7
Tǝnⱨa ⱨayat wǝ ǝr-ayalliⱪ
Əmdi ⱨazir silǝr hetinglarda otturiƣa ⱪoyƣan soallarƣa kelǝyli, — «Ər ayal zatining tenigǝ tǝgmisǝ yahxidur». «Ər ayal zatining tenigǝ tǝgmisǝ yahxidur» — «ǝr ayal zatining tenigǝ tǝgmisǝ (jinsiy munasiwǝttǝ birgǝ bolux, yaki toy ⱪilixni kɵrsitidu) yahxi ixtur» degǝn sɵzlǝr toƣruluⱪ: — Əⱨwalƣa ⱪariƣanda Korintliⱪlar arisida: «Toy ⱪilmay, pǝⱪǝt Rǝbning hizmitidǝ bolux yahxi» yaki «Ər-ayalliⱪ jinsiy munasiwiti yahxi ǝmǝs, jinsiy munasiwǝt ɵtküzülmisun, kɵprǝk dua-tilawǝtkǝ berilisun» degǝndǝk gǝplǝr tarⱪalƣan boluxi mumkin. Pawlus bu yǝrdǝ muxu mǝsililǝr toƣruluⱪ sɵzlimǝkqi.
Durus. Əmma buzuⱪqiliⱪlardin saⱪlinix üqün, ⱨǝrbir ǝrkǝkning ɵzining ayali bolsun, ⱨǝrbir ayalning ɵzining eri bolsun. Ər ayaliƣa nisbǝtǝn ǝrlik mǝjburiyitini ada ⱪilsun, ayalmu erigǝ nisbǝtǝn ayalliⱪ mǝjburiyitini ada ⱪilsun. «ǝr ayaliƣa nisbǝtǝn ǝrlik mǝjburiyitini ada ⱪilsun, ayalmu erigǝ nisbǝtǝn ayalliⱪ mǝjburiyitini ada ⱪilsun» — «ǝrlik mǝjburiyiti», «ayalliⱪ mǝjburiyiti» jinsiy ⱨǝⱪliⱪni ɵz iqigǝ alidu, ǝlwǝttǝ.   1Pet. 3:7. Ayal ɵz tenining igisi ǝmǝs, bǝlki eri uning igisidur; xuningƣa ohxaxla, ǝr ɵz tenining igisi ǝmǝs, bǝlki ayali uning igisidur. Pǝⱪǝt pütün zeⱨninglar bilǝn dualarƣa berilix mǝⱪsitidǝ ɵz maⱪulluⱪunglar bilǝn waⱪtinqǝ birgǝ yatmasliⱪⱪa kelixkǝndinla baxⱪa, ǝr-ayal ɵzara bir-birining jinsiy ⱨǝⱪ-tǝlipini rǝt ⱪilmisun. Xundaⱪ alaⱨidǝ mǝzgildin keyin yǝnǝ birgǝ bolunglar. Bolmisa, ɵzünglarni tutuwalalmaydiƣanliⱪinglardin Xǝytan silǝrni azdurux pursitini tepixi mumkin. Yo. 2:16. Əmma mundaⱪ deyixim buyruⱪ yolida ǝmǝs, bǝlki mǝsliⱨǝt yolididur. «Əmma mundaⱪ deyixim buyruⱪ yolida ǝmǝs» — bu ayǝttiki «deyixim»ni bǝzi alimlar «waⱪitliⱪ ayrilip turux toƣrisidiki bir tǝklip, buyruⱪ ǝmǝs» dǝp qüxinidu, «Əmma mundaⱪ deginim buyruⱪ yolida ǝmǝs, bǝlki mǝsliⱨǝt yolididur» dǝp tǝrjimǝ ⱪilidu. Yǝnǝ bǝzilǝr bizning tǝrjimimizdǝk «deginim»ni Pawlusning ǝr-ayalliⱪ oƣruluⱪ ⱨazir eytⱪan barliⱪ sɵzliri dǝp ⱪarap, «Bu deginim buyruⱪ yolida ǝmǝs, bǝlki ruhsǝt yolida...» dǝp tǝrjimǝ ⱪilidu (7-ayǝtni kɵrüng). Əmdi mǝn barliⱪ adǝmlǝrning manga ohxax boytaⱪ boluxini halayttim; lekin bu ixta Hudaning ⱨǝmmǝ adǝmgǝ bǝrgǝn ɵz iltpati bar; birsi undaⱪ, yǝnǝ birsi bundaⱪ. «bu ixta Hudaning ⱨǝmmǝ adǝmgǝ bǝrgǝn ɵz iltpati bar» — yǝni, bala-qaⱪiliⱪ bolux, yaki tǝnⱨa bolux. Pawlus ɵzi tǝnⱨa bolup, pütün ɵmridǝ ailisiz ⱨalda Hudaning hizmitidǝ bolƣan.   Mat. 19:12; Ros. 26:29; 1Kor. 12:11. Əmma mǝn jorisiz tǝnⱨa yaxiƣanlar wǝ tullarƣa xuni eytimǝnki, mǝndǝk tǝnⱨa turiwǝrsǝ yahxi bolidu; «Əmma mǝn jorisiz tǝnⱨa yaxiƣanlar wǝ tullarƣa xuni eytimǝnki...» — muxu ayǝttiki «jorisiz tǝnⱨa yaxiƣanlar» degǝn sɵz grek tilida ɵz jorisidin (mǝyli ǝrdin, mǝyli ayaldin, ɵlüm tǝripidin yaki ⱪanun tǝripidin) ajrixip kǝtkǝnlǝrni kɵrsitidu, wǝ xundaⱪla toy ⱪilmiƣanlarnimu ɵz iqigǝ alidu. ǝmma ɵzünglarni tutuwalalmisanglar, nikaⱨlininglar; qünki ixⱪ otida kɵygǝndin kɵrǝ nikaⱨliⱪ bolƣan yahxi. 1Tim. 5:14.
