11
Iesu mɨne Jon Bəptais
(Luk 7:18-35)
1 Nian Iesu tɨnol naunun nəgətuniən rəhan nətəmimi tueləf, təmiet ikɨn əha muvən e taun mɨn e nɨtəni Kaləli, mətəgətun nətəmimi kəni mətəni pətɨgəm nəghatiən rəha Uhgɨn kəm lah.
2 E nian əha, Jon Bəptais tətatɨg e kaləpus, kəni in təmətəu nanusiən e uək iətəm Iesu tatol. Kəni təmahli=pən rəhan nəuvein nətəmimi kəhuvən motətapuəh ohni məmə, 3 “?Təhro? ?Ik u iətəm kəmətəni aupən məmə suah kəti otuva, uə itɨmah iəutəhtahnin iətəmimi kəti mɨn məmə otəpanuva mɨn?”
4 Kəni Iesu təməni=pən kəm lah məmə, “Əhuvən moteruh Jon motəni=pən nati nak iətəm nəməhuva motətəu kəni moteruh: 5 nətəmi nəhmtɨlah təpɨs kɨnauteruh nati. Kəni nətəmimi nətəm nəhlkɨlah tərah kɨnotətəu təuvɨr kəni mɨnəutaliuək. Kəni nətəmimi mɨn u kəmotos nɨmɨsiən leprosi, nɨlosɨlah tɨnəuvɨr. Kəni nətəmimi mɨn u nɨpəgtəlgɨlah təmalu, rəueiu əha kɨnautətəu nati. Kəni nətəmimi mɨn u kəmohmɨs, kɨnotəmiəgəh mɨn. Kəni rəueiu, iətəmi kəti tɨnatəni pətɨgəm nanusiən təuvɨr kəm nanrah mɨn. Aes 35:5-6; 61:1 6 Iətəmimi otatɨg e nəuvɨriən pəhriən nəmə in təsəhlmaniən e nəhatətəiən lak o natimnati mɨn iətəm iəu iatol uə iəsoliən.”
Iesu təməghati e Jon Bəptais
7 Nian nətəmimi rəha Jon kautohtəlɨg, kəni Iesu tɨnətuəuin mətəghati e Jon kəm nətəmimi mɨn u kəutəharəg əha ikɨn, mətəni məmə, “?Aupən, nəmautəhuvən ikɨn təpiə-məpiə ikɨn məmə nəkoteh nak? ?Nəməhuvən məmə nəkotafu iətəmi əpnapɨn əmə kəti təhmen e nɨmanuvehli əfəməh iətəm nɨmətagi tətalɨfu alɨfu əpnapɨn əmə? Kəpə. 8 ?Kəni təhro itəmah nəmohiet, məmə nəkotafu iətəmi kəti iətəm tatuvən e napən təuvɨr nəhmtɨn tiəkɨs? Kəpə. Nətəmimi kautəhuvən e napən təuvɨr tol lanəha, nian rəfin kəutatɨg e nimə rəha kig. 9 ?Mətəu nati nak əha nəməhuvən məmə nəkoteruh, iəni kəti, uə? Əuəh, pəhriən, mətəu iətəni kəm təmah məmə in ilɨs tapirəkɨs iəni. 10 Suah u inu Nauəuə Rəha Uhgɨn təmətəghati lan. Uhgɨn təməni məmə,
‘Otafu-to. Iətahli=pɨnə iahləpis iətəm otos rəhak nəghatiən.
