27
Pawlus wǝ ⱨǝmraⱨlirining Rim xǝⱨirigǝ ⱪilƣan dengiz sǝpiri
Bizning Italiyǝgǝ dengiz yoli bilǝn beriximiz ⱪarar ⱪilinƣandin keyin, ǝmǝldarlar Pawlus bilǝn baxⱪa birnǝqqǝ mǝⱨbusni «Awƣustus ⱪismi»diki Yuliyus isimlik bir yüzbexiƣa tapxurdi. «Bizning Italiyǝgǝ dengiz yoli bilǝn beriximiz...» — «biz» degǝn sɵzgǝ ⱪariƣanda Luⱪa ⱪaytidin Pawlusⱪa ⱨǝmraⱨ bolƣanidi. «Italiyǝgǝ» — Rim xǝⱨiri Italiyǝning paytǝhti idi. «Awƣustus ⱪismi» — yaki «xaⱨanǝ ⱪoxun». «Awƣustus» bolsa birinqi Rim imperatori idi. «Ⱪisim» yaki «ⱪoxun» muxu yǝrdǝ 600 lǝxkǝrlik birlikni kɵrsitidu. Biz Adramittiumning bir kemisigǝ qiⱪtuⱪ. Kemǝ Asiya ɵlkisining dengiz boyliridiki xǝⱨǝrlǝrgǝ baratti. Tesalonika xǝⱨiridin bolƣan Makedoniyǝlik, Aristarhus isimlik bir kixi biz bilǝn ⱨǝmsǝpǝr boldi. Ətisi biz Zidon xǝⱨirigǝ yetip kǝlduⱪ. Yuliyus Pawlusⱪa kǝngqilik ⱪilip, xu yǝrdiki dost-buradǝrlirining yeniƣa berip ularning ƣǝmhorliⱪini ⱪobul ⱪilixiƣa ruhsǝt ⱪildi. Ros. 24:23; 28:16. Biz u yǝrdin yǝnǝ dengizƣa qiⱪtuⱪ. Xamallar ⱪerixⱪandǝk ⱪarxi tǝripimizdin qiⱪⱪanliⱪi üqün, Siprus arilining xamalƣa dalda tǝripi bilǝn mangduⱪ. Kilikiyǝ wǝ Pamfiliyǝ ɵlkilirining udulidiki dengizdin ɵtüp, Likiyǝ ɵlkisidiki Mira xǝⱨirigǝ kǝlduⱪ. Xu yǝrdǝ yüzbexi Iskǝndǝriyǝ xǝⱨiridiki Italiyǝgǝ baridiƣan baxⱪa bir kemini tepip, bizni uningƣa qiⱪirip ⱪoydi.
Dengizda kɵp künlǝr naⱨayiti asta mengip, tǝsliktǝ Kinidos xǝⱨirining uduliƣa kǝlduⱪ. Xamal mingix yɵniliximizni tosuƣaqⱪa, Kret arilining xamaldin dalda tǝripi bilǝn mengip, Salmoniy yerim arilidin ɵtüp, «Xamal mingix yɵniliximizni tosuƣaqⱪa, Kret arilining Xamaldin dalda tǝripi bilǝn mengip, Salmoniy yerim arilidin ɵtüp... » — ǝslidǝ ular mǝƣrip tǝrǝpkǝ mangmaⱪqi, ⱨazir jǝnubⱪa ⱪarap mangidu. «Rosul Pawlusning sǝpǝrliri» degǝn hǝritini kɵrüng. dengizda tǝsliktǝ ilgirilǝp ⱪirƣaⱪni boylap, Laseya xǝⱨirigǝ yeⱪin bolƣan «Güzǝl aramgaⱨ» dǝp atilidiƣan bir yǝrgǝ kǝlduⱪ.
Sǝpǝr bilǝn heli waⱪitlar ɵtüp, roza küni alliⱪaqan ɵtkǝn bolƣaqⱪa, dengizda sǝpǝr ⱪilix hǝtǝrlik idi. Xunga Pawlus kɵpqilikkǝ nǝsiⱨǝt ⱪilip: «roza küni alliⱪaqan ɵtkǝn bolƣaqⱪa,...» — Yǝⱨudiylarning «roza küni» adǝttǝ toⱪⱪuzinqi ayda bolidu, ⱨazir küz pǝsli bolsa kerǝk. Oninqi aydin keyin boran kɵp bolƣanliⱪtin «Ottura dengiz»da sǝpǝr ⱪilix hǝtǝrlik idi.
10 — Buradǝrlǝr, bu sǝpǝrning balayi’apǝt wǝ eƣir ziyan bilǝn tügǝydiƣanliⱪini kɵrüwatimǝn; mal wǝ kemidin mǝⱨrum bolupla ⱪalmay, sǝpǝr ɵz jenimizƣimu zamin bolidu! — dǝp agaⱨlandurdi.
11 Biraⱪ yüzbexi bolsa Pawlusning sɵzigǝ ixǝnmǝy, kemǝ baxliⱪi bilǝn kemǝ igisining sɵzigǝ ixǝndi. 12 Uning üstigǝ, bu portmu ⱪixlaxⱪa muwapiⱪ jay bolmiƣaqⱪa, kɵpqilik yǝnǝ dengizƣa qiⱪip, mumkinⱪǝdǝr Feniks xǝⱨirigǝ yetip berip, xu yǝrdǝ ⱪixlaxni ⱪuwwǝtlidi. Feniks bolsa Kret arilidiki bir dengiz porti bolup, bir tǝripi ƣǝrbiy jǝnubⱪa wǝ bir tǝripi ƣǝrbiy ximalƣa ⱪaraytti. «roza küni alliⱪaqan ɵtkǝn bolƣaqⱪa, kɵpqilik yǝnǝ dengizƣa qiⱪip, mumkinⱪǝdǝr Feniks xǝⱨirigǝ yetip berip, xu yǝrdǝ ⱪixlaxni ⱪuwwǝtlidi...» — Feniks porti ⱪixliⱪ (adǝttǝ xǝrⱪiy jǝnub wǝ xǝrⱪiy ximaldin qiⱪⱪan) xamallarƣa dalda bolƣaqⱪa, ⱪixlax üqün yahxi jay idi.  


