Muqeddes Kalam (latin yéziq) Matta 21

Eysaning Yérusalémgha tentenilik kirishi

Mar. 11:1-11; Luqa 19:28-38; Yh. 12:12-19

1 Ular Yérusalémgha yéqinliship, Zeytun téghining étikidiki Beyt-Fagi yézisigha kelginide, Eysa ikki muxlisigha munularni tapilap aldin ewetti:■

2 — Siler udulunglardiki yézigha béringlar. Barsanglarla, baghlaqliq bir éshek we uning yénidiki bir texeyni körisiler. Ularni yéship aldimgha yétilep kélinglar. 3 Eger birsi silerge bir néme dése, «Rebning bulargha hajiti chüshti» denglar, u derhal ularni qoyup béridu.

4 Bu pütün weqe peyghember arqiliq éytilghan munu sözlerni emelge ashurush üchün boldi: —

5 «Zion qizigha éytinglar:

— Mana, Padishahing kéliwatidu,

Kemter-mömin bolup, minip bir éshekke,

Boyunturuqluq éshekning texiyige,

Kéliwatidu yéninggha séning».□ ■

6 Emdi héliqi ikki muxlis bérip Eysaning tapilighinidek qildi. 7 Éshek bilen texeyni yétilep kélip, üstige yépincha-chapanlirini saldi we u üstige mindi.□ ■ 8 Emdi top-top kishiler yépincha-chapanlirini yolgha payandaz qilip saldi; yene bir qismi derex shaxlirini késip yolgha yayatti. 9 Aldida mangghan we keynidin egeshken top-top xalayiq: —

«Dawutning oghligha hosanna bolghay!

Perwerdigarning namida kelgüchige mubarek bolsun!

Ershielada teshekkür-hosannalar oqulsun!» — dep warqirishatti.□ ■

10 U Yérusalémgha kirgende, pütkül sheher lerzige keldi. Kishiler:

— Bu zadi kimdu? — déyishetti.

11 Xalayiq:

— Bu Galiliye ölkisidiki Nasaretlik peyghember Eysa, dep jawab bérishetti.

Eysaning ibadetxanini soda-sétiqtin tazlishi

Mar. 11:15-19; Luqa 19:45-48; Yh. 2:13-22

12 Emdi Eysa ibadetxana hoylilirigha kirip, u yerde élim-sétim qiliwatqanlarning hemmisini heydep chiqardi. Pul tégishküchilerning shirelirini we paxtek-kepter satquchilarning orunduqlirini örüp, □ ■ 13 ulargha:

— Muqeddes yazmilarda Xudaning: «Méning öyüm dua-tilawetxana dep atilidu» dégen sözi pütülgen; lékin siler uni bulangchilarning uwisigha aylanduruwapsiler! — dédi.□ ■

14 Ibadetxana hoylilirida bolghanda qarighu we tokurlar uning aldigha keldi, u ularni saqaytti. 15 Lékin bash kahinlar bilen Tewrat ustazliri uning yaratqan möjizilirini körüp we balilarning ibadetxanida: «Dawutning oghligha hosanna-teshekkürler bolghay!» dep towlighinini anglap ghezeplendi.■

16 Ular uninggha:

— Bu balilarning néme dewatqanliqini anglawatamsen? — dep soridi.

U ulargha: — Anglawatimen! Siler muqeddes yazmilardin shuni oqup baqmighanki, «Özüngge kichik balilar we bowaqlarning tilliridin medhiye sözlirini mukemmel qilding»» dédi.□ ■

17 Andin u ulardin ayrilip, sheherdin chiqip Beyt-Aniya yézisigha bérip, shu yerde qondi.

Enjür derixini eyiblesh

Mar. 11:12-14; 20-24

18 Emdi seherde, sheherge qaytip kétiwatqanda, uning qorsiqi achqanidi. ■ 19 U yol boyidiki bir tüp enjür derixini körüp, uning yénigha bardi. Lékin derextin yopurmaqtin bashqa héch nerse tapalmay, uninggha qarap:

— Hazirdin bashlap sendin menggü méwe bolmisun! — déwidi, enjür derixi shuan qurup ketti.□ ■

