JUECES
Tx'olbil Xo'l Yi Liwre'j
Yi liwr Jueces, na jilon te yi mbi cu'n bajij scye'j yi e' xonl Israel yi nsken wi't quim Josué, yi wi'tz cyajcawil. Na yi quime'n Josué, ja chicyaj cyen yi e' xonl Israel chichuc. Qui'c jun ajcaw ban cyentz ẍchixo'l. Ej nin tampaj yi qui'c cawl cyetz, ja jal wi'nin oyintzi' ẍchixo'l. Ej nin ncha'tz yi e' jilwutz wunak yi qui nin e' xcye' tan chilaje'n len ẍchixo'l, e' octz tan oyintzi' scye'j.
Ej nin ẍk'okxo'l cun tu nin ja ul e'chk il ẍchiwutz yi e' aj Israel. Nin qui'c nin ba'n ate't cu'nt te yi tiempa'tz. Nin at na bant cu'n ja chijal ajcaw ẍchixo'l, yi na a'lchij pujul xtisya' scyetz. Cha'stzun te yi bi' yi liwre'j i'tz “Jueces” le castiy, yi na elepont “E' Pujul Xtisya'” le ketz kayol. Yi e' pujul xtisya'a'tz, e' len cu'n wi'tz ajcaw, nin e' oc tan pujle'n ẍchixo'l yi e' wunak tul yi tiempa'tz.
Ncha'tz yi liwre'j na xtxol te yi mbi cu'n e' ban yi e' ajcawe'j: Débora, Barac, Gedeón tu Sansón, scyuch' yi e' mas pujul xtisya'a'tz. Na ilenin ja oc Kataj Ryos tan chicolche'n yi e' xonl Israela'tz, nin ilenin ja tak' i' jun wi'tz ajcaw tan toque'n chi jun pujul xtisya' tan chicawe'n.
Yi cyoque'n yi e' xonl Israela'tz tul il, qui nin chisotz, tampaj yi txa'ijt che' tan Ryos. Na yi cyoque'n wutz pe'm, ja ul tx'akx Kataj Ryos ẍchic'u'l. Cha'stzun te ja oc i' tan chicolche'n. Qui nin e' cyaj cyen ta'n chichuc. Poro cyakil tir yi e' oc tan pajle'n ca'wl Ryos, ja chitij wi'nin sotzaj c'u'lal.
1
Yi xtx'amxe'n Adonisedec cyak'un yi e' xonl Judá tu yi e' xonl Simeón
1 I tzun bantz yi nsken wi't quim Josué, nintzun chijak yi e' xonl Israel tetz Kataj, yi na' scyetz jun k'u'j ẍchixo'l yi ba'n ben tan oyintzi' scye'j yi e' cananeo. 2 Itzun tal Katajtz: “Ba'n chiben yi e' xonl Judá bajx tan oyintzi', nin yi ama'l chicontra'tz cyetz sbne',” stzun i' bantz. 3 Ej, nintzun e' ben yi e' xonl Judá tan yol scyetz yi e' xonl Simeón. Ej nin e' octz tan chimoxe'n tan chich'eye'n tan oyintzi', bantz chicambal yi ama'l yi nsken wi't suk Kataj scyetz. Ja chisuk yi ite'n nin ich'eye'na'tz ẍchibne' cyetz, yil chiben yi e' aj Simeón tan oyintzi' tan chicambal yi ama'l yi jatxijt scyetz. E' cujij yi e' xonl Simeón yi ajtza'kla'tz, nin e' xomnintz scye'j. 4-5 Tan yi xtxolbila'tz, e' xcye' yi e' xonl Judá tan cambaje'n yi chi'ama'l yi e' cananeo, tuml yi chi'ama'l yi e' ferezeo, na yi ama'la'tz nsken wi't suk Ryos scyetz. Ej nin le ama'l yi na bi'aj Bezec e' xcye' yi e' xonl Judá tuml yi e' xonl Simeón scye'j lajuj mil chicontr. Cho'n tzun xomij jun yaj ẍchixo'l yi jun c'oloj chicontra'tz yi na bi'aj Adonisedec. 6 Poro qui nin tx'amxijtz cya'n, na nin el ojkuj ẍchiwutz. Nintzun e' xomnintz wutz coc tan stz'amle'n. Ma yi xtx'amxe'ntz cya'n, nintzun el chic'uplul yi cabil mamil wi' k'ab, tuml yi cabil mamil wi' tkan yi Adonisedeca'tz. 7 Talol tzun Adonisedec “Yi in wetz elnak inc'uplul yi mamil wi' chik'ab ox c'al tu lajuj wi'tz rey. Ncha'tz elnak inc'uplul yi mamil wi' chikan. Ej nin ntin ja wak' ama'l scyetz tan cyoque'n tan sicy'le'n inwa'be'n tzak' inmes tetz chiwa'. Poro yi jalu', ja tak' Ryos incaws na ite'n nin nchintuleja'tz chi nche' wulej yi e' reya'tz,” stzun Adonisedec bantz.
