2
Efes 4:22, Jem 1:21Ro pen kɨmiaha tihaməkeikei mhəpwəh noien ərəha me pam. Tihəpwəh mwi neikuəien, mhəpwəh mwi noien nətərɨɡien səkɨmiaha ro kəru. Tihəpwəh mwi nəmwəkien ia kɨmiaha me, mhəpwəh mwi nɨniien nɨkaremiaha me. Mat 18:3, 1Kor 3:2Kɨmiaha tihaməkeikei mhəuvehe mhokeikei pɨk nəɡkiariien səvəi Kumwesən sə rəmher mhəmwhen iəkunouihi əmtəmetə me i kamhasək mə tuhesɨs. Nəɡkiariien i tro kɨmiaha hiəuvehe mhəpwinari, nənə, Kumwesən ruvehimɨru kɨmiaha. Sam 34:8Nəkukuə Ikinan rani mə, “Kɨmiaha hiənani əɡhan namasanien səvəi Iərɨmənu mhətoni mə ramasan pɨk anan.”
Kristo in kəruəterei mɨru
Mat 21:42, Aes 28:16Həuvehe tɨ Kristo. In nəha kəruəterei mɨru nəha nərmama me həni mə rərəha, mhəpwəh, mətə ia nəmri Kumwesən in kəruəterei keikei anan sə in rɨmərfi. Efes 2:21-22, Eks 19:6, Aes 61:6, Rev 1:6, Rom 12:1Kɨmiaha mwi hiəmwhen ia kəruəterei mɨru me kauvrhəkɨn nimwə ia nirəha, nimwə sə Nənɨmwɨn ramarə irə. Ia nimwə nəha, kɨmiaha hiəmwhən ia pris ikinan me kamhousi əpune nərimɨru me mamhəuvei pen m Kumwesən. Mətə narimnari me səməme kɨmiaha hiaməuvei pen rɨpko mhə nɨpwrai nari mətə kwa nənɨmwɨn. Nənə Kumwesən raməkwein amasan ia narimnari me nəha hiaməuvei pen min tɨ nəri nə mə hiaməuvei pen ia nəɡhi Iesu Kristo. Rom 9:33, Efes 2:20Rəmwhen ia Nəkukuə Ikinan rani mə,
“Hətoni ro. Iakaməmri kəruəterei riti fwe Saeon,* Seaon in Jerusalem
in kəruəterei keikei anan sə iou iakɨmərfi, kəruəterei nəha tukostat kuvrhəkɨn nimwə irə,
nənə iərmama sə trɨni nɨpərhienien irə, in trɨpkaurɨs mhə.”
Mat 21:42Ro iamɨnhi irə, kəruəterei nəha in nəri keikei tukumiaha nərmama səməme hiaməni nɨpərhienien irə, mətə nərmama səməme həpkɨni mhə nɨpərhienien irə, kəruəterei nəha rəmwhen ia nəɡkiariien i ia Nəkukuə Ikinan rani mə,
“Kəruəterei nəha nəmə kamhəuvrhəkɨn nimwə hənuə rərəha, mhəpwəh,
təkwtəkwuni nəha ruvəuvehe mɨno kəruəterei sə rəpi raka pam kəruəterei me, məkwtəmhiri əknekɨn pam nimwə.”
Rom 9:33Nənə Nəkukuə Ikinan rani mwi mə,
“In i kəruəterei riti sə nərmama tuhapəti irə,
mɨne kəpwier sə tro irəha həmwei”
Irəha kamhapəti irə tɨ nəri nə mə kamhərui nəɡkiariien səvəi Kumwesən mamhesi pen a nəfe Kumwesən ruvəukurən raka fwe kupwən məmri mə tuho.
Aes 9:2, Aes 40:20-21, 1Tes 2:5, Taet 2:14, Wok Me 26:18, Efes 5:8Mətə kɨmiaha nərmama ia kwənəkwus i Kumwesən rɨmərfi kɨmiaha, kɨmiaha pris me səvəi kiɡ, kɨmiaha nərmama ikinan me ia kusen kuatia, kɨmiaha nərmama me səvəi Kumwesən əpa. Kɨno kɨmiaha iamɨnha irə mə kɨmiaha hiəukurən nɨni irapwien narimnari amasan me Kumwesən rɨno. In rɨnəkwein ia kɨmiaha mə tiharaka ia nəpitəvien mhəuvehe ia nukuraanien amasan səvənhi. 10  Rom 9:25Fwe kupwən, kɨmiaha nərmama auər a me, mətə təkwtəkwuni kɨmiaha nərmama me səvəi Kumwesən. Fwe kupwən, kɨmiaha nərmama napiien səvəi Kumwesən riwən tukumiaha, mətə təkwtəkwuni kɨmiaha nərmama napiien səvənhi ramarə tukumiaha.
11  Sam 39:12, Kal 5:17,24, Jem 4:1Nərmama keikei me, kɨmiaha hiəmwhen iəpwɨspwɨs me mɨne nərmama imwənraha riwən ia tɨprənə i. Ro pen iakani pehe tukumiaha i mə tihəpwəh nəseniien noien ərəha me nəha nɨpwramiaha rokeikei pɨk səməme kamharuaɡən ia nəpɨn me mə tuhouraha nɨmɨruien səkɨmiaha. 12  Mat 5:16, Luk 19:44Təkwtəkwuni nərmama səməme həreirei Iərɨmənu kamhəni ərəha kɨmiaha mə kɨmiaha nəkur ərəha me. Ro iamɨnhi irə narəien səkɨmiaha hiamarə irə ia nənimenraha traməkeikei matukwatukw, pwəh irəha hətoni noien amasan me səkɨmiaha, nənə mhəuvehi utə nəɡhi Kumwesən ia nəpɨn nəha in truvehe irə.
