19
Paul-ŋum Ephesus-miiłha
Apollos-li Corinth-miititlugu Paul-li kukiḷukhuni kivataagun tikiḷġataġniqsuq Ephesus-mun. Tavraniguuq nalautchiñiqsuq iḷaŋitñik ukpiqtuat. Apiqsruġniġai, “Akuqtuivisi Ipqitchuamik Irrutchimik ukpiliqapsiaglaan?” Taapkua kiuniġaat, “Tusaaŋiññiqsugutunniiñ Ipqitchuamik Irrutchiqaqtilaaŋanik.” Paul-ŋum apiqsruġniġai, “Qanuqhusimi paptaaqtitpisi?” Taapkua kiuniġaat, “John-ŋum paptaaqtitchisaagun.” Paul-ŋum itnaġniġai, “John paptaaqtitchiruaq iñuŋnik mumiksuanik killuqsautmikniñ. Uqautiniġai Israel-aaġmiut ukpiqsriruksraułhat aggiqsuksrauruamik kiŋumigun, taavrumiŋa Jesus-mik.” Tusaakamitruŋ paptaaqtitauniqsut atqagun Atanġuruam Jesus. Aasiiñ Paul-ŋum aksikmagich argaŋmiñik Ipqitchuam Irrutchim ukpiqtuaŋuruat aŋalatkaqsiñiġai. Uqaaqsiñiqsut uqautchikun kaŋiqsiñatlaitchuakun suli sivuniksriqipmiñiqsut. Iñugiaktilaaqaġniqsut qulit malġuiyuŋnamik iñuŋnik.
Paul inniqsuq tavrani piŋasuni tatqiñi isaaġaqhuni Jew-ŋuruat katraġviatnun. Uqaqatauniqsuq taluqsrautaiqhuni iñuŋni Agaayyutim aŋaayuqautaanik ukpiqsriḷiqsinniaqługich. Aglaan iḷaŋich taapkua pitchiġiiḷauniqsut ukpiqsriŋitḷutiŋ. Uqautigiaqsiñiġaat akiḷḷiḷiqł̣ugu agaayyutikuaġiaq katimaqatiumiknun. Taatnaqhuni Paul-ŋum uniññiġai maliktitluni ukpiqsriruanun iŋmigun. Aasiiñ uvluġaġipman iḷisautriaqsiñiqsuq Tyrannus-ŋum iḷisautriviani. 10 Taamna atuummiñiġaa malġuŋni ukiuŋni. Taatnamik iluqatiŋ iñuich Jew-ŋuruatlu Jew-ŋuŋitchuatlu iñuuniaqtuat Ephesus-ŋum avataani tusaaniġaat Agaayyutim uqałha.
Atuumaruaq Iġñiġutaiñun Sceva-m
11 Agaayyun iñiqtaqaġniqsuq quviqnaqtuanik tumigiplugu Paul. 12 Iñuich iŋiqsruġniġaat Paul qaitquplugich nasaġaurat atuanikmagich. Iliŋisa tikiutiniġaich atniġñaqtuanun. Iḷikamisigik nasaġaurat atniġñaqtuanun iłuaqsikkauniqsut suli irrusiqł̣uich unitḷugich. 13 Iḷaŋich Jew-ŋuruat iñuuniaġniqsutunniiñ irrusiqł̣uiyaipḷutiŋ iñuŋnik. Iliŋich igliġaġumaatchaŋniqsut nunaaqqipayaanun. Uuktuaġniġaat anitchiullałiksraqtiŋ irrusiqł̣uŋnik Jesus atqagun, nipliutruqługich itna, “Tiligipsi anitquplusi atqagun Jesus Paul-ŋum quliaqtuaġikkaŋagun.” 14 Sceva-m Jew-ŋuruat qaukłiat agaayuliqsiŋisa tallimat malġuŋnik iġñiġutai uuktuaqpaalukmiñiqsuttuuq taatnatun. 15 Aglaan taapkua irrusiqł̣uich nipliutiniġai, “Jesus iḷisimagikput suli Paul iḷisimapmipḷugu. Aglaan ilipsi—kisuuvisi?” 16 Taatnaguuq nipliutiqqaaqługich iñuum irrusiqł̣ulgum mitchiqiniġai piyukługich. Tatamnaqsiḷḷapiaqługu akiiḷiñiġai. Taapkuaguuq taatnasiġaġniaqtuat pikiaġniqsut tupiġmiñ atniaqtat suli atnuġaigutrat. 17 Iluqaġmiŋ Jew-ŋuruatlu Jew-ŋuŋitchuatlu Ephesus-mi tusaakamitruŋ tamanna atuumaruaq iqsitchaŋniqsut. Taluqsriḷiġñiqsut atanġuruam Jesus atqanik. 18 Iñugiaktuat ukpiqtuaġuqtuat uqaġiaqsiñiġaat sagviqł̣ugu iñuŋnun iñuuniaġaluałiqtiŋ aŋatkukun. 19 Suli iñugiaktuat iḷisaaqaqtuat aŋatkuułiġnik katitlugich makpiġaat ikipkaġniġaich iluqaitñun qiñiġnaqsipḷugu. Kisiiqipmatigik makpiġaat akisutilaaŋat 50,000 taalaŋuniqsut. 20 Taatnaiḷipḷuni Agaayyutim uqałha siaminniqsuq suli iñugiaktuat iñuich iḷitchuqsripḷutiŋ saŋŋianik.
