22
Dene ngü te Yuda Keriyota to Yesu di fü wü vügü
Matayo 26:1-5, 14-16; Marako 14:1-2, 10-11
1 Ngü ne mere te-ye ta gbü mere sïkpï ka wü Yïsarayele, te wüh eï, gü ba, *Pasïka.* 22:1 Gbü Karama ka Pasïka la, wüh ngbü ezü ambata de kö gbü ye de. Mü ena amaka si-ngü ka Pasïka la gbü buku ka Gogo ka wü Yïsarayele 12. Mü tï kpah amaka si-ngü la gbü “Si wü gara kpeke ngü te di gbü Ngari Me ne.” Te sïkpï ka Pasïka la koro tete gbamari, 2 fü wü angbe cögbörö kpara ka wü *Yïsarayele, wü mürü gele, de wü *mürü rïrï angbü nda-wü da egïrï kaje, te ani ena azoro Yesu tete gbü zi, amörö. Amba dada ma, teka ngü ka mere bi wü kpara, te ewü le ngü ka Yesu fa sü ne, angü wüh ena aci de gü eküte ani.
3 Te di bala, fü *Satana ayia arï emaguma *Yuda Keriyota, te di de biri kpara esüka wü *kpara ka Yesu, nzükpa de füh ye ꞌbasu ne. 4 Fü Keriyota ayia anü akoro kpaka wü angbe cögbörö wü kpara la, de wü marajümïya ka-wü, amala ngü fü ewü, gü ba, “Ni ena agïrï kaje, te ni ena ato Yesu di fü wü.” 5 Fü wü kpara la angbü ꞌburu de mere tadu teka ngü la. Fü ewü amala ngü fefe, gü ba, “Te ye to Yesu fü ani fanü fanü la, ani ena ato jiase fü ye.” 6 Fü ngü la areke te Keriyota. Fü ah akpo da egïrï züka kaje, te ni ena ato Yesu di fü ewü gbü zi, gbü lö-ra te mere bi wü kpara ena adi ma.
Dene ngü ka Yesu te zü Karama ka Pasïka de wü kpara ka-ye
Matayo 26:17-29; Marako 14:12-25
7 Dene gele ta te wü Yïsarayele ngbü emere teka *Karama ka Pasïka. Gbü gina sïkpï ka Pasïka la, wü mürü kötï ꞌburu ngbü eza togo kambiliki, enü di kpaka wü mürü gele ka Mere Me, de wüh wa, ato fü Me. Te mürü gele wa eyi la, fü wü mürü kötï aza so kambiliki la, anü di, azü de wü kpara agba wü ꞌburu.† 22:7 Wüh ngbü ezü so kambiliki la de ambata de kö gbü ye ma. Mü ena amaka ngü la gbü buku ka Gogo ka wü Yïsarayele 12. Mü tï kpah amaka si-ngü la gbü “Si wü gara kpeke ngü te di gbü Ngari Me ne.”
Te di bala, te sïkpï ka Pasïka la koro tete, 8 fü Yesu amala ngü fü wü Petero ake *Yüwane, gü ba, “Wü nü enü, teka areke zü-e ka Karama ka Pasïka fü ani.” 9 Fü ewü ayi-ta Yesu, gü ba, “Mere kpara, ye ele de ani nü reke e la neh kaye?” 10 Fü Yesu alügü ngü fü ewü, gü ba, “Wü nü kpa gbü Yerüsalema. Wü ena amaka gara komoko kpala, te bï ngu ka-ye gbü sila, ego di kpa ekötï. Wü fa nganga na, zalü koro di gbü kötï, te engu ena arï de ngu la gbügbü. 11 De wü mala ngü fü mürü kötï la, gü ba, ‘Mere kpara gü ba, “Sü te ani ena azü Karama ka Pasïka tete, de wü kpara ka-ni ne, ah neh kaye?” ’ 12 Mürü kötï la ena agü tamu mere guvu kambü, te di kpa tikpi füh kiri ye. Wü ena amaka sü te wüh reke eyi ꞌburu nzo, teka karama ka-ani la. Te di bala, wü reke zü-e fü ani kpala.”