Nərmama me səvəi Iesu Kristo tuhaməkeikei mhəsiai nərmama səməme kamhərɨmənu
13  Taet 3:1Tɨ nəri nə mə kɨmiaha nərmama me səvəi Iərɨmənu səkɨtaha, tihaməkeikei mhəsiai nərmama me pam səməme haməuvehi nasoriien mamhərɨmənu. Tihəsiai ia kiɡ sə in rasori anan, 14 mhəsiai mwi ia nəmə asori me səməme in ramərhi irapw irəha kamhərɨmənu ia nəɡhɨn. Nəmə asori me nəha, kiɡ ramərhi irapw irəha mə tuho nəmisəien m nərmama səməme kamho noien ərəha, nənə mhəɡnəɡɨni səməme kamho noien amasan. 15  1Pit 3:16Kɨmiaha tihaməkeikei mhəsiai nəmə asori me pam tɨ nəri nə mə Kumwesən rokeikei mə noien amasan me səkɨmiaha trəsisəɡ tərhui nərmama me i həreirei nari. Pwəh irəha həpwəh mwi nɨniien nəɡkiariien arməri me. 16  Kal 5:13Ramasan mə hiamarə mhəmwhen ia nərmama kɨneivinari ia nirəha, mətə tihəpwəh nɨniien mə, “Eh, kɨneivinari ia nirak. Iakukurən noien nəfe noien ərəha iakokeikei.” Kɨmiaha tihaməkeikei mamharə mhəmwhen ia iotukwininari me səvəi Kumwesən. 17  Rom 12:10, Prov 24:21, Mat 22:21Tihəsiai nərmama me pam. Tihokeikei piəvtaha me, nənə tihəhekɨr mhəsiai Kumwesən, nənə tihəsiai kiɡ sə ramərɨmənu.
18  Efes 6:5Kɨmiaha slef me, tihaməkeikei mho nəkwai nəmə asori me səkɨmiaha, nənə mhəuvei pen nɨsiaien mɨnraha. Tiho iamɨnhi irə mɨnraha pam, nəmə asori me səməme kamho rɨməru mamasan m kɨmiaha mɨne nəmə asori me səməme kamho noien skai me m kɨmiaha. 19 Rəfo hiamo a narimnari me səməme hatukwatukw mətə nəmə asori me səkɨmiaha kamho rərəha ia kɨmiaha? Trɨni mɨnuə hiəukurau ia nəpɨn skai me nəha, mamhəti pen a m Kumwesən, Kumwesən trəkwein amasan ia kɨmiaha. 20  1Pit 3:14,17, 1Tes 4:14Trɨni mɨnuə hiamo noien ərəha, kamo nəmisəien m kɨmiaha tukwe, hiamo nətərɨɡien səkɨmiaha rəpwəmwɨs tɨ nuvehiien nəmisəien nəha, noien nəha ko kəpwəh nəɡnəɡɨniien kɨmiaha tukwe. Mətə mə kɨmiaha hiamo a noien amasan, nənə kamo nəmisəien m kɨmiaha tukwe, Kumwesən trəkwein amasan ia kɨmiaha trɨni mɨnuə hio nətərɨɡien səkɨmiaha rəpwəmwɨs tɨ nuvehiien nəmisəien nəha. 21  Mat 16:24, Jon 13:15Kumwesən rɨnəkwein ia kɨmiaha mə tihəuvehi nəmisəien, tɨ nəri nə mə Kristo in mwi rɨməuvehi nəmisəien tukumiaha. In rɨməkupwən mahatən noien atukwatukw nəha mə kɨmiaha tihesi pen a təmwheki nɨsun. 22  Jon 8:46Nəkukuə Ikinan rani mə,
“In rɨpko mhə noien ərəha riti,
kɨpkreɡi mhə neikuəien riti ia tərhun.”
23  Aes 53:7, 1Tes 3:9Nəpɨn nərmama həni nəɡkiariien ərəha irə, mətə in rɨpkəski mhə irəha. Nəpɨn in rɨreɡi nəmisəien ia nɨpwran, mətə in rɨpkɨni mhə mə trərpwɨn tai nərəhaien. Mətə rɨnəmri pen narimnari me pam ia rəɡi Kumwesən sə raməkiri atukwatukw nari. 24  Hip 9:28, Rom 6:2,11, Aes 53:5In rɨməuvehi noien ərəha me səkɨtaha ia nɨpwran ia nei kamarkuaui mə ia nɨkaren səvəi noien ərəha kɨtaha tsemhə nənə ia nɨmɨruien səkɨtaha tsamo noien atukwatukw. Nəmisəien me səvənhi rɨməreɡi ia nɨpwran rɨno kɨmiaha hiəuvehe mhəsanɨn. 25  Aes 53:6, Esik 34:5-6, Mat 9:36, Jon 10:14Fwe kupwən kɨmiaha hiəmwhen ia sipsip me səməme hənəruei, mətə təkwtəkwuni kərari ia kɨmiaha hiəvərərɨɡ mhəuvəuvehe tɨ Iərmama ramətui tɨ sipsip me, in i Iərmama ramətui tɨ nɨmɨruien səkɨmiaha.