Rosul Pawlusning Rim xǝⱨirigǝ mangƣan sǝpiri
 
Dengizdiki boran-qapⱪun
13 Jǝnubtin mǝyin xamal qiⱪiwatatti, kɵpqilik nixanimizƣa yetidiƣan bolduⱪ dǝp, lǝnggǝrni eliwetip, kemini Kret arilining ⱪirƣiⱪini boylap ⱨǝydǝp mangdi. 14 Lekin uzun ɵtmǝy, araldin ⱪattiⱪ «xǝrⱪiy ximaldin kǝlgüqi» dǝp atilidiƣan ǝxǝddiy ⱪara boran qiⱪip kǝtti. 15 Kemǝ buranning ⱪamalliⱪida ⱪalƣaqⱪa, uni xamalƣa yüzlǝndürǝlmǝy, boranning mǝyliqǝ mengixiƣa ⱪoyup bǝrduⱪ. 16-17 Klawda degǝn kiqik bir aralning xamalƣa dalda tǝripigǝ ɵtüwelip, ⱪolwaⱪni kemigǝ qiⱪiriwelip, aranla uni saⱪlap ⱪalaliduⱪ. Andin kemiqilǝr kemini arƣamqilar bilǝn sirtidin orap baƣliwaldi. Kemining Sirtis dǝp atalƣan dengiz astidiki tax-ⱪum dɵwilirigǝ ⱪeⱪilip petip ⱪelixidin ⱪorⱪup, tormuz lǝnggǝrlirini qüxürüp, kemini xamalning ⱨǝydixigǝ ⱪoyup bǝrdi. «Klawda degǝn kiqik bir aralning xamalƣa dalda tǝripigǝ ɵtüwelip, ⱪolwaⱪni kemigǝ qiⱪiriwelip, aranla uni saⱪlap ⱪalaliduⱪ» — adǝttǝ ⱪolwaⱪ kemining kǝynidin sɵritilip mengilatti. «Andin kemiqilǝr kemini arƣamqilar bilǝn sirtidin orap baƣliwaldi» — bu arƣamqilar kemining parqilinip ketixining aldini elixi üqün kemini qing tutup turatti. «Sirtis dǝp atalƣan dengiz astidiki tax-ⱪum dɵwiliri» — «Sirtis» degǝn ⱨazirⱪi Liwiyǝdiki ikki dengiz ⱪoltuⱪining ismidur. Xu ⱪoltuⱪlarda kɵp teyiz jaylar wǝ dengiz astida daim kɵqmǝ ⱪum dɵwiliri bolƣaqⱪa, kemilǝr üqün bǝk hǝtǝrlik jaydur. «kemining ... tormuz lǝnggǝrliri» — bolsa yenikrǝk lǝnggǝr bolup, dengiz tegigǝ tirilip kemining aldiƣa mengixini astilitatti. Baxⱪa birhil tǝrjimisi «yǝlkǝnlǝrni qüxürüp»; ǝmma bizningqǝ xundaⱪ ǝxǝddiy buranda yǝlkǝnlǝr alliⱪaqan qüxürülgǝn bolatti. 18 Boran üstimizgǝ xiddǝtlik soⱪⱪaqⱪa, ǝtisi malni dengizƣa taxlaxⱪa baxlidi. «... ǝtisi malni dengizƣa taxlaxⱪa baxlidi» — malni taxlaxning mǝⱪsiti kemining parqilinix mumkinqilikini azaytix üqün uni yeniklitixtin ibarǝt. 19 Üqinqi künidǝ ular ɵz ⱪolliri bilǝn kemidiki ⱪoral-jabduⱪlirini dengizƣa taxliwǝtti. 20 Kɵp künlǝrgiqǝ ya kün ya yultuzlar kɵrünmǝy, boran-qapⱪun yǝnila xiddǝtlik üstimizgǝ tohtimay soⱪuwǝrgǝqkǝ, ahirda ⱪutulup ⱪelix ümidimizmu yoⱪⱪa qiⱪⱪanidi.
21 Kemidikilǝr birnǝrsǝ yemiginigǝ kɵp künlǝr bolƣandin keyin, Pawlus ularning arisida turup:
