karo iima jero, “Iigi, eja ii Anutuwaanoŋ lama meriaga. Iinoŋ mono baloŋa baloŋa ananaa siŋgisoŋgonana koma konjoratiro solaŋaniwoŋa. 30 Niinoŋ mombaajoŋ qaa jeŋ laligoweti, iinoŋ mono ii kolooja. Kokaeŋ jeŋ laligowe: Noo gemananoŋ eja moŋ kawaati, niinoŋ mende koloowe iinoŋ walagadeeŋ laligoŋ waaro. Kawaajoŋ iwaa qabuŋayanoŋ mono nii nuuguŋ uuta kolooja. 31 Niinoŋ ii wala mende moma kotoweto, Anutunoŋ kaniaya Israel ejemba nono ninisaano moboŋatiwaajoŋ moja. Ii moma nii wasiŋ nono kaŋ oomulu meŋ oŋomakejeŋ.”
32 Jonoŋ kaeŋ jeŋ daŋgunu kaaŋa nama naŋgoŋ kokaeŋ iŋijoro, “Uŋa Toroyanoŋ mono Siwenoŋga kamaaŋ kewo kooŋ kaaŋa iwaa waŋanoŋ kamaaŋ koma raro iibe. 33 Niinoŋ ii wala mende moma kotoŋ laligoweto, moŋnoŋ ejemba oomulu meŋ oŋomaŋatiwaajoŋ wasiŋ nonoti, iinoŋ kokaeŋ nijoro, ‘Uŋa Toroyanoŋ mombaa waŋanoŋ kamaaŋ koma raro iibagati, iinoŋ mono Uŋa Toroya ejemba uugianoŋ ama iikanoŋ mulu meŋ oŋombaa.’ 34 Niinoŋ ii iibetiwaajoŋ ama kaniaya kokaeŋ naŋgoŋ jejeŋ, ‘Iinoŋ Anutuwaa Meria kolooja.’ ” Kiaŋ.
Jiisasnoŋ gowokouruta mutuya oŋoono.
35 Kaeŋ iŋijoro gomaŋ ano Jonoŋ mombo apu goraayanoŋ iikanondeeŋ keno gowokouruta yoŋoonoŋga woinoŋ iwo motooŋ naŋgi. 36 Naŋgi Jiisasnoŋ iikanoŋ uŋuuguŋ kenoti, ii tororo uuŋ iigigiiŋ jero, “Eja ii mono iibao. Iinoŋ Anutuwaanoŋ lama meriaga kolooja.”
37 Kaeŋ jero gowoko woi yoronoŋ qaa ii moma Jiisaswaa gematanoŋ keni. 38 Keni Jiisasnoŋ eleema gematanoŋ kariti, ii iriima kokaeŋ qisiŋ orono, “Oro moroga moŋgama kajao?” Iikaeŋ moma meleema ijori, “Somatanara, gii miri dakanoŋ eŋ laligojaŋ?” (Juuda yoŋonoŋ ‘Somatanana’ qaa ii boiwaajoŋ jeŋkegi.)
39 Kaeŋ ijori meleeno, “Mono kaŋ iibao!” Kaeŋ meleeno weeŋ jaaya eleeno 4 kilok kawaa so kolooro. Weeŋ jaaya meleeno iikanoŋ motooŋ kema miri dakanoŋ eŋ laligoroti, ii iigi. Ii iima kanoŋ iwo laligori gomaŋ siŋsiŋgoŋ tiiro mesaoŋ kari.
40 Jonoŋ qaa jero gowoko woita moma Jiisaswaa gematanoŋ keniti, iyoroonoŋga mombaa qata Andruu, dataa qata Saimon Piito. 41 Andruu iinoŋ wala data Saimon mokolooŋ kokaeŋ ijoro moro, “Noro mono Hamoqeqe Toya mokoloojota.” Hamoqeqe Toya ii Griik qaanoŋ Kraist. 42 Kaeŋ jeŋ data wama Jiisaswaanoŋ keni. Keni Jiisasnoŋ Saimon tororo uuŋ iigigiiŋ jero, “Gii Saimon, Jombaa meria koloojanto, niinoŋ qaga Siifas qabe ewaa.”* Siifas ii Griik qaanoŋ Piito, ananaa qaanoŋ jamo karanjaŋ. Kiaŋ.
Jiisasnoŋ Filip ano Natanael oroono.
43 Gomaŋ ano Jiisasnoŋ Galili prowinsnoŋ kemambaajoŋ kema kananoŋ eja qata Filip mokolooŋ kokaeŋ ijoro, “Gii mono nii notaaŋ kawa!” 44 Filipnoŋ Andruu ano Piito yorowo gomaŋgia motooŋa. Taoŋgia qata Betsaida.
45 Filipnoŋ eja qata Natanael mokolooŋ kokaeŋ ijoro, “Moosesnoŋ eja mombaajoŋ Kana qaanoŋ oorota gejatootoo yoŋonoŋ toroqeŋ oogita eji, nono mono eja ii mokoloojoŋa. Eja ii qata Jiisas, maŋaa qata Joosef, gomaŋa qata Nazaret.”
46 Natanaelnoŋ ii moma waliŋgoŋ jero, “Oo Nazaret! Ii gomaŋ qandayaga. Iikanoŋa iwoi awaa moŋ koloowaatiwaa so qaago.” Kaeŋ jero Filipnoŋ ijoro, “Mono kaŋ geeŋgo iima kotowa!”
47 Kaeŋ ijoro moma Jiisaswaanoŋ kaŋ kouro iima iwaajoŋ qaa kokaeŋ jero, “Iibu! Eja koi kanoŋ mono Israel eja hoŋa kolooja. Uutanoŋ gbiŋgbaoŋ qolomoloŋgoya qaa.”
48 Kaeŋ jero Natanaelnoŋ qisiŋ muŋ jero, “Gii mono nomaeŋanoŋ nii moma kotoŋ nonjaŋ?” Kaeŋ jero Jiisasnoŋ meleema ijoro, “Gii fig gere† Fig ii sambi kaaŋaya. Ii gawoŋgianoŋ komogi kota naaŋawo kolooro kambaŋ mamaga neŋ laligoju. umuganoŋ rana giima kotowe. Wala giima kotowego Filipnoŋ kawaa gematanoŋ giima goono.”
49 Kaeŋ ijoro Natanaelnoŋ meleema ijoro, “Oo Somatana, gii mono oŋanoŋ Anutuwaa Meria koloojaŋ. Gii Israel nonoonoŋ eja Poŋga laligojaŋ.”
50 Kaeŋ jero moma Jiisasnoŋ meleema ijoro, “Nii wala kokaeŋ jejeŋ, ‘Gii fig umuganoŋ rana giibe.’ Kaeŋ jeŋ asugijeŋiwaajoŋ moma laariŋ nonjaŋ. Anutuwaanoŋ ku-usuŋ koi iima mojaŋi, ii mono iwoi melaada kolooja. Hoŋa somata ii mono kanageŋ iima moma laligowaga.”
51 * Jen 28.12Kaeŋ ijoŋ toroqeŋ ijoro, “Niinoŋ qaa hoŋ tooŋa moŋ kokaeŋ jewe moba: Kanageŋ noo gowokouruna koloogi kotoŋ kondooŋ oŋombe jaameleeŋ uŋa kokaeŋ iibuya: Siwe nagunoŋ tano Anutuwaa gajobaurutanoŋ asugiŋ Siwe gomambaa Eja Hoŋaanoŋ uma kamaaŋ aŋgi iŋiibuya.” Kiaŋ.