27
Waŋga patoŋe Paulo mem Roma kapiângen ariop.
1 Pestoŋe Paulo hâŋgângumu Roma kapi Italia hânân tap yan ariwuapgât sâpŋe kalop. Yâhâ sâp ya tâlâhumu tembe lâulipŋe ekyongomu Paulo pâi emetŋambâ mem saru ginŋan geŋetâ peneyiŋgiwin. Yâhâ Roma yeŋgât tembe lâu komot âlâ, kutyeŋe “Roma lok kutdâhât komot,” ya yeŋgât kunyeŋe âlâ, kutŋe Yulio sâm, yâkŋe Paulo otmu pet kulem lok nombotŋe âlâ galemyongoâk sâm Pestoŋe bâtŋan katyekbi. 2 Otmu sâp yan waŋga pato âlâ Aramitem kapi yakembâ taka talop. Waŋga ya Asia saru ginŋan kapi tipi tapi tatmâ arap yan ariwe sâm olop. Yawu otmâ lok âlâ, kutŋe Aristako sâm, yâk Tesalonike kapi Makeronia hânân tap ya amboŋe, yâk orowâk waŋgaen yâhâwin. 3 Waŋgaen yâhâmunŋe yapâ pilâm menenekmâ ariop. Emet haŋ sâmu waŋga ya Siron kapiân arimu Yulioŋe Paulo nâŋgâwaŋgimu waŋgaembâ ge bukulipŋe yeŋgâlen ariwin. Bukulipŋe yeŋgâlen arimunŋe sot um ningiŋetâ nemunŋe mâtâpgât senŋe âlâlâ menduhum ningiwi. 4 Ya mem pilâyekmâ âwurem ge waŋgaen yâhâmunŋe menenekmâ ariop. Otmu ariwinângembâ siru pato pilâmu yakât otmâ Kipiro mâtuŋa otmu Asia hân pato ya hohetyetŋan ariwin. 5 Otmu Kilikia Pampilia hân hâlâŋmâ ari saru guluŋe hâtikgum ba Mira kapi Likia hânân tap yan ariwin. 6 Yan ari waŋgaembâ gewin. Otmu waŋga âlâ Alesandiria kapiângembâ taka talop yaŋe Italia hânângen ariwe sâm olop ya Yulioŋe mem teteop.
7-8 Yakât otmâ waŋga yan yâhâmunŋe menenekmâ ari siru pato pilâmu yaŋak lohotŋanâk Kiniro kapiân ariop. Yan ari siruŋe wi sâm waŋga mem purik pilâwe sâm otmu kapi ya wangim Kirit mâtuŋa yakât hân potonŋe, kutŋe Salomoni sâm, ya waratgum ariwin. Otmu saru guluŋe âlâ, kutŋe Saru Guluŋe Âiloŋgo sâm, ya Lasia kapi gotŋan tap yan arine sâm hâi hâiŋe otmu ariwin.
Waŋga ya guhulakbuap yakât den Pauloŋe ekyongop.
9 Saru guluŋe yan tatmunŋe sikop sâpŋe tâlâhuop. Yakât otmâ Pauloŋe girem den yuwu sâm Yulio, waŋga amboŋe otmu nep lok yeŋgât kunyeŋe ekyongop. 10 “Sâmune nâŋgâŋet. Kapi yu pilâm arinomgât dop âlâ ki oap. Yâhâ pilâm arinom otmuâmâ siru pato bâleŋe pilâmu waŋga guhulakmu senŋe âlâlâ biatmu saruŋe nen kerek harannongowuap yakât nâŋgâm kiwiliŋ oan.” 11 Yawu sâm ekyongomu nep lok yeŋgât kunyeŋe otmu waŋga amboŋaŋe denŋe kuwaŋgimutâ Yulioŋe yâk yetgât denâk nâŋgâop. 12 Yâhâ saru guluŋan tatbin ya ekŋetâ sikop sâpŋan waŋgaŋe yan tatbuapgât dop ki olop. Yawu gârâmâ Kirit mâtuŋa yan saru guluŋe âlâ tap, kutŋe Poiniki sâm. Poiniki saru guluŋe yakât hân hâmeŋaŋe siru kâtâpgumap. Yakât otmâ Yulioŋe yuwu sâm eknongop. “Poiniki saru guluŋan ari tatnom. Otmu gelâk sâpŋe tetemu yapâ pilâm Roma kapiângen arinom.” Yawu sâm ekyongomu yapâ pilâm ariwin.