In otaupən lam məmə otol əpenə-penə e rəham suaru.’ Mal 3:1; Luk 1:76
11 Nɨpəhriəniən iətəni kəm təmah məmə, nətəmi u kəmotair e nɨftəni u, kəti təsapirəkɨsiən suah kəha Jon Bəptais. Kəni mətəu iətəmi in ləhtəni agɨn e Narmənɨgiən Rəha Uhgɨn, in ilɨs tapirəkɨs Jon.* Fes u tətəni məmə uək rəha Jon, in uək iətəm tatos nɨsiaiən. In tatol əpenə-penə suaru rəha Krɨsto iətəm Uhgɨn otahli=pa, kəni in tətəni pətɨgəm məmə Krɨsto tɨnatuva. Uək u in uək asoli. Kəni Jon in iətəmi asoli mətəu-inu in tatos uək əha. Mətəu nati kəti iətəm in təuvɨr tapirəkɨs uək rəha Jon, inu nəmə suah kəti tətuva iətəmi rəha Uhgɨn nian in tətəhatətə e Iesu Krɨsto. 12 E nian Jon Bəptais təmətuəuin mətəni pətɨgəm nəghatiən rəha Uhgɨn mətəuarus=pa rəueiu, Narmənɨgiən Rəha Uhgɨn in təskasɨk məmə otol uək matuvən. Kəni nətəmimi nətəm kotəskasɨk kotalkut pɨk məmə okəhuvən motatɨg ahgəl.† Suaru kəti mɨn o nəuhliniən fes u tol lanko lan məmə: E nian Jon Bəptais təmətuəuin mətəni pətɨgəm nəghatiən rəha Uhgɨn mətəuarus=pa rəueiu, mətəu nətəmimi kəutəluagɨn ilah nətəmimi nətəm kəutatɨg ahgəl Narmənɨgiən Rəha Uhgɨn. Kəni nətəmimi rəha nəluagɨniən kəutalkut məmə okotiuvi rəkɨs nətəmimi rəha Uhgɨn məmə kəhuva nətəmimi rəhalah. 13 Iətəni lanəha mətəu-inu, aupən agɨn mətəuarus=pa nian rəha Jon, nəghatiən mɨn rəha Lou iətəm Uhgɨn təməfən kəm Mosɨs, mɨne nəghatiən mɨn rəha iəni mɨn rəha Uhgɨn, kautəni pətɨgəm Narmənɨgiən Rəha Uhgɨn. Luk 16:16 14 Kəni nəmə nɨkitəmah tagiən məmə nəkotos nətəlɨgiən u, iəkəni məmə Jon in Elaijə iətəm in iəni kəti aupən kəmətəni məmə otuva mol əpenə-penə e suaru rəha Məsaiə. Mal 4:5; Mat 17:10-13; Mak 9:11-13; Mak 1:1-8 15 Itəmah rəfin matəlgɨtəmah tatɨg, otətəlɨg vivi, kəni motəhrun nəghatiən mɨn u.
16 “?Nətəmimi mɨn u nətəm kəutatɨg rəueiu, ilah kotəhro lanu lan? Ilah kotəhmen=pən e kəlkələh mɨn kəutəharəg ikɨn katol makɨt ikɨn məutahkul məutauɨn e lah mɨn nəuvein məmə, 17 ‘Itɨmah iəmotahli nau kəm təmah məmə onəkautol danɨs rəha nagiəniən lan, mətəu itəmah nəsotoliən danɨs. Kəni itɨmah iəməutasək eiuə rəha nɨmɨsiən, mətəu nəsotasəkiən kitah min itəmah.’
18 “Kəni təhmen əhmen əmə, itəmah nəsotolkeikeiən Jon, kəni məsoltolkeikeiən iəu. Iətəni lanəha lan mətəu-inu Jon təmuva, kəni mətətuakəm mətəpəh nauəniən mətəfaki kəm Uhgɨn, kəni məsəmnɨmiən wain. Kəni nəmotəpəh in motəni məmə, ‘Suah kəha narmɨn tərah kəti tətatɨg lan.’
19 “Mətəu nian iəu, Nətɨ Iətəmimi, iəmuva kəni mətauən kəni mətəmnɨm wain, mətəu nəmotəpəh mɨn iəu motəni məmə, ‘Otafu-to, suah kəha in iətəmimi rəha nauən pɨkiən mɨne iətəmimi rəha napɨsiən, kəni mətan pəti ilah nətəmimi rəha nosiən məni rəha takɨs, mɨne nətəmimi nətəm nol təfagə tərah.’ Mətəu nətəmimi mɨn u kəutətəlɨg e noliən rəhak mɨne rəha Jon, kotəhrun nehiən məmə nati iətəm iəmuol təhmen vivi pəhriən.” Mat 9:14
Nahməiən asoli otuva
(Luk 10:13-15)
20 Kəni Iesu təməghati əskasɨk e natɨgiən rəha nətəmimi e taun mɨn əha iətəm in təmol nati apɨspɨs tepət ikɨn e nəhmtɨlah. Təməghati lanəha mətəu-inu ilah kəməsotəuhliniən nətəlɨgiən rəhalah o rəhalah noliən tərah mɨn. 21 Təməni məmə, “Itəmah nətəm Korasin, kəsi, nərahiən asoli otuva o təmah! !Itəmah nətəm Petsaitə, kəsi, nərahiən asoli otuva o təmah! Mətəu-inu iəmol pau nati apɨspɨs tepət e taun mil rəhatəmah mətəu itəmah nəsotəuhliniən nətəlɨgiən rəhatəmah! Kəni nəmə iəmol natimnati mɨn əha əpəha Taea mɨne Saedon aupən, ko nətəmimi əha ikɨn əha kəmotəuhlin rəhalah nətəlɨgiən e noliən tərah mɨn, kəni ilah məhuvən e napən əuas mɨn məhuvən məutəharəg e nəhmtahu e nɨgəm məutəgətun məmə kautətəu tərah agɨn o noliən tərah mɨn rəhalah.
