1 Nenee fei, Jesus na suafatetenaa piye na raua yei Agii Galilee (ana harana Agii Tiberias) 2 ma hepalo baua gupuu rama'a na nenegia, uaa rona ma'adigaa ei hilalaa foigia, ei bigi'ana a'a ei rona funu. 3 Jesus na faneaa hepalo maugeni ma gutafipui a'a ei otalai nenerana. 4 Fei Hananaa fei Talai Falogiaa ei Jew fi rafi'imai.

5 I fanunupa'ia ba fi nomai fei baua gupuu rama'a Jesus, na warenaa a'a Philip, “O pono hitani faraa pidaua hanaa eni rama'a eni?” 6 Na i'iginaa fei ba i mani'uaia, hamatee nadii aida ba i bigi'aa tamanu.

7 Philip na warenaa a'ana, “Pono'aa hemea bigi'a laloo fainaroa puda,* 6:7 Warea Greek enu pu'u denarius lomi i hawiaa pono'aa faraa pidaua ba hememea i hanana!”

8 Hemeadiai ei otalai nenerana, Andrew, mei lofuu Simon Peter na ware, 9 “Meni baduu wawane meni na pa'i haipani pusu'o faraa pidaua barley ma guapalo pusu'o nia ma'uaa, ana ipo'o hawiaa eni watauda rama'a eni?”

10 Jesus na ware, “Fagutanaa ena rama'a.” Na pa'i watauda guana yei ma ale'ei haipani pufaba'a wawane, rona guta. 11 Jesus na tonaa ei faraa pidaua, na ware ‘ta’ ma alaginia a'a ei rona guta ale'ei nunumiaa ro'ou. Ana na bigi'ia ale'ei a'a gupaloei nia.

12 Ro'aa hananamagudii, ina warenaa a'a ei otalai nenerana, “Paiaa ei masii du'ua. Lomi ba o simi'uaiaa ma'ida.” 13 Si'ei, rona paifapepesuaa hefua ma guapalo pa a'a ei masii ei haipani faraa pidaua barley, ei magu'arawaa ei rama'a.

14 Ro'aa fanunudigaa fei hilalaa foigia bigi'aa Jesus, ronawe ware, “Pa'aa fa'ua ba hia mei Mamama'a, mei ba i nomai yeni malagufu.” 15 Jesus na aidadii ba ropowe panarofagutania ba hia hapara ma si'ei, ina di'ininaa ro'ou ma fanedinaa hepalo maugeni ana unaia.

16 I nopoilao, ei otalai nenerana, rona upunaloo agi 17 ma hugi pafoo wa ma suanaloo Capernaum. Ina roromadii ma Jesus atawe nomai a'a ro'ou. 18 Fei lalarena na agifawe'i ma namina weta fei agi. 19 Ro'aa suadii ale'ei haipani o oloroa kilometre,† 6:19 Warea Greek ba sua ale'ena 25 o 30 stadia (ale'ena 5 o 6 kilometres) ronawe fanunupa'aa Jesus fi nofarafi'imai a'a fei wa ma talai pafoo agi ma ronamina ma'au. 20 Ma'uaa na warenaa a'a ro'ou, “Ana yau ua, apuna ma'au.” 21 Ma nawe rawani naranaraa ro'ou ba ro'aa fahuginia ma ana ei ua, fei wa na fatetenaa piyee fawelei ba ro dinaa wagina.

22 I no'arewadilao, fei gupuu rama'a, fei rona guta pafoo piye oma'analoo fipepei, rona fanunupa'ia ba hepalo ua wa nado'o pe'i yei ma ba Jesus, lomi na hugi pafona, uniaa ei otalai nenerana na sua'aunu. 23 I dii, hefi'a wa, noramiaa ro'ou Tiberias na fatete papaa fawelei ro'aa hanaiaa ei faraa pidaua nenee i ware ‘ta’ mei Fasu. 24 Ro'awe apa'ia fei gupuu rama'a ba Jesus ma ei otalai nenerana lomi yei, rona hugi pafoo ei wa ma suanaa Capernaum ba ro'aa labaginaa Jesus.