13 Fü wü Petero ayia anü agbü Yerüsalema, amaka wü ngü la kpah ꞌburu baka te Yesu mala fü ewü la. Fü ewü areke Karama ka Pasïka la fü wü gbü kambü engu la. 14 Etamurago la, te wüh reke wü e la ꞌburu nza tete, fü wü Yesu ayia akoro angbü kötö, akpo da ezü karama la de wü kpara ka-ye nzükpa de füh ye ꞌbasu ne.
15 Te wüh ngbü ezü e la tete, fü Yesu amala ngü fü wü kpara ka-ye la, gü ba, “Ma le ngü ne cu fa sü, de nih zü Pasïka ne de nih ma tundu bane feke, o ra zü cïnga la de. 16 Angü ma ngbü emala fü yi dene zu ngü, ma tï adu azü karama de bane ne tïne de, zalü akoro di gbü sïkpï te Me ena ao ra Mere Miri tete, fü wü kpara adu awu si-ngü teka karama ne mbi mbi mbi.”
17 Fü Yesu ayia aza ndüꞌba de ngu *vinü gbü ye, agbo nga ïrï Me tekaka, adu amala fü wü kpara ka-ye la, gü ba, “Yi za e la eza, yi gafa esüka yi ꞌburu. 18 Angü ma ngbü emala fü yi dene zu ngü, akpo enatikine, ma tï anzö ngu vinü tïne kpo de, zalü akoro di gbü sïkpï, te Me ena ao ra Mere Miri tete na.”
19 Fü engu ayia aza ambata, agbo nga ïrï Me tekaka, adu akukuru, agafa fü ewü, gü ba dene, “Dene küte ra, te ma to fü kpi tüngü yi. Yi ngbü da emere ngü la fï bala sidi nga ra, teka adi efï nga ra tete.”
20 Fütanga zü-e la, fü engu ayia aza ndüꞌba de ngu vinü gbü ye, ato fü ewü kpah bala, gü ba, “Dene ngüte ra. Yi nzö enzö, ba e te yi ngbü enzö *ngüte de wü Me. Angü ngüte ra engu ne, ah ena atökö, teka areke zengba yi de wü Me.”
21 Fü engu adu amala gara ngü fü ewü, gü ba, “Kpara te ena ato ra fü wü vügü ne, ah ladü esüka nih sene. 22 De-ra, *Ye Kpara ka Kpï, ma ena amaka cïnga, fü ra akpi, baka ngü te Me le me-ye. Amba mere cïnga ena adi fü mene kpara, te ena ato ra fü wü vügü la!” 23 Fü wü *kpara ka Yesu akpo da eyi-ta ngü esüka wü, gü ba, “Mene kpara esüka ani, te ena amere ngü de bala, ah ena adi de neh da?”
Dene yïkï te wü kpara ka Yesu ngbü ega esüka wü
24 Fütanga ngü la, fü wü kpara ka Yesu akpo de mere yïkï esüka wü, gü ba, “Kpara esüka ani te ena angbü ba mere kpara fü wü bu ye, fütanga Yesu, neh da?” 25 Te Yesu wu ngü la bala, fü ah amala ngü fü ewü, gü ba, “De-yi, yi wu eyi, gü ba, wü miri füh kotö ne ngbü engbü gbü nzö wü kpara de mere wazi. Kpah bala, wü miri la ngbü egbo nga wü, gü ba, ani de züka kpara. 26 Nda-yi, yi le amere kpah bala? Ah bala de! Te mü le angbü ba mere kpara gbü jia Me la, ah le de mü fü te-mü baka jaji, te ngbü emere tima fü wü bu ye. 27 Kpara te di memere fü kiri ye neh da? Kpara te ngbü nda-ye kötö ezü e, anga ah ena adi de mene kpara te reke e la fefe. Amba nda-ra, ma koro füh kotö ne baka mere kpara de. Ma koro teka ale ta-ngü te wü kpara. Ah le de yi mere kpah bala!
28 Nih ngbü eyi de nih ma sene teka bi re. Wü re-ngü de te ngbü emere ra ne, yi wu kpah eyi ꞌburu, yi ce ra nda-yi de. 29 Teka ngü la, baka te Wüba Me o ra ba Mere Miri, kpah bala, ma ena ato wazi fü yi me-ra, teka fü yi angbü wü miri tete. 30 Gbü sïkpï te ma ena adu akoro angbü Miri tete gbü nzö wü kpara, nih ena angbü de nih ma tundu, da ezü e de mere tadu. Kpah bala, yi ena angbü füh wü kpökpö baka wü miri ede ra, da ekolo ngü ka wü kpara füh kotö ne, de nguwa wü di enga *Yïsarayele ꞌburu.”
