Muqeddes Kalam (latin yéziq) Matta 24

Ibadetxanining weyran qilinishidin bésharet; axirqi zamanlardiki alametler

Mar. 13:1-31; Luqa 21:5-33

1 Eysa ibadetxanidin chiqip, aldigha kétiwatqanda, muxlisliri yénigha kélip uning diqqitini ibadetxana binalirigha tartmaqchi boldi.■

Yérusalémdiki ibadetxana (Mesihning dewride)

2 U ulargha:

— Mana bularning hemmisini körüwatamsiler? Men silerge berheq shuni éytip qoyayki, bu yerde bir tal tashmu tash üstide qalmaydu, hemmisi qaldurulmay gumran qilinidu, — dédi.■

Kelgüsi toghrisidiki bésharetler

3 U Zeytun téghida olturghanda, muxlisliri astighina uning yénigha kélip:

— Bizge éytqinchu, bu dégenliring qachan yüz béridu? Séning qaytip kélishing we zamanning axirini körsitidighan qandaq alamet bolidu? — dep sorashti.■ 4 Eysa ulargha jawaben mundaq dédi:

— Hézi bolunglarki, héchkim silerni azdurup ketmisun.■ 5 Chünki nurghun kishiler méning namimda kélip: «Mesih men bolimen» dep, köp ademlerni azduridu.■ 6 Siler urush xewerliri we urush shepilirini anglaysiler, bulardin alaqzade bolup ketmenglar; chünki bu ishlarning yüz bérishi muqerrer. Lékin bular axiret emes. 7 Chünki bir millet yene bir millet bilen urushqa chiqidu, bir padishahliq yene bir padishahliq bilen urushqa chiqidu. Jay-jaylarda acharchiliq, wabalar we yer tewreshler yüz béridu.□ ■ 8 Lékin bu ishlarning yüz bérishi «tughutning tolghiqining bashlinishi» bolidu, xalas.□

9 Andin kishiler silerni tutup azab-oqubetke sélip, öltüridu, méning namim wejidin pütkül eller silerdin nepretlinidu. ■ 10 Shuning bilen nurghunlar étiqadidin tanidu, bir-birini tutup béridu we bir-birige öchmenlik qilidu. □ 11 Nurghun saxta peyghemberler meydan’gha chiqip, nurghun kishilerni azduridu. ■ 12 Itaetsizlik-rezilliklerning köpiyishi tüpeylidin, nurghun kishilerdiki méhir-muhebbet sowup kétidu. ■ 13 Lékin axirghiche berdashliq bergenler qutquzulidu. ■ 14 Barliq ellerge agah-guwahliq bolsun üchün, Xudaning padishahliqi heqqidiki bu xush xewer pütkül dunyagha jakarlinidu; andin zaman axiri bolidu.□

Yérusalémda weyran qilghuchi «yirginchlik nomussizliq» peyda bolidu

15 Daniyal peyghember qeyt qilghan «weyran qilghuchi yirginchlik nomussizliq»ning muqeddes jayda turghinini körgininglarda (kitabxan bu sözning menisini chüshen’gey), □ ■ 16 Yehudiye ölkiside turuwatqanlar taghlargha qachsun; 17 ögzide turghan kishi öyidiki nerse-kéreklirini alghili chüshmeyla qachsun. 18 Étizliqta turghan kishimu chapinini alghili öyige yanmisun. 19 U künlerde hamilidar ayallar we bala émitiwatqanlarning haligha way! □ 20 Qachidighan waqtinglarning qish yaki shabat künige toghra kélip qalmasliqi üchün dua qilinglar. □ ■ 21 Chünki u chaghda dunya apiride bolghandin mushu chaghqiche körülüp baqmighan hem kelgüsidimu körülmeydighan dehshetlik azab-oqubet bolidu. ■ 22 U künler azaytilmisa, héchqandaq et igisi qutulalmaytti; lékin Xudaning Öz tallighanliri üchün u künler azaytilidu.

23 Eger u chaghda birsi silerge: «Qaranglar, bu yerde Mesih bar!» yaki «Mesih ene u yerde!» dése, ishenmenglar. ■ 24 Chünki saxta mesihler we saxta peyghemberler meydan’gha chiqidu, qaltis möjizilik alametler we karametlerni körsitidu; shuning bilen eger mumkin bolidighan bolsa, hetta Xuda tallighanlarnimu azduratti. ■ 25 Mana, men bu ishlar yüz bérishtin burun silerge uqturup qoydum.

