Muqeddes Kalam (latin yéziq) Yeshaya 14

Babilning yiqilishi bilen Israil Xudaning rehimini köridu. Babilning padishahining tehtisaragha chüshüshi

1 Chünki Perwerdigar Yaqupqa rehimdillik körsitidu,

Yene Israilni tallaydu;

U ularni öz yurt-zéminida makanlashturidu.

Shuning bilen yat ademler ular bilen birliship,

Yaqup jemetige qoshulidu. □ 2 Herqaysi el-milletler ularni élip öz yurtigha apiridu;

Israil jemeti bolsa Perwerdigarning zéminida ulargha qul we dédek süpitide igidarchiliq qilidu;

Ular özlirini tutqun qilghanlarni tutidu;

Özlirini ezgenlerning üstidin idare qilidu.

3 We shundaq boliduki,

Perwerdigar silerge azabtin, sarasimidin we esir bolup mejburlan’ghan musheqqetlik qulluqtin aramliq bergen künide,■

4 Siler Babil padishahi toghrisida mundaq maqal-temsilni éytisiler: —

«Qara, bu jazanixor qandaq halak boldi,

Talan-taraj qilip altun toplighuchi qandaq yoqaldi!

5 Perwerdigar rezillerning hasisini,

Hakimlarning zakon tayiqini,

6 Yeni xelq-milletlerni achchiqi bilen üzlüksiz urghanni,

Ellerge ghezep qilip tizginsiz ziyankeshlik qilghanni sunduruwetti.

7 Pütkül yer yüzi aram tépip tinchlinidu;

Ular naxsha éytip tentene qilidu.

8 Qarighaylar bolsa halingdin shadlinidu,

Liwandiki kédirlarmu: — «Sen görüngde yatquzulghandin kéyin,

Héchbir kesküchi bizni qorqatmaydu!» — deydu.□

9 Sen chüshüshüng bilen tehtisaradikiler séni qarshi élishqa sarasime bolup kétidu;

Sen üchün ölüklerning rohliri,

Jahandiki jimiki «öchke jinlar» qozghilidu;

Ellerning hemme padishahliri textliridin turghuzulidu;

10 Ularning hemmisi sanga qarap mundaq deydu: —

«Séning halingmu bizlerningkidek boshap kettimu?

Bizge oxshash bolup qaldingmusen?!»□

11 Séning shanu-heywiting chiltariliringning awazliri bilen bille tehtisaragha chüshürülüp tügidi;

Astingda chiwin qurti mizhildap kétidu,

Üstüngni sazanglar qaplap kétidu.

12 I Cholpan, Seher balisi,

Sen qandaq qilip asmandin yiqilip chüshkensen!

I téxi ötkendila ellerni yerge yiqitquchi,

Sen yer yüzige tashliwétilding!□

13 Sen eslide könglüngde: — «Men asmanlargha chiqimen,

Textimni Xudaning yultuzliridin üstün qilimen;

Men jamaetning téghida,

Yeni shimal tereplerdimu olturimen;□ ■

14 Men bulutlarning égiz jayliridin yuqirigha örleymen;

Hemmidin Aliy bilen teng bolimen!» — déding.□

15 Halbuki sen tehtisaragha,

Chongqur hangning tégilirige chüshürüldung».

16 Séni körgenler sanga yéqindin sinchilap qarap: —

«Jahanni zilzilige keltürgen, padishahliqlarni titretken adem mushumidu?

17 Yer yüzini chöl-bayawan qilip,

Uningdiki sheherlerni ghulatqan,

Tutqan esirlerni öz yurtigha héch qoyup bermigen mushumidu?» — déyishidu.

18 Mana ellerning shahliri birimu qalmay «shan-sherep»te, qarangghuluqtiki öz öyide yétishidu,□

19 Biraq sen kemsitilgen chirigen bir shax kebi,

Öltürülgenlerning döwisi astida,

Qilich bilen sanjilghan, hangning tehtige chüshidighanlargha oxshash,

Ayagh astida dessep-cheylen’gen ölüktek,

Öz görüngdin mehrum bolup tashliwétilding.□

20 Sen ashu padishahlar bilen birge depne qilinmaysen,

Chünki öz yurtungni weyran qilghansen,

Öz xelqingni öltürüwetkensen;

Rezillik qilghuchilarning nesli hergiz yene tilgha élinmaydu.■

21 Ata-bowilirining qebihlikliri tüpeylidin,

Uning oghullirini qetl qilishqa teyyar qilinglar;

