1 Kambaŋ iikanondeeŋ Jiisasnoŋ gomaŋ ii mesaoŋ apu aŋgoŋ goraayanoŋ kemeŋ raro. 2  * Luuk 5.1-3Raro ejemba tuuŋlelembenoŋ iwaanoŋ kema ajoroogi waŋgonoŋ uma raro. Raro ejemba tuuŋ kuuya yoŋonoŋ aŋgoŋ goraayanoŋ sakasinoŋ ajoroogi.

3 Kaeŋ ajoroogi sareqaa mamaga jeŋ kokaeŋ jero, “Mobu! Eja moŋnoŋ nene kota qosoma kororoomambaajoŋ gawonoŋ keno. 4 Kema qosoma kororooro kota tosianoŋ kana goraayanoŋ kemeŋ koŋgi. Kemeŋ koŋgi (waraweŋ) kooŋa kooŋa kouma ii nedaborogi.

5 “Kota tosianoŋ jamo kowonjinoŋ kemeŋ koŋgi. Kemeŋ koma kanoŋ namo mamaga mende mokoloogi. Namo dusiita qaa erotiwaajoŋ kuragagia uulaŋawo kougi. 6 Kougito, weeŋnoŋ kouma iŋiima jeŋ kotoŋ oŋono tiigia qaagotiwaajoŋ sooliŋ gororoŋgogi.

7 “Kota tosianoŋ kumuntiri waayawonoŋ kemeŋ koŋgi. Kemeŋ koŋgi iikanoŋ kouma qeŋ turuŋ bibiloko meŋ oŋoŋgi. 8 Kaeŋ jaŋgoŋ qaonoto, kota tosianoŋ namo awaanoŋ kemeŋ koŋgi. Kemeŋ koma tosaaŋa kogia 100 koloogi. Tosia kogia 60, tosia 30 iikawaa so kolooŋ seigi. 9 Moŋnoŋ uugejiawo laligoji eeŋ, iinoŋ mono sareqaa koi geja ama moma kotowa.” Kiaŋ.

10 Kaeŋ jero gowokourutanoŋ kaŋ Jiisas kokaeŋ qisiŋ mugi, “Gii mono naambaajoŋ ejemba yoŋoo qaa jemanjeŋ sareqaanoŋ ama jeŋkejaŋ?” 11 Qisiŋ mugi kokaeŋ meleema iŋijoro, “Ii kokaembaajoŋ: Siwewaa bentotonoŋ keuma laligowoŋatiwaa qaa aasaŋgoya ii oŋo asuganoŋ iŋijowe moma kotojuto, iyoŋoonoŋ ii kaeŋ qaago.

12  * Mat 25.29; Maak 4.25; Luuk 8.18; 19.26“Kawaa kania ii kokaeŋ: Moŋnoŋ momakootoyawo laligoji, Anutunoŋ mono ii toroqeŋ muro koma gbiliŋ moriaŋawo laligowaato, moŋnoŋ momakootoya qaa laligoji, Anutunoŋ mono momoya melaa eji, ii kaaŋagadeeŋ qetegoŋ wambaa.

13 “Ejemba yoŋoo qaa jemanjeŋ kokaembaajoŋ sareqaanoŋ ama jeŋkejeŋ: Yoŋonoŋ iyaŋgiaa jaagianoŋ iwoi iimago kania kileŋ mende iima kotowuya. Iyaŋgiaa gejagianoŋ qaa tororo momago kania kileŋ mende moma asariwuya. 14  * Ais 6.9-10Gejatootoo eja Aisaianoŋ waladeeŋ qaa moŋ jeŋ ooroti, iikanoŋ ejemba kaaŋa yoŋoojoŋ hoŋawo kolooŋkeja. Qaa ii kokaeŋ,

16  * Luuk 10.23-24“Qaa kaeŋ ejato, oŋoo jaagianoŋ iwoi iima kotojiwaajoŋ mono simbawoŋawo kolooju. Gejagianoŋ qaa moma kotojiwaajoŋ mono simbawoŋawo kolooju. 17 Niinoŋ qaa hoŋa tooŋ moŋ kokaeŋ iŋijomaŋa: Gejatootoo ejemba ano Anutuwaanoŋ ejemba solaŋa mamaganoŋ oŋo iwoi koi iijuti, ii iibombaajoŋ awelegoŋ laligogito, ii mende iigi. Oŋo qaa koi mojuti, yoŋonoŋ ii mobombaajoŋ uuqeeaŋgo somata moma laligogito, ii mende mogi. Kiaŋ.