22 “Mətəu iətəni kəm təmah məmə e nian əha iətəm Uhgɨn otol nalpɨniən kəm nətəmimi, nalpɨniən rəhatəmah otəskasɨk, mapirəkɨs nalpɨniən rəha nətəm Taea mɨne Saedon u aupən. Aes 23; Esik 26–28; Joel 3:4-8; Amos 1:9-10; Sek 9:2-4 23 ?Kəni itəmah nətəm Kapeniəm, nɨkitəmah təhti məmə Uhgɨn otəfəri=pən itəmah əha ima nɨsiaiən əpəha e negəu e neai? !Kəpə! Mətəu Uhgɨn otəhlman e təmah nəkoteiuaiu ləhtəni agɨn, ima naulɨsiən, mətəu-inu iəmol nati apɨspɨs tepət e taun rəhatəmah. Kəni nəmə iəmol natimnati mɨn u əpəha Sotəm, iətəm taun əha təfagə tərah mɨn tepət ikɨn, kəni nətəm ikɨn kəmotəuhlin rəhalah nətəlɨgiən, kəni nəmə Uhgɨn təməsərəkɨniən Sotəm, kəni təmətatɨg əmə mətəuarus=pa u rəueiu. Jen 19:24-28; Aes 14:13-15 24 Mətəu iətəni kəm təmah məmə e nian əha iətəm Uhgɨn otol nalpɨniən kəm nətəmimi, nalpɨniən rəhatəmah otəskasɨk, mapirəkɨs nalpɨniən rəha nətəm Sotəm aupən ikɨn.” Mat 10:15; Luk 10:12
Itəmah nətəm nɨnotəpəou
(Luk 10:21-22)
25 Kəni e nian əha, Iesu təmətəfaki mətəni məmə, “Tatə Uhgɨn, ik Iərmənɨg rəha natimnati rəfin ilɨs e neai mɨne ləhtəni e nəhue nɨftəni. Iətəni-vivi ik mətəu-inu nəməhluaig e nɨpətɨ natimnati mɨn u e nəhmtɨ nətəmimi nətəm koteinatɨg motəhrun vivi nati. Kəni nəmol əpu kəm nətəmimi nətəm kotəhmen=pən əmə e kəlkələh mɨn məmə okotəhrun vivi. 1Kor 1:26-29 26 Əuəh, Tatə, inu nati kəti iətəm ik nəkolkeikei.”
27 Kəni Iesu təmətəkeikei mətəni kəm lah məmə, “Rəhak Tatə təmegəhan=pa rəkɨs natimnati rəfin e nəhlmək. Kəni iətəmi kəti tɨkə iətəm təhrun vivi iəu u Nətɨ Uhgɨn, məmə iəu pəh əhruahru. Mətəu Tatə Uhgɨn əmə təhrun. Kəni iətəmi kəti tɨkə iətəm təhrun vivi Uhgɨn, mətəu iəu pɨsɨn əmə u Nətɨ Uhgɨn, iəkəhrun, mɨne nətəmimi nətəm iəu iəmɨtəpɨn məmə iəkol pətɨgəm Tatə Uhgɨn kəm lah. Mat 28:18; Jon 1:18; 3:35; 10:15; 17:2
28 “Əhuva ohniəu, itəmah nətəm nahgitəmah nɨkə kəni nɨnotəpəou e natipəiən e katipə fɨgəm mɨn, kəni iəkəfɨnə nəmeigiən.‡ Nəghatiən u “natipəiən e katipə fɨgəm mɨn” tətəghati e Lou rəha nətəm Isrel iətəm kotəhmen e nati fɨgəm mətəu-inu Lou mɨn u, ilah kotəskasɨk pɨk, kəni tiəkɨs o noliən. Jer 31:25 29 Itəmah otos uək iətəm iəkəfɨnə kəm təmah, kəni pəh iəkaupən məgətun itəmah lan. Iətəni lanəha mətəu-inu iəu iətəmi mətɨg, kəni rəhak nətəlɨgiən in ləhtəni. Kəni onəkotos nəmeigiən e nɨkitəmah. 30 Tol lanəha mətəu-inu rəhak uək iəkəfɨnə kəm təmah in tɨmətɨg, kəni rəhak katipə in təhvevɨg.” 1Jon 5:3§ Nian Iesu təməni “rəhak katipə in təhvevɨg,” nəghatiən əhruahru rəha katipə, in “iok.” In nati kəti kəmol e nɨgi iətəm kəmələhu=pən e nentəui nati miəgəh əsanən kəti, kətəni məmə “okis,” nati miəgəh u təhmen e kau. Nətəm Isrel kəutələhu=pən iok e nentəui okis, kəni motəlis=pən nati kəti lan məmə okis otiuvi, təhmen e “kat” uə “plau,” nati iətəm tətahlu e nɨftəni. Nətəm Isrel kəmotəni məmə nɨtəu-pəniən Lou rəha Mosɨs in təhmen e iok kəti mətəu-inu in uək əskasɨk. Mətəu iok iətəm Iesu tətəfa kəm tah in təhvevɨg mətəu-inu, nian təmɨmɨs e nɨgi kəməluau mos nalpɨniən o təfagə tərah mɨn rəhatah, kəni in tɨnol rəkɨs uək rəhatah. In təni məmə kitah kotəkeikei məutəhatətə əmə lan. Kəni in otasiru e tah məmə okotaliuək e suaru əhruahru rəha Uhgɨn.