Shundaq qilghanda, ular ornidin turup yer-jahanni ishghal qilmaydu,

Yer yüzini sheherge toshquzuwételmeydu.□ ■

22 Chünki Men ulargha qarshi chiqimen,

— deydu samawi qoshunlarning Serdari bolghan Perwerdigar,

— Men Babildin uning namini we uning qalduqlirini, nesil-perzentlirini üzüp tashlaymen, — deydu Perwerdigar,■

23 — We uni huwqushning makanigha, sazliqlargha aylandurimen;

Halaket süpürgisi bilen uni süpürüp tashlaymen,

— deydu samawi qoshunlarning Serdari bolghan Perwerdigar.□ ■

24 Samawi qoshunlarning Serdari bolghan Perwerdigar mundaq qesem ichkenki,

— Men qandaq oylisam, shundaq bolidu;

Qandaq meqsetni könglümge püksem, shu tiklinidu,

25 Meqsitim Öz zéminimda Asuriyelikni qiyma-chiyma qilishtin ibaret;

Öz taghlirimda uni dessep-cheyleymen;

U salghan boyunturuq xelqimning boynidin,

U artqan yük mürisidin élip tashlinidu.□

26 Mana bu pütkül yer yüzi toghruluq irade qilin’ghan meqsettur,

Mana bu barliq ellerning üstige uzartilghan qoldur.

27 Perwerdigar mundaq meqsetni pükkeniken,

Kim uni tosalisun?

Uning qoli uzartilghaniken, kim uni yanduralisun?■

Filistiye toghruluq bir söz

28 Ahaz padishah ölgen yilida mundaq wehiy yüklendi: — ■

29 I Filistiye, hemminglar,

«Bizni urghan tayaq sundi» dep shadlanmanglar;

Chünki yilanning yiltizidin zeherlik bir yilan chiqidu,

Uning nesli bolsa dehshetlik uchar yilan bolidu.□

30 Shuning bilen yoqsullarning tunji baliliri ozuqlinidu,

Möminler bolsa tinch-amanliqta yatidu;

Biraq Men yiltizingni acharchiliq bilen yoqitimen

Qalghan qismingmu u tereptin öltürülidu.□

31 Shunga i qowuq, nale kötürgin,

I sheher, peryad chekkin!

I Filistiye, sen bolsang érip ketkensen!

Chünki shimal tereptin is-tüteklik bir tüwrük örleydu;

Uning yighilghan qoshunlirida héchkim sepsiz qalmaydu.□

32 Emdi bu elning elchilirige qandaq jawab bérish kérek? —

«Zionni tikligüchi Perwerdigardur;

Uning xelqi ichidiki ézilgüchiler uningdin bashpanah tapidu» — dégin!» □

□14:1 «Perwerdigar Yaqupqa rehimdillik körsitidu, Yene Israilni tallaydu ...» — oqurmenler Tewrattiki «Yaritilish» dégen qisimni oqughan bolsa éside bar boliduki, Xuda hezriti Yaqupning ismini «Israil»gha özgertken. Yehudiy xelqi (Israillar) Yaqupning ewladliridin ibaret. Shunga «Yeshaya» kitabida, «Yaqup» yaki «Israil» adette Yehudiylar, yeni Israil xelqini körsitidu. Eger tékist hezriti Yaqup (Israil)ning özini körsetken bolsa, izahat bérimiz.

■14:3 Qan. 28:48

□14:8 «qarighaylar» we «kédirlar» — shübhisizki, herxil padishahlar yaki padishahliqlarni köristidu. Kédir derixi bolsa yoghan, intayin chirayliq derex bolup, ulugh padishahlarni yaki padishahliqlarni bildüridu.

□14:10 «Ularning hemmisi (ölüklerning rohliri) sanga qarap mundaq deydu: — «Séning halingmu bizlerningkidek boshap kettimu?» — Xudagha étiqad qilmighan, tehtisarada yatqan ölüklerning rohlirining ehwali mushu yerde ayan qilinidu. Ular bu alemdikilerge héchqandaq yardem bérelmeydu; chünki ularning hali alliqachan «boshap ketken» bolidu.