18 “Qosomakororoo ejawaa sareqaa jejeŋi, iikawaa kania ii mono geja ama mobu. 19 Nene kota qosoma kororooro kana goraayanoŋ kemeŋ konoti, ii kokaeŋ: Moŋnoŋ bentotombaa Buŋa qaaya moma kania mende moma asariro Kileŋaa Toyanoŋ kaŋ uutanoŋ kota komogiti, ii qetegowaa. 20 Nene kota qosono jamo kowonjinoŋ kemeŋ konoti, ii ejemba sareya moŋ. Yoŋonoŋ Buŋa qaa moma ii iikanondeeŋ uuqeeaŋgo qaganoŋ moma aŋgoŋ komakeju.

21 “Kaeŋ amakejuto, uugianoŋ tiita mende eŋ oŋombaato, kambaŋ torodaamoŋgadeeŋ nama kotiiŋ laligowuya. Buŋa qaawaajoŋ ama kakasililiŋ me sisiwerowero kolooro kambaŋ iikanondeeŋ mono tama uŋuwaa. 22 Nene kota qosono kumuntiri waayawonoŋ kemeŋ koŋgiti, ii kokaeŋ: Yoŋonoŋ Buŋa qaa mogi uugianoŋ kemejato, balonoŋ laaligowaa majakakaya ano moneŋ hina memewaa uugereya kolooŋ bimooŋ oŋomakeja. Qabuŋagiawo koloowombaajoŋ koposoŋgogi siiŋ kombombaŋa bologa tosianoŋ kaaŋagadeeŋ uugianoŋ duŋguŋ Buŋa qaa bibiloko meŋ muŋkeja. Kaeŋ kolooro hoŋgia qaa auta (gipeya) koloowuya.

23 “Nene kota namo awaanoŋ qosono kemeŋ koŋgiti, ii ejemba koi kaaŋa: Yoŋonoŋ Buŋa qaa geja ama moma moma asariŋ pondaŋ nama hoŋgia mokolooŋkeju. Tosianoŋ qaa je motooŋgonoŋga kota 30 mokolooŋkeju. Tosianoŋ hoŋgia 60, tosianoŋ qaa kota motomotooŋ yoŋoo hoŋgia 100 meŋ seiŋ mokolooŋkeju.” Kiaŋ.

24 Jiisasnoŋ sareqaa moŋ kokaeŋ jero, “Siwewaa bentotoŋaa kania ii eja kokaaŋaa so ama jemaŋa. Iinoŋ gawoŋanoŋ kema nene kota awaa qosoma kororooro. 25 Qosoma kororooroto, gomantiiŋanoŋ egi kanoŋ kere ejanoŋ kaŋ wiit dumuŋ batugianoŋ kanoŋ qiŋqiliwaa kota qosoma kororooŋ mesaoŋ keno. 26 Wiit dumuŋ kotanoŋ juma waama uma hoŋa asugiroti, kambaŋ iikanoŋ qiŋqilinoŋ kaaŋagadeeŋ asuganoŋ asugiro.

27 “Asuganoŋ asugiro weleŋqeqeurutanoŋ ii iima gawoŋ toyaanoŋ kaŋ kokaeŋ ijogi, ‘Somatanana, gawoŋganoŋ nene kota awaa qosoma kororoona me qaago? Qiŋqiliwaa kota ii mono daaŋkaya iikanoŋ asugija?’

28 “Kaeŋ ijogi kokaeŋ iŋijoro, ‘Kere ejanoŋ ii qosoma kororooro.’ Kaeŋ iŋijoro weleŋqeqe yoŋonoŋ kokaeŋ jegi, ‘Nono saanoŋ kema qiŋqili ii qonjoma meŋ kululuuwoŋatiwaajoŋ mojaŋ me qaago?’ 29 Kaeŋ jegito, kokaeŋ iŋijoro, ‘Qaago! Oŋo qiŋqili qonjoma meŋ kululuuŋ iikanoŋ dumuŋ tosaaŋa ii kaaŋagadeeŋ qonjombubo.

30 “Mono mesaogi motooŋ somariiŋ hoŋa memeyaa kambaŋa kaŋ kuuro niinoŋ kambaŋ iikanoŋ dumuŋ kuŋkuŋ ejemba ii kokaeŋ iŋijomaŋa: Mono wala qiŋqili meŋ kululuuŋ aŋgi jewaatiwaajoŋ boraŋgoŋ kasanoŋ somoŋgowu. Ii somoŋgoŋgo mono wiit dumuŋ hoŋa ii meŋ kululuuŋ meŋ kaŋ noo kowi mirinoŋ ambu.” ’ Kiaŋ.