Dene ngü te Yesu mala fü Petero
Matayo 26:31-35; Marako 14:27-31
31 Fütanga ngü la, fü Miri Yesu amala ngü fü Sïmüna Petero, gü ba, “Sïmüna, Sïmüna, mü je la ngü ne! *Satana yi-ta Me eyi teka yi, de ni re maguma yi, baka kpara te efeke jia ndo ka-ye. 32 Amba ma yi-ta Me kpah eyi teka ngü ka-mü, teka de mü ce ngü ka-ra de. Te di bala, te mü ena adu alügü maguma mü kpaka ra la, de mü to wazi fü wü di enga ni mü.” 33 Petero gü ba, “Mere kpara, ngü ma, te wüh zoro mü, gü gbü ku la, ma tï ace mü de. Anga te ah di bü de kpi la, nih ena akpi ake nih ma.” 34 Fü Yesu alügü ngü fefe, gü ba, “Petero enga wüna, ngü te ma emala fü mü dene, ah de zu ngü. Enatikine, gbü biti ne, o moko-ngü mï koko la de, mü ena acere nga mü du bata gbere! gü ba, ‘Ni wu ra de.’ ”
35 Fütanga ngü la, fü Yesu adu amala ngü fü wü kpara ka-ye la ꞌburu, gü ba, “Angü ta te ma tima yi amala ngari Me fü wü kpara ne, yi nü ta de kpa yi kükürü, yi za e esaka yi ꞌburu de. Te di bala, gbü wü sïkpï la, yi maka ta wü e de?” Fü ewü alügü ngü, gü ba, “Aꞌa, kpara maka ta wü e eyi fa sü.” 36 Fü Yesu adu amala ngü fü ewü, gü ba, “Amba enatikine ngü la fü te-ye eyi. Te wü e ka-mü ladü, de mü zoro gö! esaka mü. Te mere maguruma ka-mü ma, ah le fü mü aza bongo ka-mü, acïnzï asidi. Fü mü aza jiase engu la, ase maguruma di. 37 Kükürü de, angü ma ngbü emala fü yi dene zu ngü, gü ba, ngü ta te wü *mürü dofo ba teka ngü ka-ra gbü *Ngari Me ne, ena amere te-ye enatikine! Baka ngü ta te wüh ba, gü ba, ‘Wüh ena akolo ngü ka züka kpara ka-ni, Me, dünda de wü siti kpara.’ ”‡ 22:37 Mü ena amaka ngü la gbü buku ka Yïsaya 53:12. 38 Te wü kpara ka Yesu je ngü la bala, fü ewü alügü ngü fefe, gü ba, “Wayi, mere kpara, wü maguruma ladü esaka ani sene ngbee ꞌbasu dene.” Wüh mala bala, angü wüh je si-ngü gbü mani te Yesu mala la nda-wü de. Fü Yesu amala fü ewü, gü ba, “Ah ti eyi! Ngü la rü bala!”
Dene gba te Yesu ku fü Me
Matayo 26:36-46; Marako 14:32-42
39 Fütanga ngü la, fü Yesu ayia de wü kpara ka-ye, anü kpa füh da, de ïrï ye Olïve, kpah baka e te engu ngbü emere gbü wü sïkpï ꞌburu. 40 Te wüh nü koro kpa füh da la, fü Yesu arü amala ngü fü wü kpara ka-ye, gü ba, “Yi ku gba fü Me, de ah to wazi fü yi, angü *Satana ena afiti yi.”
41 Fü engu aka te-ye mba canza edere sü kpikpi ye. Fü ah abu nzökuta ye kötö, akpo da eku gba fü Me, gü ba, 42 “Wüba, sïkpï ka-ra koro eyi dene! Te ah gbü jia mü mbi la, de mü za cïnga la eküte ra asidi. Amba ngü la, ma ce o eyi esaka mü, ah le fü mü amere ba e te mü ngbü ele. Ah di ba e te ma le me-ra ne de.”