26 Shuning üchün, birsi silerge: «Qaranglar, u chöl-bayawanda!» dése, u yerge barmanglar. «Qaranglar, u ichkiridiki öylerde!» dése, ishenmenglar. ■ 27 Chünki chaqmaq sherqtin gherbke yalt-yult qilip qandaq chaqqan bolsa, Insan’oghlining kélishi shundaq bolidu. 28 Chünki jeset qaysi yerde bolsa, u yerdimu quzghunlar toplishidu!□ ■

Insan’oghlining qaytip kélishi

29 U künlerdiki azab-oqubetler ötüp ketken haman, quyash qariyidu, ay yoruqluqini bermeydu, yultuzlar asmandin tökülüp chüshidu, asmandiki küchler lerzige kélidu. □ ■ 30 Andin Insan’oghlining alamiti asmandin körünidu; yer yüzidiki pütkül qebililer yigha-zar kötürüshidu. Ular Insan’oghlining küch-qudret we ulugh shan-sherep ichide asmandiki bulutlar üstide kéliwatqanliqini köridu. □ ■ 31 U perishtilirini zor jarangliq bir kanay sadasi bilen ewetidu, ular uning tallighanlirini dunyaning töt bulungidin, asmanning bir chétidin yene bir chétigiche heryerdin yighip bir yerge jem qilidu.□ ■

Enjür derixidin sawaq élish

32 Enjür derixidin mundaq temsilni biliwélinglar: — Uning shaxliri kökirip yopurmaq chiqarghanda, yazning yéqinlap qalghanliqini bilisiler. ■ 33 Xuddi shuningdek, men baya dégenlirimning hemmisini körgininglarda, uning yéqinlap qalghanliqini, hetta ishik aldida turuwatqanliqini biliwélinglar.□

34 Men silerge berheq shuni éytip qoyayki, bu alametlerning hemmisi emelge ashurulmay turup, bu dewr ötmeydu. □ 35 Asman-zémin yoqilidu, biraq méning sözlirim hergiz yoqalmaydu.■

36 Lékin shu küni we waqit-saitining xewirini bolsa, héchkim bilmeydu — hetta ershtiki perishtilermu bilmeydu, uni peqet Atamla bilidu. □ ■ 37 Emdi Nuh peyghemberning künliride qandaq bolghan bolsa, Insan’oghli qaytip kelgendimu shundaq bolidu. ■ 38 Chünki topan kélishidin ilgiriki künlerde, Nuh kémige kirip olturghan kün’giche, shu zamandiki kishiler yep-ichip, öylinip we yatliq bolup kelgenidi. ■ 39 Topan tuyuqsiz kélip hemmisini gherq qilghuche, kishiler bu ishning uningdin xewersiz bolup turghan’gha oxshash, Insan’oghlining qaytip kélishimu shundaq bolidu. 40 U küni, étizda ikki kishi turghan bolidu; ulardin biri élip kétilidu, yene biri qaldurulidu; ■ 41 ikki ayal tügmen béshida turup un tartiwatqan bolidu; ulardin biri élip kétilidu, yene biri qaldurulidu. 42 Shuning üchün, hoshyar bolunglar, chünki Rebbinglarning qaytip kélidighan waqti-saitini bilmeysiler. □ ■ 43 Lékin shuni bilinglarki, eger öy igisi oghrining kéchisi qaysi jésekte kélidighanliqini bilgen bolsa, segek turup oghrining öyni téship kirishige hergiz yol qoymaytti. ■ 44 Shuninggha oxshash, silermu teyyar turunglar. Chünki Insan’oghli siler oylimighan waqit-saette qaytip kélidu!

Ishenchlik we ishenchsiz chakarlar

Luqa 12:41-48

45 Xojayini öz öyidikilerge mes’ul qilip, ulargha ozuq-tülükini waqti-waqtida teqsim qilip bérishke teyinligen ishenchlik we pemlik chakar kim bolidu? □ ■ 46 Xojayin öyige qaytqanda, chakirining shundaq qiliwatqinining üstige kelse, bu chakarning bextidur! 47 Men silerge berheq shuni éytip qoyayki, xojayin uni pütün igilikini bashqurushqa qoyidu. 48 Lékin mubada shu chakar rezil bolup könglide: «Xojayinim hayal bolup qalidu» dep oylap, 49 bashqa chakar buraderlirini bozek qilishqa we haraqkeshlerge hemrah bolup yep-ichishke bashlisa, 50 shu chakarning xojayini kütülmigen bir küni, oylimighan bir waqitta qaytip kélidu 51 we uni késip ikki parche qilip, uning nésiwisini saxtipezler bilen oxshash teqdirde békitidu. Shu yerde yigha-zarlar kötürülidu, chishlirini ghuchurlitidu.■

Matta
<
24
>

■24:1 Mar. 13:1; Luqa 21:5.