31 Jiisasnoŋ sareqaa moŋ kokaeŋ toroqeŋ iŋijoro, “Siwewaa bentotoŋa ii kokaeŋ: Eja moŋnoŋ nejoŋ kota meŋ aŋaa gawoŋ namoyanoŋ kema ano. 32 Kota ii melaa kazupuleenda. Ii nene kota kuuya iyoŋoo kamaaŋqeqetagia koloojato, juma waama logoya kuuya uŋuuguŋ somariiŋ gere koloowaa. Kaeŋ kolooŋ nano kanakeewambaa kooŋa kooŋa kouma haigia gere iikawaa borianoŋ amakeju.” Kiaŋ.

33 Jiisasnoŋ duŋanoŋ mombo sareqaa moŋ kokaeŋ jero: “Siwewaa bentotoŋa ii yiist me flaua meŋ somasomariiwaa so kokaeŋ kolooja: Emba moŋnoŋ bered oomanjeŋ yiist meŋ flaua konde karooŋ kanoŋ mindiriŋ meleŋqeleeŋ ama kema raro korebore somariiro.” Kiaŋ.

34 Jiisasnoŋ qaa kuuya ii kanageso yoŋoojoŋ sareqaanoŋ jero. Sareqaaya qaa kaeŋ qaa moŋ mende iŋijoro. 35  * Ond 78.2Kaeŋ kolooro Anutunoŋ gejatootoo eja moŋ sololooro qaa moŋ jeroti, iikanoŋ hoŋawo kolooro. Iinoŋ qaa ii kokaeŋ jero eja,

36 Jiisasnoŋ sareqaa ii jedaboroŋ ejemba tuuŋ somata oŋomesaoŋ miri uutanoŋ uro. Uro gowokourutanoŋ iwaanoŋ kaŋ kokaeŋ qisiŋ muŋ ijogi, “Qiŋqili nene gawonoŋ asugiroti, gii mono sareqaa iikawaa kania jeŋ asariŋ nonomba.”

37 Kaeŋ ijogi kokaeŋ meleema iŋijoro, “Siwe gomambaa Eja hoŋanoŋ mono nene kota awaa awaa qosoma kororooŋkeja. 38 Nene gawoŋ ii namowaa kantri kuuya. Nene kota awaa ii bentotombaa meraboraaŋa oŋoojoŋ jejeŋ ano qiŋqili ii eja bologaa meraboraaŋa yoŋoojoŋ jejeŋ. 39 Kerenoŋ ii qosoma kororooroti, ii Kileŋaa Toyaajoŋ jejeŋ. Dumuŋ kuŋkuŋ kambaŋa ii namowaa kambaŋa tegowaatiwaa kambaŋa somata ii. Dumuŋ kuŋkuŋ ejemba ii Siwe gajoba yoŋoojoŋ jejeŋ.

40 “Qiŋqili meŋ kululuuŋ gerenoŋ aŋgi jewaati, iikawaa so mono namowaa kambaŋa tegowaatiwaa kambaŋa somatanoŋ koloowaa. 41 Siwe gomambaa Eja hoŋanoŋ mono gajobauruta wasiŋ oŋono kaŋ qaa areŋ bologa Kraistwaa bentotoŋ uutanoŋ siŋgisoŋgo ambombaajoŋ kondooŋkeji, ii qewagoŋ mindiŋgowu ano ejemba jeulalaŋa kuuya ii kululuuŋ oŋombuya.* Qaa areŋ (ideology) bologa ii ŋaa (yaweŋ) gawoŋ momo, komyunist, maslim ano momo areŋ tosaaŋa ii ejemba somoŋgoŋ oŋoŋgi osigi laaligogianoŋ boliŋ sooŋkeji, gajoba yoŋonoŋ mono ii kuuya qewagoŋ mindiŋgowuya.

42 “Kaeŋ mindiŋqindiŋ ama ejemba ii hagoŋ oŋoŋgi gere tombo taŋururuŋ jeŋ eji, iikanoŋ kemebuya. Iikanoŋ kemebuti, iyoŋonoŋ mono saama gigilaaŋ gobugia kigi qaro laligowuya. 43 Kambaŋ iikanoŋ ejemba solaŋa yoŋonoŋ mono weeŋ kaaŋa kolooŋ Maŋgiaa bentotoŋ uutanoŋ asariŋ laligoŋ ubuya. Moŋnoŋ uugejiawo laligoji, iinoŋ mono qaa ii geja ama moma kotowa. Kiaŋ.