10 Əmma nikaⱨlanƣanlarƣa kǝlsǝk, ularƣa mǝn xuni tapilaymǝnki, — (bu ǝmǝliyǝttǝ mening tapiliƣinim ǝmǝs, yǝnila Rǝbningki), ayal eridin ajraxmisun «Əmma nikaⱨlanƣanlarƣa kǝlsǝk, ularƣa mǝn xuni tapilaymǝnki, — (bu ǝmǝliyǝttǝ mening tapiliƣinim ǝmǝs, yǝnila Rǝbningki)...» — Pawlus ɵz tǝlimini Rǝb Əysaning yǝr yüzidǝ turƣan waⱪtidiki tǝlimidin ayriwetidu. Bu ix toƣruluⱪ wǝ omumǝn bu bab üstidǝ «ⱪoxumqǝ sɵz»imizni kɵrüng.   Mal. 2:14; Mat. 5:32; 19:9; Mar. 10:11; Luⱪa 16:18. 11 (ǝmma u ajraxⱪan bolsa, u tǝnⱨa ɵtsun, yaki eri bilǝn yarixiwalsun); wǝ ǝrmu ayalini ⱪoyup bǝrmisun. 12 Ⱪalƣanliringlarƣa kǝlsǝk, mǝn xuni eytimǝnki (bu Rǝbning eytⱪini ǝmǝs), ⱪerindaxning etiⱪadsiz ayali bolsa wǝ ayali uning bilǝn turuwerixkǝ razi bolsa, u uni ⱪoyup bǝrmisun; «Ⱪalƣanliringlarƣa kǝlsǝk, mǝn xuni eytimǝnki (bu Rǝbning eytⱪini ǝmǝs), ...» — Rǝb Əysa yǝr yüzidǝ bolƣinida bu ixlar toƣruluⱪ tǝlim bǝrmigǝnidi. 13  etiⱪadqi ayalning etiⱪadsiz eri bolsa wǝ eri uning bilǝn turuwerixkǝ razi bolsa, u eridin ajrixip kǝtmisun. 14 Qünki etiⱪadsiz ǝr bolsa etiⱪad ⱪilƣan ayalda pak dǝp ⱨesablinidu; etiⱪadsiz ayal bolsa etiⱪad ⱪilƣan ⱪerindaxta pak dǝp ⱨesablinidu; bolmisa, pǝrzǝntliringlar ⱨaramdin bolƣan bolatti; ǝmma ular ǝmdi pak boldi. «Qünki etiⱪadsiz ǝr bolsa etiⱪad ⱪilƣan ayalda pak dǝp ⱨesablinidu; etiⱪadsiz ayal bolsa etiⱪad ⱪilƣan ⱪerindaxta pak dǝp ⱨesablinidu; bolmisa, pǝrzǝntliringlar ⱨaramdin bolƣan bolatti; ǝmma ular ǝmdi pak boldi» — bu ayǝtkǝ ⱪariƣanda, Korinttiki bǝzilǝr «etiⱪadqi ǝr yaki ayalning jorisi Əysa Mǝsiⱨkǝ etiⱪad ⱪilmiƣan bolsa undaⱪta ularning nikaⱨi bulƣanƣan bolidu, xunga ular ajrixixi kerǝk, xundaⱪla baliliri «ⱨaram»din bolƣan bolidu» dǝp ⱪaraydu. Bundaⱪ kɵzⱪarax hata. 15 Lekin etiⱪadsiz bolƣan tǝrǝpning kǝtküsi bolsa, u ajrixip kǝtsun; bundaⱪ ǝⱨwallarda ⱪerindax aka-ukilar, ⱨǝdǝ-singillar nikaⱨ mǝjburiyitigǝ baƣlinip ⱪalƣan bolmaydu; ⱪandaⱪla bolmisun Huda bizni inaⱪ-hatirjǝmliktǝ yaxaxⱪa qaⱪirƣandur. «lekin etiⱪadsiz bolƣan tǝrǝpning kǝtküsi bolsa, u ajrixip kǝtsun; bundaⱪ ǝⱨwallarda ⱪerindax ... nikaⱨ mǝjburiyitigǝ baƣlinip ⱪalƣan bolmaydu; ⱪandaⱪla bolmisun Huda bizni inaⱪ-hatirjǝmliktǝ yaxaxⱪa qaⱪirƣandur» — bu muⱨim ayǝt toƣruluⱪ «ⱪoxumqǝ sɵz»imizni kɵrüng. 16 Əy etiⱪadqi ayal, eringni etiⱪad ⱪildurup ⱪutulduralaydiƣanliⱪingni nǝdin bilisǝn? Əy etiⱪadqi ǝr, hotunungni etiⱪad ⱪildurup ⱪutulduralaydiƣanliⱪingni nǝdin bilisǝn? «Əy etiⱪadqi ayal, eringni etiⱪad ⱪildurup ⱪutulduralaydiƣanliⱪingni nǝdin bilisǝn? Əy etiⱪadqi ǝr, hotunungni etiⱪad ⱪildurup ⱪutulduralaydiƣanliⱪingni nǝdin bilisǝn?» — bizningqǝ Pawlus muxu yǝrdǝ, ixǝnmigǝn jora nikaⱨtin ajraxmaⱪqi bolƣan bolsa, uni etiⱪad ⱪildurup ⱪutⱪuzux pǝⱪǝt Hudaningla ⱪilidiƣan ixidur, biz ajiz bǝndilǝrning ⱪilidiƣan ixi ǝmǝs, xunga (jorisining kǝtküsi bolsa) uni ǝrkinlikkǝ ⱪoyuwǝrgin, demǝkqi. «Ⱪoxumqǝ sɵz»imizni yǝnǝ kɵrüng.   1Pet. 3:1.
 