11:5 Aes 35:5-6; 61:1
*11:11 Fes u tətəni məmə uək rəha Jon, in uək iətəm tatos nɨsiaiən. In tatol əpenə-penə suaru rəha Krɨsto iətəm Uhgɨn otahli=pa, kəni in tətəni pətɨgəm məmə Krɨsto tɨnatuva. Uək u in uək asoli. Kəni Jon in iətəmi asoli mətəu-inu in tatos uək əha. Mətəu nati kəti iətəm in təuvɨr tapirəkɨs uək rəha Jon, inu nəmə suah kəti tətuva iətəmi rəha Uhgɨn nian in tətəhatətə e Iesu Krɨsto.
†11:12 Suaru kəti mɨn o nəuhliniən fes u tol lanko lan məmə: E nian Jon Bəptais təmətuəuin mətəni pətɨgəm nəghatiən rəha Uhgɨn mətəuarus=pa rəueiu, mətəu nətəmimi kəutəluagɨn ilah nətəmimi nətəm kəutatɨg ahgəl Narmənɨgiən Rəha Uhgɨn. Kəni nətəmimi rəha nəluagɨniən kəutalkut məmə okotiuvi rəkɨs nətəmimi rəha Uhgɨn məmə kəhuva nətəmimi rəhalah.
11:14 Mal 4:5; Mat 17:10-13; Mak 9:11-13; Mak 1:1-8
11:22 Aes 23; Esik 26–28; Joel 3:4-8; Amos 1:9-10; Sek 9:2-4
11:23 Jen 19:24-28; Aes 14:13-15
11:27 Mat 28:18; Jon 1:18; 3:35; 10:15; 17:2
‡11:28 Nəghatiən u “natipəiən e katipə fɨgəm mɨn” tətəghati e Lou rəha nətəm Isrel iətəm kotəhmen e nati fɨgəm mətəu-inu Lou mɨn u, ilah kotəskasɨk pɨk, kəni tiəkɨs o noliən.
11:28 Jer 31:25
§11:30 Nian Iesu təməni “rəhak katipə in təhvevɨg,” nəghatiən əhruahru rəha katipə, in “iok.” In nati kəti kəmol e nɨgi iətəm kəmələhu=pən e nentəui nati miəgəh əsanən kəti, kətəni məmə “okis,” nati miəgəh u təhmen e kau. Nətəm Isrel kəutələhu=pən iok e nentəui okis, kəni motəlis=pən nati kəti lan məmə okis otiuvi, təhmen e “kat” uə “plau,” nati iətəm tətahlu e nɨftəni. Nətəm Isrel kəmotəni məmə nɨtəu-pəniən Lou rəha Mosɨs in təhmen e iok kəti mətəu-inu in uək əskasɨk. Mətəu iok iətəm Iesu tətəfa kəm tah in təhvevɨg mətəu-inu, nian təmɨmɨs e nɨgi kəməluau mos nalpɨniən o təfagə tərah mɨn rəhatah, kəni in tɨnol rəkɨs uək rəhatah. In təni məmə kitah kotəkeikei məutəhatətə əmə lan. Kəni in otasiru e tah məmə okotaliuək e suaru əhruahru rəha Uhgɨn.