— Buradǝrlǝr, silǝr baldurla mening gepimgǝ ⱪulaⱪ selip Krettin dengizƣa qiⱪmasliⱪinglar kerǝk idi. Xundaⱪ ⱪilƣan bolsanglar bu balayi’apǝt wǝ ziyan-zǝhmǝtlǝrgǝ uqrimiƣan bolattinglar. 22 Lekin ǝmdi silǝrni ƣǝyrǝtlik boluxⱪa dǝwǝt ⱪilimǝn. Qünki aranglarda ⱨeqⱪaysinglar jenidin ayrilƣini yoⱪ, pǝⱪǝt kemidinla mǝⱨrum ⱪalisilǝr. 23 Qünki mǝn tǝwǝ bolƣan wǝ ibadǝt-hizmitini ⱪilip kǝlgǝn Hudaning bir pǝrixtisi tünügün keqǝ yenimƣa kelip 24 manga: «Pawlus, ⱪorⱪma! Sǝn Ⱪǝysǝrning aldiƣa berip turuxung kerǝk; wǝ mana, Huda xapaǝt ⱪilip sǝn bilǝn billǝ sǝpǝr ⱪilƣanlarning ⱨǝmmisining jenini tiliginingni sanga ijabǝt ⱪildi!» dedi. 25 Xuning üqün ǝy ǝpǝndilǝr, ƣǝyrǝtlik bolunglar; qünki Hudaƣa ixinimǝnki, manga ⱪandaⱪ eytilƣan bolsa xundaⱪ ǝmǝlgǝ axurulidu. 26 Biraⱪ biz mǝlum aralning ⱪirƣiⱪiƣa urulup ketiximiz muⱪǝrrǝr bolidu.
27 Sǝpirimizning on tɵtinqi küni keqisi, kemǝ Adriatik dengizida lǝylǝp yürüwatⱪan bolup, tün nispidǝ, kemiqilǝr ⱪuruⱪluⱪⱪa yeⱪinlap ⱪeliptuⱪ, dǝp oylidi. 28 Ular qongⱪurluⱪni ɵlqǝx arƣamqisini dengizƣa qüxürüp, suning qongⱪurluⱪini ɵlqǝp kɵrgǝnidi, yigirmǝ ƣulaq qiⱪti. Sǝl aldiƣa mengip yǝnǝ ɵlqiwidi, on bǝx ƣulaq qiⱪti. 29 Ular kemining hada taxlarƣa urulup ketixidin ⱪorⱪup, kemining kǝynidin tɵt lǝnggǝrni taxliwetip, tang etixni tǝlmürüp kütüp turdi. «ular ... kemining kǝynidin tɵt lǝnggǝrni taxliwetip,..» — bu tɵt lǝnggǝrni (dengizƣa) taxlaxning mǝⱪsiti kemini tohtitix, ǝlwǝttǝ. 30 Lekin kemiqilǝr kemidin ⱪaqmaⱪqi bolup kemining bexidinmu lǝnggǝrni elip taxliwetǝyli dǝp baⱨanǝ kɵrsitip, ⱪolwaⱪni dengizƣa qüxürdi. 31 Pawlus yüzbexi wǝ lǝxkǝrlǝrgǝ:
— Bu kemiqilǝr kemidǝ ⱪalmisa, silǝr ⱪutulalmaysilǝr! — dedi.
32 Buning bilǝn lǝxkǝrlǝr kemidiki ⱪolwaⱪning arƣamqilirini kesip, uni lǝylitip ⱪoydi. «kemidiki ⱪolwaⱪning arƣamqilirini kesip, uni lǝylitip ⱪoydi» — yaki «kemidiki ⱪolwaⱪning arƣamqilirini kesip, uni dengizƣa taxliwǝtti». 33 Tang atay degǝndǝ, Pawlus ⱨǝmmǝylǝnni bir’az ƣizaliniwelixⱪa dǝwǝt ⱪildi. U:
— Silǝrning dǝkkǝ-dükkǝ iqidǝ ⱨeqnemǝ yemǝy turƣininglarƣa on tɵt kün boldi. 34 Əmdi bir’az ƣizalinixinglarni ɵtünimǝn. Qünki ⱨayat ⱪelixinglar üqün muxundaⱪ ⱪilixⱪa toƣra kelidu; qünki ⱨeqⱪaysinglarning bexidiki bir tal moymu ziyanƣa uqrimaydu! — dedi. Mat. 10:30.
35 Bu sɵzni ⱪilip bolup, u ⱪoliƣa bir parqǝ nanni elip, kɵpqilikning aldida Hudaƣa tǝxǝkkür eytip oxtup yedi. 1Sam. 9:13; Yⱨ. 6:11; 1Tim. 4:3. 36 Xuning bilǝn ⱨǝmmǝylǝn ƣǝyrǝtlinip ƣizalinixⱪa baxlidi 37 (kemidǝ biz jǝmiy ikki yüz yǝtmix altǝ kixi iduⱪ). 38 Ⱨǝmmǝylǝn ⱪorsaⱪlirini toⱪliƣandin keyin, kemini yeniklitix üqün, kemidiki buƣdaylarnimu dengizƣa taxliwǝtti.
 