Etiⱪad yoliƣa qaⱪirilƣan waⱪittiki salaⱨiyǝttǝ turiweringlar
17 Ⱨalbuki, Rǝb ⱨǝrⱪaysimizƣa ⱪandaⱪ tǝⱪsim ⱪilƣan bolsa, ⱪandaⱪ ⱨalǝttǝ qaⱪirƣan bolsa, u xuningda mengiwǝrsun; mǝn ⱨǝmmǝ jamaǝtlǝrdǝ xundaⱪ yolyoruⱪni tapilaymǝn. 18 Birsi sünnǝtlik ⱨalǝttǝ qaⱪirildimu? U ⱪayta sünnǝtsiz ⱪilinmisun; birsi sünnǝtsiz ⱨalǝttǝ qaⱪirildimu? U ǝmdi sünnǝt ⱪilinmisun. «Birsi sünnǝtlik ⱨalǝttǝ qaⱪirildimu? U ⱪayta sünnǝtsiz ⱪilinmisun» — bǝzi Yǝⱨudiylar mǝlum sǝwǝblǝrdin sünnitidin hijil bolup, «yat ǝllǝrdǝk bolay» dǝp, ɵzini «sünnǝtsiz» kɵrsǝtmǝkqi bolup birhil operatsiyǝni ⱪilduratti. 19 Sünnǝtlik bolux ⱨeqnǝrsǝ ⱨesablanmas, sünnǝtsiz boluxmu ⱨeqnǝrsǝ ⱨesablanmas; ⱨesab bolidiƣini Hudaning ǝmrlirigǝ ǝmǝl ⱪilixtin ibarǝttur. 20 Ⱨǝrkim ⱪaysi ⱨalǝttǝ qaⱪirilƣan bolsa, xu ⱨalǝttǝ ⱪalsun. «Ⱨǝrkim ⱪaysi ⱨalǝttǝ qaⱪirilƣan bolsa, xu ⱨalǝttǝ ⱪalsun» — «ⱪaysi ⱨalǝttǝ qaⱪirilƣan bolsa...» grek tilida «ⱪandaⱪ qaⱪirilƣanliⱪi bolsa...» deyilidu. Demǝk, Huda ⱨǝrbirimizni Mǝsiⱨgǝ qaⱪirƣinida, ǝⱨwal-ⱨalitimizni bilip, u ⱨalitimizni Uning yolida ixlǝtmǝkqi bolidu.   Əf. 4:1; Fil. 1:27; Kol. 1:10; 1Tes. 2:12. 21 Sǝn qaⱪirilƣanda ⱪul ⱨalitidǝ idingmu? Uning bilǝn karing bolmisun; lekin ǝgǝr ⱨɵrlük pursiti kǝlsǝ, uni ⱪolungdin bǝrmǝ. 22 Qünki Rǝbtǝ qaⱪirilƣan ⱪul bolsa Rǝbning ⱨɵr adimidur; uningƣa ohxax, qaⱪirilip ⱨɵr bolƣuqimu Mǝsiⱨning ⱪulidur. 23 Silǝr qong bǝdǝl bilǝn setiwelindinglar; insanlarƣa ⱪul bolmanglar. 1Kor. 6:20; Ibr. 9:12; 1Pet. 1:18. 24 I ⱪerindaxlar, ⱨǝrbiringlar ⱪaysi ⱨalǝttǝ qaⱪirilƣan bolsanglar, xu ⱨalǝttǝ Huda bilǝn billǝ turunglar.
 