Siru pato pilâop.
13 Otmu betnenŋehembâ siru inin kumu ip sâhâtewi ya mem dâiŋetâ gamu waŋgaŋe menenekmu Kirit ginŋe hâlâŋmâ ariwin. 14 Arimunŋe pumŋehembâ siru pato bâleŋe pilâop, yakât kutŋe Kahu sâm, 15 yaŋe kum waŋga lâum purik pilâwe sâm olop. Yawu otmu hâhiwin pato nâŋgâmâmâ pilâm in tatmunŋe ihilâk mahilâk otmâ ariop. 16 Arim arim arim mâtuŋa tipiŋe, kutŋe Kauta sâm, yakât nombotgen arimunŋe tipiŋe âlepŋe olop. 17 Yâhâ waŋga yakât diŋgi saruân gemap sâm nep lok yaŋe mem dâiŋetâ waŋga kakŋan yâhâmu sâhâwi. Otmu neŋ kârikŋe âlâ, yakât kutŋe Siriki sâm, yan waŋga ya yâhâmap sâm yâkŋe sâŋgum pato ya dâiŋetâ gemu betnenŋehembâ siru pato bâleŋe pilâmu ariwin. 18 Emet haŋ sâmu siru pato bâleŋe kumu waŋga gemap sâm senŋe âlâlâ nombotŋe saru kâlehen lâum pilâmunŋe gemu ariwin. 19 Otmu emet haŋ sâmu siru yawuâk kumu yakât otmâ senŋe âlâlâ bâiŋe lâum panmunŋe giop. 20 Otmu omoŋe hilâmŋe siru kârikŋeâk kum imu yan elem patoŋe kâtâpnongomu omoŋ sahahop. Yawu otmâ hiliwahonom sâm biwinenŋe orotok sâop.
Pauloŋe den ekyongom mem heweweŋ tuhuyehop.
21 Siru kârikŋeâk kumu yan lok nombotŋe sot ki nemâk tatbi. Yawu tatŋetâ Pauloŋe yuwu sâm ekyongop. “Den ekyongowan ya nâŋgâŋetâ bulâŋe olop mâne Kirit mâtuŋan tep sânduk tatbâin. Yawu otmâ senŋe âlâlâ kiŋgitŋe orowâk ki gulip otbâp. 22-26 Yawu gârâmâ ambone Anitâŋe aŋelo âlâ hâŋgângumu ge omoŋe tetenihim nohonmâ yuwu sâm eknohop. “Gâŋe Roma yeŋgât kunyeŋe yâkâlen ari den ekuwuatgât Anitâŋe sâm kalop. Anitâŋe nâŋgâhihimu lok gâ orop waŋgaen taiŋe ki hiliwahonomai. Yakât otmâ ki kiŋgitgahât otbuat.” Yawu sâm eknohop.
Bukulipne, yuwu sâmune nâŋgâm biwiyeŋe huruŋ sâek. Waŋga yuŋe bulâŋanâk huhuakmâ gulip otbuawâke yamâ benŋe nenâmâ ki hilipnongowuap. Siru pato bâleŋe pilâm waŋga lâum putuk pilâmu mâtuŋa âlâhât sâtŋan kumu huhuakbuap. Yawu otmu nenŋe âlepŋe hikinŋan yâhânom. Anitâhât aŋeloŋe den yawu eknohomu nâŋgâm biwi yâhâp ki oan. Den eknohoap yukât bulâŋe bulâŋanâk tetewuap.” Pauloŋe yawu sâm ekyongom biwiyeŋe mem heweweŋ tuhuop.