Kemining ƣǝrⱪ boluxi
39 Tang atⱪanda, kemiqilǝr ⱪuruⱪluⱪning nǝ ikǝnlikini tonumidi. Lekin uningdiki bir ⱪumluⱪ ⱪoltuⱪni bayⱪap, kemini bir amal ⱪilip xu yǝrdǝ uruldurup ⱪuruⱪluⱪⱪa qiⱪarmaⱪqi boldi. 40 Ular aldi bilǝn lǝnggǝrlǝrni boxiwetip, ularni dengizƣa taxliwǝtti. Xuning bilǝn bir waⱪitta, kemining ikki yɵnilix paliⱪining baƣlirini boxitip, ularni qüxürüwǝtti. Andin kemining bexidiki yǝlkǝnni xamalƣa qiⱪirip, kemini ⱪumluⱪning ⱪirƣiⱪiƣa ⱪaritip mangdurdi. «kemining ikki yɵnilix paliⱪining baƣlirini boxitip, ularni qüxürüwǝtti» — dengiz xundaⱪ küqlük dolⱪunliƣanda, bu palaⱪlarni dengizƣa qüxürüxning paydisi bolmaytti. Xunga ular dǝhli bolmisun üqün palaⱪni bir-birigǝ qetip kemigǝ dengizdin kɵtürüpraⱪ baƣlap ⱪoyƣanidi. Uni ǝng ahirⱪi ⱪetim ixlitixkǝ bolatti, ǝgǝr ⱪattiⱪ dolⱪunda buzulup kǝtsǝ amal yoⱪ bolatti. 41 Əmdi ikki eⱪim bir-birigǝ uqraxⱪan yǝrgǝ kirip ⱪelip, ular kemini ⱪiraⱪⱪa soⱪturuwaldi; kemining bexi dengiz tegigǝ urulup petip, midirlimay ⱪaldi, lekin kemining arⱪa tǝripi dolⱪunlarning zǝrbisi bilǝn quwulup ketixkǝ baxlidi. «Əmdi ikki eⱪim bir-birigǝ uqraxⱪan yǝrgǝ kirip ⱪelip, ular kemini ⱪiraⱪⱪa soⱪturuwaldi» — baxⱪa birhil tǝrjimisi: «Kemǝ ⱪirƣaⱪⱪa yǝtküqǝ dengiz astidiki ⱪum dɵwisigǝ urulup petip ⱪaldi».   2Kor. 11:25.
42 Lǝxkǝrlǝr mǝⱨbuslarning suƣa sǝkrǝp ⱪeqip ketixining aldini elix üqün, ⱨǝmmisini ɵltürüwǝtmǝkqi boldi. «Lǝxkǝrlǝr mǝⱨbuslarning suƣa sǝkrǝp ⱪeqip ketixining aldini elix üqün, ⱨǝmmisini ɵltürüwǝtmǝkqi boldi» — rimliⱪ ǝskǝrlǝr mǝⱨbuslarni ⱪaqurup ⱪoysa ɵzliri ɵlüm jazasiƣa mǝⱨkum bolatti. 43 Lekin yüzbexi Pawlusni ⱪutⱪuzuxni haliƣan bolup, lǝxkǝrlǝrning bundaⱪ ⱪilixiƣa yol ⱪoymidi. U aldi bilǝn su üzüxni bilidiƣanlarning suƣa qüxüp ⱪirƣaⱪⱪa qiⱪixini, 44 ⱪalƣanlarning bǝzilirini tahtaylarƣa, bǝzilirini kemining quwulup kǝtkǝn parqiliriƣa esilip, ⱪirƣaⱪⱪa qiⱪixini buyrudi. Xundaⱪ boldiki, ⱨǝmmǝylǝn ⱪutulup saⱪ-salamǝt ⱪuruⱪluⱪⱪa qiⱪti.
 
