1  Zax 12:1-27A raan urua nanga xa iziar xuna A Raan Laba Iwana Zangas Fasaalang ma a raan laba iwana A Raraba Xawit A Is kana balas. Ma amun pris laba ma amun maravas iwana amun Lus sin Moses di zazaleng ta lan kuna dina vagit Iesu ma dina zaraak burungin naan ma dina zop famaat naan. 2 Di piaat malasing kari, “Dia dina wen giu azaan angkanaan la raan laba iwana lotu. Tamon aubina dina raamin dia, dina mangat ma adu dina varop.”

3  Lk 7:37-38Iesu xa iziar la bina Betani la vaal zin aza rapti aizina xanaan Saaimon, ina waamua xa ra rauxin a tapak. Araan Iesu xa iziar la iban favanganang, aza ravin ka wat, ka vazaak a win di giu wana a waraxa. Ka rauxin a daanim milalas mikuf lamaskana. A daanim angkanaan di vakilaan a naad, ma a maraana xa laaup marazaat. A ravin ka biaak pizin a marana win angkanaan ma xa vukin a daanim milalas mikuf la waata Iesu.

4 Azanon sin aubina di iziar inaan, di raamin ma di mangat, ma di dador lawalaua naandi nanga malasing kari, “Kunaze xa vanong palau a daanim milalas mikuf? 5 Di lek faangurin, ma di lek suruk a wulwulang iwana a maariaas azaxai ma azanon taan nanga, ma a kaakaai di lek lis sin aubina di izi gogof.” Ma di vadawaar a ravin angkanaan.

6 Singsaxai Iesu xa piaat naako, “Naagu luaa a ravin angkanaan, kunaze naagu vamosmos naan? Naan ka giu a matmalabuk daxa wana nia. 7  Lus 15:11Aubina di izi gogof dina iziar bulaai varaxai wana nim, ma xat faraxas naaguna vawaal naandi lamun taan naagu sasaxot. Singsaxai nia gana wen iziar bulaai varaxai wana nim. 8 A ravin angkari xa giu aze razaan naan kat faraxas naana giu. Ka vukin a daanim milalas mikuf la winugu xuna nimnimaninang nia wana a kaavaaiang surugu. 9 Ga vazei varatunaan nim, lamun non faakdul la pira angkari, araan aubina di ifazei wana a Dorang Daxa, azaan naa ra giu naadina ipiaat saait ma aubina dinat naxaam naan.”

10 Judaas Iskaariot, azaxai zin amun sangaaflu ma urua ubina varaviraai zin Iesu, xa waan sin amun pris laba xuna xana ngutlis Iesu zin naandi. 11 Araan di langarin di nanam mase, ma di xalxal xuna dina ralaas naan pana a kaakaai. Ma Judaas ka zimbong a notaan mase xat faraxas pana naan, kuna xana ngutlis Iesu zin naandi.

12 A varumaraiang a raan laba iwana A Raraba Xawit A Is ka balas. La raan angkanaan di zopsop famaat amun naata sipsip kuna vanganang kuna naxaamang A Raan Laba Iwana Zangas Fasaalang. Ubina varaviraai di iaari zin Iesu malasing kari, “Gu saxot maadina nimnimanin a vanganang aaxan dia vaa?”

13 Ma xa kalin urua zin naandi xuna xana kling nandiaa, ma xa vazei nandiaa, naako, “Tamon naaguna albis iaa la bina laba, naaguna vasuin iaa aza rapti xat fazaak a win laba xa rauxin a daanim. Naagu los iaa naan. 14 Naan kana albis la aza vaal. Naaguna vazei iaa damana vaal malasing kari, ‘A Maravas ka iaari naako, “Aze ra rumaaf la vaal angkari zunum, nia varaxai wana ubina varaviraai zurugu maadina iaan fakilaan A Raan Laba Iwana Zangas Fasaalang lamaskana?” ’ 15 Ma naan kana vatangin a non tumaaf laba, di ra nimnimanin tasin fanong ma xa iziar laaxur la vaal angkanaan. Naagu nimnimanin iaa amun saan kuna vanganang sin dia lamaskana.”