25 Ro'aa nobapa'alao fipepei oma'aloo ro'ou, rona i'iginia, “Rabbi, fateteamu haiga yeni?”

26 Jesus na ware, “A warefa'uai a'a hamu'ou ba fei pa'afii labagiaa hamu'ou yau a'a ba fei fanunuaa hamu'ou ei hilalaa foigia ma'uaa, ba hamona hanafamagu a'a ei faraa pidaua. 27 Apuna bigibigi ba o tonaa ei du'ua, ei i waragu ua, ma'uaa ei du'ua i ude nopa'aloo fei harenua lomi i pedutoo, fei ba i fanaa hamu'ou mei Na'uu Rama'a. Mei Haidaa, mei Ama na ugainia ma audigaa fei lalana a'ana.”

28 Ma rona i'iginia, “Batanai ba hai'ou'aa bigi'aa ei bigi'aa mei Haidaa?”

29 Jesus na ware, “Fei bigi'aa mei Haidaa, sifei ba hamonei narafawe'i a'a mei aloamiana.”

30 Si'ei, rona i'iginia, “O bigi'aa tamanu hilalaa foigia ba hai'ou ma'aia ma narafawe'i a'amu? O bigi'aa tamanu? 31 Ei upuu hai'ou, rona hanaiaa ei manna fawelei lomi haihai o guana; ana ale'ei fei ne'ia: ‘Ina fani hanaa ro'ou faraa pidaua noramiana pafea.’ ”‡ 6:31 Nehemiah 9:15

32 Jesus na warenaa a'a ro'ou, “A warefa'uai ba abaa Moses mei i fani hanaa hamu'ou faraa pidaua noramiana pafea, ma'uaa mei Amau, mei i fanaa hamu'ou fei pa'aa faraa pidaua noramiana pafea. 33 Uaa fei faraa pidauaa mei Haidaa, ana simei, mei na nogio pafea ma fani harenua yeni malagufu.”

34 Rona ware, “Mena bauana, e'eni ma nolao, fanaa hai'ou fei faraa pidaua fei.”

35 Jesus na ware, “Yau, fei faraa pidaua i fani harenua. Hini i nomai a'au, lomi iwe baodiai ma mei i narafawe'i a'au, lomi iwe sigigidiai. 36 Ma'uaa ana ale'ei adii wareia ba hamona fanunudigau ma lomi hamona narafawe'i. 37 Minaa ei na fanau mei Ama, rowe nomai a'au ma hini i nomai a'au, pa'aa lomi ba a alofatatalainia. 38 Uaa ei a nogio pafea, a'a ba a bigi'aa ei nunumiau, ma'uaa ei nunumiaa mei na aloagiau. 39 Ma fei nunumiaa mei na aloagiau sifei ba unei'aa fapa'ainaa minaa ei fanana yau ma'uaa, nei fa'asi'anaa ro'ou wagii fei a'apoo arewaa. 40 Uaa fei nunumiaa mei Amau sifei ba hini i fanununaa a'a mei Na'u ma narafawe'i a'ana, iwe pa'i harenua lomi i pedutoo ma awe fa'asi'ania wagii fei a'apoo arewaa.”

41 A'a fei, ei Jew, rona bababau'unia uaa ina ware, “Yau, fei faraa pidaua noramiana pafea.” 42 Rona ware ba, “Haa, abaa hia Jesus, mei na'uu Joseph, mei ona apa'aa amana ma inana? Batanai i ware ba ‘Noramiau pafea’?”