 

27:1 «Bizning Italiyǝgǝ dengiz yoli bilǝn beriximiz...» — «biz» degǝn sɵzgǝ ⱪariƣanda Luⱪa ⱪaytidin Pawlusⱪa ⱨǝmraⱨ bolƣanidi. «Italiyǝgǝ» — Rim xǝⱨiri Italiyǝning paytǝhti idi. «Awƣustus ⱪismi» — yaki «xaⱨanǝ ⱪoxun». «Awƣustus» bolsa birinqi Rim imperatori idi. «Ⱪisim» yaki «ⱪoxun» muxu yǝrdǝ 600 lǝxkǝrlik birlikni kɵrsitidu.

27:3 Ros. 24:23; 28:16.

27:7 «Xamal mingix yɵniliximizni tosuƣaqⱪa, Kret arilining Xamaldin dalda tǝripi bilǝn mengip, Salmoniy yerim arilidin ɵtüp... » — ǝslidǝ ular mǝƣrip tǝrǝpkǝ mangmaⱪqi, ⱨazir jǝnubⱪa ⱪarap mangidu. «Rosul Pawlusning sǝpǝrliri» degǝn hǝritini kɵrüng.

27:9 «roza küni alliⱪaqan ɵtkǝn bolƣaqⱪa,...» — Yǝⱨudiylarning «roza küni» adǝttǝ toⱪⱪuzinqi ayda bolidu, ⱨazir küz pǝsli bolsa kerǝk. Oninqi aydin keyin boran kɵp bolƣanliⱪtin «Ottura dengiz»da sǝpǝr ⱪilix hǝtǝrlik idi.