20 Muxlislar buni körüp teejüplinip:

— Enjür derixi némanche tézla qurup ketti! — dédi.□

21 Eysa ulargha jawab berdi:

— Men silerge shuni berheq éytip qoyayki, eger héch guman bolmay ishenchinglar bar bolsa, enjür derixide bolghan ishlar bolupla qalmay, belki siler hetta bu taghqa: «Bu yerdin kötürülüp déngizgha tashlan!» désenglar, u shundaq bolidu, dédi.■ 22 Dua qilip némini tilisenglar, ishenchinglar bolsila, shulargha érishisiler.■

Eysaning hoquqining sürüshtürülüshi

Mar. 11:27-33; Luqa 20:1-8

23 U ibadetxana hoylilirigha kirgendin kéyin, kishilerge telim bériwatqanda, bash kahinlar we aqsaqallar uning aldigha kélip:

— Sen qiliwatqan bu ishlarni qaysi hoquqqa tayinip qiliwatisen? Sanga bu hoquqni kim bergen? — dep sorashti.■

24 Eysa ulargha jawab bérip: — Men awwal silerge bir soal qoyay. Eger siler jawab bersenglar, menmu bu ishlarni qaysi hoquqqa tayinip qiliwatqanliqimni éytimen. 25 Yehya yürgüzgen chömüldürüsh nedin kelgen? Ershtinmu, yaki insanlardinmu? — dep soridi.

Ular özara mulahize qiliship:

— Eger «Ershtin kelgen» dések, u bizge: «Undaqta, siler néme üchün uninggha ishenmidinglar?» deydu. □ 26 Eger: «Insanlardin kelgen» dések, xelqtin qorqimiz, chünki ular hemmisi Yehyani peyghember dep bilidu — déyishti.■

27 Buning bilen, ular Eysagha:

Bilmeymiz, — dep jawab bérishti.

— Undaqta, menmu bu ishlarni qaysi hoquqqa tayinip qiliwatqanliqimni éytmaymen, — dédi u ulargha.

Ikki oghul toghrisidiki temsil

28 Emdi bu ishqa qandaq qaraysiler? Bir ademning ikki oghli bar iken. U birinchi oghlining yénigha kélip: «Oghlum, bügün üzümzarliqimgha bérip ishligin» deptu. 29 «Barmaymen» deptu u, lékin kéyin pushayman qilip yenila bériptu. 30 U ikkinchi oghlining yénigha kélip uningghimu shundaq deptu. U: «Xop ependim, baray» deptu-yu, lékin barmaptu. 31 Bu ikkiylenning qaysisi atisining iradisini ada qilghan bolidu?

— Birinchi oghli, — dep jawab berdi ular.

Eysa ulargha mundaq dédi:

— Men silerge shuni berheq éytip qoyayki, bajgirlar bilen pahishiler Xudaning padishahliqigha silerdin burun kirmekte. □ 32 Chünki gerche Yehya peyghember silerge heqqaniyet yolini ayan qilghili kelgen bolsimu, siler uninggha ishenmidinglar; lékin bajgirlar bilen pahishiler uninggha ishendi. Siler buni körüp turup, hetta kéyinki waqitlarda yolunglardin pushayman qilmay uninggha ishenmidinglar.□ ■

Rezil baghwenler heqqidiki temsil

Mar. 12:1-12; Luqa 20:9-19

33 Yene bir temsilni anglanglar: Bir yer igisi bir üzümzarliq berpa qilip, etrapini chitlaptu. U uningda bir sharab kölchiki qéziptu we bir közet munari yasaptu. Andin u üzümzarliqni baghwenlerge ijarige bérip, özi yaqa yurtqa kétiptu. ■ 34 Üzüm pesli yéqinlashqanda, özige tégishlik hosulni éliwélish üchün qullirini baghwenlerning yénigha ewetiptu. 35 Lékin baghwenler qullirini tutup, birini dumbalaptu, birini öltürüwétiptu, yene birini chalma-kések qiliptu. ■ 36 U yene bir qétim aldinqidinmu köp qullirini ewetiptu, biraq baghwenler ularghimu oxshash muamile qiliptu. 37 Axirda, u «Oghlumnighu hörmet qilar» dep, oghlini ewetiptu. 38 Lékin baghwenler oghulni körüp, özara: «Bu bolsa mirasxor; kélinglar, uni öltürüwétip mirasini igiliwalayli» déyishiptu. ■ 39 Shuning bilen ular uni tutup üzümzarliqning sirtigha tashlap öltürüwétiptu.