43 Fü gara *malayïka ka Me ayia agbü kpï, akoro ato wazi fefe na. 44 Fü cïnga azoro maguma Yesu tïne cu afa sü. Fü engu adu angbü eku gba fü Me kpekpeke. Fü wütüsü angbü ego eküküte, triii! baka ngüte la.
45 Te engu ku gba fü Me nza tete, fü ah ayia tikpi, adu kpaka wü kpara ka-ye. Fü ah amaka ewü ꞌburu te ewü ngbü era ara, angü wazi ewü nza eyi ka cïnga. 46 Fü ah amala ngü fü ewü, gü ba, “Apa! Yi ngbü neh era ara? Yi le aku gba fü Me nda-yi de? Yi yia eyia tikpi, de yi ku gba fü Me, angü Satana ena afiti yi fiti.”
Dene ngü te wüh zoro Yesu tete
Matayo 26:47-56; Marako 14:43-50; Yüwane 18:3-12
47 Baka te Yesu ngbü la bü emala ngü la fü wü kpara ka-ye, fü *Yuda Keriyota, te di ta esüka wü *kpara ka Yesu nzükpa de füh ye ꞌbasu ne, ayia akoro de mere bi wü kpara gbü nga ye. Fü Keriyota akoro kpaka Yesu, agü mandï fefe, afaka engu. 48 Fü Yesu amala ngü fefe, gü ba, “Apa, Keriyota! Mü mere dela züka ngü? Mü ngbü egü mandï fere, da efaka ra afaka de bala ne, bü teka agü tamu ra fü wü vügü?”
49 Te wü kpara ka Yesu ne wu ngü la bala, fü ewü afï nga ngü ta te Yesu mala fü wü ne. Fü ewü ayi-tata, gü ba, “Mere kpara, ah tï fü ani agü gü kpaka ewü, de maguruma de esaka ani ne, de?” 50 Fü gara süka ewü aza maguruma ka-ye, atï te gara mürü tima ka mere kpara füh kpökpö ade gügüje na ka kokpa, akolo gbö! 51 Fü Yesu amala ngü fü ewü, gü ba, “Yi ce ngü la ace!” Fü engu aza güje komoko la, alügü da ye.
52 Fü Yesu arü amala ngü fü wü mere *kovo, te ewü koro azoro engu ne, gü ba, “Ah mere neh baye, te yi ngbü ekoro de wü maguruma, de wü ngbondo esaka yi de bala? Ma de siti kpara? 53 Ma ngbü engbü de wü yi, da erï wü kpara etambasü *Mere Kambü ka Me, gbü wü sïkpï ꞌburu ne, yi wu ngü la de? Yi le ta azoro ra kpala de, neh teka ne? Ah mbi! Ngü ma! Tïtïne, ah de lö-ra ka-yi, wü kpara ka *Satana.”
54 Fü ewü azoro Yesu, anü di agba mere kpara füh kpökpö ka wü mürü gele. Petero, fü mü angbü efa nga ewü mba kpa sidi, gbü zi.
Dela ngü ta te wüh zoro Yesu tete na.
Dene ngü te Petero cere nga ye di
Matayo 26:57-58, 69-75; Marako 14:53-54, 66-72; Yüwane 18:12-18, 25-27
55 Te wüh koro de Yesu agba mere kpara füh kpökpö tete, fü wü marajümïya adeke wa fü wü etambasü, angbü tete na ka zü. Petero, fü mü anü akoro gbü zi, angbü eya te-mü te wa esüka ewü sela.
56 Gara würüse ta ladü kpala, te di de kpara ka tima ka mere kpara la. Fü würüse la awu Petero, te ngbü eya te-ye te wa sela. Fü ah angbü eceka engu kpekpeke, adu amala ngü, gü ba, “Komoko la ngbü ta kpah endoro de wü Yesu tundu.” 57 Te Petero je ngü la bala, fü cürü arï tete. Fü ah acere nga ye gbere, gü ba, “De-ye deyï, ni wu komoko la nda-ni de.”
58 Fütanga ngü la mba cüküꞌdaye, fü gara kpara ayia awu Petero, adu kpah amala ngü fefe, gü ba, “De-ye deyï, ye de *kpara ka Yesu de?” Petero gü ba, “Aꞌa, ni de kpara kaka nda-ni de.”