27:12 «roza küni alliⱪaqan ɵtkǝn bolƣaqⱪa, kɵpqilik yǝnǝ dengizƣa qiⱪip, mumkinⱪǝdǝr Feniks xǝⱨirigǝ yetip berip, xu yǝrdǝ ⱪixlaxni ⱪuwwǝtlidi...» — Feniks porti ⱪixliⱪ (adǝttǝ xǝrⱪiy jǝnub wǝ xǝrⱪiy ximaldin qiⱪⱪan) xamallarƣa dalda bolƣaqⱪa, ⱪixlax üqün yahxi jay idi.

27:16-17 «Klawda degǝn kiqik bir aralning xamalƣa dalda tǝripigǝ ɵtüwelip, ⱪolwaⱪni kemigǝ qiⱪiriwelip, aranla uni saⱪlap ⱪalaliduⱪ» — adǝttǝ ⱪolwaⱪ kemining kǝynidin sɵritilip mengilatti. «Andin kemiqilǝr kemini arƣamqilar bilǝn sirtidin orap baƣliwaldi» — bu arƣamqilar kemining parqilinip ketixining aldini elixi üqün kemini qing tutup turatti. «Sirtis dǝp atalƣan dengiz astidiki tax-ⱪum dɵwiliri» — «Sirtis» degǝn ⱨazirⱪi Liwiyǝdiki ikki dengiz ⱪoltuⱪining ismidur. Xu ⱪoltuⱪlarda kɵp teyiz jaylar wǝ dengiz astida daim kɵqmǝ ⱪum dɵwiliri bolƣaqⱪa, kemilǝr üqün bǝk hǝtǝrlik jaydur. «kemining ... tormuz lǝnggǝrliri» — bolsa yenikrǝk lǝnggǝr bolup, dengiz tegigǝ tirilip kemining aldiƣa mengixini astilitatti. Baxⱪa birhil tǝrjimisi «yǝlkǝnlǝrni qüxürüp»; ǝmma bizningqǝ xundaⱪ ǝxǝddiy buranda yǝlkǝnlǝr alliⱪaqan qüxürülgǝn bolatti.

27:18 «... ǝtisi malni dengizƣa taxlaxⱪa baxlidi» — malni taxlaxning mǝⱪsiti kemining parqilinix mumkinqilikini azaytix üqün uni yeniklitixtin ibarǝt.

27:29 «ular ... kemining kǝynidin tɵt lǝnggǝrni taxliwetip,..» — bu tɵt lǝnggǝrni (dengizƣa) taxlaxning mǝⱪsiti kemini tohtitix, ǝlwǝttǝ.

27:32 «kemidiki ⱪolwaⱪning arƣamqilirini kesip, uni lǝylitip ⱪoydi» — yaki «kemidiki ⱪolwaⱪning arƣamqilirini kesip, uni dengizƣa taxliwǝtti».

27:34 Mat. 10:30.

27:35 1Sam. 9:13; Yⱨ. 6:11; 1Tim. 4:3.

27:40 «kemining ikki yɵnilix paliⱪining baƣlirini boxitip, ularni qüxürüwǝtti» — dengiz xundaⱪ küqlük dolⱪunliƣanda, bu palaⱪlarni dengizƣa qüxürüxning paydisi bolmaytti. Xunga ular dǝhli bolmisun üqün palaⱪni bir-birigǝ qetip kemigǝ dengizdin kɵtürüpraⱪ baƣlap ⱪoyƣanidi. Uni ǝng ahirⱪi ⱪetim ixlitixkǝ bolatti, ǝgǝr ⱪattiⱪ dolⱪunda buzulup kǝtsǝ amal yoⱪ bolatti.

27:41 «Əmdi ikki eⱪim bir-birigǝ uqraxⱪan yǝrgǝ kirip ⱪelip, ular kemini ⱪiraⱪⱪa soⱪturuwaldi» — baxⱪa birhil tǝrjimisi: «Kemǝ ⱪirƣaⱪⱪa yǝtküqǝ dengiz astidiki ⱪum dɵwisigǝ urulup petip ⱪaldi».

27:41 2Kor. 11:25.

27:42 «Lǝxkǝrlǝr mǝⱨbuslarning suƣa sǝkrǝp ⱪeqip ketixining aldini elix üqün, ⱨǝmmisini ɵltürüwǝtmǝkqi boldi» — rimliⱪ ǝskǝrlǝr mǝⱨbuslarni ⱪaqurup ⱪoysa ɵzliri ɵlüm jazasiƣa mǝⱨkum bolatti.