40 Emdi üzümzarliqning igisi kelgende, shu baghwenlerni qandaq qilar?

41 Ular uninggha:

— Bu rezil ademlerni wehshiylik bilen yoqitidu. Üzümzarliqni bolsa méwilirini öz waqtida özige tapshuridighan bashqa baghwenlerge ijarige béridu, — dep jawab bérishti.

42 Eysa ulardin soridi:

— Muqeddes yazmilardiki munu sözlerni oqup baqmighanmusiler?: —

«Tamchilar tashliwetken tash bolsa,

Burjek téshi bolup tiklendi.

Bu ish Perwerdigardindur,

Bu közimiz aldida karamet bir ishtur».□ ■

43 Shu sewebtin silerge shuni éytip qoyayki, Xudaning padishahliqi silerdin tartiwélinip, uninggha muwapiq méwilerni béridighan bashqa bir elge ata qilinidu. ■ 44 Bu «tash»qa yiqilghan kishi pare-pare bolup kétidu; lékin bu tash herkimning üstige chüshse, uni kukum-talqan qiliwétidu.□ ■

45 Bash kahinlar we Perisiyler uning éytqan temsillirini anglap, ularni özlirige qaritip éytqanliqini chüshendi. ■ 46 Uni tutush yolini izdigen bolsimu, lékin xalayiq uni peyghember dep qarighachqa, ulardin qorqushti.■

Matta
<
21
>

■21:1 Mar. 11:1; Luqa 19:29.

□21:5 «Zion qizigha éytinglar: — Mana, Padishahing kéliwatidu, kemter-mömin bolup, minip bir éshekke, boyunturuqluq éshekning texiyige, kéliwatidu yéninggha séning» — bésharet «Zek.» 9:9din élin’ghan. «Zion» — Yérusalém jaylashqan taghni körsitidu.

■21:5 1Pad. 1:38-40; Yesh. 62:11; Zek. 9:9; Yuh. 12:15.

□21:7 «... üstige yépincha-chapanlirini saldi» — démek, égiri yoq idi.

■21:7 2Pad. 9:13; Yuh. 12:14.

□21:9 «Dawutning oghligha hosanna bolghay! Perwerdigarning namida kelgüchige mubarek bolsun! Ershielada teshekkür-hosannalar oqulsun!» — bu sözler «Zeb.» 118:25-26diki bésharettin élin’ghan. «Hosanna» dégen söz «Qutquzghaysen, i Perwerdigar» dégen menide. Injil dewrige kelgende «Xudagha teshekkür-hemdusana» dégen menidimu bolghan. «Zebur» 118-küyidiki izahatlarnimu körüng.

■21:9 Zeb. 118:25-26

□21:12 «Emdi Eysa ibadetxana hoylilirigha kirip...» — ibadetxana — eyni chaghda, Yehudiylarning nurghun ibadetxaniliri (sinagoglar) idi; mushu yerde körsitilgen «ibadetxana» Yehudiylarning eng köp yighilip ibadet qilidighan jayi idi. Musa peyghemberge chüshürülgen qanun boyiche, peqet «Xuda Öz namini qoyghan» Yérusalémdiki bu merkiziy ibadetxanidila qurbanliq qilsa toghra bolatti.

■21:12 Qan. 14:26; Mar. 11:15; Luqa 19:45; Yuh. 2:14.

□21:13 «Muqeddes yazmilarda Xudaning: «Méning öyüm dua-tilawetxana dep atilidu» dégen sözi pütülgen; lékin siler uni bulangchilarning uwisigha aylanduruwapsiler!» — Tewrat, «Yesh.» 56:7 we «Yer.» 7:11ni körüng. Eysaning «bulangchilarning uwisi» dégen sözi ikki bisliq bolup, bir tereptin bash kahinlarning sodigerlerge qurbanliqlarni sétish hoquqini sétip bergenlikini körsitidu; ikkinchidin, bu kahinlarning xelqning Xudaning heqiqitini anglash pursitini bulap, uning ornigha özlirining mertiwisini yuqiri kötüridighan her türlük qaide-yosunlarni ularning boynigha artip qoyghanliqini körsitidu.

■21:13 1Pad. 8:29; Yesh. 56:7; Yer. 7:11; Luqa 19:46.

■21:15 Mar. 11:27.