2:1: Efes 4:22, Jem 1:21

2:2: Mat 18:3, 1Kor 3:2

2:3: Sam 34:8

2:4: Mat 21:42, Aes 28:16

2:5: Efes 2:21-22, Eks 19:6, Aes 61:6, Rev 1:6, Rom 12:1

2:6: Rom 9:33, Efes 2:20

*2:6: Seaon in Jerusalem

2:7: Mat 21:42

2:8: Rom 9:33

2:9: Aes 9:2, Aes 40:20-21, 1Tes 2:5, Taet 2:14, Wok Me 26:18, Efes 5:8

2:10: Rom 9:25

2:11: Sam 39:12, Kal 5:17,24, Jem 4:1

2:12: Mat 5:16, Luk 19:44

2:13: Taet 3:1

2:15: 1Pit 3:16

2:16: Kal 5:13

2:17: Rom 12:10, Prov 24:21, Mat 22:21

2:18: Efes 6:5

2:20: 1Pit 3:14,17, 1Tes 4:14

2:21: Mat 16:24, Jon 13:15

2:22: Jon 8:46

2:23: Aes 53:7, 1Tes 3:9

2:24: Hip 9:28, Rom 6:2,11, Aes 53:5

2:25: Aes 53:6, Esik 34:5-6, Mat 9:36, Jon 10:14