Tǝnⱨa yaxax
25 Əmma nikaⱨlanmiƣanlar toƣruluⱪ Rǝbdin buyruⱪ tapxuruwalmidim; xundaⱪtimu Rǝbdin bolƣan rǝⱨim-xǝpⱪǝtkǝ muyǝssǝr bolƣanliⱪim üqün sadiⱪ adǝm süpitidǝ ɵz pikrimni eytimǝn. «... nikaⱨlanmiƣanlar toƣruluⱪ Rǝbdin buyruⱪ tapxuruwalmidim...» — muxu yǝrdǝ «nikaⱨlanmiƣanlar» bolsa ⱨeqⱪaqan jinsiy munasiwǝt ɵtküzüp baⱪmiƣan pak yigit yaki pak ⱪizlarni kɵrsitidu, dǝp ⱪaraymiz. Bǝzi alimlar bu sɵz pǝⱪǝt ⱪizlarni kɵrsitidu, dǝp ⱪaraydu. Əmdi 36-ayǝtkǝ ⱪaraydiƣan bolsaⱪ, bu ayǝt ⱨǝm yigitlǝrnimu ⱨǝm ⱪizlarnimu kɵrsitidiƣanliⱪini bayⱪaymiz. 26 Əmdi ⱨazirⱪi ⱪiyinqiliⱪⱪa ⱪariƣanda, ǝr kixining xu tǝnⱨa ⱨalǝttǝ boluxini yahxi ix dǝymǝn. «ǝmdi ⱨazirⱪi ⱪiyinqiliⱪⱪa ⱪariƣanda,...» — Pawlus muxu hǝtni yazƣan waⱪitta Rim imperiyǝsi boyiqǝ kɵp sandiki ixǝngüqilǝr zor ziyankǝxlikkǝ uqrawatatti. 27 Ayalƣa baƣlanƣan bolsang, undaⱪta, uning bilǝn ajrixixni oylima; ayalingdin ajrixip kǝttingmu? Undaⱪta yǝnǝ ɵylinixni oylima. 28 Lekin ɵylǝnsǝng, sǝn gunaⱨ ⱪilƣan bolmaysǝn; wǝ nikaⱨlanmiƣanlar nikaⱨlansa, ularmu gunaⱨ ⱪilƣan bolmaydu. Əmma xundaⱪ ⱪilsa ular jismaniy jǝⱨǝttǝ japaƣa uqraydu; mening silǝrni uningdin haliy ⱪilƣum bar. «Əmma xundaⱪ ⱪilsa ular jismaniy jǝⱨǝttǝ japaƣa uqraydu» — Pawlusning bu sɵzi, ⱨǝrbir ǝr-ayalliⱪtiki normal munasiwǝttǝ bolƣan muxǝⱪⱪǝt-japalar, egiz-pǝsliklǝr toƣruluⱪ eytilidu, dǝp ⱪaraymiz. Uning üstigǝ axu dǝwrdiki ziyankǝxlik astidimu ǝr-ayallarning bir-birigǝ bolƣan muⱨǝbbiti üqün, bir-birini eƣirqiliⱪtin ayax üqün tartⱪan dǝrd-ǝlǝmliri tehimu eƣir boluxi mumkin idi. 29 Əmma xuni degüm barki, i ⱪerindaxlar — waⱪit ⱪisⱪidur. Xunga ayalliⱪ bolƣanlar ayalsizlardǝk bolsun; «waⱪit ⱪisⱪidur. Xunga ayalliⱪ bolƣanlar ayalsizlardǝk bolsun...» — 31-ayǝttiki izaⱨatni kɵrüng. 30 matǝm tutⱪanlar matǝm tutmiƣanlardǝk bolsun; bǝht-huxalliⱪta bolƣanlar bǝht-huxalliⱪta bolmiƣanlardǝk bolsun; mal-mülük setiwalƣanlar mal-mülüksizlǝrdǝk bolsun; 31 bu dunyadiki bayliⱪlardin bǝⱨrimǝn bolƣanlar dunyani ɵzining tǝǝlluⱪati dǝp bilmisun; qünki bu dunyadiki ⱨazirⱪi ⱨalǝt ɵtüp ketidu. «... bu dunyadiki bayliⱪlardin bǝⱨrimǝn bolƣanlar dunyani ɵzining tǝǝlluⱪati dǝp bilmisun; qünki bu dunyadiki ⱨazirⱪi ⱨalǝt ɵtüp ketidu» — «waⱪit ⱪisⱪidur» 29-31-ayǝtlǝrdǝ Pawlus ularƣa barliⱪ waⱪitni, Hudaning hizmiridǝ bolux pursǝtlirini ⱪǝdirlǝxni dǝwǝt ⱪilidu. Uning asasiy mǝnisi, muxu dunyadiki bǝht-bayliⱪlar bizdǝ bolsa ulardin ⱨuzurlansaⱪ bolidu, lekin muxu alǝm «bǝx künlük» bolƣaqⱪa, Hudaning hizmitidǝ, mǝnggülük paydiliⱪ bolƣan ixlarƣa ⱪarap mengiximizƣa toƣra kelidu, demǝkqi.   Yǝx. 40:6; Yaⱪ. 1:10; 4:14; 1Pet. 1:24; 1Yuⱨa. 2:17. 32 Əmma silǝrning ƣǝmsiz boluxunglarni halaymǝn. Ayalsiz kixi bolsa Rǝbning ixlirini oylaydu, ⱪandaⱪ ⱪilip Rǝbni hursǝn ⱪilixning ƣemidǝ bolidu. 1Tim. 5:5. 