Bene'n tzun ticy'le'ntz le tnum Jerusalén kale quime't.
Yi chicambal yi e' xonl Judá yi tnum Hebrón tu Jerusalén
8 Itzun bantz nintzun e' ben yi e' xonl Judá tan oyintzi' Jerusalén. Tircunin tzun yi e' wunak yi najlche'-tz e' quim cyak'un tan spar. Kalena's tzun oc chit'inol k'a'kl yi tnum. 9 Ma yi wi't baje'n yi xtxolbila'tz, nintzun e' bentz tan oyintzi' scye'j yi e' cananeo yi najlche' wi'wtz, nin lakak ju'wutz tu yi ama'l cwent Néguev. 10 Ncha'tz e' oc tan oyintzi' scyuch' yi e' cananeo yi najlche' le tnum Hebrón yi tenẍchan na bi'aj Quiriat-arba, nin e' xcye' scye'j. Ncha'tz e' xcye' scye'j yi e' xonl Sesai tu e' xonl Ahimán, scyuch' yi e' xonl Talmai.
Yi tk'ol Caleb yi me'l tan toque'n tetz txkel Otoniel
11 Itzun bantz nintzun e' ben Otoniel tan oyintzi' le tnum yi na bi'aj Debir, nin yi bi' yi jun tnuma'tz tenẍchan i'tz Quiriat-sefer. 12 At tzun jun yol yi suk Caleb: “Alchok scyetz yil xcye' tan cambaje'n yi tnum Debir, list wutane'n tan tak'le'n yi inme'l yi na bi'aj Acsa, tan toque'n tetz txkel yi juna'tz,” stzun i' bantz. 13 Ej, Otoniel tzun xcye'-tz tan cambaje'n yi tnum. Yi Otoniel ya'stzun cy'ajl Cenaz, nin yi Cenaz ya'stzun titz'un Caleb. Nin quib yi suknak Caleb, ya'tz nintzun tulejtz. Nintzun cyok'bej quib Acsa tu Otoniel, na nin xcye' i' tan cambaje'n yi tnum. 14 Nin te yi nsken wi't cyok'bej quib, nintzun oc Otoniel tan tocse'n c'u'l Acsa tan jakol junt piẍ tx'otx' tetz yi taj. Bene'n tzun i' swutz yi taj tan jakle'n yi tx'otx'a'tz tetz. Yi cwe'n tzaj tzun Acsa tibaj yi buru', nintzun bentz swutz yi taj. Bene'n tzun jakol yi taj tetz:
—Aẍ jun c'oloj inme'l, ¿mbi'tz na icy' tac'u'l?
15 —Ta', na klo' waj tzinjak jun pawor teru', chij. Ja wi't tak'u' katx'otx' le ama'l tz'inunin tu', cwent Néguev. Ma jalu' na klo' waj yil tak'u' mu'ẍt ka'ama'l kale na itz'e't a', stzun i'.