■24:2 1Pad. 9:7, 8; Mik. 3:12; Luqa 19:44.

■24:3 Mar. 13:1, 3; Luqa 21:7; Ros. 1:6.

■24:4 Yer. 29:8; Ef. 5:6; Kol. 2:18; 2Tés. 2:3; 1Yuh. 4:1.

■24:5 Yer. 14:14; 23:25; Yuh. 5:43.

□24:7 «bir millet yene bir millet bilen urushqa chiqidu, bir padishahliq yene bir padishahliq bilen urushqa chiqidu» — ibraniy tilida (shundaqla grék tilida) bu ibare dunya boyiche kéngeygen urushlarni körsitishi mumkin («Yesh.» 19:2, «2Tar.» 15:3-6de bu turaqliq ibare toghruluq misallar bar.

■24:7 Yesh. 19:2.

□24:8 «Lékin bu ishlarning yüz bérishi «tughutning tolghiqining bashlinishi» bolidu, xalas» — Eysa Mesih qaysi ish «tughulidu», uni biwasite démeydu. Töwendiki sözlirige qarighanda u «yéngi zaman»ning tughulushini körsitidu, dep qaraymiz.

■24:9 Mat. 10:17; Luqa 21:11,12; Yuh. 15:20; 16:2; Weh. 2:10.

□24:10 «nurghunlar étiqadtin tanidu» — grék tilida «nurghunlar putlashturulidu» déyilidu. Shunga bashqa birxil terjimisi: «nurghunlar gunahqa azdurulidu».

■24:11 2Pét. 2:1.

■24:12 2Tim. 3:1.

■24:13 Mat. 10:22; Mar. 13:13; Luqa 21:19; Weh. 2:7,10; 3:10.

□24:14 «Xudaning padishahliqi heqqidiki bu xush xewer» — grék tilida «padishahliqning bu xush xewiri» déyilidu.

□24:15 «Daniyal peyghember qeyt qilghan «weyran qilghuchi yirginchlik nomussizliq»» — «weyran qilghuchi yirginchlik nomussizliq» toghrisida «Dan.» 9:24-27ni we u toghruluq izahatlarni körüng.

■24:15 Dan. 9:27; Mar. 13:14; Luqa 21:20; 2Tés. 2:4

□24:19 «u künlerde hamilidar ayallar we bala émitiwatqanlarning haligha way!» — undaq kishilerge qéchish epsiz bolidu, elwette.

□24:20 «Qachidighan waqtinglarning qish yaki shabat künige toghra kélip qalmasliqi üchün dua qilinglar» — Yehudiy diniy erbablarning Tewrat qanunigha bolghan chüshenchisige asasen, Yehudiylar adette shabat (dem élish) künide sheher derwazisi we dukanlarni taqishi kérek. Bu küni seper qilish men’i qilin’ghan bolghachqa, Qanaanda (Pelestinde) turghanlargha nisbeten yémeklik sétiwélish we bashqa yerlerge qéchish intayin qulaysiz bolidu. «Qish»ta Yehudiyede derya-wadilarda su pat-pat téship turghachqa, qishtimu qéchish intayin tes bolidu.

■24:20 Ros. 1:12.

■24:21 Dan. 12:1.

■24:23 Mar. 13:21; Luqa 21:8.

■24:24 Qan. 13:2; 2Tés. 2:11.

■24:26 Luqa 17:23.

□24:28 «Chünki jeset qaysi yerde bolsa, u yerdimu quzghunlar toplishidu!» — bu sirliq sözlerning menisi Tewrat, «Ayup» 39:26-30 we «Yesh.» 34:1-8, 15-17-ayetler bilen munasiwet bolsa kérek. Shu ayetlerde körsitilgendek, «Perwerdigarning küni»de zor qirghinchiliq bolidu.

■24:28 Ayup 39:30; Luqa 17:37.