44 “Siwewaa bentotoŋa ii maa damandaŋ sewaŋa uuta iikawaa so kokaeŋ kolooja: Ii gawonoŋ mesaŋgogi ero eja moŋnoŋ ii mokolooŋ aŋaliŋ aŋgoŋ koma mombo namonoŋ mesaŋgoro. Mesaŋgoŋ iikawaajoŋ aisooŋ kema esuhinaya kuuya sewaŋa mewutiwaajoŋ ano moneŋ karo iikanoŋ gawoŋ baloŋ ii sewaŋa mero.” Kiaŋ.

45 “Siwewaa bentotoŋa ii stua ejawaa so ama sareqaa moŋ kokaeŋ jemaŋa: Iinoŋ soroŋ kota moŋgama laligoro. 46 Moŋgama laligoŋ soroŋ kota motooŋgo sewaŋa somata ii mokolooŋ kema esuhinaya kuuya sewaŋa mewutiwaajoŋ ano moneŋ karo iikanoŋ soroŋ kota ii sewaŋa mero.” Kiaŋ.

47 “Siwewaa bentotoŋa ii misawaa so ama sareqaa moŋ kokaeŋ jemaŋa: Ii apu aŋgonoŋ giligi kemero sora tanigia kania kania kemegi oŋoma meŋ kululuuro. 48 Meŋ kululuuro saa qero ejembanoŋ ii horogi goraayanoŋ kouro kamaaŋ rama sora awaa gosiŋ kondenoŋ meŋ kululuugito, soro bologa ii giligi keno. 49 Qaa iikawaa so mono namowaa kambaŋa tegowaatiwaa kambaŋa somatanoŋ koloowaa. Siwe gajoba yoŋonoŋ kaŋ ejemba bologa ii solaŋa yoŋoonoŋga gosiŋ oŋombu. 50 Gosiŋ oŋoma ejemba bologa ii giligi gere tombo taŋururuŋ jeŋ eji, iikanoŋ kemebuya. Kanoŋ kemebuti, iyoŋonoŋ mono saama gigilaaŋ gobugia kigi qaro laligowuya.” Kiaŋ.

51 Jiisasnoŋ sareqaa ii jedaboroŋ kokaeŋ qisiŋ oŋono, “Qaa kuuya jejeŋi, ii moma asariju me qaago?” Qisiŋ oŋono meleema “Ooŋ!” ijogi. 52 “Ooŋ!” ijogi kokaeŋ iŋijoro, “Miri toyanoŋ miriaa kowianoŋga hina iwoi walaga ano gbilia unjuma amakeja. Iikawaa so Kana qaawaa boi kuuya Siwe bentotombaa gowokouruta koloogiti, iyoŋonoŋ mono kaaŋagadeeŋ uugiaa kowianoŋga qaa akadamugiawo doŋgoga ano qaa awaa soro walaga unjuma jeŋkeju.” Kiaŋ.

53 Jiisasnoŋ sareqaa ii jedaboroŋ gomaŋ baloŋ ii mesaoŋ keno. 54 Kema neŋsoomari taoŋanoŋ keuma qamakooli mirigianoŋ uma Buŋa qaa kuma oŋono. Kuma oŋono aaruŋ waliŋgoŋ kokaeŋ jegi, “Yei, gejajuju! Iinoŋ momakooto koi ano aŋgoleto ku-usuŋawo ii mono daeŋkaya meja? 55 Eja koi mono gomaŋ kokawaa motoŋqeqe ejawaa meriaga. Nemuŋaa qata Maria ano kouruta Jeims, Joosef, Saimon ano Juuda. Ii saanoŋ mojoŋ. 56 Naaŋurutanoŋ kuuya batunananoŋ koi laligoju. Kawaajoŋ iwoi kuuya koi mono daeŋkaya meŋ kaŋ anja?”

57  * Jon 4.44Nazaret yoŋonoŋ kaeŋ jegi uugianoŋ boliro iikanoŋ osigi. Osigito, Jiisasnoŋ kokaeŋ iŋijoro, “Gejatootoo eja ii iyaŋaa taonoŋ ano iyaŋaa mirinoŋ jejewili ama muŋkejuto, gomaŋ tosianoŋ iikaaŋa qaago.” 58 Kaeŋ iŋijoro momalaarigianoŋ mende kolooro yaŋgiseŋgiaajoŋ ama aŋgoleto ku-usuŋawo ii iikanoŋ mamaga mende mero. Kiaŋ.