43 Jesus na ware, “Apuna bababau'u dupuaa hamu'ou. 44 Lomi nemea i nomai a'au nabaa lomi i taudugia mei Ama, mei na aloagiau ma a fa'asi'ania a'a fei a'apoo arewaa. 45 Na ude a'a ei ne'iaa ei Mamama'a ba: ‘Mei Haidaa, iwe feroinaa minaa ro'ou.’ Hini i guainaa mei Ama ma tonaa ei feroiana, iwe nomai a'au. 46 Lomi hemea na ma'a mei Ama ma'uaa, mei noramiana a'a mei Haidaa; ana unaia na ma'a mei Ama. 47 A warefa'uai a'a hamu'ou ba hini i narafawe'i, i pa'i harenua lomi i pedutoo. 48 Yau, fei faraa pidaua i fani harenua. 49 Ei upuu hamu'ou, rona hanaiaa ei manna yei fawelei lomi haihai o guana ma'uaa, rona ma'e. 50 Ma'uaa yeni, na pa'i fei faraa pidaua noranarai pafea, fei nabaa nemea i hanaia lomi ba i ma'e. 51 Yau, fei faraa pidaua na pa'i harenua, fei noramiana pafea. Nabaa nemea i hanaiaa feni faraa pidaua, iwe guta ranimai ranimai. Feni faraa pidaua feni, feni pigiou, feni ba a fani ba harenuaa feni malagufu.”

52 Ma ei Jew, rona'aa fiharenii ana ro'ou ba, “Batanai ba mei rama'a mei i fanaa o'ou fei pigiona ba o hanaia?”

53 Jesus na warenaa a'a ro'ou, “A warefa'uai a'a hamu'ou ba nabaa lomi hamo'aa hanaiaa fei pigioo mei Na'uu Rama'a ma hunumaa fei rarana, lomi hamo'aa pa'i harenua. 54 Hini i hanaiaa fei pigiou ma hunumaa fei rarau, i pa'i harenua lomi i pedutoo ma awe fa'asi'ania a'a fei a'apoo arewaa. 55 Uaa, fei pigiou, pa'aa du'ua ma fei rarau, pa'aa hunuma. 56 Hini i hanaiaa fei pigiou ma hunumaa fei rarau, i oafipui a'au ma yau a'ana. 57 Mei Ama, mei i oalao na aloamiau ma una pa'i harenuau uaa hia. Ma ana ale'ei, hini i hanaiau, iwe pa'i harenuana uaa yau. 58 Sifei, fei faraa pidaua noramiana pafea. Ei upuu hamu'ou, rona hanana manna ma rona ma'e ma'uaa, hini i hanaiaa feni faraa pidaua feni, iwe guta ranimai ranimai.” 59 Ina wareaa fei ei fi feroi laloo fei synagogue yei Capernaum.

60 Ro'aa guainaa fei, watauda ei otalai nenerana na ware, “Fei feroia fei, namina hafafala'ai. Hini ba i tonia?”

61 Jesus na aida ba ei otalai nenerana, rona bababau'u wagina ma na warenaa a'a ro'ou, “Na fafeloaa naranaraa hamu'ou fei? 62 Tamanu naraa hamu'ou nabaa hamo'aa fanunuaa mei Na'uu Rama'a i hadiwe'inaa pafea a'a fei gutanana mina? 63 Fei Spiriti i fani harenua; fei pigioo rama'a, lomi hanuna. Ei wareau a'a hamu'ou ale'ei spiriti§ 6:63 O, Spiriti ma na pa'i harenua. 64 Ma'uaa hefi'a hamu'ou lomi na narafawe'i.” Hamatee Jesus na aidadii ba hini ro'ou lomi na we'i naranarana ma hini i aloia panii hefi'a. 65 Ina waredilao ba, “Sifei fei pa'afina a warenaa a'a hamu'ou ba lomi nemea i nomai a'au nabaa lomi i hadumia mei Ama.”

66 A'a fei au fei, watauda ei otalai nenerana, rona ofadugia ma lomi rona nenegidinia.

67 Jesus na i'iginaa ei Hefua ma Helagui, “Haa, ana ba hamo'aa di'ininau?”

68 Simon Peter na warenaa a'ana, “Mena Fasu, hai'ou dinaa a'a hini? Ei wareamu na pa'i harenua lomi i pedutoo. 69 Ina we'i ei naranaraa hai'ou ma hai'ouna aida ba yoi, mei Apunaiaa mei Haidaa.”

70 Ma Jesus na ware, “Abaa una rafeidigaa hamu'ou ena Hefua ma Helagui? Ma'uaa hemea hamu'ou, hia hani'u!” 71 (Ifi hanuinaa Judas, mei na'uu Simon Iscariot, hemea ei Hefua ma Helagui, mei ba i aloia.)