Tk'ol tzun Caleb yi e'chk ama'l scyetz, kale na itz'e't e'chk a' yi cho'n at wi'wtz, nin ncha'tz yi at ẍk'ajlaj.
Yi e'chk ama'l yi chicambaj yi e' xonl Judá scyuch' yi e' xonl Benjamín
16 Ej itzun yi e' xonl Hobab, yi quenita, yi ji' Moisés nintzun e' el tzajtz scyuch' yi e' xonl Judá, le yi tnum yi na bi'aj Las Palmeras. Cho'n tzun e' bene'ntz le ama'l yi tz'inunin tu' cwent Judá, yi cho'n at cwe'n tzi'n yi ama'l yi na bi'aj Arad. Ej nin cho'n tzun cya'te'ntz ẍchixo'l yi e' wunaka'tz yi najlche'-tz. 17 Ej itzun bantz, nintzun e' ben yi e' xonl Judá scyuch' yi e' xonl Simeón tan oyintzi', na nsken wi't oc chiyol te'j. E' bentz tan chisotzaje'n cu'n yi e' aj Canaán yi najlche' le ama'l yi na bi'aj Sefat. Nin tircu'n tele'n cu'n yi jun tnuma'tz swutz. Cha'stzun te toque'n quen yi bi' cya'n tetz Horma. 18 Poro qui nin e' xcye' tan cambaje'n yi e'chk ama'l yi na chibi'aj: Gaza, Ascalón nin Ecrón. Ncha'tz qui nin e' xcye' tan cambaje'n yi e'chk tal tnum yi ate'-tz naka'j. 19 Ilenin ja xom Kataj Ryos scye'j yi e' xonl Judá nin ja chixcye' tan cambaje'n yi e'chk ama'l je'n tzi'n wi'wtz. Poro qui nin e' xcye' tan chilaje'n len yi e' wunak yi ate' cwe'n tzi'n lakak e'chk ẍk'ajlaj, na yi e' wunaka'tz at chicare't tetz oyintzi', yi ch'ich' cu'n, yi kinij tan chej. Cha'stzun te qui nin e' xcye' cyen yi e' xonl Judá scye'j. 20 Ej ninstzun ak'lij yi ama'l yi na bi'aj Hebrón tetz Caleb, quib yi suknak Moisés tetz. Xcye' tzun i' tan chilaje'n len yi e' chixonl yi ox cy'ajl Anac yi najlche'-tz. 21 Ma yi e' xonl Benjamín qui nin e' xcye' cyetz tan chilaje'n len yi e' jebuseo yi najlche'-tz Jerusalén. Cha'stzun te jalu', iẍnin najlche't yi e' jebuseo ẍchixo'l yi e' xonl k'ajtzun Benjamín le tnum Jerusalén.
Yi chicambal yi e' xonl Ẍep yi tnum Betel
22-23 Itzun bantz, nintzun oc chitxumu'n yi cob k'u'j xonl Ẍep tan oyintzi', bantz chicambal yi tnum Betel. Yi bi' yi jun tnuma'tz tenẍchan i'tz Luz. Nintzun ben chichakol cobox xk'ukwil le yi tnuma'tz. Nin xom Kataj Ryos tan quich'eye'n. 24 Nintzun ben quilol yi e' xk'ukwila'tz jun yaj yi tele'n tzaj le tnum. Itzun cyaltz tetz: “Yi kol ẍchaju' puntil sketz yi ẍe'n tan kocompone'n le tnum, quil lo'onu' k'an”. 25 Nintzun bajxij yi jun yaja'tz ẍchiwutz. Nin ẍchaj yi be'-tz scyetz. Ma yi cyocompone'n cyakil yi e' xonl Ẍepa'tz nintzun cu' chibiyol tan spar cyakil yi e' wunak yi najlche'-tz. Poro qui cu' chibiyol yi jun tal yaj tuml yi najal, yi chajon yi be' scyetz yi e' xk'ukwil. 26 Ma yi bajije'n tircu'n yi xtxolbila'tz, nintzun ben yi yaj tan najane'n ẍchixo'l yi e' hitita. Nintzun cu' xe'tzbil junt ac'aj tnum ta'n. Nin oc tk'ol bi' yi jun tnuma'tz tetz Luz. Nin ite'n nin bi' yi jun tnuma'tz jalu'.