16 Naanaan uru rapti varaviraai di ramaraat iaa, ma di zangas paan iaa ma di albis iaa la bina laba. Di raamin fakilaan iaa amun saan faakdul xa malasing be Iesu xa ra vazei nandiaa wana. Ma di nimnimanin tasin iaa amun fanganang kuna iaan fakilaanang A Raan Laba Iwana Zangas Fasaalang.

17 A iaas kai si ma Iesu varaxai wana azangaaflu ma urua ubina varaviraai zina di balas. 18  Saam 41:9Araan di izi vavangan la iban favanganang, Iesu xa piaat naako, “Ga vazei varatunaan nim, azaxai zinim kana ngutlis nia zin amun purua. Azaxai angkanaan ka vavangan faraxai wana nia.”

19 Di langarin a dorang angkanaan ma a maskana naandi xa maravan. Ma naandi zaksaxai di iaari zina malasing kari, “Kawit nia, aan?”

20 Iesu xa vazei naandi naako, “Naan azaxai zinim a zangaaflu ma urua. Naan ka zuzuruk a vang raraba ma xat burung lamaskana a win favanganang faraxai wana nia. 21 Naata Rapti xana maat malasing be a Baar Xoxok ka piaat fanong pana naan. Singsaxai xana raksaat mase wana a rapti angkanaan ina xana ngutlis Naata Rapti zin amun purua. Ka lek daxa tamon naanaa zina xa lek pen luk naan.”

22 Araan di izi vavangan, Iesu xa zuruk a raraba ma xa wisfaadaxa zin Nakmai. Naa biaak ma xa ralaas ubina varaviraai zina ma xa piaat naako, “Naagu zuruk, naari a winugu.”

23 Ma naan ka zuruk a win imiminang ma xa wisfaadaxa zin Nakmai ma xa ralaas naandi, ma di laanga imin pana.

24  Zax 24:8, Jer 31:31-34Ma xa piaat sin naandi naako, “Naari a daraaigu, xana iru vakilaan a rudaxaiang faaxur. A daraaigu xana ravukaai ma xana vawaal aubina xa varas. 25 Ga vazei varatunaan nim, gana wen imin kaarik a waain ka ruaas pana a raan gana imin a waain faaxur lamaskana a bikabar zin Nakmai.”

26 Naandi di rangon fanong aza ranganang, ma di luaa a bina laba ma di waan la Waatawut Olif.

27 Iesu xa vazei ubina varaviraai zina naako, “Ainaxam paazaaiang sinim faakdul xana zu, wanaze lamaskana a Baar Xoxok Nakmai xa piaat malasing kari:

29 Pita xa vazei Iesu naako, “Naapalaau tamon ainaxam paazaaiang sin naandi vaakdul xana zu vataling nua, nia gana wen luaa nua.”

30 Iesu xa xis naan naako, “Ga vazei varatunaan nua, taning labung paamua wana auraa xana kaakaluk faarua, guna wispuxin nia faarul.”

31 Singsaxai Pita xa dador dikdik sina naako, “Naapalaau tamon ga maat faraxai wana nua, gana wen pispuxin nua.” Ma naandi azanon ubina varaviraai vaakdul di piaat saait awat dorang kanaan.

32 Iesu varaxai wana ubina varaviraai zina di waan laza uma di vakilaan pana Getsemani, ma Iesu xa vazei naandi malasing kari, “Naagu iziar iriat, gana wa maainung.” 33 Ka zaxot Pita ma Jems ma Jon ma di waan taal varaxai wana naan, ma a maskana xa maravan marazaat ma a xazanaaiang sina xa raksaat mase. 34 Ma naan ka vazei nandiaal naako, “A maskaagu xa maravan marazaat ma faasilik adu gana maat. Naagu iziar raal iriat ma naagu rataamaai xaaul raal.”