27 Siru pato bâleŋe pilâmu waŋga ya bam gam purik gurik otmu tatmunŋe Sande yâhâp pesuk sâop. Otmu omoŋ tânâmŋan waŋga nep lokŋe “hân utâpguain mon” sâwi. 28 Yawu sâm “yakât dopŋe pilâm ekne,” sâm ip pilâŋetâ amokŋan ge kumu yan yakât dopŋe mita lok konok ŋerek lok âlâhât bâlâk ŋerek yawu olop. Otmu yapâ tipiŋe ari âlâku ya pilâŋetâ ge kumu yan yakât dopŋe mita lok konok ŋerek lok âlâhât bâtnombot yawu olop. 29 Otmu neŋ kârikŋan yâhâmain sâm kiŋgityeŋahât otmâ, waŋga betŋan aŋga imbât talop ya pilâŋetâ giop. Yawu otmâ “emet haŋ sâek,” sâm ulitgum tatbi. 30 Tatmâ nep lokŋe pilânenekmâ arine sâm otmâ diŋgi âlâen yâhâ den mem yuwu sâwi. “Nenŋe diŋgi yu mem waŋga hâmeŋan yâhâ waŋgahât aŋga âlâ pilâmunŋe gewuap.”
31 Yawu sâŋetâ nâŋgâm Pauloŋe Yulio otmu tembe lâulipŋe yuwu sâm ekyongop. “Nep lok yuŋe pilânenekmâ ariŋetâmâ, nen saruân gemunŋe harannongowuap.”
32 Yawu sâm ekyongomu ipŋe mem diŋgi sâhâwi ya hârem pilâŋetâ diŋgi ya saru kakŋan ihilâk mahilâk bam ariop.
33 Emet eŋgatŋe nâŋgâmu yan Pauloŋe lok kerehâk yuwu sâm eknongop. “Nen sot ki nem tatmunŋe Sande yâhâp pesuk yap. 34 Yâhâ wâtnenŋe houŋ sâmapgât sot nene. Sot nemunŋe wâtnenŋe tiŋ tiŋ sâmu waŋgaŋe neŋ kârikŋan yâhâm huhuakbuap yan âlepŋe hikiângen yâhânom.” 35 Yawu sâm eknongom Anitâ mepaem sot âlâ mem niop. 36 Otmu nenŋe ekmâ biwinenŋaŋe holaŋakmu sot mem newin. 37 Yâhâ waŋgaen tatbin nen lok 276 sot ya mem nemunŋe tepnenŋe ârândâŋ olop. 38 Yawu otmâ nep lokŋe waŋga biwiŋambâ sot lâum saruân pilâŋetâ gemu waŋga yaŋe heweweŋ otmâ ariop.
Waŋga ya huhuahop.
39-40 Emet haŋ sâmu hân ya ekmunŋe ki keterahop. Yawu otmâ saru ateŋe âlâen yâhâmunŋe neŋ biaen ekmâ, nep lokŋe “waŋgaŋe yan ari ginŋan yâhâek,” sâm waŋgahât aŋga yakât ip hâreŋetâ gemu sâŋgum pato ya dâiŋetâ yâhâmu siruŋe memu saru ginŋan yâhâwe sâm olop. 41 Yawu gârâmâ ya wangim neŋ kârikŋan yâhâop. Neŋ kârikŋan yâhâmu hâmeŋe kârikŋe otmâ tatmu saru pato pilâm waŋga betŋe ya kumu huhuahop.
42 Kumu huhuakmu “pet kulem lokŋe saru kakŋambâ yoloŋ otmâ arimai,” sâm tembe lâuŋe yongone sâm otbi. 43 Yongone sâm otŋetâ yan kunyeŋaŋe Paulo ya kumai sâm kuyiŋgiop. Kuyiŋgim “yoloŋ otmâ manmaiŋe soŋ pilâm gem ariŋet,” sâm ekyongomu lok nombotŋaŋe soŋ pilâm ge yoloŋ otmâ ba hikiângen yâhâwi. 44 Otmu yoloŋ ki otmâ manbiŋe wahap âlâ, nak papaŋe pato yawuya mem kakŋan yâhâŋetâ lokoyekmu yâhâwi. Yawu otmâ nen kerekŋe hikiângen yâhâwin.