59 Fütanga lö-ra biringbö, fü gara kpara adu kpah aꞌdü ngü la, da emala nda-ye cu de wazi, gü ba, “Fanü fanü, komoko la ngbü ta engbü de wü Yesu, angü ah kpah de kpara ka *Galïlaya.” 60 Petero, fü mü alügü ngü fefe, gü ba, “Ata! Ngü ka-mü de te mü ngbü emala la, ma wu nda-ra de.” Petero bü te emala ngü la bala, ꞌduwa fü moko-ngü ayia amï koko. 61 Fü Miri Yesu afü gbüra ye mbiimbi, aceka Petero. Fü jia ewü amaka te-ye. ꞌDuwa, fü Petero adu afï nga ngü, de te Yesu mala fü ye, gü ba, “Gbü biti ne, o moko-ngü mï koko la de, ni ena acere nga ni du bata ne.” 62 Fü ngü la ato mere cïnga fü Petero afa sü. Fü ah ayia ꞌduwa, akoro ka-ye kpa etanü, akpo da eku gba de mere ngura ꞌduwa ba-neh-ene-la.
Dene ngü ka Yesu engagira
angbe cögbörö wü kovo ka wü Yïsarayele
Matayo 26:59-68; Marako 14:55-65
63 Fütanga ngü la, fü wü marajümïya ta te ewü zoro Yesu ne, akpo da efala engu, kpah da emiki engu. 64 Fü ewü ai jijia, ani de bongo, adu abe gbügbüra. Fü ewü ayi-tata, gü ba, “Te ye de *mürü dofo ka Me la, de ye mere ngü ka talara. Ye gü la ïrï kpara, de te mï ye ne.” 65 Fü ewü angbü efala engu, da emü, kpah da emala bi wü gara siti ngü fefe.
66 Te kpï seke tete, fü wü angbe cögbörö wü *kovo ka wü Yïsarayele ayia abiti te-wü ꞌburu, wü *mürü gele de wü *mürü rïrï. Fü ewü aza Yesu, akoro di engagira ewü. 67 Fü ewü ayi-tata, gü ba, “Mü mala la ngü ne fü a mbi mbi mbi. Mü ngbürü de *Kurisito, te Me tima füh kotö ne, teka aküwa a fanü?” Fü Yesu alügü ngü fü ewü, gü ba, “Te ma ena amala ngü la fü yi mbölö bala la, yi tï ale ngü ka-ra kpah de. 68 Kpah bala, te ma ena ayi-ta yi de gara ngü la, yi tï alügü ngü la fere kpah de. 69 Amba sidi nga ngü ne, de-ra, *Ye Kpara ka Kpï, ma ena adu angbü gbü kokpa ka Me, baka Mere Miri. Ngü la tï ayiri de.” 70 Te wü mere kpara la je ngü la bala, fü ewü aci ꞌburu ayi-tata, gü ba, “Amba mü neh de Ye Me?” Fü Yesu alügü ngü fü ewü, gü ba, “Ah ngbürü bala.” 71 Fü ewü akpo da emala ngü esüka wü, gü ba, “Wayi, nih je ngü la tïne eyi cu gögömö na. Nih ngbü tïne egïrï kpara, te ena amala nga siti ngü ka komoko ne, neh teka ne? Ah mala ngü ka-ye eyi cu me-ye de komö ye dela.”
Dela ta ngü te Yesu lügü engagira angbe cögbörö wü kpara ka wü Yïsarayele. Fü wü mere kpara la aci ꞌburu, aza Yesu anü di engagira Miri *Pïlatü.
*22:1 22:1 Gbü Karama ka Pasïka la, wüh ngbü ezü ambata de kö gbü ye de. Mü ena amaka si-ngü ka Pasïka la gbü buku ka Gogo ka wü Yïsarayele 12. Mü tï kpah amaka si-ngü la gbü “Si wü gara kpeke ngü te di gbü Ngari Me ne.”
†22:7 22:7 Wüh ngbü ezü so kambiliki la de ambata de kö gbü ye ma. Mü ena amaka ngü la gbü buku ka Gogo ka wü Yïsarayele 12. Mü tï kpah amaka si-ngü la gbü “Si wü gara kpeke ngü te di gbü Ngari Me ne.”
‡22:37 22:37 Mü ena amaka ngü la gbü buku ka Yïsaya 53:12.