35 Naan ka zangas paan lawalaau vaamumut ma xa psin fawizik naan paanaburut la pira ma xa maainung sin Nakmai adu, tamon kat faraxas a raan angkari iwana maazikang kana valiu naan. 36 Ka maainung malasing kari, “Maamaa, Maagu, nua gut faraxas guna giu amun saan faakdul. Kat faraxas guna zuruk pizin a win imiminang kari ziaagu. Singsaxai, tuaa gu los a sasaxotang ma ainaxamang surugu, xawit. Gu los a sasaxotang ma ainaxamang sunum.”

37 Iesu xa uli zin ubina varaviraai zina urul, ma xa tangin nandiaal di imilaaif taal. Ma xa iaari zin Pita naako, “Saaimon, gui milaaif aan? Malasing faa, xawit nat faraxas guna raamaai xaaul wana a aaua azaxai? 38 Naagu raamaai xaaul raal ma naagu maainung taal xuna naaguna wen su raal lamaskana amun faaxabebeuang. A maskana axazak ka saxot kana giu azaan, singsaxai a winpin kawit na rauxin a dikdikang kuna giu vabalozang azaan angkanaan.”

39 Iesu xa waan ma xa maainung faazaxai xaarik pana a maainungang kanaan sina. 40 Naan ka uli wat sin nandiaal ma xa tangin kaarik nandiaal di imilaaif taal, wanaze a marana nandiaal xa maravan marazaat. Naan ka wangun nandiaal, ma xawit di rexaas dina piaat taal aze zina.

41 A varulang a raan naan ka wa maainung ma xa uli. Naan ka vazei nandiaal naako, “Naagu imilaaif iaavus taal nanga, aan? Kat faraxas ka! A raan ka balas faanong. Naagu raamin taal, di ngutlis Naata Rapti la mita aubina di gigiu amun matmalabuk taksaat. 42 Naagu ramaraat taal ma di waan! Naagu raamin taal, a rapti xa ngutlis nia, xari xa balas faanong!”

43 Iesu xai dador nanga, ma Judaas, azaxai zin azangaaflu ma urua ubina varaviraai xa wat balas. Amala ubina di wat faraxai wana naan, di roting amun baainaat ma amun iaai iwana varopang. Amun pris laba ma amun maravas iwana amun Lus sin Moses ma amun paamua zin amun Judaa di kling fawat naandi.

44 A rapti angkanaan ina xa ngutlis Iesu, xa tabung fazei rasin naandi wana aza vaakilanang kuna dina raamin fakilaan Iesu. Naan ka vazei naandi malasing kari, “Axazak angkanaan gana ngus, naan a rapti angkanaan. Naagu zaraak fating naan ma naagu ruxaaul wana naan ma naagu zaxot pizin naan.” 45 Fazaaus mase Judaas ka wat sin Iesu ma xa piaat naako, “Maravas!” Ma xa ngus naan. 46 Ubina di wat ma di zaraak fating Iesu. 47 Ma azaxai zin ubina varaviraai xa irur vaasilik, ka urif luk a baainaat sina ma xa kip pizin alngana a iaana kilaaiang sin a waamua zin amun pris laba.

48 Ma Iesu xa piaat naako, “Malasing faa, naagu wat faraxai wana amun baainaat ma amun iaai iwana varopang kuna zaraakang nia, malasing adu naaguna zaraak axazak kat farop ma xat finaau, aan? 49  Lk 19:47, 21:37Amun taan faakdul ga iziar varaxai wana nim, gat faraviraai la rabaraau ila vaal xoxok ma xawit naagu zaraak nia. Singsaxai naagu zaraak nia malasing a Baar Xoxok ka piaat.” 50 Mur ubina varaviraai di vataling Iesu ma di valaau.

51 Aza xulaau, xa valaak be a marapi xufkuf, ma xai los Iesu. Naandi di zaraak naan, 52 ma xa valaau bulbulu ma xa vataling a marapi zina wanaze naadi roting falagot.

53 Di zaxot lis Iesu zin a waamua zin amun pris. Ma amun pris laba ma amun paamua zin amun Judaa ma amun maravas iwana amun Lus sin Moses di balas fatu. 54 Pita xai rur lawalaau vaamumut nanga ma xai los Iesu. Ka albis lamaskana a rabaraau ila a vaal zin a waamua zin amun pris, ma xa iziar varaxai wana amun tuxaaul ila vaal xoxok ma xat maadur wana axaiaf.