Yi e' wunak yi qui nin e' xcye' yi e' xonl Manasés, scyuch' yi e' xonl Efraín tan chilaje'n len
27 Qui nin tzun e' xcye' yi e' xonl k'ajtzun Manasés tan chilaje'n len yi e' wunak yi najlche' lakak e'chk ama'l yi na chibi'aj: Bet-seán, Taanac, Dor, Ibleam nin Meguido. Ncha'tz, qui nin e' xcye'-tz scye'jak e'chk tal ne'ẍ tnum yi ate' nintz naka'j. Cha'stzun te qui nin e' el yi e' cananeo-a'tz ẍchixo'l. 28 Ma yi chipuc'une'n yi e' xonl Israel, nintzun e' xcye' tan cyocse'n yi e' cananeo jak' chica'wl, ninin e' oc tan chibuchle'n tan e'chk quiw ak'un. Poro qui nin e' xcye' tan chilaje'n len yi e' cananeo-a'tz ẍchixo'l.
29 Ncha'tz e' ban yi e' xonl k'ajtzun Efraín, qui nin e' xcye' tan chilaje'n len yi e' cananeo le ama'l yi na bi'aj Gezer. Cha'stzun te, e' cyaje'n cyen yi e' cananeo tan najewe'n ẍchixo'l.
Yi e'chk ama'l yi baj chicambal yi e' mas k'u'j xonl Israel
30 Ite'n nin tzun xtxolbila'tz bajijtz scye'j yi e' xonl k'ajtzun Zabulón, qui nin e' xcye' tan chilaje'n len yi e' cananeo yi najlche' lakak e'chk ama'l cwent Quitrón, nin cwent Naabal. Cha'stzun te ilenin e' a'tij ẍchixo'l. Poro ak'lij e'chk quiw ak'un scyetz.
31-32 Ncha'tz e' ban yi e' xonl k'ajtzun Azer, qui nin e' xcye'-tz tan chilaje'n len yi e' cananeo swutzak e'chk ama'l yi na chibi'aj: Aco, Sidón, Ahlab, Aczib, Helba, Afec nin Rehob. Nin tampaj yi qui nin e' xcye' tan chilaje'n len cha'stzun te e' cyaje'n cyentz tan najewe'n ẍchixo'l.
33 Ej nin cha'tz nin bajijtz scye'j yi e' xonl k'ajtzun Neftalí. Qui nin e' xcye'-tz tan chilaje'n len yi e' cananeo lakak e'chk ama'l cwent Bet-semes nin cwent Bet-anat. Cyoque'n tzun yi e' xonl Neftalí, tan chibuchle'n tan e'chk quiw ak'un, poro qui nin e' el ojkuj yi e' cananeo, ma na ta'ste'nin e' cyaje'n cyentz tan chinajewe'n ẍchixo'l.
34 Ma yi e' amorreo, e' xcye' tan chipitle'n yi e' xonl Dan jalen wi'wtz. Nin qui nin cyak' ama'l scyetz tan chicwe'n mule'n le cu'nak tzaj tulak e'chk ẍk'ajlaj. 35 Nin tan yi xtxolbila'tz nin e' a'tij yi e' amorreo lakak e'chk ama'l yi na chibi'aj: Heres, Ajalón nin Saalbim. Poro yi tele'n tiemp, nin e' quiwix yi e' xonl k'ajtzun Ẍep, nin yi chiquiwixe'n nin e' oc tan chibuchle'n yi e' amorreo, tan e'chk quiw ak'un.
36 Ma yi mojomil chi'ama'l yi e' edomita cho'n tzun na icy' cu'ntz kale na xe'te't yi je'nak yi na jepon Acrabim jalen te yi tnum yi na bi'aj Sela, nin xom nin tu'stz leje'nak tzi'n.