Akataułhat Ephesus-mi
21 Kiŋuagun Paul Ipqitchuam Irrutchim sivulliutaagun sivunniġñiqsuq Macedonia-kuaġukhuni Greece-kunlu utlautipluni Jerusalem-mun. “Taavrumuŋaqqaaġluŋa igliqtuksraugisiruŋa Rome-mun,” itnaġniqsuq. 22 Timothy-lu Erastus-lu ikayuqtiŋni tuyuġiniġik Macedonia-mun inŋaġmi Ephesus-mi uŋataaniḷu.
23 Taatnałhatni tamaani Ephesus-miut akatauniqsut tamarrumuuna agaayyutikuaġiakun. 24 Iñuk suliuqti atiqaġniqsuq Demetrius-mik. Agaayyuviŋŋualiuġniqsuq aanġuanik atiqaqtuamik Artemis-mik maniŋmiñ qatiqtaamiñ. Taatnaasii savaaŋata maniññaktitpagaġniġai savaktit. 25 Taatnaqhuni tuqłuġniġai iluqaisa savaktini piqasiquplugich atlanik piŋŋualiuqtinik aasii nipliutiplugich, “Aŋutiit, iḷisimarusi taavruma savaapta maniññaktillautaġaġigaatigut. 26 Ilipsi iḷitchuġigiksi qanuġli taimña Paul nipliġaġiłha aanġuat iñiqtauruat iñuktigun agaayyutauŋiññipḷugich. Uvani Ephesus-mi suli iluqaaniyuŋnak Asia-mi iñugiaktuat iñuich maliġualiġaich iḷisauttutai. 27 Pakma iḷirugut navianaqtuamun savaaġikkapta piił̣iksraŋanun. Taatnałhiñauŋitchuq. Atuumaniaqpaluktuq taamavruma agaayyuvikpaum aanġuaqpauraŋan Artemis suuyumiñaił̣iksraŋa suli taavruma aanġuaqpauram piigukkaugisił̣iksraŋaptuuq, taavruma aanġuaqpauram putqataġvigikkaŋata iñupayaam Asia-mi unniiñ iluqaani nunam.”
28 Taapkuaguuq iñugiaktuat tusaakamitruŋ tamanna qinnaŋniqsut aasiiñ iġiallaksaqhutiŋ, “Kamanaqtuq Artemis Ephesus-mi!” 29 Akarrutauruaq siaminniqsuq iluqaanun nunaaqqimun. Taapkua akiḷḷiuruat tiguplugik Gaius-lu Aristarchus-lu, malġuk Macedonia-ġmiuk Paul-ŋum igliqatik, aullautiniġaich katimmavikpauraġmiknun. 30 Paul-tuuġġuuq taamuŋaġukkaluaġniqsuq uqaġiaġuni katimaruanun aglaan ukpiqtuaqatiuŋiñ pitquŋiññiġaat. 31 Iḷaŋisali qaukłiich iḷannaaŋiñ qanniuġniġaat qiñiqtitquŋitḷugu katimaruanun. 32 Taamapkua katimaniqtutilaaġmikni uqaatchagusimaniqsut. Avvaġiiksinniqsut kaŋiqsimallapiasuŋaqnagu sumik kattutiqaqtilaaqtiŋ. 33 Jew-ŋuruat Alexander saqinniġaat sivuġaatnun katimaruat uqaġviŋmun nipliutiksraqaqhunikii. Urriqaplugich uqaqniuraġaluaġniqsuq iñuŋnun. 34 Iñuich iḷitchuġikamitruŋ Jew-ŋutilaaŋa iluqaġmiŋ iġialaniqsut malġuŋni sassaġniyuŋnaaŋni itna, “Kamanaqtuq Artemis Ephesus-mi!” 35 Kiisaimmatai nunaaqqim aŋalataata nipaiqsiḷġataqamigich iñugiakpauraqtuat nipliutiniġai, “Ephesus-miut! Iñupayaam iḷisimagaa Ephesus-mi piqałha agaayyuvikpauraŋanik kamanaqtuam aanġuam atriḷiaŋuruam atqaqtitlugu pakmakŋa qiḷaŋmiñ. 36 Tamanna kia-unniiñ piiḷaaġilguitkaa. Taatnaġusi nipaiqsuksraurusi, qanułłaktitchiñiaġuiqitchi. 37 Iññuk uvuŋautiniġisi ivayaqtuiŋitkaluaqtitlugik agaayyuvikpapsitñiñ unniiñ uqaqaŋitkaluaqtitlugik akikŋaġlugu aanġuaqpauraqput. 38 Demetrius-ŋum suli savaktaiñ akikŋautiqaġumitruŋ nalliat iñuich, ittut piviksrat uqaqsittaałiġmun suli taatnatchimun nalunaiqsaqaqtugut ataniġnik. Taapkunuŋa iñuich tikiutitlagaich agvisitiŋ. 39 Aglaantuuq piqaġniġupsi qanutchimik pigisukkapsitñik inillałhiñaupmiuq nalaullugu katimałhatni nunaaqqim iñuiñ. 40 Nuyuaġnallapiaqtuami ittugut itnaiḷipḷugu akataułłaptigun uglupak. Pisaŋitchuuġutiksraitḷugu iġialałiqput qaisaksraitchugut agvisiksrallautamik.” 41 Taatnaqqaaqługich aġiupkaġniġaa katimałhat.