55 Amun pris laba ma Aiziarang Iwana Aikilizang Sin Amun Judaa di zazaleng ta dorang kuna dina varur Iesu wana aikilizang ma dina zop famaat naan, singsaxai xawit di tangin tazaan. 56 Amala aubina di vaagit ma di vakor Iesu wana a dorang, singsaxai a dorang sin naandi xawit nat faraxas faraxai.

57 Ma azanon aubina di ramaraat ma di vaagit ma di vakor naan malasing kari, 58  Jn 2:19“Maadi langarin naan ka piaat naako, ‘Gana bara psin a vaal xoxok angkari ina aubina di varur, ma lamaskana a raan urul gana varur xaarik azaxai, xawit pana a mita aubina.’ ” 59 Singsaxai nanga a dorang sin naandi xawit nat faraxas faraxai.

60 Ma a waamua zin amun pris ka rur lamarana naandi ma xa iaari zin Iesu naako, “Aze ra vuvuna ma xawit gu dador? Gu bain guna xis a dorang dit fakor nua wana?” 61 Singsaxai Iesu xawit na dador, ma xawit na xis naan.

A waamua zin amun pris ka iaari xaarik nanga zina. Ma xa iaari zina naako, “Malasing faa, nua a Mesaaia, Naata Nakmai ina xa rauxin amun daxaiang faakdul?”

62  Daan 7:13Ma Iesu xa xis naan malasing kari, “Nia be. Ma nim faakdul naaguna raamin Naata Rapti xana iziar la mit sazaxa zin Nakmai a Maradikdikang, ma xana wat pana ambara ila lia.”

63 Ma a waamua zin amun pris ka taar a marapi zina nanga ma xa piaat naako, “Kunaze xaarik dia di saxot tazanon dorang kuna vaakarang? 64  Liv 24:16Naagu langarin fanong amun dorang lingpuak sina lawaana Nakmai. Naagu naxaam malasing faa?”

Ma naandi vaakdul di xis naan adu naan kat faraxas kana maat. 65 Ma azanon sin naandi di iabis a marana. Ma di bafkol umarana wana a waan marapi, ma di gumut a mita naandi ma di tuk naan, ma di vazei naan malasing kari, “Gu dador profet simaam.” Ma amun tuxaaul ila vaal xoxok di zaxot naan ma di wit kaarik naan.

66 Pita xa iziar waanaburut, lamaskana a rabaraau ila vaal laba zin a waamua zin amun pris. Ma aza rakfaaxur xa balas, naan azaxai zin amun iaana kilaaiang sin a waamua zin amun pris. 67 Naan ka raamin Pita xa izit maadur ma xa damin falagot naan, ma xa piaat naako, “Nua zaait gu ra iziar varaxai wana Iesu in Naazaret.”

68 Singsaxai Pita xa wispuk naako, “Kawit ga rexaazin aze razaan gu dador wana.” Ma xa zangas kula mara iwana a rabaraau ila vaal angkanaan. Naanaan auraa xa kaakaluk.

69 Ma mur a rakfaaxur angkanaan ka raamin kaarik Pita, ma xa piaat sin aubina di irur inaan naako, “Naan bani azaxai zin ubina varaviraai zin Iesu.” 70 Ma Pita xa wispuk kaarik.

Ma mur azanon di irur lapaara Pita, di piaat sina malasing kari, “Ka vaaratunaan, nua azaxai zin naandi, wanaze nua zaait in Gaalili.”

71 Ma Pita xa viring fawat amun taksaarang laaxur wana naan ma xa xalxal wana a waata fafina ma xa piaat malasing kari, “Ga wetexaazin a rapti angkanaan naagu dador wana.”

72 Ma fazaaus mase auraa xa varua a kaakalukang. Naanaan Pita xa naxaam luk a dorang Iesu xa ra piaat sina malasing kari, “Paamua wana auraa xana kaakaluk faarua, guna wispuk faarulin nia.” Ma a maskana xa lus ma xa raangis taksaat.