33 Əmma ayalliⱪ kixi ⱪandaⱪ ⱪilip ayalini hursǝn ⱪilix üqün bu dunyadiki ixlarning ƣemidǝ bolidu; 34 Yǝnǝ kelip ayal wǝ nikaⱨlanmiƣan ⱪizning otturisida pǝrⱪ bar; nikaⱨlanmiƣan ⱪiz bolsa Rǝbning ixlirining, ⱪandaⱪ ⱪilip ⱨǝm tǝndǝ ⱨǝm roⱨta pak-muⱪǝddǝs boluxning ƣemidǝ bolidu; ǝmma yatliⱪ bolƣan ayal ⱪandaⱪ ⱪilip erini hursǝn ⱪilix üqün, bu dunyadiki ixlarning ƣemidǝ bolidu. 35 Əmma mǝn bu sɵzni silǝrning mǝnpǝǝtinglarni kɵzdǝ tutup dǝwatimǝn; boynunglarƣa sirtmaⱪ selix üqün ǝmǝs, bǝlki ixliringlarning güzǝl boluxi, kɵnglünglar bɵlünmigǝn ⱨalda Rǝbgǝ berilip Uni kütüxünglar üqün dǝwatimǝn.
36 Əmma ǝgǝr birsi niyǝt ⱪilƣan ⱪizƣa nisbǝtǝn muamilǝmning durus bolmiƣan yeri bar dǝp ⱪarisa, u ⱪiz yaxliⱪ baⱨaridin ɵtüp kǝtkǝn bolsa, ikkisi ɵzini tutuwalalmisa, u haliƣinini ⱪilsun, u gunaⱨ ⱪilƣan bolmaydu; ular nikaⱨ ⱪilsun. «Əgǝr birsi niyǝt ⱪilƣan ⱪizƣa nisbǝtǝn muamilǝmning durus bolmiƣan yeri bar dǝp ⱪarisa...» — «niyǝt ⱪilinƣan ⱪizi» degǝnning baxⱪa bir qüxǝnqisi «wǝdilǝxkǝn ⱪizi». Ixⱪilip, bu ayǝt boyiqǝ, toy ⱪilmiƣan ǝr kixi kɵnglidǝ bir ⱪizni oylaydu. Ⱪizƣa «muamilǝmning durus bolmiƣan yeri bar» degǝnliki bǝlkim: (1) ⱪizƣa bolƣan ixⱪini sɵz yaki ⱨǝrikǝt bilǝn bildürüxtin ɵzini tutuwalalmasliⱪ, lekin uningƣa tehi eniⱪ wǝdǝ ⱪilmasliⱪ, xundaⱪla ⱪizni ⱪiynax; yaki (2) ⱪizƣa wǝdǝ bǝrgǝndin keyin yǝnǝ ikkilinip waⱪitni kǝynigǝ sürüx, xundaⱪla ⱪizni ⱪiynax; yaki (3) toyning waⱪtini bekitkǝn bolsimu, ular toy waⱪtini kütüxkǝ ɵzlirini tutuwalalmisa, toyni baldurraⱪ ⱪilsa bolidu. Ⱪisⱪisi, oƣul balilarning ⱪizlarning sɵygüsi yaki ⱨessiyatliri bilǝn oynixixiƣa ⱨǝrgiz bolmaydu.
Toluⱪ ayǝtning baxⱪa birhil tǝrjimisi: «Əmma ǝgǝr birsi ɵzining tǝnⱨaliⱪiƣa ⱪarap namuwapiⱪ yürgǝn bolsa, yaxliⱪ baⱨaridin ɵtüp kǝtkǝn bolsa, ɵzini tutiwalalmisa, u haliƣiniqǝ ⱪilsun, u gunaⱨ ⱪilƣan bolmaydu; ular nikaⱨ ⱪilsun» yǝnǝ baxⱪa tǝrjimilirimu bar; «ⱪoxumqǝ sɵz»imizni kɵrüng.
37 Biraⱪ, birsi ɵz kɵnglidǝ muⱪim turup, ⱨeqⱪandaⱪ ixⱪ besimi astida bolmay, bǝlki ɵz iradisini baxⱪurup, kɵnglidǝ niyǝt ⱪilƣan ⱪizini ǝmrigǝ almasliⱪni ⱪarar ⱪilƣan bolsa, yahxi ⱪilƣan bolidu. 38 Ⱪisⱪisi, ɵylǝngǝnning ɵylǝnginimu yahxi ix, ɵylǝnmigǝnning ɵylǝnmiginimu tehimu yahxi ix.
39 Eri ⱨayat qaƣda ayali uningƣa baƣlanƣandur; ǝmma eri ɵlümdǝ uhliƣan bolsa, u haliƣan kixigǝ (pǝⱪǝt Rǝbdǝ, ǝlwǝttǝ) nikaⱨlinixⱪa ǝrkin bolidu. «Eri ɵlümdǝ uhliƣan bolsa» — muxu sɵz, ɵlüp kǝtkǝnlikni kɵrsitidu. Tǝwrat-Injil boyiqǝ etiⱪadqilarƣa nisbǝtǝn ɵlüx pǝⱪǝt waⱪitliⱪ uhlax, halas. «u haliƣan kixigǝ (pǝⱪǝt Rǝbdǝ, ǝlwǝttǝ) nikaⱨlinixⱪa ǝrkin bolidu» — «pǝⱪǝt Rǝbdǝ (nikaⱨlansun)» — (1) pǝⱪǝt etiⱪadqiƣa nikaⱨlansun; (2) Rǝbning xǝhsiy yolyoruⱪi bilǝn nikaⱨlansun, degǝn ikki mǝnini ɵz iqigǝ elixi mumkin.   Rim. 7:2. 40 Lekin ⱪariximqǝ u tul ⱪalsa, tehimu bǝhtlik bolidu; mǝndimu Hudaning Roⱨi bar, dǝp ixinimǝn! «mǝndimu Hudaning Roⱨi bar, dǝp ixinimǝn!» — bu kinayilik sɵz. Korint xǝⱨiridiki jamaǝttiki bǝzi adǝmlǝr ɵzlirini «pǝyƣǝmbǝr» ⱨesablap, Pawlusning sɵzlirini ⱪobil ⱪilmaytti (14:36, 37ni kɵrüng).   1Tes. 4:8.
 
