Asuriyǝ imperiyǝsi - miladiyǝdin ilgiri 650-yili
□36:2 «Rab-Xakǝⱨ» — bǝlkim Asuriyǝning padixaⱨining bax mǝsliⱨǝtqisining adǝttiki unwani boluxi mumkin. «Kir yuƣuqilarning etizining boyidiki yolda, yuⱪiri kɵlqǝkning norining bexi» — muxu jay ǝslidǝ dǝl Yǝxaya Aⱨaz padixaⱨ bilǝn kɵrüxüp, Asuriyǝning tajawuzi toƣruluⱪ agaⱨlandurƣan jay (7-babni kɵrüng).
□36:4-5 «Sǝn: (u pǝⱪǝt gǝpla, halas!) — «Urux ⱪilix tǝdbir-mǝsliⱨitimiz ⱨǝm küqimiz bar» — dǝysǝn; sǝn zadi kimgǝ tayinip manga ⱪarxi ɵktǝ ⱪopisǝn?» — muxu gepigǝ ⱪariƣanda, Asuriyǝdikilǝrning Yǝxayaning «Pǝⱪǝt Pǝrwǝrdigarƣa tayiniximiz kerǝk» degǝn bexarǝtliridin hǝwiri bar idi.
□36:7 «Ⱨǝzǝkiya ...: «Silǝr pǝⱪǝt Yerusalemdiki muxu ibadǝtgaⱨ aldidila Pǝrwǝrdigarƣa ibadǝt ⱪilixinglar kerǝk» dǝp, xu Pǝrwǝrdigarƣa atalƣan «yuⱪiri jaylar»ni ⱨǝm ⱪurbangaⱨlarni yoⱪ ⱪiliwǝttiƣu? Ular axu Pǝrwǝrdigarning yuⱪiri jayliri ǝmǝsmidi?» — Musa pǝyƣǝmbǝrgǝ wǝⱨiy ⱪilinƣan ⱪanunƣa asasǝn, Israillar pǝⱪǝt Yerusalemdiki ibadǝthanidiki ⱪurbangaⱨtila ⱪurbanliⱪ ⱪilixⱪa bolatti. Əslidǝ Ⱨǝzǝkiya muxu pǝrmanƣa asasǝn: (1) butpǝrǝslik ⱪilidiƣan ⱪurbangaⱨlarni ⱨǝm (2) hata yol bilǝn «Pǝrwǝrdigarƣa atap» ⱪurulƣan, ibadǝt ⱪilixⱪa beƣixlanƣan «yuⱪiri jaylar»ni yoⱪatⱪan. Rab-Xakǝⱨ xu gǝp bilǝn uni angliƣuqi Israillarni ⱪaymuⱪturmaⱪqi idi, ǝlwǝttǝ.
□36:8 «Əgǝr sǝndǝ atⱪa minǝligüdǝk ǝskǝrliring bolsa, mǝn sanga ikki ming atni bikarƣa berǝy!» — bu kinayilik gǝp, ǝlwǝttǝ. Adǝttiki qaƣlarda Yǝⱨudada atlar naⱨayiti az idi. Urux waⱪtida tehimu azlap ketǝtti. Atliⱪ ǝskǝrlǝr ǝmǝs, ⱨǝtta addiy ǝskǝrlǝrmu naⱨayiti az idi.
□36:11 «Peⱪirliriƣa aramiy tilida sɵzlisilǝ» — ⱨazirki Suriyǝning kona ismi «Aram» idi. Kona zamanda «Suriyǝ tili» «aramiy tili» deyilǝtti. Asuriyǝmu aramiy tilini ixlitǝtti.
□36:12 «... Ular silǝr bilǝn birliktǝ ɵz poⱪini yegüqi ⱨǝm ɵz süydükini iqküqi bolidu!» — xǝⱨǝr muⱨasirigǝ qüxüp, aqarqiliⱪ wǝ ussuzluⱪta ⱪalƣanda adǝmlǝr dǝrwǝⱪǝ muxundaⱪ ⱪilixi mumkin.
□36:17 «mǝn kelip silǝrni buƣdayliⱪ ⱨǝm xarabliⱪ bir zeminƣa, — zemininglarƣa ohxax bir zeminƣa apirip ⱪoyƣuqǝ yǝp-iqiweringlar!» — muxu gǝplǝr qirayliⱪ bolƣini bilǝn mǝnisi eniⱪki: — «Mening ǝsirlirim, ⱪullirim bolisilǝr!» degǝnlik. Yuⱪirida eytⱪinimizdǝk, Asuriyǝ padixaⱨi uqiƣa qiⱪⱪan ⱨiyligǝr aldamqi idi.