□14:12 «I Cholpan, Seher balisi, sen qandaq qilip asmandin yiqilip chüshkensen!» — mushu ayetlerdiki bésharetlerde, körün’gen menzire Babil padishahidin dejjal we dejjalning keynidiki küch-yölenchüki bolghan Sheytan’gha yötkilidu. Dejjal belkim kelgüside Babilning padishahimu bolidu. Sheytanning eslide chirayliq, küchlük, parlaq bir perishte, yene «Cholpan» bolghanliqi körünidu. Mushu ayetlerdimu yultuzlar we perishtilerning bir-biri bilen munasiwetlik bolghanliqi körünidu. «Sen yer yüzige tashliwétilding!» — ibraniy tilida «sen yer yüzige késiwétilding».

□14:13 «jamaetning téghida»... «shimal tereplerde» — belkim perishtilerning samawi jamaitini yaki Israilning jamaitini bildüridu — démek, Sheytan Xudagha mensup bolghan jamaetning tégishlik ibaditini özige qaritiwélishqa qiziqidu.

■14:13 Zeb. 48:2

□14:14 «yultuzlar... bulutlar...» — 13- we 14-ayettiki «yultuzlar» we «bulutlar» belkim perishtiler, asmandiki samawi qoshunlarni körsitidu.

□14:18 «qarangghuluqtiki öz öyi» — hem yer yüzidiki mazari hem textisarada yatqan jaynimu körsitidu.

□14:19 «hangning tehtige...» — ibraniy tilida «hangning tashlirigha».

■14:20 Ayup 18:19; Zeb. 21:10; 37:28; 109:13

□14:21 «ular ornidin turup yer-jahanni ishghal qilmaydu, yer yüzini sheherge toshquzuwételmeydu» — mushu sözler tunji «Babil» shehiri, yeni «Babil munari» jaylashqan sheher bilen munasiwetlik. Ularning meqsiti özlirining namini chong körsitip, öz shehirini pütkül yez-zéminni bashquridighan qilishtin ibaret idi («Yar.» 11-babni körüng).

■14:21 Mis. 20:5; Mat. 23:25

■14:22 Ayup 18:19; Zeb. 21:10; 37:28

□14:23 «huwqush» — bashqiche terjimisi bolushi mumkin; u choqum xilwet jaylarda turidighan bir janiwar.

■14:23 Yesh. 34:11; Zef. 2:14

□14:25 «Öz zéminimda ... Öz taghlirimda...» — Xudaning «Öz zémini», «Öz taghliri» bolsa Israilning zémini Pelestindur.

■14:27 2Tar. 20:6; Ayup 9:12; Pend. 21:30; Dan. 4:32

■14:28 2Pad. 16:20

□14:29 «yilanning yiltizidin zeherlik bir yilan chiqidu, uning nesli bolsa dehshetlik uchar yilan bolidu» — Ahaz ölgende, Filistiylerning besh sheher ittipaqdishi Asuriyege qarshi Yehuda bilen bir ittipaqni berpa qilmaqchi bolidu. Shunga ular Yehudaning yéngi padishahi Hezekiyagha elchilerni ewetken. Bésharet shu chaghda bérilgen (32-ayetni körüng). Yeshaya peyghember mushu bésharette, ittipaqlishishni ret qilish, peqet Perwerdigarghila tayinish kérek, démekchi (yene 32-ayetni körüng). «Tayaq», yeni «yilan» belkim Ahazning özi bolushi mumkin. Filistiye Israilning zéminidin bir qismini ishghal qilghanidi. Ahaz padishah belkim ular bilen ashu zémin üstidin urushqan bolushi mumkin (Tewrattiki «2Tar.» 28-babni körüng). Uning oghli Hezekiya bolsa Filistiyege taqabil turup Israilning zéminini qayturuwalidu (Tewrattiki «2Pad.» 18-babni körüng). Shunga Hezekiya belkim bésharettiki «zeherlik yilan» bolushi mumkin. «Dehshetlik uchar yilan» bolsa, eng xeterlik yilan bolup, kelgüside Israilni barliq düshmenliridin toluq qutquzidighan Mesihni körsitidu.

□14:30 «Qalghan qismingmu u tereptin öltürülidu» — démek, oxshashla acharchiliqtin öltürülidu.

□14:31 «is-tüteklik bir tüwrük örleydu» — belkim düshmen qoshunliri purqiritidighan chang-tozanglarni körsitishi mumkin. Mushu ayetning ibraniy tilidikisini chüshinish tes.

□14:32 «bu elning elchiliri» — Filistiylerning elchiliri bolsa kérek.