 

7:1 «Ər ayal zatining tenigǝ tǝgmisǝ yahxidur» — «ǝr ayal zatining tenigǝ tǝgmisǝ (jinsiy munasiwǝttǝ birgǝ bolux, yaki toy ⱪilixni kɵrsitidu) yahxi ixtur» degǝn sɵzlǝr toƣruluⱪ: — Əⱨwalƣa ⱪariƣanda Korintliⱪlar arisida: «Toy ⱪilmay, pǝⱪǝt Rǝbning hizmitidǝ bolux yahxi» yaki «Ər-ayalliⱪ jinsiy munasiwiti yahxi ǝmǝs, jinsiy munasiwǝt ɵtküzülmisun, kɵprǝk dua-tilawǝtkǝ berilisun» degǝndǝk gǝplǝr tarⱪalƣan boluxi mumkin. Pawlus bu yǝrdǝ muxu mǝsililǝr toƣruluⱪ sɵzlimǝkqi.

7:3 «ǝr ayaliƣa nisbǝtǝn ǝrlik mǝjburiyitini ada ⱪilsun, ayalmu erigǝ nisbǝtǝn ayalliⱪ mǝjburiyitini ada ⱪilsun» — «ǝrlik mǝjburiyiti», «ayalliⱪ mǝjburiyiti» jinsiy ⱨǝⱪliⱪni ɵz iqigǝ alidu, ǝlwǝttǝ.

7:3 1Pet. 3:7.

7:5 Yo. 2:16.

7:6 «Əmma mundaⱪ deyixim buyruⱪ yolida ǝmǝs» — bu ayǝttiki «deyixim»ni bǝzi alimlar «waⱪitliⱪ ayrilip turux toƣrisidiki bir tǝklip, buyruⱪ ǝmǝs» dǝp qüxinidu, «Əmma mundaⱪ deginim buyruⱪ yolida ǝmǝs, bǝlki mǝsliⱨǝt yolididur» dǝp tǝrjimǝ ⱪilidu. Yǝnǝ bǝzilǝr bizning tǝrjimimizdǝk «deginim»ni Pawlusning ǝr-ayalliⱪ oƣruluⱪ ⱨazir eytⱪan barliⱪ sɵzliri dǝp ⱪarap, «Bu deginim buyruⱪ yolida ǝmǝs, bǝlki ruhsǝt yolida...» dǝp tǝrjimǝ ⱪilidu (7-ayǝtni kɵrüng).

7:7 «bu ixta Hudaning ⱨǝmmǝ adǝmgǝ bǝrgǝn ɵz iltpati bar» — yǝni, bala-qaⱪiliⱪ bolux, yaki tǝnⱨa bolux. Pawlus ɵzi tǝnⱨa bolup, pütün ɵmridǝ ailisiz ⱨalda Hudaning hizmitidǝ bolƣan.

7:7 Mat. 19:12; Ros. 26:29; 1Kor. 12:11.

7:8 «Əmma mǝn jorisiz tǝnⱨa yaxiƣanlar wǝ tullarƣa xuni eytimǝnki...» — muxu ayǝttiki «jorisiz tǝnⱨa yaxiƣanlar» degǝn sɵz grek tilida ɵz jorisidin (mǝyli ǝrdin, mǝyli ayaldin, ɵlüm tǝripidin yaki ⱪanun tǝripidin) ajrixip kǝtkǝnlǝrni kɵrsitidu, wǝ xundaⱪla toy ⱪilmiƣanlarnimu ɵz iqigǝ alidu.

7:9 1Tim. 5:14.

7:10 «Əmma nikaⱨlanƣanlarƣa kǝlsǝk, ularƣa mǝn xuni tapilaymǝnki, — (bu ǝmǝliyǝttǝ mening tapiliƣinim ǝmǝs, yǝnila Rǝbningki)...» — Pawlus ɵz tǝlimini Rǝb Əysaning yǝr yüzidǝ turƣan waⱪtidiki tǝlimidin ayriwetidu. Bu ix toƣruluⱪ wǝ omumǝn bu bab üstidǝ «ⱪoxumqǝ sɵz»imizni kɵrüng.

7:10 Mal. 2:14; Mat. 5:32; 19:9; Mar. 10:11; Luⱪa 16:18.

7:12 «Ⱪalƣanliringlarƣa kǝlsǝk, mǝn xuni eytimǝnki (bu Rǝbning eytⱪini ǝmǝs), ...» — Rǝb Əysa yǝr yüzidǝ bolƣinida bu ixlar toƣruluⱪ tǝlim bǝrmigǝnidi.