□24:29 «... quyash qariyidu, ay yoruqluqini bermeydu, yultuzlar asmandin tökülüp chüshidu, asmandiki küchler lerzige kélidu» — «Yesh.» 13:10, 34:4, «Yo.» 2:10ni körüng. «Asmandiki küchler» belkim barliq jin-sheytanlarni körsitidu; «lerzige kélidu» belkim ularning küchtin qélishini körsitidu.

■24:29 Yesh. 13:10; 34:4; Ez. 32:7; Yo. 2:31; 3:15; Mar. 13:24; Luqa 21:25.

□24:30 «yer yüzidiki pütkül qebililer yigha-zar kötürüshidu» — «Zek.» 12:10ni körüng. «Ular Insan’oghlining küch-qudret we ulugh shan-sherep ichide asmandiki bulutlar üstide kéliwatqanliqini köridu» — «Dan.» 7:13bi körüng.

■24:30 Dan. 7:10; Mat. 16:27; 25:31; 26:64; Mar. 13:26; 14:62; Luqa 21:27; Ros. 1:11; 2Tés. 1:10; Weh. 1:7.

□24:31 « Perishtiler uning tallighanlirini dunyaning töt bulungidin,... heryerdin yighip bir yerge jem qilidu» — «dunyaning töt bulungidin» grék tilida «töt shamilidin» bilen ipadilinidu.

■24:31 1Kor. 15:52; 1Tés. 4:16.

■24:32 Mar. 13:28; Luqa 21:29.

□24:33 «... Uning yéqinlap qalghanliqini, hetta ishik aldida turuwatqanliqini biliwélinglar» — bu tékisttiki «uning» yaki Insan’oghlining özini, yaki kélidighan künini, yaki Xudaning padishahliqini körsitidu («Luqa» 21:31ni körüng).

□24:34 «...bu alametlerning hemmisi emelge ashurulmay turup, bu dewr ötmeydu» — eger tilgha élin’ghan alametler Yérusalémning weyran bolushigha (miladiye 70-yili) (24-bab 2-ayet) qaritilghan bolsa, undaqta «dewr» dégen söz tebiiyki (1) Eysaning dewride yashap ötken ademlerni körsitidu. Eger Mesihning dunyagha qaytip kélishige (24:30) qaritilghan bolsa, «dewr» dégen söz belkim (2) pütün Yehudiye xelqini (3) bu ayetlerde éytilghan «deهshetlik azab-oqubet»tiki weqelerning bashlinish dewride yashighanlarni körsitidu. Shunga barliq weqeler shu dewr ichide yüz béridu, dégenlik bolidu. Bizningche (3)-sherh aldi-keyni ayetlerge eng bap kélidu.

■24:35 Zeb. 102:25-27; Yesh. 51:6; Mar. 13:31; Ibr. 1:11.

□24:36 «Lékin shu küni we waqit-saitining xewirini bolsa, héchkim bilmeydu — hetta ershtiki perishtilermu bilmeydu, uni peqet atamla bilidu» — bezi kona köchürmilerde «ne oghul bilmeydu» dégen sözlermu tépilidu.

■24:36 Mar. 13:32; Ros. 1:7.

■24:37 Yar. 6:2; Luqa 17:26; 1Pét. 3:20; 2Pét. 2:5.

■24:38 Yar. 7:7.

■24:40 Luqa 17:34; 1Tés. 4:17.

□24:42 «chünki Rebbinglarning qaytip kélidighan waqti-saitini bilmeysiler» — yaki «chünki Rebbinglarning qaytip kélidighan künni bilmeysiler».

■24:42 Mat. 25:13; Mar. 13:33; Luqa 12:40; 21:36.

■24:43 Luqa 12:39; 1Tés. 5:2; 2Pét. 3:10; Weh. 3:3; 16:15.

□24:45 «öz öyidikiler» — «öydikiler» mushu yerde xojayinning öyidiki xizmetkarlar we chakarlirini körsitidu. «xojayini öz öyidikilerge mes’ul qilip, ulargha ozuq-tülükini waqti-waqtida teqsim qilip bérishke teyinlige ishenchlik we pemlik chakar kim bolidu?» — bu sözler awwal rosullar, andin Xudaning barliq xizmetkarlirigha qaritilip éytilidu, elwette («Luqa» 12:41-48nimu körüng).

■24:45 Mat. 25:21; Luqa 12:42.

■24:51 Mat. 8:12; 13:42; 22:13; 25:30; Luqa 13:28.