□21:16 «Siler muqeddes yazmilardin shuni oqup baqmighanki...» — oqurmenlerning éside barki, «shuni oqup baqmighanki,...?» dégen ibare Perisiyler we Saduqiylarning eng yaxshi köridighan ibarilirining biri idi. «Özüngge kichik balilar we bowaqlarning tilliridin medhiye sözlirini mukemmel qilding» — «Zeb.» 8:2.

■21:16 Zeb. 8:2

■21:18 Mar. 11:12,20.

□21:19 «U yol boyidiki bir tüp enjür derixini körüp, uning yénigha bardi. Derextin yopurmaqtin bashqa héch nerse tapalmay, uninggha qarap: — Hazirdin bashlap sendin menggü méwe bolmisun! — déwidi, enjür derixi shuan qurup ketti» — Pelestindiki enjür derexliride yopurmaq bolsa, méwimu bolushi kérek. Bu karamet möjize rohiy bir heqiqetni süretlep béridu, elwette.

■21:19 Hosh. 9:10

□21:20 «Enjür derixi némanche tézla qurup ketti!» — yaki «Enjür derixi qandaqmu birdinla qurup ketti!»

■21:21 Mat. 17:20; Luqa 17:6.

■21:22 Mat. 7:7; Mar. 11:24; Luqa 11:9; Yuh. 14:13; 16:24; Yaq. 1:5; 1Yuh. 3:22.

■21:23 Mis. 2:14; Mar. 11:27; Luqa 20:1; Ros. 4:7; 7:2.

□21:25 «Yehya yürgüzgen chömüldürüsh nedin kelgen? Ershtinmu, yaki insanlardinmu?» — mushu diniy erbablarning hemmisi dégüdek Yehya peyghemberning yetküzgen xewirige jawaben: «Bizge towa qilish kérek emes» dégen we Yehya «Méning keynimde kélidighan» dep körsetken Mesihning kélishige ishenmey, uning chümüldürüshini ret qilghanidi.

■21:26 Mat. 14:5; Mar. 6:20.

□21:31 «bajgirlar bilen pahishiler...» — «bajgirlar» toghrisida 18:18diki izahatni körüng. «bajgirlar bilen pahishiler Xudaning padishahliqigha silerdin burun kirmekte» — «kirmekte» dégen sözge qarighanda, «bajgirlar we pahishiler» awwal Yehya peyghemberning agah-guwaqliqi arqiliq towa qilghan, andin eyni chaghda Mesihning agah-guwaqliqi arqiliq Xudaning padishahliqigha téximu kiriwatqanidi.

□21:32 «silerge heqqaniyet yolini ayan qilghili kelgen ...» — yaki «silerge heqqaniyet yolini élip barghili kelgen». Grék tilida peqet: «silerge heqqaniyet yolida kelgen...» déyilidu.

■21:32 Mat. 3:1.

■21:33 Zeb. 80:8-9; Yesh. 5:1-7; Yer. 2:21; 12:10; Mar. 12:1; Luqa 20:9.

■21:35 2Tar. 24:21.

■21:38 Yar. 37:18; Zeb. 2:1, 8; Mat. 26:3; 27:1; Yuh. 11:53; Ibr. 1:2.

□21:42 «Tamchilar tashliwetken tash bolsa, burjek téshi bolup tiklendi» — «burjek téshi» bolsa herqandaq imaretning ulidiki eng muhim uyultash bolup, ul sélin’ghanda birinchi bolup qoyulidighan tashtur. Yehudiy kattiwashlar «rohiy hayat»ning burjek téshi bolghan Mesihni tashlishiwetmekchi idi, we derweqe tashliwetti. Mesih neqil keltürgen sözler — «Zeb.» 118:22-23.

■21:42 Zeb. 118:22-23; Yesh. 8:14; 28:16; Mar. 12:10; Luqa 20:17; Ros. 4:11; Rim. 9:33; 1Pét. 2:6.

■21:43 Mis. 32:10; Yesh. 55:5; Mat. 8:12.

□21:44 «Bu «tash»qa yiqilghan kishi pare-pare bolup kétidu; lékin bu tash herkimning üstige chüshse, uni kukum-talqan qiliwétidu» — «tash» bolsa Eysa özi, elwette. 42-ayetni körüng. Eysaning bu sözi toghruluq «qoshumche söz»imizde toxtitilimiz.

■21:44 Yesh. 8:15; Dan. 2:34; Zek. 12:3; Luqa 20:18.

■21:45 Luqa 20:19.

■21:46 Luqa 7:16; Yuh. 7:40.