7:14 «Qünki etiⱪadsiz ǝr bolsa etiⱪad ⱪilƣan ayalda pak dǝp ⱨesablinidu; etiⱪadsiz ayal bolsa etiⱪad ⱪilƣan ⱪerindaxta pak dǝp ⱨesablinidu; bolmisa, pǝrzǝntliringlar ⱨaramdin bolƣan bolatti; ǝmma ular ǝmdi pak boldi» — bu ayǝtkǝ ⱪariƣanda, Korinttiki bǝzilǝr «etiⱪadqi ǝr yaki ayalning jorisi Əysa Mǝsiⱨkǝ etiⱪad ⱪilmiƣan bolsa undaⱪta ularning nikaⱨi bulƣanƣan bolidu, xunga ular ajrixixi kerǝk, xundaⱪla baliliri «ⱨaram»din bolƣan bolidu» dǝp ⱪaraydu. Bundaⱪ kɵzⱪarax hata.

7:15 «lekin etiⱪadsiz bolƣan tǝrǝpning kǝtküsi bolsa, u ajrixip kǝtsun; bundaⱪ ǝⱨwallarda ⱪerindax ... nikaⱨ mǝjburiyitigǝ baƣlinip ⱪalƣan bolmaydu; ⱪandaⱪla bolmisun Huda bizni inaⱪ-hatirjǝmliktǝ yaxaxⱪa qaⱪirƣandur» — bu muⱨim ayǝt toƣruluⱪ «ⱪoxumqǝ sɵz»imizni kɵrüng.

7:16 «Əy etiⱪadqi ayal, eringni etiⱪad ⱪildurup ⱪutulduralaydiƣanliⱪingni nǝdin bilisǝn? Əy etiⱪadqi ǝr, hotunungni etiⱪad ⱪildurup ⱪutulduralaydiƣanliⱪingni nǝdin bilisǝn?» — bizningqǝ Pawlus muxu yǝrdǝ, ixǝnmigǝn jora nikaⱨtin ajraxmaⱪqi bolƣan bolsa, uni etiⱪad ⱪildurup ⱪutⱪuzux pǝⱪǝt Hudaningla ⱪilidiƣan ixidur, biz ajiz bǝndilǝrning ⱪilidiƣan ixi ǝmǝs, xunga (jorisining kǝtküsi bolsa) uni ǝrkinlikkǝ ⱪoyuwǝrgin, demǝkqi. «Ⱪoxumqǝ sɵz»imizni yǝnǝ kɵrüng.

7:16 1Pet. 3:1.

7:18 «Birsi sünnǝtlik ⱨalǝttǝ qaⱪirildimu? U ⱪayta sünnǝtsiz ⱪilinmisun» — bǝzi Yǝⱨudiylar mǝlum sǝwǝblǝrdin sünnitidin hijil bolup, «yat ǝllǝrdǝk bolay» dǝp, ɵzini «sünnǝtsiz» kɵrsǝtmǝkqi bolup birhil operatsiyǝni ⱪilduratti.

7:20 «Ⱨǝrkim ⱪaysi ⱨalǝttǝ qaⱪirilƣan bolsa, xu ⱨalǝttǝ ⱪalsun» — «ⱪaysi ⱨalǝttǝ qaⱪirilƣan bolsa...» grek tilida «ⱪandaⱪ qaⱪirilƣanliⱪi bolsa...» deyilidu. Demǝk, Huda ⱨǝrbirimizni Mǝsiⱨgǝ qaⱪirƣinida, ǝⱨwal-ⱨalitimizni bilip, u ⱨalitimizni Uning yolida ixlǝtmǝkqi bolidu.

7:20 Əf. 4:1; Fil. 1:27; Kol. 1:10; 1Tes. 2:12.

7:23 1Kor. 6:20; Ibr. 9:12; 1Pet. 1:18.

7:25 «... nikaⱨlanmiƣanlar toƣruluⱪ Rǝbdin buyruⱪ tapxuruwalmidim...» — muxu yǝrdǝ «nikaⱨlanmiƣanlar» bolsa ⱨeqⱪaqan jinsiy munasiwǝt ɵtküzüp baⱪmiƣan pak yigit yaki pak ⱪizlarni kɵrsitidu, dǝp ⱪaraymiz. Bǝzi alimlar bu sɵz pǝⱪǝt ⱪizlarni kɵrsitidu, dǝp ⱪaraydu. Əmdi 36-ayǝtkǝ ⱪaraydiƣan bolsaⱪ, bu ayǝt ⱨǝm yigitlǝrnimu ⱨǝm ⱪizlarnimu kɵrsitidiƣanliⱪini bayⱪaymiz.

7:26 «ǝmdi ⱨazirⱪi ⱪiyinqiliⱪⱪa ⱪariƣanda,...» — Pawlus muxu hǝtni yazƣan waⱪitta Rim imperiyǝsi boyiqǝ kɵp sandiki ixǝngüqilǝr zor ziyankǝxlikkǝ uqrawatatti.

7:28 «Əmma xundaⱪ ⱪilsa ular jismaniy jǝⱨǝttǝ japaƣa uqraydu» — Pawlusning bu sɵzi, ⱨǝrbir ǝr-ayalliⱪtiki normal munasiwǝttǝ bolƣan muxǝⱪⱪǝt-japalar, egiz-pǝsliklǝr toƣruluⱪ eytilidu, dǝp ⱪaraymiz. Uning üstigǝ axu dǝwrdiki ziyankǝxlik astidimu ǝr-ayallarning bir-birigǝ bolƣan muⱨǝbbiti üqün, bir-birini eƣirqiliⱪtin ayax üqün tartⱪan dǝrd-ǝlǝmliri tehimu eƣir boluxi mumkin idi.

7:29 «waⱪit ⱪisⱪidur. Xunga ayalliⱪ bolƣanlar ayalsizlardǝk bolsun...» — 31-ayǝttiki izaⱨatni kɵrüng.

7:31 «... bu dunyadiki bayliⱪlardin bǝⱨrimǝn bolƣanlar dunyani ɵzining tǝǝlluⱪati dǝp bilmisun; qünki bu dunyadiki ⱨazirⱪi ⱨalǝt ɵtüp ketidu» — «waⱪit ⱪisⱪidur» 29-31-ayǝtlǝrdǝ Pawlus ularƣa barliⱪ waⱪitni, Hudaning hizmiridǝ bolux pursǝtlirini ⱪǝdirlǝxni dǝwǝt ⱪilidu. Uning asasiy mǝnisi, muxu dunyadiki bǝht-bayliⱪlar bizdǝ bolsa ulardin ⱨuzurlansaⱪ bolidu, lekin muxu alǝm «bǝx künlük» bolƣaqⱪa, Hudaning hizmitidǝ, mǝnggülük paydiliⱪ bolƣan ixlarƣa ⱪarap mengiximizƣa toƣra kelidu, demǝkqi.

7:31 Yǝx. 40:6; Yaⱪ. 1:10; 4:14; 1Pet. 1:24; 1Yuⱨa. 2:17.

7:32 1Tim. 5:5.

7:36 «Əgǝr birsi niyǝt ⱪilƣan ⱪizƣa nisbǝtǝn muamilǝmning durus bolmiƣan yeri bar dǝp ⱪarisa...» — «niyǝt ⱪilinƣan ⱪizi» degǝnning baxⱪa bir qüxǝnqisi «wǝdilǝxkǝn ⱪizi». Ixⱪilip, bu ayǝt boyiqǝ, toy ⱪilmiƣan ǝr kixi kɵnglidǝ bir ⱪizni oylaydu. Ⱪizƣa «muamilǝmning durus bolmiƣan yeri bar» degǝnliki bǝlkim: (1) ⱪizƣa bolƣan ixⱪini sɵz yaki ⱨǝrikǝt bilǝn bildürüxtin ɵzini tutuwalalmasliⱪ, lekin uningƣa tehi eniⱪ wǝdǝ ⱪilmasliⱪ, xundaⱪla ⱪizni ⱪiynax; yaki (2) ⱪizƣa wǝdǝ bǝrgǝndin keyin yǝnǝ ikkilinip waⱪitni kǝynigǝ sürüx, xundaⱪla ⱪizni ⱪiynax; yaki (3) toyning waⱪtini bekitkǝn bolsimu, ular toy waⱪtini kütüxkǝ ɵzlirini tutuwalalmisa, toyni baldurraⱪ ⱪilsa bolidu. Ⱪisⱪisi, oƣul balilarning ⱪizlarning sɵygüsi yaki ⱨessiyatliri bilǝn oynixixiƣa ⱨǝrgiz bolmaydu. Toluⱪ ayǝtning baxⱪa birhil tǝrjimisi: «Əmma ǝgǝr birsi ɵzining tǝnⱨaliⱪiƣa ⱪarap namuwapiⱪ yürgǝn bolsa, yaxliⱪ baⱨaridin ɵtüp kǝtkǝn bolsa, ɵzini tutiwalalmisa, u haliƣiniqǝ ⱪilsun, u gunaⱨ ⱪilƣan bolmaydu; ular nikaⱨ ⱪilsun» yǝnǝ baxⱪa tǝrjimilirimu bar; «ⱪoxumqǝ sɵz»imizni kɵrüng.

7:39 «Eri ɵlümdǝ uhliƣan bolsa» — muxu sɵz, ɵlüp kǝtkǝnlikni kɵrsitidu. Tǝwrat-Injil boyiqǝ etiⱪadqilarƣa nisbǝtǝn ɵlüx pǝⱪǝt waⱪitliⱪ uhlax, halas. «u haliƣan kixigǝ (pǝⱪǝt Rǝbdǝ, ǝlwǝttǝ) nikaⱨlinixⱪa ǝrkin bolidu» — «pǝⱪǝt Rǝbdǝ (nikaⱨlansun)» — (1) pǝⱪǝt etiⱪadqiƣa nikaⱨlansun; (2) Rǝbning xǝhsiy yolyoruⱪi bilǝn nikaⱨlansun, degǝn ikki mǝnini ɵz iqigǝ elixi mumkin.

7:39 Rim. 7:2.

7:40 «mǝndimu Hudaning Roⱨi bar, dǝp ixinimǝn!» — bu kinayilik sɵz. Korint xǝⱨiridiki jamaǝttiki bǝzi adǝmlǝr ɵzlirini «pǝyƣǝmbǝr» ⱨesablap, Pawlusning sɵzlirini ⱪobil ⱪilmaytti (14:36, 37ni kɵrüng).

7:40 1Tes. 4:8.